Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΜΥΡΤΙΔΙΩΤΙΣΣΑ & Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΕΣΦΑΓΜΕΝΗ (24/9)

Η Παναγιά...η "μάνα" μας!!!

Η Παναγία κατέχει πρωταρχική θέση στην τιμή και στον σεβασμό των χριστιανών σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Της έχουν αφιερώσει μεγαλοπρεπείς εκκλησίες και ταπεινά ξωκλήσια, παρεκκλήσια και ολόκληρα μοναστήρια για να τις δείξουν την αγάπη τους, ενώ γιορτάζεται πολλές φορές μέσα στον χρόνο. Η πιο λαμπρή από όλες, είναι η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου το λεγόμενο «Πάσχα του καλοκαιριού», και εορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου, τον Δεκαπενταύγουστο.

Αλλά δεν γιορτάζουν μόνον οι εκκλησιές που είναι αφιερωμένες στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Όλες οι εκκλησιές της Παναγιάς μας, γιορτάζουν και στα Εισόδια της Θεοτόκου την 21η Νοεμβρίου, και στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου την 25η Μαρτίου, ενώ στις 24 Σεπτεμβρίου εορτάζει η Παναγία η Μυρτιδιώτισσα στα Κύθηρα, μαζί με την Παναγία την Εσφαγμένη στην Μονή Βατοπεδίου και η Γοργοεπήκοος ή Γοργοϋπήκοος, εορτάζει την 1η Οκτωβρίου εκάστου έτους, ιδιαίτερα εδώ στην Ιερά Μητρόπολη μας, Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, όπου και έχουμε την ανδρώα Ιερά Μονή της, στην Νέα Μαγνησία της Δυτικής Θεσσαλονίκης, που πανηγυρίζει την ημέρα αυτή.

Αλλά καθ' όλην την διάρκεια του εκκλησιαστικού έτους υπάρχουν διάσπαρτες γιορτές σε όλην την ηπειρωτική Ελλάδα, στα νησιά μας, στα χωριά και στις πόλεις μας, όπου μεγάλη "πρωταγωνίστρια" της λατρευτικής ζωής μας είναι ο Θεοτόκος, ειδικά δε εδώ, στους Ανθοκήπους της Νέας Ευκαρπίας, όπου χτίσαμε και λειτουργούμε νεόδμητο Ιερό Ναό αφιερωμένο στους γονείς της, τους Αγίους και Δικαίους Θεοπάτορες, τον Ιωακείμ και την Άννα, κατ' επέκτασιν, φτιάξαμε το "πατρικό σπίτι" της Παναγίας κόρης τους,

για να την τιμούμε μαζί με τους γονείς της και να της δείχνουμε τον σεβασμό και την αγάπη μας, όσο περισσότερο μπορούμε.

Αυτό πρέπει να κάμνουμε όλοι μας. Ας δείξουμε στην Θεοτόκο Μητέρα του Χριστού μας και "μάνα" μας, την αγάπη και τον σεβασμό μας, όπου και να βρεθούμε καθ' όλην την διάρκεια του χρόνου και ειδικά στις μέρες μας, που ο κόσμος όλος και η ευλογημένη χώρα μας δοκιμάστηκε...και δοκιμάζεται ακόμα!!! από καταστροφικές πυρκαγιές, από τρομακτικούς σεισμούς, από απίστευτες πλημύρες, από την πανδημία τα τελευταία δυο...και βάλε χρόνια, από οικονομική, ενεργειακή, υπαρξιακή και άλλες κρίσεις, ακόμα...σαν δεν ντρεπόμαστε που το λέμε και το ξαναλέμε, από επισιτιστική κρίση και από πολέμους...μπορεί και παγκόσμιους, έτσι όπως πάμε!!! ίσως-ίσως δε και πυρηνικούς, όπως κάποιοι ηγέτες απειλούν ότι θα προκαλέσουν αν δεν κάνουμε τα χατίρια τους. Εμείς ειδικά, οι Έλληνες έχουμε έναν λόγο ακόμα να είμαστε επιφυλακτικοί έχοντας δίπλα μας τον πιο απρόβλεπτο ηγέτη, και μια Τουρκία που εποφθαλμιά την χώρα μας, τα νησιά μας, την θάλασσα και τον ουρανό μας, με τα όνειρα της για μια..."γαλάζια πατρίδα" και τα..."σύνορα της καρδιάς" του "σουλτάνου" της, που δείχνει να έχει δαιμόνιο !!!

Ας μπούμε σε μια εκκλησιά που τιμάται στο όνομα της Παναγίας μας, της Θεοτόκου, ας κλίνουμε το γόνυ μπροστά σε μια εικόνα της, στην Παναγιά την Βρεφοκρατούσα, την Γλυκοφιλούσα, την Ελεούσα, την Θαλασσινή, την Εκατονταπυλιανή, την Γιάτρισσα, την Οδηγήτρια, την Εσφαγμένη, την Μυρτιδιώτισσα, την Γοργοεπήκοο, την Παρηγορήτρα, την Φανερωμένη, την Μεγαλόχαρη της Τήνου, την Παναγία Σουμελά, και πόσες ακόμα Εικόνες της Παναγίας με πολλά και συγκινητικά επίθετα, "Θεοτοκονύμια", να την ακολουθούν ανάλογα με την τοποθεσία, το θαύμα που έγινε, τον τρόπο της αγιογράφησης, τον πόνο της κάθε διήγησης και της παράδοσης, την ιστορία ή την εύρεση της εικόνας της και άλλα πολλά, και ας ανάψουμε ένα κερί στη χάρη της, παρακαλώντας την να μας έχει πάντα στον νού της, να μην μας ξεχνά και πάντα να πρεσβεύει για εμάς στον Υιό της και Θεό μας, στον Χριστό και Σωτήρα μας!!!

Ας γνωρίσουμε όμως εμείς σήμερα μέσω της ιστοσελίδας μας, της Ενορίας των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, των Ανθοκήπων της Νέας Ευκαρπίας, με αφορμή την εορτή τους, δυο από αυτές τις αγιογραφημένες εικόνες της Παναγίας μας, με τα Θεοτοκονύμια που την συνοδεύουν, την "Μυρτιδιώτισσα" των Κυθύρων και την "Εσφαγμένη" της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου ή και Βατοπαιδίου, και ας μάθουμε λίγα πράγματα για την ιστορία τους, που έχει γίνει πια εκκλησιαστική παράδοσις ...

Η Παναγία η "Μυρτιδιώτισσα"

Η Παναγία των Κυθήρων

Το νησί των Κυθήρων σεμνύνεται για την προστάτιδά του «Παναγία τη Μυρτιδιώτισσα». Η χαριτόβρυτη εικόνα της, μεγαλοπρεπής και επιβλητική, ανακαλύφθηκε, καθώς λέει η παράδοση, στην τοποθεσία «Μυρτίδια», περιοχή τότε έρημη και κατάφυτη από μυρσίνες.

Κάποιος ευλαβέστατος βοσκός, την ώρα που προσευχόταν, άκουσε μέσα σ’ εκείνη την ερημιά μια φωνή να του λέει:

– Αν ψάξεις εδώ τριγύρω, θα βρεις την εικόνα μου. Βρίσκομαι εδώ από πολύ καιρό, για να βοηθήσω τούτο τον τόπο.

Πραγματικά, σε λίγη ώρα ο βοσκός ανακαλύπτει την πάνσεπτη εικόνα της Παναγίας μέσα σε κλαδιά μυρσίνης. Συγκινημένος την ασπάζεται και τη μεταφέρει στην καλύβα του.

Το πρωί, πράγμα παράδοξο, η εικόνα είχε εξαφανιστεί. Την ξαναβρίσκει όμως στο σημείο που για πρώτη φορά την είχε ανακαλύψει.

Εκεί ακριβώς χτίζει ναό, ενθρονίζει μέσα σ’ αυτόν την ιερή εικόνα και την επονομάζει «Μυρτιδιώτισσα», επειδή βρέθηκε στην περιοχή «Μυρτίδια» και μέσα στις μυρσίνες.

Στη θαυματουργή εικόνα της Μυρτιδιώτισσας εικονίζεται η Θεοτόκος σαν Βρεφοκρατούσα. Το πρόσωπό της, καθώς και του Κυρίου, είναι τελείως μελανό και πλαισιωμένο από καθαρό χρυσάφι και πολύτιμους λίθους.

Συνήθως δεν διακρίνεται σ’ αυτά κανένα απολύτως χαρακτηριστικό. Συμβαίνει όμως σε αραιά διαστήματα το εξής παράδοξο: Το πρόσωπο της Παρθένου αλλάζει ξαφνικά χρώμα και γίνεται ρόδινο. Στα χείλη διαγράφεται ένα ανέκφραστο γλυκό μειδίαμα, ενώ τα μάτια της κοιτάζουν τον πιστό με ιλαρότητα.

Αυτό διαρκεί για λίγα δευτερόλεπτα, οπότε η σεπτή μορφή της επανέρχεται στη συνηθισμένη κατάσταση.

Η μάστιγα της ανομβρίας ήταν την εποχή εκείνη συχνό φαινόμενο και μάλιστα είχε πλήξει πολλές φορές το νησί, με αποτέλεσμα την ξηρασία. Οι κάτοικοι κατέφευγαν τότε στην θαυματουργή Μυρτιδιώτισσα, λιτάνευαν με θερμές δεήσεις και δάκρυα την αγία της εικόνα, κι εκείνη πάντοτε τους έστελνε βροχή.

Κάποτε, ενώ ο κόσμος ετοιμαζόταν για μια τέτοια λιτανεία, έτυχε να παρευρίσκεται ένας πλούσιος τούρκος από την Κρήτη.

– Γιατί αυτή η ασυνήθιστη κίνηση γύρω από την εκκλησία; ρώτησε απορημένος.

– Θα γίνει λιτανεία, τον πληροφόρησαν. Έχει να βρέξει στο νησί εδώ και πολλούς μήνες. Θα περιφέρουμε λοιπόν την εικόνα της Παναγίας, για να σταματήσει η θεία οργή και να λυθεί η ανομβρία.

– Είστε ανόητοι, είπε ο τούρκος κοιτάζοντας τον ουρανό. Δεν υπάρχει ούτε ένα σύννεφο. Αν όμως βρέξει μετά τη λιτανεία, θ’ αφιερώσω στην εικόνα της Μυρτιδιώτισσας αυτό το αδαμαντοκόλλητο.

Έβαλε στοίχημα το χρυσό αυτό κόσμημα, γιατί ποτέ δεν φανταζόταν ότι μπορούσε να βρέξει. Σε λίγο κλήρος και λαός λιτάνευαν τη θαυματουργή εικόνα. Γονάτισαν μάλιστα και ανέπεμψαν με κατάνυξη στη Θεομήτορα τις ευχές για τη λύση της ανομβρίας.

Την ώρα της λιτανείας άρχισαν να εμφανίζονται στον ουρανό σύννεφα, που διαρκώς πλήθαιναν. Όταν η πομπή επέστρεψε στον ναό, άρχισε ραγδαία βροχή, που γέμισε χαρά και ευφροσύνη τους κατοίκους.

Ο τούρκος έμεινε άναυδος. Ομολόγησε όμως την ήττα του και τήρησε την υπόσχεσή του. Μέχρι σήμερα το χρυσό αυτό αδαμαντοκόλλητο, σε σχήμα ημισελήνου, στολίζει το στέμμα της Μυρτιδιώτισσας και θυμίζει το υπερφυσικό εκείνο θαύμα.

Η Παναγία η "Εσφαγμένη"

Ιστορικά στοιχεία της Εικόνος

Για την εικόνα αυτή διηγούνται ότι πληγώθηκε από το μαχαίρι ενός δύστροπου ιεροδιάκονου και εκκλησιάρχη (επιμελητή της εκκλησίας, νεωκόρου), ο οποίος εξαιτίας δήθεν του διακονήματος του έφθανε πάντοτε καθυστερημένος στην Τράπεζα. Σε μια παρόμοια περίπτωση ο τραπεζάρης (υπεύθυνος της τραπεζαρίας), αγανακτισμένος, αρνήθηκε να του δώσει φαγητό. Οι ταραγμένοι και οργισμένοι λογισμοί του εκκλησιάρχη στράφηκαν εναντίον της Θεοτόκου, που ενώ αυτός την υπηρετούσε, αυτή δε μεριμνούσε ούτε για την τροφή του. Από την πληγή αυτή ξεπετάχθηκε αίμα, το πρόσωπο της Παναγίας χλόμιασε, ενώ ο ιεροδιάκονος τυφλώθηκε και έπεσε κάτω φρενόληπτος από τον έλεγχο της συνείδησης, μένοντας στην κατάσταση αυτή τρία χρόνια. Τότε χάρη στις προσευχές του ηγουμένου και της αδελφότητας, η Παναγία εμφανίστηκε στον ηγούμενο και ανάγγειλε τη θεραπεία του.

Ο εκκλησιάρχης πέρασε την υπόλοιπη ζωή του σ´ ένα στασίδι απέναντι από την εικόνα θρηνώντας το φοβερό αμάρτημά του και πριν πεθάνει πήρε την συγχώρηση από την ίδια την Παναγία, που του ανάγγειλε όμως, όπως προηγουμένως και στον ηγούμενο, ότι το βλάσφημο χέρι του θα υφίστατο παραδειγματική τιμωρία μετά θάνατον. Πράγματι μέχρι σήμερα φυλάσσεται αναλύωτο και κατάμαυρο κοντά στην εικόνα που είναι τοποθετημένη στον νάρθηκα του παρεκκλησίου του αγίου Δημητρίου.

Η θαυματουργή αυτή εικόνα είναι τοιχογραφία του 14ου αιώνα και βρίσκεται στο νάρθηκα του παρεκκλησίου του Αγίου Δημητρίου, το οποίο είναι ενσωματωμένο εις το Καθολικόν της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου. Για το ιστορικό της εικόνας αυτής γράφονται σε χειρόγραφο του 17ου αιώνα, που επιγράφεται «Προσκυνητάριον του Βατοπαιδίου» εις το κεφάλαιον «Περί της ιεράς Εικόνος της Εσφαγμένης και του παρ’ αυτής εξαισίου τερατουργήματος» τα εξής:

«Ο τότε υπηρέτης της Εκκλησίας και ιεροδιάκονος, μίαν των ημερών, όντας κοπιασμένος από μίαν προλαβούσαν αγρυπνίαν, αφού ετελείωσε και το έργον της υπηρεσίας του, πήγεν εις τον τραπεζάρην του καιρού εκείνου ζητώντας του ολίγον ψωμί και κρασί διά να θεραπεύσει την πείναν οπού βιαίως τον ενοχλούσεν. Αλλ’ ο τραπεζάρης θυμωθείς διά το παράκαιρον ζήτημα απεδίωξεν αυτόν άδιδον ονειδίζωντάς τον ως αδιάκριτον και κοιλιόδουλον, οπού τον ενοχλούσεν παράκαιρα. Τότε ο διάκονος οργισθείς κατά του τραπεζάρη και μην ημπορώντας τί να του κάμη εις εκδίκησην, εγύρισεν εις την εκκλησίαν θυμωμένος και κρατώντας το μαχαίριον εις το χέρι του έλεγεν, «ματαίως και εύκαιρα κοπιάζω υπηρετώντας και κοπιάζωντας κάθε ημέραν φιλοκαλώντας και διακονών εις την εκκλησίαν ταύτην, ημέραν και νύκτα και ούτε κάν ψωμί και ολίγον κρασί δεν μου δίνουσι να θεραπεύσω την πείνα μου». Και ταύτα λέγοντας, κινούμενος δε και εξ ενεργείας του διαβόλου και ερχόμενος έως έμπροσθεν αυτής της εικόνος εσήκωσε το μαχαίρι, και με χέρι τολμηρόν και ανόσιον, εκτύπησε την αγίαν ταύτην εικόνα εις το δεξιόν μάγουλον πλησίον του οφθαλμού, και ευθύς – ω των θαυμασίων σου Πανύμνητε Δέσποινα – ήνοιξε πληγή και ανέβλυσεν ωσάν από ζωντανόν σώμα αίμα πολύ και από τότε την ωνόμασαν Εσφαγμένην. Και κτυπώντας του το αίμα εις τους οφθαλμούς ετυφλώθη τελείως ο δύστηνος και βλέποντας ο ταλαίπωρος τοιούτον παράδοξον τέρας έμεινε κλαίων τοιαύτην παρανομίαν και οδυνώμενος έπεσεν εκεί εις στο έδαφος, ενώπιον της αγίας εικόνος και εθρήνει απαρηγόρητα, κτυπώντας την κεφαλήν εις τα μάρμαρα και ήλεγχεν τον εαυτόν του ως φονέα και παράνομον και άξιον μυρίων θανάτων. Και μέτ’ ολίγην ώραν έγινε φανερόν εις όλους τους πατέρας της Μονής τούτο το παράδοξον τερατούργημα και έδραμον όλοι τους και είδαν οφθαλμοφανώς και την πληγήν του μαχαιρίου και το αίμα οπού εχύθη από την αγίαν εικόνα ακόμη υγρόν και το μαχαίρι αιματωμένον και τον εικονοκτόνον διάκονον κατά γής κείμενον και κατηγορούντα τον εαυτόν του ως ένοχον θανάτου και τρέμοντα ως σεληνιαζόμενον και παραλαλούντα ως δαιμονιζόμενον και την μορφήν της ιεράς εκείνης εικόνος μεταμορφωμένην και αχνήν ομοίαν ανθρώπου φονευμένου και εξεπλάγησαν και από τον φόβο τους έμειναν άπαντες εκστατικοί. Τότε ο ηγούμενος με όλην την αδελφότητα έψαλλαν ολονυκτίους αγρυπνίας, δεήσεις τε και παρακλήσεις προς την Υπεραγίαν Θεοτόκον ίνα εξιλεώσει τον δίκαιόν.

Της θυμόν και να θεραπεύσει η ευσπλαχνία Της το τοιούτον τολμηρόν παρανόμημα οπού ο δυστυχής εκείνος διάκονος έπραξε. Και ούτω μετά πολλάς ημέρας ύστερον εισηκούσθη η δέησις αυτών και εφάνη η Παντάνασσα Θεοτόκος εις οπτασίαν τώ ηγουμένω λέγουσα ότι αφέθη η αμαρτία τώ διακόνω και εθεραπεύθη από τον σεληνιασμόν οπού τον εσπάραττεν. Εκείνος δε ο άθλιος ποιήσας στασίδιον ενώπιον της ιεράς εκείνης εικόνος εστήκετον εκεί αεννάως, χρόνους τρεις ολοκήρους, κλαίων και οδυρόμενος την μεγάλην του ανομίαν, έως οπού και αυτός ήκουσε παρά της αυτής ελεούσης εικόνος (ήτις εχάρισεν αυτώ και το φως των οφθαλμών) το «αφέθη η αμαρτία σου» όμως το τολμηρόν σου χέρι να μείνει ξηρόν επί ζωής σου και μετά θάνατον άλυτον». Το οποίον και εσυνέβη και μετά την αυτού κοίμησιν, το μέν σώμα αυτού διελύθη όλον, η δε πάντολμος χείρ αυτού έμεινεν άσηπος και κατάξηρος. Και φαίνεται έως της σήμερον εις ένα κουβούκλιον, ήτοι συρτάριον, υποκάτωθεν της αγίας ταύτης εικόνος, μαρτυρούσα προφανώς το τότε θαυμάσιον το δε εκχυθέν αίμα φαίνεται εις το πρόσωπον επάνω εις την πληγήν έως της σήμερον. Η Εικών αύτη πηγάζει ιάσεις και θεραπείας καθ’ εκάστην εις τους προστρέχοντας μέτ’ ευλαβείας προς αυτήν, δεικνύουσα ότι η τιμή της εικόνος διαβαίνει εις το πρωτότυπον, παρά του οποίου έρχεται η αγιαστική χάρις εις τους ευλαβείς και ούτω εξεναντίας η θεία δίκη παιδεύει τους ατάκτους και ανευλαβείς των ιερών εικόνων, εις παράδειγμα και σωφρονισμόν των μεταγενεστέρων και δόξαν της Θεομήτορος. Ανάπτει Δε έμπροσθεν αυτής αεννάως κανδήλιον αργυρούν εν, και λαμπάς ακοίμητος».

Στην περιοχή μας, στις εργατικές κατοικίες της Νέας Ευκαρπίας, της Δυτικής Θεσσαλονίκης, αντίγραφο της θαυματουργής εικόνος αυτής, προερχόμενης από την Ιερά Μονή Βατοπεδίου του Αγίου Όρους, έχουμε υποδεχθεί, κλήρος και λαός, το 2019 στην Ενορία της Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου και στον ομώνυμο Ιερό Ναό της, που προσωρινά στεγάζεται στην κατακόμβη του, όμως ανεγείρεται σιγά-σιγά από πάνω του λιθόχτιστη εκκλησιά, η οποία όταν θα αποπερατωθεί θα είναι μοναδικής αρχιτεκτονικής και ομορφιάς και θα θησαυρίσει την Εικόνα της Παναγίας της Εσφαγμένης, για τους επισκέπτες και προσκυνητές. Μέχρι τότε όμως θα μπορούν να την ασπάζονται οι πιστοί στην όμορφη και φιλόξενη κατακόμβη, αλλά και να την πανηγυρίζουν την 24η Σεπτεμβρίου, εκάστου έτους.

Έτσι και φέτος, όλοι...κλήρος και λαός, θα περάσουμε από εκεί να προσκυνήσουμε την Εικόνα της Παναγίας της Εσφαγμένης, αλλά και να συμμετάσχουμε στην όμορφη Πανήγυρη της γειτονικής Ενορίας της Αγίας Ειρήνης της Χρυσοβαλάντου, σύμφωνα με το πρόγραμμα που έχει εκδώσει ο ομώνυμος Ιερός Ναός της, με τις τριήμερες εορταστικές, λατρευτικές εκδηλώσεις στην χάρη της!!!

Δείτε...