ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ & ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΑΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΟΥΣ.

 

Έν Ανθοκήποις Νέας Ευκαρπίας Δυτικής Θεσσαλονίκης, Μακεδονία  9 /10 / 2020

* άρθρο Αρχιμανδρίτου Χρυσοστόμου Τελίδη...

Η ιστορία του Σχίσματος

      Το Σχίσμα του 1054, γνωστό επίσης ως Μεγάλο Σχίσμα, ήταν το γεγονός που διαίρεσε το Χριστιανισμό σε Δυτικό Καθολικισμό και Ανατολική Ορθοδοξία. Αν και εντοπίζεται χρονολογικά στο έτος 1054, όταν ο Πάπας Λέων Θ΄ και ο Πατριάρχης Μιχαήλ Α΄ Κηρουλάριος αντάλλαξαν μεταξύ τους αναθέματα, το σχίσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης ήταν στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα μιας εκτεταμένης περιόδου αποξένωσης μεταξύ των δύο Εκκλησιών.

             Οι αρχικές αιτίες του σχίσματος ήταν οι διαφωνίες σχετικά με την παπική αρχή  (ο Πάπας  απαιτούσε να έχει εξουσία ανώτερη των τεσσάρων Πατριαρχών της Ανατολής και να ασκεί δικαιοδοσία πάνω τους, ενώ οι τέσσερις Πατριάρχες υποστήριζαν ότι η πρωτοκαθεδρία του Πατριάρχη Ρώμης ήταν μόνο τιμητική, και έτσι είχε δικαιοδοσία μόνο πάνω στους Χριστιανούς της Δύσης) και την εισαγωγή του όρου filioque στο Σύμβολο της Νικαίας. Υπήρχαν και άλλοι, λιγότερο σημαντικοί καταλύτες για το σχίσμα, συμπεριλαμβανομένης της διαφοράς στη λειτουργική πρακτική και των συγκρουόμενων αξιώσεων περί της αρμοδιότητας.

      Η διάσπαση των εκκλησιών με βάση δογματικά, θεολογικά, γλωσσικά, πολιτικά και γεωγραφικά σύνορα, και το θεμελιώδες ρήγμα δεν θεραπεύτηκαν ποτέ. Αν και θεωρείται ότι οι δύο εκκλησίες επανασυνδέθηκαν το 1274 (με τη Β΄ Σύνοδο της Λυών) και το 1439 (με τη Σύνοδο της Φερράρας - Φλωρεντίας), αυτές οι Σύνοδοι αποκηρύχθηκαν από τον Ορθόδοξο κόσμο συνολικά, δεδομένου ότι οι συμμετέχοντες Ιεράρχες είχαν υπερβεί την αρμοδιότητά τους με τη συγκατάθεση σε αυτές τις αποκαλούμενες «ενώσεις». Οι περαιτέρω προσπάθειες να συμφιλιωθούν οι δύο εκκλησίες έχουν αποτύχει. 

       Εντούτοις, διάφορες εκκλησιαστικές κοινότητες, που πλαισίωσαν αρχικά την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία έπειτα προσκολλήθηκαν στο Βατικανό, και καλούνται τώρα Ελληνόρυθμες Καθολικές εκκλησίες (Ουνία). Ως επί το πλείστον όμως, οι δυτικές και ανατολικές Εκκλησίες βρίσκονται ακόμα σε πλήρη διάσταση και οι διαχριστιανικές προσπάθειες και οι διαθρησκευτικοί διάλογοι που γίνονται τελευταία, 

αλλά και οι ένθα κείθε επισκέψεις των αρχηγών τους, μάλλον δεν ξεγελούν κανένα, αφού εκτός των δογματικών διαφορών τους που είναι αδιαπραγμάτευτες, η πάροδος του χρόνου και οι αιώνων της ιστορίας που πέρασαν, αλλά και η αδιαλλαξία του εκάστοτε Πάπα έναντι της Ορθοδοξίας, έχει δημιουργήσει αγεφύρωτο χάσμα μεταξύ τους. Παρά ταύτα όμως, προσωπική μου γνώμη είναι πως, καλώς γίνονται οι διαχριστιανικοί διάλογοι αυτοί, και ας φωτίσει ο Θεός τους Αρχηγούς των δύο Εκκλησιών, ειδικά τον Οικουμενικό Πατριάρχη μας, ο οποίος βαδίζει πάνω σε τεντωμένο σχοινί και στον οποίο έχει πέσει όλο το βάρος αυτής της προσπάθειας, για το καλύτερο όλης της Χριστιανοσύνης.

Οι διαφορές μας με τους δυτικούς:

      Πολύ απλοϊκά και χωρίς ιδιαίτερους σχολιασμούς και τυπικότητες, σας παραθέτουμε δέκα από τις διαφορές μας με του δυτικούς. Άν θέλουμε βέβαια εμείς να εμβαθύνουμε περισσότερο σε ότι μας ενώνει με τους Ρωμαιοκαθολικούς και σε ότι μας χωρίζει θα βρούμε πολύ περισσότερες, από ασήμαντες πρακτικές διαφορές, μέχρι και πολλές θεολογικές, άλλες δογματικές, μερικές ιστορικές αλλά και πολιτικές και γλωσσικές, ακόμα και γεωγραφικές. Ας δούμε τις σημαντικότερες:

1)Ενώ τό Ευαγγέλιο μας λέει ότι “το Πνεύμα το Άγιο εκπορεύεται μόνον εκ τού Πατρός”, οι Ρωμαιοκαθολικοί το αλλάζουν και προσθέτουν στο Σύμβολο της Πίστεως, ότι το πνεύμα το Άγιο εκπορεύεται και από τον Υιό, αλλοιώνοντας και ανατρέποντας την δομή της Αγίας Τριάδας. Είναι το γνωστό Filioque.

2)Ο εκάστοτε πάπας θεωρείται μοναδικός αντιπρόσωπος του Χριστού στη γη…(και μόνο για την αλαζονεία αυτή έρχεται σε αντίθεση με τα λόγια του Χριστού). Κάνει ότι θέλει και επιβάλει ότι θέλει. Είναι το γνωστό «πρωτείο» του πάπα.

3)Ο πάπας έχει το «αλάθητο» (! Αυτό δεν χρειάζεται κανένα σχόλιο ! για μας ισχύει-και ισχύει για όλους μας : ουδείς γαρ αναμάρτητος πλην σου Κύριε)

4)Καταργήθηκε η Θ. Κοινωνία και οι πιστοί λαμβάνουν ένα βιομηχανοποιημένο ψωμάκι την «όστια» χωρίς «αίμα Κυρίου» Πρόσφορα σταμάτησαν να χρησιμοποιούν και δεν κάνουν προσκομιδή. (Η ακολουθία που γίνεται κατά την διάρκεια του όρθρου κατά την οποία προετοιμάζονται τα τίμια Δώρα – Άρτος και Οίνος – για την τέλεση της Θ. Ευχαριστίας).

5)Κατά παράβαση της Αποστολικής Παράδοσης επέβαλαν στους κληρικούς την υποχρεωτική αγαμία στερώντας τους το δικαίωμα της οικογένειας.

"Ουδέν σχόλιον..."

6)Χρησιμοποιούν για να κάνουν το Σταυρό τους πέντε δάκτυλα και όχι τρία (4ο για την Θεοτόκο και 5ο για τον Πάπα, όμως μόνο ο Τριαδικός Θεός λατρεύεται και κανείς άλλος δεν εξομοιώνεται με Αυτόν).

7)Πιστεύουν στήν “αξιομισθία τών Αγίων”, στο “καθαρτήριο πύρ”, στόν “απόλυτο προορισμό” των ανθρώπων.

8)Στό βάπτισμα, ραντίζουν και δέν βυθίζουν τά παιδιά μέσα στό νερό ( Ταφή καί Ανάσταση), τρείς φορές στόν τύπο τής Αγίας Τριάδας. Επίσης, δεν χρίεται ο βαπτιζόμενος την ίδια στιγμή με την βάπτιση του αλλά πολύ αργότερα.

9)Το Μυστήριο της εξομολογήσεως γίνεται μέσω παραβάν μεταξύ εξομολόγου καί πιστού και όχι με θαρραλέα μετάνοια (που είναι και το κλειδί της μετάνοιας τού ανθρώπου)

10)Δημιούργησαν ένα εκκλησιαστικό σχήμα την Ουνία με Ρωμαιοκαθολικούς ιερείς ντυμένους όπως οί Ορθόδοξοι καί παρόμοιο λειτουργικό τυπικό. Η δράση τους βρίσκεται κυρίως στο εξωτερικό ενώ πολύ εύκολα μπορεί να ξεγελαστεί κάποιος που δεν γνωρίζει καλά τα πράγματα.

    Μένει μόνο σε εμάς να διαπιστώσουμε και να προβληματιστούμε ξεφυλλίζοντας την ιστορία της Δύσης και της Ανατολής, μα και εμβαθύνοντας στην περισσότερο "εσωτερική" Ορθόδοξη Ανατολική και Αποστολική Εκκλησία, από την "κοσμικότητα" της Ρωμαιοκαθολικής, την ιστορική ζημιά από αυτό το Σχίσμα, ενθυμούμενοι την βάρβαρη λεηλασία της Κωνσταντινούπολης το 1204 και αργότερα την Άλωση της και πάλι το 1453 και το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και προεκτείνοντας τα ιστορικά αυτά γεγονότα ακόμα και την επί 500 χρόνια σκλαβιά της δικής μας χώρας από τους Τούρκους, αλλά και την ανυπολόγιστη πρακτική ζημιά και το χάος που δημιουργήθηκε από αυτές τις αποκλίσεις και τις παρερμηνείες (μεταρρύθμιση του Μαρτίνου Λούθηρου Ζβίγγλιου, και του Καλβίνου) με την δημιουργία των προτεσταντών και την περαιτέρω διάσπαση τους σε πάνω από 400 λεγόμενες «Εκκλησίες», αντιμαχόμενες μεταξύ τους.

   Η Ορθόδοξος Ανατολική Εκκλησία πάντα εύχεται και προσεύχεται στην ενότητα της, "Εις Μίαν, Άγίαν, Καθολική και Αποστολική Εκκλησίαν..." ομολογεί καθημερινά σε όλες τις Ακολουθίες της, όμως δεν μπορεί να υπαναχωρήσει σε δογματικά θέματα, τα οποία και είναι ο σκελετός της διδασκαλίας του Ιδρυτού της Χριστού, βάσεις ακλόνητες που διαμορφώθηκε από τους πρώτους Αποστολικούς χρόνους και μετέπειτα με Οικουμενικές και άλλες Συνόδους από Θεοφόρους Πατέρες και Αγίους της. 

    Ειδικά λίγα χρόνια πριν, εν έτι 2016, και στα πλαίσια αυτής της ενότητας μεταξύ της οικογενείας των Ορθοδόξων χριστιανών, επιχειρήθηκε μια συνεύρεση των Προκαθημένων όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών, την οποία παρακολούθησαν και οι Ρωμαιοκαθολικοί ως 
παρατηρητές αλλά και από άλλα δόγματα, με "αφανείς" παρουσίες, αλλά και "κραυγαλέες" απουσίες κάποιων Προκαθημένων της Ορθοδοξίας, η οποία και ονομάστηκε, "Αγία και Μεγάλη Σύνοδος των Εκκλησιών", 
που έλαβε χώρα στο Κολυμπάρι Χανίων της Κρήτης, και προετοιμαζόταν πολλά χρόνια πριν, ενώ οι πρωτεργάτες της ήθελαν να επιλύσουν μέσω αυτής πολλά θέματα που πραγματικά ταλανίζουν την Πίστη μας, ξεκίνησε δε με μεγάλες προσδοκίες όμως μάλλον δεν κατάφερε να πείσει καμιά εκ των πλευρών, που μπορεί να ήρθαν σε κάποιες συμφωνίες και να εξέδωσαν κάποια απόφαση, άφησαν όμως τον λαό του Θεού, τον τελικό αποδέκτη δηλαδή όλης αυτής της προσπάθειας,  ανεπηρέαστο και μάλλον αδιάφορο, γεγονός που αποδεικνύει και την κατά γενική ομολογία εν μέρει "αποτυχία" της Συνόδου, ή τέλος πάντων την χλιαρότητα του πολυποθήτου αποτελέσματος.      

  Τις πρόσφατες προσπάθειες ένωσης Ανατολής & Δύσης, 

         σε Μία Αγία Καθολική & Αποστολική Εκκλησία 

      του Χριστού μας, αφήνουμε να τις κρίνει η Ιστορία, 

          έχοντας όμως και τις προσωπικές και σίγουρα 

                 όχι αδικαιολόγητες επιφυλάξεις μας.

Στην σημερινή εποχή βλέπουμε την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, με εμμονή, πονηρία και τεχνάσματα να προσπαθεί να κρατήσει τα πρωτεία της έναντι της Ορθοδοξίας, αλλά και γενικότερα, μέσα σε δογματικά τέλματα και σε ποικίλα σκάνδαλα, ενώ έχοντας χάσει παντελώς την Αποστολική Διαδοχή της, τις ρίζες της δηλαδή που την ενώνουν με την πρώτη Εκκλησία των Αποστόλων, ουσιαστικά και με τον ίδιο τον Ιδρυτή της Χριστό, να ζητά από τα εκατομμύρια ομολογουμένως των "πιστών" της να την ακολουθήσουν σε έναν σαφώς πιο εύκολο δρόμο από αυτόν της Ορθοδοξίας, που όμως ίσως να μην καταλήγει όπως θα έπρεπε στον Σταυροθέντα και Αναστάντα Χριστό μας και να μην στοχεύει στην σωτηρία της ψυχής μας, που πράγματι, αγαπητοί αναγνώστες, φίλοι και εν Χριστώ αδελφοί μου... 
               ...είναι πολύ μεγάλο πράγμα!!!     

Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Τελίδης