ΤΑ ΕΠΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ

Το Βάπτισμα, το Χρίσμα, η Θεία Ευχαριστία, η Μετάνοια, η Ιερωσύνη, 

ο Γάμος και το Ευχέλαιο.

*άρθρο του π. Χρυσοστόμου Τελίδη 

Εν Ανθοκήποις Νέας Ευκαρπίας Θεσσαλονίκης Μακεδονία 5-5-2020

Έγιναν τα Θυρανοίξια του Ιερού Ναού μας, τον Οκτώβριο του 2019...

    Ένα θέμα που με απασχόλησε από την αρχή της διακονίας μου στην ευλογημένη Ενορία των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης των Ανθοκήπων στην Νέα Ευκαρπία, εδώ στην δυτική πλευρά της όμορφης Θεσσαλονίκης, ήταν η επιμόρφωση και κατάρτιση σε απλά θεολογικά μα και πολύ σημαντικά θέματα, των ενοριτών μου.

    Η ανάρτηση μας αυτή στην ιστοσελίδα της Ενορίας μας, αλλά και οι επόμενες αναρτήσεις και τα άρθρα μας που θα ακολουθήσουν τις επόμενες ημέρες που θα έρθουν και μέχρι το πλήρες άνοιγμα των εκκλησιών την 17 Μαΐου 2020, οπότε και θα μπορούμε κανονικά μέσω των Μυστηρίων της Εκκλησίας μας να επικοινωνούμε μεταλαμβάνοντας το Σώμα και και το Αίμα του Κυρίου μας,  μπορούμε να διαβάσουμε, αλλά και να προσευχηθούμε λίγο περισσότερο, λόγω του κορωνοϊού και της πανδημίας του, 

...και από τότε σε αυτόν τελούνται όλες οι Ακολουθίες.
Εδώ βλέπετε την Τελετή της Αναστηλώσεως των Εικόνων,
την Κυριακή της Ορθοδοξίας του 2020.

θα έχουν αυτόν τον σκοπό,  της επιμόρφωσης και της κατήχησης, που μαζί με την συγγραφή δίπτυχων φυλλαδίων, για αυτούς που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο στην ενημέρωση τους, και τα οποία βρίσκονται στις προθήκες του Ιερού Ναού μας προσιτά σε ενορίτες και προσκυνητές, όλα αυτά μαζί θα βοηθήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση, την γνώση και επίγνωση της Πίστης μας, από την οποία πολλές φορές, είτε έχουμε παρερμηνεύσει την σημασία τους, είτε μας διαφεύγουν διάφορα σημαντικά στοιχεία απαραίτητα στην άσκηση των λατρευτικών μας καθηκόντων.

    Έτσι λοιπόν με το άρθρο μας αυτό, απλά και κατανοητά θα προσπαθήσουμε με λίγα λόγια να προσεγγίσουμε όσο μπορούμε ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της Ορθοδοξίας μας, που είναι τα Μυστήρια της. 

Τι και ποιά είναι τα Μυστήρια της Εκκλησίας;

    Τα μέλη της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας του Κυρίου μας, της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, όπως διακηρύττουμε και ομολογούμε στο Σύμβολο της Πίστεως μας (το οποίο σε προηγούμενη ανάρτηση μας είχαμε ως θέμα και τώρα εσείς εύκολα και γρήγορα με ένα κλικ στον σύνδεσμο που ετοιμάσαμε για εσάς θα μπορέσετε να δείτε),  για να αγιαστούν και να στρατευθούν μέσα στον ειρηνικό στρατό της, είναι απαραίτητο να μετέχουν στα Ιερά Μυστήριά της. 

    «Μυστήρια» στη χριστιανική ορολογία είναι οι ιερές τελετές εκείνες της Εκκλησίας μας, όπου μέσω των ιερέων της  υπερφυσικά, εξού και η λέξη Μυστήρια, γίνεται η επίκληση του Αγίου Πνεύματος,  δια του οποίου μεταδίδεται στον άνθρωπο η χάρις του Θεού. Τα «Μυστήρια» όμως από μόνα τους δεν μπορούν να θεωρηθούν αποκομμένα από την φυσική και ιστορική πραγματικότητα, ούτε ως αφηρημένες ή μαγικές πράξεις, αλλά προϋποθέτουν την πίστη και την εφαρμογή από τους χριστιανούς των κανόνων της Εκκλησίας μας, αλλά και την διαρκή και ισόβια προσπάθεια μας απέναντι στους νόμους του Θεού μέσω των αντιπροσώπων Του, που είναι οι ιερείς μας. 

     Τα  Μυστήρια είναι επτά, χωρίζονται δε σε υποχρεωτικά και σε  προαιρετικά. Υποχρεωτικά είναι, το Βάπτισμα, το Χρίσμα, η Θεία Ευχαριστία, η Μετάνοια (εξομολόγηση), ενώ προαιρετικά, το ιερό Ευχέλαιο,  ο Γάμος και για  χαρισματικούς και λίγους,  η Ιερωσύνη. 

     Άς τα δούμε ένα-ένα όμως ξεχωριστά και ας θυμηθούμε τα κυριότερα στοιχεία που πρέπει να γνωρίζουμε ως χριστιανοί Ορθόδοξοι.

*ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ 

      Έίναι το Μυστήριο της εισόδου του ανθρώπου στην Εκκλησία του  Χριστού. Με το Βάπτισμα το νέο μέλος συνστρατεύεται και γίνεται ισότιμο μέρος του ειρηνικού στρατού του Κυρίου μας, γίνεται η μύηση του, ενώ παράλληλα εξαλείφεται από πάνω του το προπατορικό αμάρτημα. Συνήθως γίνεται στην παιδική ηλικία για να αποφευχθεί με την πιθανότητα του θανάτου η παραμονή εκτός της Βασιλείας του Θεού, ενώ σε περιπτώσεις που κινδυνεύει η ζωή του βρέφους γίνεται ο λεγόμενος νηπιοβαπτισμός ή αεροβαπτισμός από λαϊκό άνδρα ή γυναίκα, στο όνομα της Αγία Τριάδος. Το Μυστήριο της Βάπτισης θεωρείτε έγκυρο μόνο όταν ο ιερέας που το τελεί είναι «κανονικός», ανήκει δηλαδή στην επίσημα αναγνωρισμένη από το κράτος Εκκλησία της Ελλάδος. 

Ο ιερέας βυθίζει το παιδί τρεις φορές στο νερό, μία στο όνομα του Πατρός, μία στο όνομα του Υιού και μία στο όνομα του Αγίου Πνεύματος. Αυτή η κίνηση του βυθίσματος, συμβολίζει την τριήμερη ταφή και ανάσταση του Κυρίου. Συμβολίζει όμως και τον θάνατο του παλαιού ανθρώπου και την ανάσταση και γέννηση του καινούργιου στο καινούργιο Βασίλειο του Θεού. Το Βάπτισμα το καθιέρωσε ο ίδιος ο Κύριος με την δική Του βάπτιση αλλά και με την εντολή που έδωσε στους μαθητές του «Πορευθέντες λοιπόν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος (Ματθ. 28,19).

*ΤΟ ΧΡΙΣΜΑ 

       Είναι το δεύτερο Μυστήριο της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας και  τελείται από τον ιερέα την ίδια ώρα με το Βάπτισμα. Χρίεται ο νεοφώτιστος με Άγιο Μύρο στα κύρια μέρη του σώματος (μέτωπο, αυτιά, στήθος, πλάτη, χέρια, πόδια ) και δέχεται τα χαρίσματα και τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος. Το  Άγιο Μύρο είναι μια σύνθεση από λάδι και διάφορες

αρωματικές ουσίες που συμβολίζουν τα διάφορα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, το οποίο παρασκευάζεται και καθαγιάζεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και μοιράζεται σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες ανά τον κόσμο.

 *Η ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ 

       Είναι το Μυστήριο των Μυστηρίων. Το καθιέρωσε ο Κύριος στο Μυστικό Δείπνο, μπροστά στους μαθητές του. Το ψωμί και το κρασί, φαινομενικά δύο απλά στοιχεία της ζωής μας, με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος μεταβάλλονται σε Σώμα και Αίμα Χριστού μας και γίνονται πνευματική τροφή για τους πιστούς. Mε την Θεία Κοινωνία, επακόλουθο της Θείας Λειτουργίας που τελείται από τους ιερείς  και Λατρείας μας στον Θεό, ενωνόμαστε με το Χριστό και ο Χριστός ενώνεται μαζί μας μέσω του κοινού Αγίου Ποτηρίου που μας προτάσσει ο ιερέας ως μέσο σωτηρίας της ψυχής μας και έτσι γινόμαστε μέτοχοι της αιώνιας ζωής.
*Εδώ και σε αυτό το Μυστήριο της Εκκλησίας μας, ας σταθούμε λίγο περισσότερο, μιας και στις μέρες μας, μέσα στην ασχήμια, την αδικία, τον θυμό και τον φόβο, αλλά και τις κλειστές εκκλησίες με εντολή του κράτους και την σύμφωνη γνώμη της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, γίναμε όλοι δέκτες, εκτός όλων των άλλων επιθέσεων κατά της Εκκλησίας, χρόνια τώρα, και μιας απίστευτης επίθεσης κατά συγκεκριμένα της Θείας Κοινωνίας και της διασποράς του κορωνοϊού, στην προκειμένη περίπτωση, αλλά και άλλων μολυσματικών ασθενειών μέσω του Κοινού Αγίου Ποτηρίου. Είδαμε με απορία, αλλά και "θαυμασμό", το θέμα να παίρνει διαστάσεις περίεργες και λόγω της καθυστέρησης της Ιεράς Συνόδου να πάρει θέση πάνω στο θέμα αυτό συγκεκριμένα, αλλά και όταν μίλησε και διαπίστωσε με δισταγμό το "αδιαπραγμάτευτο" της Θείας Κοινωνίας, 
μας ζήτησε, μας προέτρεψε, μας πρότεινε, να μην κοινωνούμε, μπέρδεψε τους πιστούς έτι περισσότερο σπέρνοντας αμφιβολίες και διχογνωμίες. Την ίδια ώρα που με τόσο δυνατή φωνή "σιωπούσε" η Ιεραρχία μας, έκαναν παρέλαση στους δέκτες των τηλεοράσεων μας, 
"θεολογώντας"...ειδικοί...πάνω στο θέμα  λοιμωξιολόγοι και γιατροί...κάθε είδους, πολιτικοί, βουλευτές και υπουργοί...σχεδόν όλων των υπουργείων μεθοδευμένα θαρρείς, με άποψη επί παντός επιστητού, συγγραφείς, ηθοποιοί και άλλοι συμπαθείς καλλιτέχνες, επικριτικοί και αιχμηροί δημοσιογράφοι όλων των τηλεοπτικών καναλιών συγχρονισμένα και άλλοι πολλοί "ειδικοί"...όλοι με άποψη και γνώση, εκτός από τους καθ' ύλην αρμοδίους, τους ιεράρχες μας, που είτε και αυτοί πιεζόμενοι ετοίμαζαν Συνοδικά Δικαστήρια για ανυπάκουους ιερείς που κοινωνούσαν κρυφά το ποίμνιο τους, οι και αρχιερείς ακόμα με διαφορετική άποψη και συνείδηση, είτε που και αυτοί όταν άρθρωναν λόγο θεολογικό σχετικά την Θεία Κοινωνία ως θεμέλιο λίθο της Πίστης μας, μιλούσαν εκ μέρους του εαυτού τους και μόνο, προσωπικά και όχι επίσημα, 
με αποτέλεσμα να μην έχουν δύναμη τα λόγια τους και να διακόπτονται κάθε φορά που έλεγαν δυνατές αλήθειες με αδύναμη μειοψηφία όμως, πως στα δυο χιλιάδες χρόνια διαρκούς Θείας Μετάληψης των χριστιανών συνολικά για χίλια περίπου χρόνια και των Ορθοδόξων χριστιανών για ακόμα χίλια, ουδέποτε μολύνθηκε κάποιος, και δη οι ιερείς μας κατά την κατάλυση όλων των "μικροβίων" μαζί των πιστών που κοινωνούσαν, ατράνταχτη απόδειξη, ενώ όταν μιλούσαν για θαύματα και τις καταγεγραμμένες θεραπείες ανίατων αρρωστιών από την Θεία Κοινωνία, τότε λοιδορούνταν και χαρακτηρίζονταν γραφικοί. Η Θεία Κοινωνία, αδελφοί μου, είναι ο απόλυτος φορέας της Χάρης του Θεού, την οποία Χάρη οι ιερείς μας είναι υποχρεωμένοι να την μεταδίδουν εσαεί στους πιστούς που θα τους την ζητήσουν ...  τελεία και παύλα!!!       

 *Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ (ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ)

        Είναι το μυστήριο της συμφιλίωσης και της αγάπης. Η μετάνοια είναι το ιερό μυστήριο που αποκαθιστά την πνευματική υγεία της ψυχής, όταν αυτός που μετανιώνει ειλικρινά για τ' αμαρτήματά του και τα εξομολογείται στον πνευματικό της Εκκλησίας λειτουργό, λαμβάνει άφεση αμαρτιών, γινόμενος και πάλι φίλος και τέκνο αγαπητό του Θεού. Το μυστήριο αυτό επαναλαμβάνεται, ανάλογα με τις πνευματικές ανάγκες των πιστών. Έτσι σκοπός του μυστηρίου είναι η θεραπεία των τραυμάτων της πτώσης των ανθρώπων με την άφεση των αμαρτιών. Η εξουσία αυτή της άφεσης των αμαρτιών εδόθη από τον Χριστό στους Αποστόλους του και αυτοί την μετέδωσαν στους διαδόχους τους Επισκόπους «ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται» (Ιωαν. 20,12-24), και δια μέσου αυτών στους ιερείς μέχρι και τις μέρες μας (Αποστολική Διαδοχή). Δια του Μυστηρίου τούτου παρέχεται δραστική ίαση και διόρθωση των πνευματικών νοσημάτων.  Μετανοιωμένος ο πιστός χριστιανός, ομολογεί τις αμαρτίες του στον ιερέα και εκείνος με τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος και υπέρτατο «εργαλείο» σωτηρίας το πετραχήλι του, τον συγχωρεί και τον βοηθάει να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με το Θεό, ενώ παράλληλα εξαλείφει όλα τα ειλικρινώς εξομολογούμενα αμαρτήματα του.

 *ΙΕΡΟ ΕΥΧΕΛΑΙΟ 

     Είναι ένα προαιρετικό μυστήριο της Εκκλησίας μας, το οποίο όπως όλα τα Μυστήρια εδράζεται στην Καινή Διαθήκη, στο κατά Μάρκον Ευαγγέλιο «καὶ ἤλειφον ἐλαίῳ πολλούς ἀρρώστους καὶ ἐθεράπευον.»  (Μαρκ.6.13), και στην επιστολή του Ιακώβου του Αδελφοθέου «ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τους πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καί προσευξάσθωσαν ἐπ' αὐτόν ἀλείψαντες αὐτόν ἐλαίῳ ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου• καί ἡ εὐχή τῆς πίστεως σώσει τόν κάμνοντα, καί ἐγερεῖ αὐτόν ὁ Κύριος• κἂν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ.» ( Ιακ.5.14) και το οποίο τελείτε στους ναούς (τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο, Μικρή και Μεγάλη Τεσσαρακοστή) ή στις οικίες μας (όποτε το χρειαζόμαστε) προσκαλώντας τον ιερέα στο σπίτι μας και δια αυτού τον ίδιο τον Κύριο να θεραπεύσει τις ψυχικές και σωματικές αρρώστιες μας. Κατά το Μυστήριο, το οποίο κανονικά τελείτε από επτά ιερείς (κατ’ οικονομία και τελικά στην πράξη σήμερα μπορεί να τελείτε μόνο από έναν) διαβάζονται επτά ευχές, Απόστολοι και Ευαγγέλια και μέσω του ευλογημένου λαδιού που καθαγιάζεται με την ευχή του ελαίου κατά την διάρκεια του Μυστηρίου και χρίονται με αυτό οι πιστοί από τους ιερείς, οι πόνοι και τα βάσανα μας ενώνονται με αυτά του Χριστού και συγχωρούνται οι αμαρτίες, ενώ παράλληλα θεραπευόμαστε από κάθε είδους ασθένειας «εις ίασιν ψυχής τε και σώματος».

*Ο ΓΑΜΟΣ

      Ένα ακόμη προαιρετικό Μυστήριο είναι αυτό του Γάμου που και αυτό, όπως και όλα τα άλλα, εδράζεται στην Καινή Διαθήκη και στον Γάμο της Κανά (Ιωάν β΄1-11). Ένας άνδρας και μια γυναίκα, άγνωστοι αρχικά μεταξύ τους,  αποφασίζουν να προχωρήσουν στον δρόμο μιας κοινής ζωής «…και έσονται οι δύο είς σάρκαν μίαν» ζητώντας την ευλογία του Θεού. 

Στην αρχή αυτού του δρόμου τους η Εκκλησία ανοίγει την αγκαλιά της και δια μέσω των ιερέων της, παρακαλεί το Θεό να τους ευλογήσει για να στεριώσουν μια χριστιανική οικογένεια και να αποκτήσουν τέκνα. Τα δαχτυλίδια που τους ευλογεί, συμβολίζουν την αγάπη τους και την ελεύθερη δέσμευση που έχουν μεταξύ τους. Τα στέφανα συμβολίζουν την ευλογία και την συναδελφικότητα στο βασίλειο του Θεού. 

Τέλος το κοινό ποτήριο συμβολίζει τον κοινό αγώνα και τις κοινές προσπάθειες που έχουν να κάνουν στη ζωή τους και ότι η συζυγική και οικογενειακή ζωή τότε μπορεί να υφίσταται και να δημιουργεί προκοπή και χαρά όταν το ανδρόγυνο συμμετέχει στο Ποτήριον της Θείας Κοινωνίας. Προσφάτως και έξω από κάθε εκκλησιαστική παράδοση και κανονισμό, υφίσταται στην ζωή μας ο πολιτικός γάμος, ο οποίος γίνεται δεκτός από την Εκκλησία μας μόνο για λόγους πρακτικούς και μόνο εφόσον ακολουθήσει σύντομα και ο Θρησκευτικός.

*Η ΙΕΡΩΣΥΝΗ

      Τελευταίο αφήσαμε το Μυστήριο αυτό, το οποίο και αυτό φυσικά ανάγεται στην Καινή Διαθήκη, όμως όπως καταλαβαίνεται είναι πολύ διαφορετικό από όλα τα άλλα. Ένας απλός χριστιανός, έχοντας όμως την Θεία Κλήση, ξεχωρίζεται από τους υπολοίπους πιστούς και αναλαμβάνει μέσω του Επισκόπου του τη διακονία της 
σωτηρίας του λαού του Θεού. Λαμβάνει το δώρο του Αγίου Πνεύματος και της Αποστολικής διαδοχής και συνεχίζει την ιερωσύνη του Χριστού στην Εκκλησία. 
Ο ιερέας γίνεται ποιμένας, πατέρας και πνευματικός.  Προσεύχεται για εμάς και τελικά τελεί όλα τα Μυστήρια τα οποία σας περιγράψαμε παραπάνω. Μας βαφτίζει, μας μεταδίδει την Χάρη και την ευλογία του Θεού, μας διδάσκει για τον Χριστό και τις στρατιές των Αγίων Του και τέλος μας βοηθάει στις δύσκολες στιγμές της ζωής μας. Αναλογιζόμενοι λοιπόν και εμείς το βάρος που κρατούν οι ιερείς μας στους ώμους τους, θα πρέπει να προσευχόμαστε για αυτούς και να τους τιμούμε, ως Πατέρες και ως εκπροσώπους του Χριστού μας στην γη, παρόλα τα πιθανά λάθη τους και τις δεδομένες αστοχίες τους, λόγω της ανθρώπινης και μόνο φύσης τους.

     Βέβαια πολλά είναι αυτά που μπορούν να γραφούν ακόμα για τα επτά Μυστήρια της Εκκλησίας μας, αριθμός που για πρώτη φορά βρίσκουμε τον 13ο αιώνα, 

Η Θεία Κοινωνία,
η κορωνίς των Μυστηρίων της Εκκλησίας μας.

ενώ με τον γενικό όρο Μυστήριο στην Εκκλησία μας, όπου υπάρχει και επίκλησις του Αγίου Πνεύματος και της Χάρις του Θεού. Τα Μυστήρια της Ορθροδόξου, Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής, της Ανατολικής Εκκλησίας μας, όπως εύστοχα συχνά αναφέρεται από τους πιστούς, ουσιαστικά είναι και ο τρόπος συμμετοχής μας στην Πίστη του Χριστού μας και στην Εκκλησία Του, όμως το άρθρο μας αυτό δεν έχει σκοπό μόνο την θεολογική προσέγγιση του θέματος αλλά και την πρακτική, γιαυτό και αυτά που σας γράφω νομίζω πως είναι αρκετά για να μάθουμε την συμπεριφορά μας μέσα στην Εκκλησία του Χριστού μας, να θυμηθούμε τις υποχρεώσεις μας και να ζήσουμε την ζωή μας με γνώμονα την Αλήθεια της Πίστης μας.   

Καλή δύναμη!!!
Χριστός Ανέστη αδελφοί μου!!!

Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Τελίδης