ΤΑ ΕΠΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ.

Το Βάπτισμα, το Χρίσμα, η Θεία Ευχαριστία, 
η Μετάνοια, η Ιερωσύνη, ο Γάμος 
και το Ευχέλαιο.

*άρθρο του π. Χρυσοστόμου Τελίδη

Εν Ανθοκήποις Νέας Ευκαρπίας Θεσσαλονίκης, Μακεδονία 

Τρίτη 6-10-2020

Ο Ιερός Ναός μας, σχεδόν έτοιμος εξωτερικά...

    Ένα θέμα που με απασχόλησε από την αρχή της διακονίας μου στην ευλογημένη Ενορία των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης των Ανθοκήπων στην Νέα Ευκαρπία, εδώ στην δυτική πλευρά της όμορφης Θεσσαλονίκης, ήταν η κατήχηση, αλλά και η επιμόρφωση και κατάρτιση σε απλά θεολογικά μα και πολύ σημαντικά θέματα, των ενοριτών μου.

    Η ανάρτηση μας αυτή στην ιστοσελίδα της Εκκλησίας μας και οι επόμενες που θα ακολουθήσουν τις ημέρες που θα ακολουθήσουν, έχουν αυτόν τον σκοπό, που μαζί με την συγγραφή δίπτυχων φυλλαδίων, για αυτούς που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο στην ενημέρωση τους, τα οποία και βρίσκονται στις προθήκες του Ιερού Ναού μας, πάντα προσιτά σε ενορίτες και προσκυνητές, αλλά και με κηρύγματα από άμβωνος μέσω των ιερέων μας, 

...ενώ έχουν αρχίσει και οι εργασίες εσωτερικά.
Εδώ βλέπετε τον Αγιασμό για τα έργα αποπεράτω-
-σης του επάνω ναού, στην Μικρή Πανήγυρη μας,
για την Κοίμηση της Αγίας Άννας,
την 25η Ιουλίου 2016

όλα αυτά μαζί θα βοηθήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση, την γνώση και επίγνωση της Πίστης μας, από την οποία πολλές φορές, είτε έχουμε παρερμηνεύσει την σημασία τους, είτε μας διαφεύγουν διάφορα σημαντικά στοιχεία απαραίτητα στην άσκηση των λατρευτικών μας καθηκόντων.

    Έτσι λοιπόν με το σημερινό άρθρο μας αυτό, απλά και κατανοητά θα προσπαθήσουμε με λίγα λόγια να προσεγγίσουμε όσο μπορούμε ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της Ορθοδοξίας μας, που είναι τα Μυστήρια της. 

Τι και ποιά είναι τα Μυστήρια της Εκκλησίας;

    Τα μέλη της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας του Κυρίου μας, της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, όπως διακηρύττουμε και ομολογούμε στο Σύμβολο της Πίστεως μας (το οποίο σε επόμενη ανάρτηση μας θα έχουμε ως θέμα και τώρα εσείς εύκολα και γρήγορα με ένα κλικ στον σύνδεσμο που ετοιμάσαμε για εσάς θα μπορέσετε να δείτε),  για να αγιαστούν και να "στρατευθούν" μέσα στον ειρηνικό στρατό της, είναι απαραίτητο να μετέχουν στα Ιερά Μυστήριά της. 

    «Μυστήρια» στη χριστιανική ορολογία είναι οι ιερές τελετές εκείνες της Εκκλησίας μας, όπου μέσω των ιερέων της  υπερφυσικά, εξ΄ού και η λέξη Μυστήρια, γίνεται η επίκληση του Αγίου Πνεύματος,  δια του οποίου μεταδίδεται στον άνθρωπο η χάρις του Θεού. Τα «Μυστήρια» όμως από μόνα τους δεν μπορούν να θεωρηθούν αποκομμένα από την φυσική και ιστορική πραγματικότητα, ούτε ως αφηρημένες ή μαγικές πράξεις, αλλά προϋποθέτουν την πίστη και την εφαρμογή από τους χριστιανούς των κανόνων της Εκκλησίας μας, αλλά και την διαρκή και ισόβια προσπάθεια μας απέναντι στους νόμους του Θεού μέσω των αντιπροσώπων Του, που είναι οι ιερείς μας. 

     Τα  Μυστήρια είναι επτά, χωρίζονται δε σε υποχρεωτικά και σε  προαιρετικά. Υποχρεωτικά είναι, το Βάπτισμα, το Χρίσμα, η Θεία Ευχαριστία, η Μετάνοια (εξομολόγηση), ενώ προαιρετικά, το ιερό Ευχέλαιο,  ο Γάμος και για  χαρισματικούς και λίγους,  η Ιερωσύνη. 

     Άς τα δούμε ένα-ένα όμως ξεχωριστά και ας θυμηθούμε τα κυριότερα στοιχεία που πρέπει να γνωρίζουμε ως χριστιανοί Ορθόδοξοι.

*ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ 

      Έίναι το Μυστήριο της εισόδου του ανθρώπου στην Εκκλησία του  Χριστού. Με το Βάπτισμα το νέο μέλος συνστρατεύεται και γίνεται ισότιμο μέρος του ειρηνικού στρατού του Κυρίου μας, γίνεται η μύηση του, ενώ παράλληλα εξαλείφεται από πάνω του το προπατορικό αμάρτημα. Συνήθως γίνεται στην παιδική ηλικία για να αποφευχθεί με την πιθανότητα του θανάτου η παραμονή εκτός της Βασιλείας του Θεού, ενώ σε περιπτώσεις που κινδυνεύει η ζωή του βρέφους γίνεται ο λεγόμενος νηπιοβαπτισμός ή αεροβαπτισμός από λαϊκό άνδρα ή γυναίκα, στο όνομα της Αγία Τριάδος. Το Μυστήριο της Βάπτισης θεωρείτε έγκυρο μόνο όταν ο ιερέας που το τελεί είναι «κανονικός», ανήκει δηλαδή στην επίσημα αναγνωρισμένη από το κράτος Εκκλησία της Ελλάδος. 

Ο ιερέας βυθίζει το παιδί τρεις φορές στο νερό, μία στο όνομα του Πατρός, μία στο όνομα του Υιού και μία στο όνομα του Αγίου Πνεύματος. Αυτή η κίνηση του βυθίσματος, συμβολίζει την τριήμερη ταφή και ανάσταση του Κυρίου. Συμβολίζει όμως και τον θάνατο του παλαιού ανθρώπου και την ανάσταση και γέννηση του καινούργιου στο καινούργιο Βασίλειο του Θεού. Το Βάπτισμα το καθιέρωσε ο ίδιος ο Κύριος με την δική Του βάπτιση αλλά και με την εντολή που έδωσε στους μαθητές του 

«Πορευθέντες λοιπόν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος (Ματθ. 28,19).

*ΤΟ ΧΡΙΣΜΑ 

       Είναι το δεύτερο Μυστήριο της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας μας και  τελείται από  τον ιερέα την ίδια ώρα με το Βάπτισμα. Χρίεται και σφραγίζεται ο νεοφώτιστος με Άγιο Μύρο στα κύρια μέρη του σώματος (μέτωπο, αυτιά, στήθος, πλάτη, χέρια, πόδια ) και δέχεται τα χαρίσματα και τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος, με τα λόγια του ιερέως

"Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου. Αμήν." Το  Άγιο Μύρο είναι μια σύνθεση από λάδι και διάφορες  αρωματικές ουσίες που συμβολίζουν τα διάφορα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, το οποίο παρασκευάζεται και καθαγιάζεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και μοιράζεται σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες ανά τον κόσμο.

 *Η ΘΕΙΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ 

       Είναι το Μυστήριο των Μυστηρίων. Το καθιέρωσε ο Κύριος στο Μυστικό Δείπνο, μπροστά στους μαθητές του. Το ψωμί και το κρασί, φαινομενικά δύο απλά στοιχεία της ζωής μας, με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος μεταβάλλονται σε Σώμα και Αίμα Χριστού μας και γίνονται πνευματική τροφή για τους πιστούς. Mε την Θεία Κοινωνία, επακόλουθο της Θείας Λειτουργίας που τελείται από τους ιερείς  και Λατρείας μας στον Θεό, ενωνόμαστε με το Χριστό και ο Χριστός ενώνεται μαζί μας μέσω του κοινού Αγίου Ποτηρίου που μας προτάσσει ο ιερέας ως μέσο σωτηρίας της ψυχής μας και έτσι γινόμαστε μέτοχοι της αιώνιας ζωής.

 *Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ (ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ)

        Είναι το μυστήριο της συμφιλίωσης και της αγάπης. Η μετάνοια είναι το ιερό μυστήριο που αποκαθιστά την πνευματική υγεία της ψυχής, όταν αυτός που μετανιώνει ειλικρινά για τ' αμαρτήματά του και τα εξομολογείται στον πνευματικό της Εκκλησίας λειτουργό, λαμβάνει άφεση αμαρτιών, γινόμενος και πάλι φίλος και τέκνο αγαπητό του Θεού. Το μυστήριο αυτό επαναλαμβάνεται, ανάλογα με τις πνευματικές ανάγκες των πιστών. Έτσι σκοπός του μυστηρίου είναι η θεραπεία των τραυμάτων της πτώσης των ανθρώπων με την άφεση των αμαρτιών. Η εξουσία αυτή της άφεσης των αμαρτιών εδόθη από τον Χριστό στους Αποστόλους του και αυτοί την μετέδωσαν στους διαδόχους τους Επισκόπους «ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται» (Ιωαν. 20,12-24), και δια μέσου αυτών στους ιερείς μέχρι και τις μέρες μας (Αποστολική Διαδοχή). Δια του Μυστηρίου τούτου παρέχεται δραστική ίαση και διόρθωση των πνευματικών νοσημάτων.  Μετανοιωμένος ο πιστός χριστιανός, ομολογεί τις αμαρτίες του στον ιερέα και εκείνος με τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος και υπέρτατο «εργαλείο» σωτηρίας το πετραχήλι του, τον συγχωρεί και τον βοηθάει να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με το Θεό, ενώ παράλληλα εξαλείφει όλα τα ειλικρινώς εξομολογούμενα αμαρτήματα του.

 *ΙΕΡΟ ΕΥΧΕΛΑΙΟ 

     Είναι ένα προαιρετικό μυστήριο της Εκκλησίας μας, το οποίο όπως όλα τα Μυστήρια εδράζεται στην Καινή Διαθήκη, στο κατά Μάρκον Ευαγγέλιο (Μαρκ.6.13), 

«καί ἤλειφον ἐλαίῳ πολλούς ἀρρώστους καί ἐθεράπευον.»  

αλλά και στην επιστολή του Ιακώβου του Αδελφοθέου αναφέρετε ( Ιακ.5.14) 

«ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τους πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καί προσευξάσθωσαν ἐπ' αὐτόν ἀλείψαντες αὐτόν ἐλαίῳ ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου• καί ή ἡ εὐχή τῆς πίστεως σώσει τόν κάμνοντα, καί ἐγερεῖ αὐτόν ὁ Κύριος• κἂν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς, ἀφεθήσεται αὐτῷ.» 

και το οποίο τελείτε στους ναούς (τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο, Μικρή και Μεγάλη Τεσσαρακοστή) ή στις οικίες μας (όποτε το χρειαζόμαστε) προσκαλώντας τον ιερέα στο σπίτι μας και δια αυτού τον ίδιο τον Κύριο να θεραπεύσει τις ψυχικές και σωματικές αρρώστιες μας. Κατά το Μυστήριο, το οποίο κανονικά τελείτε από επτά ιερείς (κατ’ οικονομία και τελικά στην πράξη σήμερα μπορεί να τελείτε μόνο από έναν) διαβάζονται επτά ευχές, Απόστολοι και Ευαγγέλια και μέσω του ευλογημένου λαδιού που καθαγιάζεται με την ευχή του ελαίου κατά την διάρκεια του Μυστηρίου και χρίονται με αυτό οι πιστοί από τους ιερείς, οι πόνοι και τα βάσανα μας ενώνονται με αυτά του Χριστού και συγχωρούνται οι αμαρτίες, ενώ παράλληλα θεραπευόμαστε από κάθε είδους ασθένειας «εις ίασιν ψυχής τε και σώματος».

*Ο ΓΑΜΟΣ

      Ένα ακόμη προαιρετικό Μυστήριο είναι αυτό του Γάμου που και αυτό, όπως και όλα τα άλλα, εδράζεται στην Καινή Διαθήκη και στον Γάμο της Κανά (Ιωάν β΄1-11). Ένας άνδρας και μια γυναίκα, άγνωστοι αρχικά μεταξύ τους,  αποφασίζουν να προχωρήσουν στον δρόμο μιας κοινής ζωής «…και έσονται οι δύο είς σάρκαν μίαν» ζητώντας την ευλογία του Θεού. 

Στην αρχή αυτού του δρόμου τους η Εκκλησία ανοίγει την αγκαλιά της και δια μέσω των ιερέων της, παρακαλεί το Θεό να τους ευλογήσει για να στεριώσουν μια χριστιανική οικογένεια και να αποκτήσουν τέκνα. Τα δαχτυλίδια που τους ευλογεί, συμβολίζουν την αγάπη τους και την ελεύθερη δέσμευση που έχουν μεταξύ τους. Τα στέφανα συμβολίζουν την ευλογία και την συναδελφικότητα στο βασίλειο του Θεού. 

Τέλος το κοινό ποτήριο συμβολίζει τον κοινό αγώνα και τις κοινές προσπάθειες που έχουν να κάνουν στη ζωή τους και ότι η συζυγική και οικογενειακή ζωή τότε μπορεί να υφίσταται και να δημιουργεί προκοπή και χαρά όταν το ανδρόγυνο συμμετέχει στο Ποτήριον της Θείας Κοινωνίας. Προσφάτως και έξω από κάθε εκκλησιαστική παράδοση και κανονισμό, υφίσταται στην ζωή μας ο πολιτικός γάμος, ο οποίος γίνεται δεκτός από την Εκκλησία μας μόνο για λόγους πρακτικούς και μόνο εφόσον ακολουθήσει σύντομα και ο Θρησκευτικός Γάμος, ενώ με απόφαση της Ιεράς Συνόδου, η μη τέλεση του θεωρείτε κόλλημα για την συμμετοχή στο Μυστήριο της Βαπτίσεως ως Ανάδοχος. Το δε Σύμφωνο Συμβίωσης που προσφάτως μπήκε  στην ζωή μας, ως εναλλακτική λύση μιας περίεργης...τουλάχιστον ακόμα, για την ελληνική κοινωνία συμβίωσης ενός ζευγαριού, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από την Εκκλησία μας. 

*Η ΙΕΡΩΣΥΝΗ

      Τελευταίο αφήσαμε το Μυστήριο αυτό, το οποίο και αυτό φυσικά ανάγεται στην Καινή Διαθήκη, όμως όπως καταλαβαίνεται είναι πολύ διαφορετικό από όλα τα άλλα. Ένας απλός χριστιανός, έχοντας όμως την Θεία Κλήση, ξεχωρίζεται από τους υπολοίπους πιστούς και αναλαμβάνει μέσω του Επισκόπου του τη διακονία της σωτηρίας του λαού του Θεού. Λαμβάνει το δώρο του Αγίου Πνεύματος και της Αποστολικής διαδοχής και συνεχίζει την ιερωσύνη του Χριστού στην Εκκλησία.

 Ο ιερέας γίνεται ποιμένας, πατέρας και πνευματικός. Προσεύχεται για εμάς και τελικά τελεί όλα τα Μυστήρια τα οποία σας περιγράψαμε παραπάνω. Μας βαφτίζει, μας μεταδίδει την Χάρη και την ευλογία του Θεού, μας διδάσκει για τον Χριστό και τις στρατιές των Αγίων Του και τέλος μας βοηθάει στις δύσκολες στιγμές της ζωής μας. Αναλογιζόμενοι λοιπόν και εμείς το βάρος που κρατούν οι ιερείς μας στους ώμους τους, θα πρέπει να προσευχόμαστε για αυτούς και να τους τιμούμε, ως Πατέρες και ως εκπροσώπους του Χριστού μας στην γη, παρόλα τα πιθανά λάθη τους και τις δεδομένες αστοχίες τους, λόγω της ανθρώπινης και μόνο φύσης τους. 

Όμως και οι ιερείς μας θα πρέπει με προσοχή και άκρατη ευλάβεια να προσεγγίζουν το Άγιο και Ιερό Θυσιαστήριο, αλλά και τις ψυχές των ανθρώπων, που εν λευκώ τους εμπιστεύονται για την σωτηρία τους, χωρίς να σκανδαλίζουν και να δημιουργούν προβλήματα στις Ενορίες τους.

     Βέβαια πολλά είναι αυτά που μπορούν να γραφούν ακόμα για τα επτά Μυστήρια της Εκκλησίας μας, που ουσιαστικά είναι και ο τρόπος συμμετοχής μας στην Πίστη του Χριστού μας και στην Εκκλησία Του, όμως το άρθρο μας αυτό δεν έχει σκοπό μόνο την θεολογική προσέγγιση του θέματος αλλά και την πρακτική, γιαυτό και αυτά που σας γράφω νομίζω πως είναι αρκετά για να μάθουμε την συμπεριφορά μας μέσα στην Εκκλησία του Χριστού μας, να θυμηθούμε τις υποχρεώσεις μας και να ζήσουμε την ζωή μας με γνώμονα την Αλήθεια της Πίστης μας.   

Καλή δύναμη!!!

Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Τελίδης