ΜΙΑ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΑΠΟ ΘΑΛΑΣΣΗΣ ΣΤΟ "ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ" (μέρος 2ον)

"Ο περίπλους του Αγίου Όρους"

*η συνέχεια του χθεσινού άρθρου του π. Χρυσοστόμου Τελίδη, 

που είναι αφιερωμένο στο Αγιώνυμον Όρος ...

"Το περιβόλι της Παναγιάς" είναι ένα προσωνύμιο που έχει δώσει ο λαός του Θεού σε αυτό το τόσο μικρό μα τόσο όμορφο κομμάτι γης, το Άγιον Όρος. Ένα κομμάτι γής που ξεχωρίζει από όλα τα άλλα, το οποίο βρίσκεται στην Βόρεια Ελλάδα, στην Μακεδονία μας, και συγκεκριμένα στην Χαλκιδική, και στο τρίτο πόδι της, στην Χερσόνησο του Άθω, έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς κοινωνικού και θρησκευτικού τουρισμού, πόλος έλξης επισκεπτών και προσκυνητών, Ελλήνων αλλά και ξένων κατά την περίοδο του καλοκαιριού, μα και όλο τον χρόνο. Των ανδρών όμως μόνο μιας και το Άγιον Όρος είναι χαρακτηρισμένο ως "Άβατο" για τις γυναίκες από την Μοναστική Κοινότητα, κατά παράδοση μάλιστα με επιταγή της ίδιας της Παναγίας μας. 

Το όνομα "Άγιον Όρος" το συναντούμε πρώτη φορά σε χρυσόβουλο του Αλέξιου του Α' του Κομνηνού προς την Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας το 1144, «Εφεξής το όνομα του Άθω καλείσθαι Άγιον Όρος παρά πάντων». Σε μεταγενέστερα αυτοκρατορικά και άλλα έγγραφα αναφέρεται ως «Το Αγιώνυμον Όρος του Άθω».        Παρακάτω θα σας παραθέσουμε πολύ περιληπτικά  μερικά γεωγραφικά, πολιτικά και γεωφυσικά στοιχεία της Χερσονήσου, τα πιο απαραίτητα από αυτά, μιας που η ουσία του άρθρου μας αυτού είναι φυσικά να καλύψει τις πνευματικές ανάγκες του αναγνώστη, που θα ήθελε να περιηγηθεί έστω και με την φαντασία του στις Μονές, στις Σκήτες και στα μικρότερα  Ησυχαστήρια και να έρθει σε μια εσωτερική επαφή με τους καλογέρους μοναχούς αυτής της Αθωνικής Πολιτείας, που άλλωστε αποτελούν και την ζωντανή δομή και την πνευματική παρουσία της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους στην ψυχή μας.       Την τρίτη λοιπόν, την ανατολικότερη και μαγευτικότερη χερσόνησο της  Χαλκιδικής, την χερσόνησο του Άθωνα, κατέχει σήμερα ολόκληρη η Αγιορείτικη πολιτεία. Είναι ο μοναδικός χώρος στην Ελλάδα, ίσως και στον κόσμο, που είναι ολόκληρος αφιερωμένος στην προσευχή και τη λατρεία του Θεού. Γι΄ αυτό και εύλογα ονομάστηκε... το  Άγιον Όρος.       Το Άγιον Όρος έχει μήκος περίπου 50 χιλιόμετρα, πλάτος από 8 μέχρι 12 χιλιόμετρα και η έκταση του καλύπτει 350 περίπου τετραγωνικά χιλιόμετρα. Τα σύνορα της μοναστικής πολιτείας ορίζονται, στο χερσαίο χώρο, με μια νοητή γραμμή που αρχίζει από την δυτική ακτή από την τοποθεσία ¨Φραγκόκαστρο¨ και φτάνει ως το ακρωτήρι ¨Αράπης¨, στην απέναντι άκρη. Οι φυσικές τοποθεσίες της χερσονήσου είναι αξιοθαύμαστες. Το βουνό Άθωνας που δεσπόζει σ΄ αυτή, είναι ένας τεράστιος κώνος με ύψος 2.033 μέτρα. Η γυμνή κορυφή του, τον περισσότερο καιρό χιονισμένη, λες και λογχίζει τον ουρανό και οι πλαγιές του, κατάφυτες από αιωνόβια δέντρα, δημιουργούν μία ασύγκριτη αισθητική ομορφιά σε όλη τη μαγευτική αυτή περιοχή. Η Παναγία Θεοτόκος. η "φύλακας" των μοναχών μας και η "οικοδέσποινα" των προσκυνητών του Αγίου Όρους.       Όσον αφορά τώρα την πολιτική κατάσταση του Αγίου Όρους, υπάρχει μια ιδιότυπη και πολύπλευρη εξάρτηση από την Ελληνική Πολιτεία, όμως βάσει του 105 άρθρου του Συντάγματος της Ελλάδος, αποτελεί αυτοδιοίκητο τμήμα του Ελληνικού κράτους, που υπάγεται πολιτικά στο Υπουργείο Εξωτερικών και θρησκευτικά στην Δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης. Έχει εδαφικά διαιρεθεί σε είκοσι αυτοδιοίκητες περιοχές. Κάθε περιοχή αποτελείται από μία κυρίαρχη μονή και διάφορους άλλους μοναστικούς οικισμούς γύρω από αυτήν (σκήτες, κελλιά, καλύβες, καθίσματα, ησυχαστήρια).  Ένα από τα μεγάλα καράβια που εκτελεί τα δρομολόγια από Ουρανούπολη προς Άγιον Όρος και μεταφέρει προ- σκυνητές & εμπορεύματα στις Μονές της νοτιοδυτικής  πλευράς της Χερσονήσου του Άθω.    Όλες πια οι μονές στις μέρες μας έχουν μετατραπεί, αν ήταν  Ιδιόρυθμες, σε Κοινόβιες, δηλαδή με κοινή Θεία Λειτουργία, προσευχή, στέγη, σίτιση και εργασία μεταξύ των μοναχών. Υπεύθυνος της κάθε μονής και των μοναχών που εγκαταβιώνουν σε αυτήν είναι ο Ηγούμενος που εκλέγεται από τους μοναχούς της μονής, ενώ η θητεία του είναι ισόβια. Οι Ηγούμενοι κάθε μονής αποτελούν την Ιερά Σύναξη που είναι εγκαταστημένη στις  Καρυές, την Πρωτεύουσα του Αγίου Όρους και ασκεί από εκεί με το ετήσιο Συμβούλιο των Αντιπροσώπων των Μονών την διοικητική και νομοθετική εξουσία, παραμένοντας εκεί καθ' όλην την διάρκεια του έτους για το οποίο έχουν εκλεγεί, ενώ την εκτελεστική εξουσία ασκεί η Ιερά Επιστασία που αποτελείται από 4 μέλη επιλεγμένα από τις 5 πρώτες ιεραρχικά μονές.

Το μικρό ταχύπλοο  "Μικρά Αγία Άννα" που συνδέει με
ταχύτητα τις Μονές από την Ουρανούπολη μέχρι τη 

Σκήτη της Αγίας Άννας και διευκολύνει τους 

προσκυνητές .

      Το "Αγιώνυμον Όρος" όμως, αγαπητοί αναγνώστες και φίλοι της ιστοσελίδας μας, διαδικτυακοί και μη, δεν ξεχωρίζει για την διοικητική δομή που σας περιέγραψα παραπάνω, που λειτουργεί άψογα τόσους αιώνες εν αντιθέσει με τις πολιτικές δομές και το δικό μας κοινοβούλιο, ακόμα-ακόμα δεν ξεχωρίζει ούτε για την καταγάλανη θάλασσα του, ούτε για τις απάτητες και απροσπέλαστες παραλίες του, ούτε για την θηριώδη βλάστηση του και 

Το υπέροχο αγιορείτικο ηλιοβασίλεμα
όπως φαίνεται μέσα από το "Περιβόλι της Παναγιάς'. 

την αλιεία στα πεντακάθαρα νερά του, συστατικά που σαφώς και συνθέτουν την ζωντανή εικόνα του, αλλά διαφέρει και ξεχωρίζει από οτιδήποτε γνωρίζουμε στον "κόσμο", όπως οι καλόγεροι αναφέρουν την ζωή εκτός του Αγίου Όρους, για την συσσωρευμένη πίστη και προσευχή των μόνιμων κατοίκων του, των μοναχών που αιώνες τώρα εγκαταβιώνουν εκεί, μα και για την άκρατη επιθυμία των προσκυνητών του, που βασανισμένοι από την πολύπλοκη και αδηφάγα βιοτή τους, ακουμπούν προσερχόμενοι στο γαλήνιο αυτό "σπίτι" της Παναγίας, στο "περιβόλι" της, προβλήματα, βάσανα και αγωνίες και αποζητούν την λύτρωση και την ελπίδα από μια και μόνο κουβέντα των πατέρων που το φυλούν και το αγιάζουν με τις καθημερινές και αδιάλειπτες προσευχές τους.  

Πατέρες από τα Μοναστήρια επιβιβάζουν στο πλοίο  για

προσκύνημα Ιερά Λείψανα Αγίων και τελούν Αγιασμό

 για ευλογία των προσκυνητών.

      Υπάρχουν 20 μονές στο Άγιο Όρος που απαγορεύεται βάσει κανονισμού να αυξομειωθούν. Είναι μεγάλα πολύπλοκα κτίρια που περιβάλλονται από δυνατό τείχος με κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα τον Πύργο με τις επάλξεις και τις πολεμίστρες που βοηθούσαν στην απομάκρυνση των πειρατών και των κατακτητών στα παραθαλάσσια κυρίως μοναστήρια. Έχουμε δύο ειδών μονές, τις Βασιλικές που λέγονται έτσι είτε γιατί η ίδρυση τους έγινε με εντολή και συνδρομή των Βυζαντινών αυτοκρατόρων ή γιατί επικυρώθηκε με αυτοκρατορικό χρυσόβουλο, και τις Πατριαρχικές και Σταυροπηγιακές γιατί συνδέθηκαν με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως που ανέλαβε την πνευματική περισσότερο εποπτεία τους (Πατριαρχικές) και από το σταυρό που τοποθετούσε ο Πατριάρχης ή ένας επίσκοπος στα θεμέλια πριν από την Ίδρυση τους (Σταυροπηγιακές).

΄Σκηνές από το προσκύνημα που κάναμε το 2014,
με τα μεγάλα αγόρια των κατηχητικών της Ενορίας μας, 
στην Σκήτη της Αγίας Άννης.

      Η αρχή της μοναστικής ζωής ξεκινάει με την άφιξη δύο σπουδαίων προσωπικοτήτων αλλά και από τους πρώτους ησυχαστές, τους Αγίους Πέτρο τον Αθωνίτη και τον Ευθύμιο τον Νέο. Και οι δύο συνέβαλαν σημαντικά στην πρώτη οργάνωση της μοναχικής ζωής και άλλαξαν τα μέχρι τότε δεδομένα. Το 985, ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β’ Βουλγαροκτόνος με χρυσόβουλο απάλλαξε τους μοναχούς από τις ενοχλήσεις που προκαλούσαν οι κοσμικοί και έτσι αφιερώθηκαν με περισσότερο ζήλο στον μοναχισμό.

Το Διοικητήριο στις Καρυές,
την Πρωτεύουσα του Αγίου Όρους.

      Ο Αθανάσιος ο Αθωνίτης ήταν αυτός που έφερε τις μεγαλύτερες αλλαγές στη ιερή χερσόνησο, με ανοικοδομήσεις μεγάλων μοναστηριών, έχοντας την εύνοια και την υποστήριξη του Ιωάννη Τσιμισκή, ο οποίος με το Τυπικό Α’, γραμμένο πάνω σε δέρμα τράγου, υποστηρίζει κάθε κίνηση του Αγίου Αθανασίου.
      Κατά την Βυζαντινή Περίοδο, το Άγιον Όρος γνώρισε μεγάλη ακμή, ο ησυχασμός υποστηρίχτηκε από τους βυζαντινούς αυτοκράτορες και ο αριθμός των μοναχών αυξήθηκε κατά πολύ, ενώ απαγορεύεται πια η είσοδος των γυναικών στην μοναστική πολιτεία, κάτι που τηρείται μέχρι και σήμερα, αλλά και εις τους αιώνας των αιώνων.

Ένας ακόμα χάρτης του Αγίου Όρους με τα Μοναστήρια του.
Αυτά που θα δούμε κατά την εκδρομή από το καραβάκι μας,
είναι στην δυτική πλευρά του τρίτου ποδιού.

      Κατά την Οθωμανική κυριαρχία η οικονομική κατάσταση των μονών χειροτέρεψε λόγω της βαριάς φορολογίας που επιβλήθηκε από τους Οθωμανούς. Έτσι λοιπόν τα μοναστήρια αδειάζουν και οι μοναχοί αποχωρούν. Παρόλα αυτά όμως, η ιδέα για την διάδοση της Παιδείας χτίζει την Αθωνιάδα Ακαδημία, στην οποία διδάσκονται θεολογία, φιλοσοφία και λογική. Εκεί δίδαξαν μεγάλοι διδάσκαλοι όπως ο Ευγένιος Βούλγαρης, ο Κοσμάς Αιτωλός και πολλοί άλλοι. Η Επανάσταση της Χαλκιδικής ήταν πραγματικά μία μεγάλη καταστροφή για το Άγιον Όρος. Γυναίκες και παιδιά βρήκαν καταφύγιο στο Άγιο Όρος, 

Το προσκύνημα μας στην Σκήτη της Αγίας Άννας,
το Σάββατο της 13ης Ιουλίου 2019,
όπου οι πατέρες θα μας φέρουν το αριστερό πόδι της
και θα τελέσουμε Αγιασμό πάνω στο καραβάκι μας.

όμως τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις σφαγίασαν μοναχούς, γυναικόπαιδα και κατέστρεψαν πολύτιμους θησαυρούς.    

       Στις 2 Νοεμβρίου 1912, το Ελληνικό Ναυτικό απελευθερώνει το Άγιον Όρος με το θωρηκτό «Αβέρωφ» και εντάσσεται πάλι στο ελληνικό κράτος. Κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ιερά Επιστασία ζήτησε από τους γερμανούς κατακτητές και συγκεκριμένα από τον ίδιο τον Χίτλερ με επιστολή που διασώζεται, 

Αυτό θα είναι το καράβι μας, το "Calypso",
με το οποίο θα κάνουμε τον περίπλου του Αγίου Όρους,
το Σάββατο 13 Ιουλίου 2019. 

να μην πειράξουν το Άγιο Όρος και να το θέσουν υπό την προστασία τους, κάτι που έγινε δεκτό και έτσι δεν ενοχλήθηκαν οι μονές, έχοντας μάλιστα την προστασία του ιδίου του Χίτλερ βοήθησαν κατά την γερμανική κατοχή τους γειτονικούς πληθυσμούς, ως καταφύγιο για τους κυνηγημένους και ως αποθήκες για τα όπλα των αντιστασιακών και ορμητήριο τους.
       Από την δεκαετία του 1970 και μετά παρατηρήθηκε μία νέα αναγέννηση

Η Ορθόδοξος Βυζαντινή Σημαία
της Αὐτονόμου Μοναστικής Πολιτείας 
του Ἁγίου Ὄρους.

 στην χερσόνησο και στην Αθωνική Πολιτεία. Πολλοί μοναχοί και μάλιστα νεαροί σε ηλικία και μορφωμένοι αναζητούν την ασκητική ζωή στο μοναδικό, ανά τον κόσμον, ζωντανό μνημείο Πίστης και Προσευχής, ενώ στις μέρες μας το Άγιον Όρος παραμένει, εν μέσω δυσκολίων, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που μαστίζουν την πατρίδα μας, κοιτίδα και μεγάλο θησαυροφυλάκιο της ιστορίας μας, του ένδοξου πολιτισμού και της λατρείας μας, ενώ με την προσέλευση όλο και περισσοτέρων επισκεπτών και προσκυνητών αποδεικνύεται ένα από τα πιο ιερότερα ησυχαστήρια όπου ο λαός του Θεού βρίσκει αγάπη, θαλπωρή και ψυχική ξεκούραση στα προβλήματα που καθημερινά αντιμετωπίζει.

Τα δελφίνια συνοδεύουν συνήθως τους προσκυνητές

στο ευλογημένο αυτό ταξίδι τους
στο Αγιώνυμο Όρος.

       Η Ενορία μας, που βρίσκεται στους Ανθόκηπους της Νέας Ευκαρπίας στην Δυτική Θεσσαλονίκη, όπως και παραπάνω αναφέραμε,  αφουγκραζόμενη την ανάγκη και την επιθυμία των ενοριτών της να επισκεφθεί το Άγιον Όρος, αλλά και πολλών εκ των προσκυνητών της στον μοναδικό παγκοσμίως ενοριακό Ιερό Ναό στο όνομα των Δικαίων γονέων της Παναγίας μας, των Αγίων Θεοπατόρων, του Ιωακείμ και της Άννης, του "Παππού" και της "Γιαγιάς" της Ορθοδοξίας, που εδώ και εννέα μήνες τον λειτουργούμε πάνω από την κατακόμβη που δέκα και περισσότερα χρόνια εξυπηρέτησε τις λατρευτικές μας ανάγκες, έναν υπέργειο περίλαμπρο και ολοκαίνουργιο Ιερό Ναό μετά από τον Οκτώβριο του 2019, οπότε και τελέσαμε τα Θυρανοίξια του,  για να τους στεγάσουμε και μαζί με αυτούς να ζωντανέψουμε τα όνειρα και τις ελπίδες μας, 

Στιγμές από το κατάστρωμα του καραβιού, όπου ο ξεναγός
μας θα μας δίνει συνεχώς πληροφορίες για τα 
μοναστήρια από τα οποία θα περνάμε.

ιδιαιτέρως δε απαντώντας και στην άκρατη επιθυμία των γυναικών που δεν τους επιτρέπεται η είσοδος σε αυτό το μικρό ιερό μέρος κατόπιν παραγγελίας της "οικοδέσποινας" του, της ίδιας της Παναγίας, οργανώνει κάθε χρόνο το καλοκαίρι μια προσκυνηματική εκδρομή. 

     Φέτος βέβαια, το 2020, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, που σάρωσε τα πάντα στο πέρασμα του,  δειλά-δειλά και πάλι αγωνιζόμαστε να κάνουμε αυτό το ευλογημένο προσκύνημα με πολύ μεγάλες δυσκολίες, αλλά νομίζω πως τελικά θα τα καταφέρουμε, προσπαθώντας να συνεχίσουμε την παράδοση. Το προσκύνημα μας θα γίνει, πρώτα ο Θεός, το Σάββατο 18 Ιουλίου 2020, σε λίγες μέρες από σήμερα, με ένα μόνο λεωφορείο και με το καραβάκι μας, το "CALYPSO", ενώ μόλις πλησιάσουμε στην Σκήτη της Αγίας Άννας, από την οποία οι πατέρες φέτος δεν θα μπορέσουν να μας κατεβάσουν στο καραβάκι μας το "Πόδι της Αγίας Άννας", λόγω της Μεγάλης Πανήγυρης στην Μεγίστη Λαύρα και την Αγρυπνία που τελείται εκεί για τον Άγιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη, με το παλαιό ημερολόγιο, το οποίο ισχύει στην Αγιορείτικη Κοινότητα

...πρώτα ο Θεός!!!

 από αιώνες, όμως εμείς θα προσκυνήσουμε την Αγία μας μαζί με άλλα θησαυρίσματα από την Νέα Σκήτη, από όπου οι πατέρες θα έρθουν στο καραβάκι μας και θα τελέσουμε τον καθιερωμένο Αγιασμό.

   Είναι μια ολοήμερη εξόρμηση διαφορετική από τις άλλες, όπου οι άνθρωποι που κάθε χρόνο συμμετέχουν σε αυτήν μπορούν να γευθούν και να μυρίσουν έστω και από λίγο μακρύτερα, στα ανοιχτά του Σιγγιτικού κόλπου του Αγίου Όρους, την αγιότητα και την μοναδική δύναμη που αποπνέει από αυτό το ευλογημένο μέρος, το Άγιον Όρος, ένα τόσο δα κομμάτι γης που μπορεί και συγκεντρώνει επάνω του όλη την Βυζαντινή Αυτοκρατορία με την παρουσία είκοσι μεγάλων μοναστηριών, το ένα πιο αρχαίο από το άλλο και άλλες τόσες μικρές Σκήτες, Καλύβες και Ησυχαστήρια, που όλα μαζί συνθέτουν ένα μοναδικό στον κόσμο θαύμα μέσα στα γεωγραφικά όρια της χώρας μας, της Ελλάδος και πόλος έλξης όλης της απανταχού Ορθοδοξίας, αλλά ενίοτε και αλλοδοξίας, αφού το Άγιον Όρος, ο καθένας για τους δικούς του λόγους, επισκέπτονται και Ρωμαιοκαθολικοί και Διαμαρτυρόμενοι, ακόμα και άθεοι, όπως ο κος Τσίπρας, δηλωμένος άθεος ο ίδιος...με μεταφυσικές ανησυχίες όμως, πριν γίνει Πρωθυπουργός της Ελλάδος τον Αύγουστο του 2014, ή ακόμα και αλλόθρησκοι. 

Το λιμάνι της Ουρανούπολης από όπου θα ξεκινήσουμε

για τον περίπλου του Αγίου Όρους. Στο βάθος ξεχωρίζει

ο βυζαντινός πύργος της Ουρανούπολης. 

      Παρακάτω θα σας περιγράψω τις στιγμές όπως τις ζήσαμε στο τελευταίο προσκύνημα μας πέρυσι, στις 13 Ιουλίου 2019. Στις 7.00 το πρωΐ του Σαββάτου της 13ης Ιουλίου, λοιπόν, ξεκινήσαμε με τα δυο λεωφορεία μας από την εκκλησία των Αγίων Θεοπατόρων με κατεύθυνση την Ουρανούπολη της Χαλκιδικής, όπου και καταφθάσαμε γύρω στις 10.00 π.μ, περιηγηθήκαμε για λίγο στα σοκάκια και στα μαγαζιά της για να επιβιβαστούμε λίγο αργότερα από το λιμάνι της και να αποπλεύσουμε με το καράβι που ναυλώσαμε, το "CALYPSO" για να κάνουμε, με την βοήθεια του Θεού, τον περίπλου του Αγίου Όρους, φθάνοντας μέχρι και την Σκήτη της Αγίας Άννας, όπου εκεί ανοιχτά, και χωρίς να ελλιμενιστούμε στον καινούργιο αρσανά της που ακόμα και τώρα κατασκευάζεται, επιβιβάστηκαν στο πλοίο μας οι πατέρες από το Κελί του Γέροντα των Βολιωτών, του πατρός Μακαρίου, που ασκούσε καθήκοντα Δικαίου για την περσινή χρονιά, μεταφέροντας έτσι την ευλογία από την ίδια την Αγία Άννα, την δική μας 

Το Κυριακό της Αγίας Άννας.
Μια φωτογραφία τραβηγμένη από την Μικρά Αγία Άννα, 
την Έρημο του Αγίου Όρους.

Αγία και το Ιερό Λείψανο της, το Αριστερό Πόδι της, στους προσκυνητές της ομάδας μας, θησαύρισμα της Σκήτης από αιώνες, το οποίο προσκυνήσαμε κατά την Ακολουθία του Αγιασμού που τελέστηκε από τους πατέρες της Αδελφότητας και τους δικούς ιερείς, Χρυσόστομοι και οι δυο, ενώ μας δόθηκε η ευκαιρία να αγοράσουμε από αυτούς χειροποίητα και ευλογημένα εργόχειρα από τα κελιά της Σκήτης και έτσι να βοηθήσουμε με αυτόν τον τρόπο στον βιοπορισμό των μοναχών μας, που προσεύχονται για εμάς καθημερινά και αδιαλείπτως. 

Το προσκύνημα μας στον περίπλου του Αγίου Όρους,
 τον Ιούλιο του 2016, όπου ήρθε το πόδι της Αγίας Άννας
στο καράβι μας και τελέσαμε τον Αγιασμό . 

     Είχαμε σκοπό αν οι καιρικές συνθήκες ήταν καλές και ο καλός καπετάνιος μας συμφωνούσε, να συνεχίσουμε την διαδρομή μας με το καραβάκι μας μέχρι τα Καρούλια και τα Καυσοκαλύβια, ίσως και μέχρι την Μονή της Μεγίστης Λαύρας, την μεγαλύτερη και παλαιότερη Μονή του Αγίου Όρους και "πρώτη τη τάξει", όμως οι καιρικές συνθήκες επέτρεψαν τον ασφαλή κατάπλου μας μόνο μέχρι τα Καυσοκαλύβια και επιστροφή, γιατί η θάλασσα εκεί αρχίζει και μετά αγριεύει, μιας και πλέον η χερσόνησος του Άθω ανοίγεται από την νοτιοδυτική πλευρά του στο Αιγαίο Πέλαγος. 

Καλό προσκύνημα!!!

    Κατόπιν πήραμε τον δρόμο της επιστροφής με το καραβάκι μας, και κάνοντας ακριβώς την ίδια διαδρομή, επιστρέψαμε στην Ουρανούπολη για να συνεχίσουμε το πρόγραμμα της εκδρομής μας, που γίνεται κάθε χρόνο. Φέτος, όπως αναφέραμε και παραπάνω, θα επαναληφθεί και πάλι, εκεί στα μέσα του Ιουλίου 2020, και συγκεκριμένα όλα είναι κανονισμένα για το Σάββατο 18 Ιουλίου 2020, βέβαια πάντα με την επιφύλαξη λόγω των περίεργων συνθηκών που βιώνει η χώρα μας, αλλά και παγκοσμίως λόγω του κορονοϊού και της πανδημίας του, πάντα όμως με την ευθύνη και την πρόνοια της Ενορίας μας, των Αγίων Θεοπατόρων, που θέλει να γνωρίσουμε από κοντά...ή όσο κοντύτερα γίνεται πρώτα από όλα το "σπίτι" της μητέρας της Παναγίας μας, την Σκήτη της Αγίας Άννας, αλλά και  τους περισσότερους από τους πνευματικούς θησαυρούς του Αγίου Όρους, που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την πόλη μας, την όμορφη Θεσσαλονίκη και πολύ λίγοι είναι αυτοί που καταφέρνουμε να το επισκεφθούμε. 

Το αριστερό πόδι της Αγίας Άννας,
που θησαυρίζεται στην Σκήτη της, και θα μας το φέρουν 
στο καράβι μας οι πατέρες για να το προσκυνήσουμε 
και θα τελέσουμε τον καθιερωμένο Αγιασμό. 

    Η επιστροφή μας περιελάμβανε και μια στάση ακόμα στον Σταυρό της Θεσσαλονίκης, για καφέ και ξεμούδιασμα στο κέντρο της όμορφης αυτής παραθαλάσσιας κωμόπολης και έτσι κατόπιν μπήκαμε στην τελική ευθεία που μας οδήγησε, γύρω στις 8.30 το απόγευμα, στην αυλή του Ιερού Ναού μας και στην αγκαλιά των Αγίων μας, του Ιωακείμ και της Άννας, που ήταν εκεί για να μας υποδεχθούν, να μας ευλογήσουν και να μας συγχαρούν για το θεάρεστο προσκύνημα μας αυτό. 

            Όμως μέσω της ιστοσελίδας που διατηρεί εδώ και δέκα περίπου χρόνια ο Ιερός Ναός μας, ας κάνουμε όλοι εμείς οι αναγνώστες και φίλοι, 

διαδικτυακοί και μη, μέσα από την δύναμη της πέννας...ή για να ακριβολογούμε, του πληκτρολογίου του υπολογιστή μας και φυσικά της φαντασίας που διαθέτει ο καθένας μας, αυτήν την μικρή περιήγηση και με λίγα λόγια ας γνωρίσουμε τα Μοναστήρια και τις Σκήτες που μέσα από το καράβι μας με την σειρά θα συναντήσουμε και θα δούμε όλοι όσοι θα συμμετέχουμε, 

Το αριστερό πόδι της Αγίας Άννας,
που θα προσκυνήσουμε και φέτος στην εκδρομή μας
το Σάββατο 13 Ιουλίου 2019. 

πρώτα και πάντα ο Θεός, στην επόμενη, την φετινή προσκυνηματική εκδρομή της Ενορίας των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης των Ανθοκήπων της Νέας Ευκαρπίας, εκεί γύρω στις αρχές ή τα μέσα του Ιούλη του 2020, το Σάββατο της 18ης Ιουλίου 2020. Φέτος, παρότι εμείς κάναμε τον προγραμματισμό μας για επισκεφθούμε όπως κάθε χρόνο το Άγιον Όρος με το καραβάκι μας, όλα θα είναι πιο δύσκολα και υπό αίρεση, αφού οι αποφάσεις της Ελληνικής κυβερνήσεως και της Εκκλησίας μας έχουν τον πρώτο λόγο και φυσικά η πορεία της διασποράς του κορωνοϊού στην χώρα μας αυτό το καλοκαίρι, που ευχόμαστε να μας αφήσει να κάνουμε το ετήσιο προσκύνημα μας στο Περιβόλι της κόρης των Αγίων μας.

Μεγάλες προσωπικότητες επισκέπτονται κατά καιρούς το Άγιον
Όρος, ξεχωρίζει ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαδιμήρ Πούτιν
που πρόσφατα προσκύνησε το "Περιβόλι της Παναγιάς".

             Οι πατέρες του Αγίου Όρους χαιρετίζουν τους

προσκυνητές και πάντα μνημονεύουν και προσεύχονται

                                              για όλους εμάς.  

          Λίγο, λοιπόν, μετά από την αναχώρηση του πλοίου μας από την Ουρανούπολη και μόλις ανοιχτούμε στην θάλασσα, άλλα μοναστήρια θα τα φανταστούμε, αφού μόνο το λιμάνι τους, ο αρσανάς τους, αγγίζει την θάλασσα και άλλα θα τα δούμε πραγματικά να υψώνονται μπροστά μας στα αριστερά με την σειρά πλοήγησης του πλοίου μας προς το ακρωτήρι του Αγίου Όρους. 

      Θα προσπαθήσουμε, σε επόμενο προσκύνημα της Ενορίας μας, να δούμε και τα μοναστήρια που βρίσκονται από την ανατολική πλευρά της χερσονήσου του Άθω, αν και αυτό δεν συνηθίζεται, παίρνοντας το καράβι μας αυτήν την φορά από την Ιερισσό και γνωρίζοντας ένα-ένα τα μοναστήρια που βρέχονται από το Θρακικό πέλαγος, ουσιαστικά το Αιγαίο Πέλαγος, και αυτά είναι τα εξής μοναστήρια και Σκήτες με την σειρά που θα τα συναντήσουμε στο δεύτερο αυτό προσκύνημα μας που θα κάνουμε, πρώτα ο Θεός, ένα άλλο καλοκαίρι και τότε είναι που θα αφιερώσουμε στο site της Ενορίας μας αντίστοιχα άρθρα και για αυτές τις Ιερές Μονές και τις Ιερές Σκήτες :

1. Την Ιερά Μονή Εσφιγμένου,  
2. Την Ιερά Μονή Χιλανδαρίου,
3. Την Ιερά Μονή Βατοπεδίου,  
4. Την Ι. Μονή Παντοκράτορος, 
5. Την Ιερά Μονή Σταυρονικήτα,
6. Την Ιερά Μονή Ιβήρων,   

7. Την Ιερά Μονή Καρακάλλου, 

8. Την Ι. Μονή Μεγίστης Λαύρας,

9. Την Σκήτη Τιμίου Προδρόμου, 
10.Τα Καυσοκαλλίβια. 

            Όμως και σε αυτό το φετινό μας καλοκαιρινό προσκύνημα, όπως γράψαμε και πριν, στις αρχές του μηνός Ιουλίου του 2020, αν όλα πάνε καλά και μας το επιτρέψει ο καλός Θεός μας, πλέοντας σε απόσταση αναπνοής από τα μοναστήρια της νοτιοδυτικής πλευράς του Αγίου Όρους, άλλες Μονές θα μπορέσουμε να τις δούμε, αν αυτές βρίσκονται κοντά στην θάλασσα, και άλλες όχι, αφού θα είναι κριμένες πίσω από τα ψηλά βουνά και την πυκνή βλάστηση του Αγίου Όρους και δεν θα είναι θεατές από ξηράς ή από θαλάσσης.

      Σε προηγούμενο άρθρο της ιστοσελίδας της Ενορίας μας με τον τίτλο: "ΜΙΑ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΑΠΟ ΘΑΛΑΣΣΗΣ ΣΤΟ "ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ" (μέρος 1ον), είδαμε στοιχεία και πληροφορίες για τα πρώτα μοναστήρια που θα συναντήσουμε κατά το προσκύνημα μας, μόλις αποπλεύσουμε από το λιμάνι της Ουρανούπολης...

*Την Ιερά Μονή Ζωγράφου, ή το βουλγάρικο μοναστήρι,

*Την Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου, ή Κασταμονίτου,

*Την Ιερά Μονή Δοχειαρίου, ή το Δοχειάρι,

*Την Ιερά Μονή Ξενοφώντος,

*Την Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου, 

*Την Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος ή το ρωσικό μοναστήρι, 

*Την Ιερά Μονή Ξηροποτάμου,

*Την Ιερά Μονή Φιλοθέου, 

και τέλος, το λιμάνι από όπου ξεκινούν και καταλήγουν όλοι οι προσκυνητές που επισκέπτονται το "Περιβόλι της Παναγίας"...

*Την Δάφνη (το εμπορικό λιμάνι του Αγίου Όρους)

*************** 

      Τώρα, στην συνέχεια του άρθρου μας αυτού, που είναι αφιερωμένο στο Αγιώνυμο  Όρος, θα ανεβάσουμε στην σημερινή ανάρτηση της ιστοσελίδας μας το 2ο μέρος, και θα σας γνωρίσουμε και τα υπόλοιπα μοναστήρια που θα ανταμώσουμε με το καραβάκι μας, αμέσως μετά την Δάφνη, το ένα και μοναδικό εμπορικό λιμάνι του Αγίου Όρους, και αυτά είναι:

*Την Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρα, ή Σιμωνόπετρα:

Μόλις προσπεράσουμε την Δάφνη με το καραβάκι μας θα συναντήσουμε το Μοναστήρι της Σιμωνόπετρας, το οποίο σε κόβει την ανάσα απλώς και μόνο κοιτώντας το, χτισμένο ουσιαστικά πάνω σε έναν απότομο βράχο. Η Επταόροφη Μονή της Σιμώνος Πέτρας είναι το τολμηρότερο οικοδόμημα του Αγίου Όρους. Είναι κτισμένη πάνω σε ένα απόκρημνο και απότομο βράχο στη Ν.Δ. πλευρά της χερσονήσου και είναι αφιερωμένη στην Γέννηση του Χριστού. Ο ιδρυτής της, ο όσιος Σίμωνας, έζησε στο Άγιον Όρος στα μέσα του 14ου αι. Ο Όσιος Σιμων ονόμασε αρχικά τη Μονή «Νέα Βηθλεεμ», αργότερα όμως πήρε το σημερινό της όνομα, από τον ιδρυτή της και από την πέτρα πάνω στην οποία είναι κτισμένη. 
Τα χρόνια 1580, 1626 καταστράφηκε από πυρκαγιές και ανακαινίσθηκε με τη συνδρομή διαφόρων αυτοκρατόρων και Πατριαρχών. Στα τέλη του περασμένου αιώνα (1891) η Μονή καίγεται ολοσχερώς και ξανακτίζεται με εράνους από την Ρωσία. Το Καθολικό της Μονής κτίστηκε μετά την τελευταία πυρκαγιά και δεν είναι τοιχογραφημένο. Η Μονή διαθέτει 15 παρεκκλήσια και πέντε κελιά στις Καρυές.
Από άποψη κειμηλίων, διαθέτει ένα τεμάχιο Τίμιου Ξύλου, λείψανα αγίων και διάφορα άλλα κειμήλια. Η βιβλιοθήκη ήταν αξιόλογη μέχρι την τελευταία πυρκαγιά, τώρα έχει μόνο λίγα νεότερα χειρόγραφα και λίγα βιβλία. Στη μονή είναι εγκατεστημένη αδελφότητα 60 μοναχών.

*Την Ιερά Μονή Γρηγορίου:

Αμέσως μετά την Σιμωνόπετρα θα αντικρίσουμε τον αρσανά της Γρηγορίου 

και αν συνεχίσουμε λίγο ακόμα την πορεία μας θα δούμε να ξεπροβάλλει το όμορφο αυτό Μοναστήρι με σήμα κατατεθέν τους μεγάλους φοίνικες δίπλα στο καθολικό που η κορυφή τους ξεχωρίζει από το εξωτερικό τείχος. Η Ιερά Μονή Γρηγορίου είναι παράλια και προσιτή µε το καΐκι που µεταφέρει τους επισκέπτες από το εμπορικό λιµάνι της χερσονήσου, τη ∆άφνη. Ιδρύθηκε τον 14ο αιώνα από τον όσιο ασκητή Γρηγόριο και είναι σύγχρονη των Ιερών Μονών ∆ιονυσίου και Παντοκράτορος. Πολλές πληροφορίες γύρω από το πρόσωπο του κτίτορα της µονής δεν υπάρχουν και απλώς γνωρίζουµε ότι πρόκειται για µαθητή του οσίου Γρηγορίου του Σιναΐτη. Σ' αυτό βέβαια συνέβαλαν και οι πυρκαγιές του 1500 και 1762 που κατέστρεψαν το αρχείο της µονής. 

Πριν τις πυρκαγιές ωστόσο προηγήθηκαν σε καταστροφική µανία οι πειρατές. Η καταστροφή του 1500 ξεπεράστηκε και η Μονή ανασυγκροτήθηκε µε τη συνδροµή οµόδοξων ηγεµόνων και πρωταγωνιστή τον Ιωάννη Στέφανο το Μέγα, ηγεµόνα της Μολδαβίας, ο οποίος γι' αυτό και θεωρείται δεύτερος κτίτορας της µονής. Τα αποτελέσµατα της πυρκαγιάς του 1762 ξεπεράστηκαν µε τη δράση της ηγετικής φυσιογνωµίας του Γέροντος Ιωακείµ. Αυτός πέτυχε να συγκεντρώσει χρήµατα, που µε τη βοήθειά τους όχι µόνο ανασυγκρότησε τη Μονή, αλλά βοήθησε και στην εξαγορά και απελευθέρωση οµήρων. Μετά την παραίτησή του η µονή επανέρχεται στο ιδιόρρυθµο σύστηµα. Η συνακόλουθη φτώχεια που πέρασε η Μονή κατά τα χρόνια της Επανάστασης την έφερε στο σηµείο να ζητήσει από τη Μεγίστη Λαύρα να γίνει εξάρτηµά της, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουµε και την έκβαση αυτής της αίτησης.

Το 1840 ξανασυστήνεται σε κοινόβιο. Το 1859 ηγούµενος της µονής ορίζεται ο Συµεών και στα 46 χρόνια της ηγουµενίας του εξόφλησε τα χρέη της µονής που ανέρχονταν στα 170,000 γρόσια και υποστήριξε την ανέγερση νέων κτιρίων. Το νέο Καθολικό της Γρηγορίου κτίστηκε το 1770 και τοιχογραφήθηκε το 1779. Τότε τοποθετήθηκε και το ξυλόγλυπτο τέµπλο του. Το 1840 οικοδοµήθηκε ο δεύτερος νάρθηκας και το 1851 το παρεκκλήσι του αγίου Γεωργίου. Το Καθολικό είναι αφιερωµένο στον άγιο Νικόλαο.

Τα χειρόγραφα της µονής είναι περίπου 297, από τα οποία 11 είναι περγαµηνά και τα έντυπα φτάνουν τις 6,000. Στους θησαυρούς της µονής εντάσσονται ένα µικρό τµήµα του Τιµίου Σταυρού, λείψανα αγίων, εκκλησιαστικά σκεύη και άµφια. Από τις γνωστές θαυµατουργές εικόνες η µονή κατέχει την Παναγία την "Παλαιολογίνα". Έχει 7 παρεκκλήσια και 6 εξωκκλήσια ενώ στα εξαρτήµατά της εντάσσονται 3 Καθίσµατα και 6 Κελλιά. Από το 1574 κατέχει τη δέκατη έβδοµη θέση µεταξύ των µοναστικών καθιδρυµάτων. Η αδελφότητα αποτελείται από 70 περίπου πολύ καλλιεργηµένους και μορφωμένους µοναχούς, ως επί τω πλείστον νέοι σε ηλικία, αποκύημα της πνευματικής ηγουμενίας του Προηγουμένου της Μονής Γρηγορίου, π. Γεωργίου Καψάνη.

*Την Ιερά Μονή Διονυσίου:

Το τρίτο κατά σειρά Μοναστήρι που θα συναντήσουμε, η Ιερά Μονή ∆ιονυσίου είναι γνωστή ως "Νέα Πέτρα" είναι κτισµένη πάνω σε στενό και απόκρηµνο βράχο σε ύψος 80 µέτρων από τη θάλασσα, µεταξύ των µονών Γρηγορίου και Αγίου Παύλου. Κτίτορας της µονής είναι ο όσιος ∆ιονύσιος από την Κορυσό της Καστοριάς, ο οποίος µε πολλές δυσκολίες και κόπους κατόρθωσε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα για την ανέγερση του µοναστηριού, στο δεύτερο µισό του 14ου αιώνα. Σ' αυτή του την προσπάθεια ευγενικός χορηγός στάθηκε ο Αλέξιος Γ΄ Κοµνηνός, αυτοκράτορας της Τραπεζούντας, παρακινούµενος και από τον µητροπολίτη της πόλης Θεοδόσιο που ήταν αυτάδελφος του οσίου. Την πολιτική αυτή της δαψιλής χορηγίας προς τη µονή συνέχισαν οι Παλαιολόγοι και αργότερα πολλοί ηγεµόνες της Μολδοβλαχίας.

Ο πατριάρχης Αντώνιος ∆΄ το 1389 µε σιγιλλιώδες γράµµα ανακηρύσει τη µονή πατριαρχική και κατ' αυτό τον τρόπο προσδίδει αυτόνοµη οντότητα. Με τη ∆ιονυσίου συνδέεται και η σπουδαία προσωπικότητα του αγίου Νήφωνα, πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος στα µέσα του 15ου αιώνα εκάρη µοναχός της και µετά από πολλούς αγώνες επέστρεψε και πάλι στη µονή της µετανοίας του. Στις αρχές του 16ου αιώνα οι Μολδαβοί Ράδουλος και ο διάδοχός του Νεάγκος Βασσαράβας κτίζουν το υδραγωγείο και τον πύργο του µοναστηριού. Το 1539 µια πυρκαγιά, ίσως η µοναδική τόσο ισχυρή στην ιστορία της µονής, αποτέφρωσε ικανό µέρος των κτισµάτων της, που όµως σύντοµα ανακαινίσθηκαν και αναπληρώθηκαν. Τον 16ο και 18ο αιώνα η µονή λόγω οικονοµικών δυσχερειών µετατράπηκε σε ιδιόρρυθµο, αλλά στις αρχές του 19ου αιώνα θα επιστρέψει οριστικά στο κοινοβιακό σύστηµα.

Το Καθολικό της µονής, αφιερωµένο στο Γενέσιο του Τιµίου Προδρόµου, οικοδοµήθηκε µαζί µε τη µονή αλλά µια πυρκαγιά το 1534 το κατέστρεψε. Ο νέος ναός είναι αυτός που ανοικοδοµήθηκε αµέσως µετά τη χρονιά το 1540. Οι τοιχογραφίες του Καθολικού φαίνεται πως έγιναν από τον εκπρόσωπο της Κρητικής σχολής Τζώρτζη περί το 1546. Αξιόλογο είναι το επιχρυσωµένο τέµπλο του ναού και οι τοιχογραφίες της Αποκάλυψης, η αρχαιότερη πλήρης εικαστική έκφραση της Αποκάλυψης στον Ορθόδοξο χώρο.

Στη ∆ιονυσίου βρίσκεται η θαυµατουργή εικόνα της Παναγίας των Χαιρετισµών ή του Ακαθίστου. Στο µoναστήρι υπάγονται 7 Κελλιά και αρκετά Καθίσµατα. Επίσης διαθέτει 8 παρεκκλήσια και 6 εξωκκλήσια. Στη ∆ιονυσίου ανήκει και το µετόχι Μονοξυλίτης, το οποίο στα µέσα του 17ου αιώνα της µετεβιβάσθη από τη Λαύρα. 

Η ∆ιονυσίου κατέχει την πέµπτη θέση στην ιεραρχία των µονών. Στα κειµήλια της µονής αριθµούνται πολλά λείψανα αγίων, µε πιο σηµαντικά τη δεξιά του τιµίου Προδρόµου και τα τίµια λείψανα του αγίου Νήφωνα. Άλλα σηµαντικά κειµήλια είναι µια ανάγλυφη παράσταση της Σταύρωσης σε ελεφαντοστό, έργο του 10ου αιώνα, κεντητά, σκεύη και άµφια. Στη βιβλιοθήκη της µονής βρίσκονται θυσαυρισµένα 1,100 χειρόγραφα, κάποια από αυτά εικονογραφηµένα, και πανω από 15,000 βιβλία µε πολύτιµα αρχέτυπα και παλαίτυπα. Η µονή ανέδειξε στον αιώνα µας ασκητικές µορφές και λόγιους και σήµερα αριθµεί περί τους 50 µοναχούς.

*Την Ιερά Μονή Αγίου Παύλου:

Συνεχίζοντας με ρότα μας προς την Σκήτη της Αγίας Άννας, όπου είναι και ο προορισμός μας, ανεβάζοντας οι πατέρες της το λείψανο της Αγίας Άννας και κάνοντας Αγιασμό στο πλοίο  μας συναντούμε  την Ιερά Μονή του Αγίου Παύλου που είναι κτισµένη στη δυτική µεριά του Άθω και τιµάται στην Υπαπαντή του Κυρίου. Κτίτορας της µονής είναι ο άγιος Παύλος ο Ξηροποταµηνός, κτίτορας και της οµώνυµης µονής, ο οποίος προς το τέλος της ζωής του αποτραβήχτηκε σε ασκητήριο, στο σηµείο όπου σήµερα βρίσκεται η µονή. Κατά τον 10ο και 11ο αιώνα συναντούµε δυο µονές µε το όνοµα Ξηροποτάµου στον Άθω. Η σηµερινή µονή Αγίου Παύλου καθιερώθηκε µε το όνοµα αυτό οριστικά από το 1108 και εξής.

Τον 14ο αιώνα η µονή ερηµώθηκε αλλά µε την παρουσία των αρχοντικής καταγωγής Σέρβων µοναχών Γεράσιµου Ραδώνια και Αντωνίου Πηγάση αναδείχθηκε και πάλι από Κελλί σε µοναστήρι. Τον 15ο αιώνα τη µονή ενίσχυσαν οι Ιωάννης Ζ΄ και Η΄ Παλαιολόγος, ο Σέρβος ηγεµόνας Γκιούρ και ο αδελφός του Λάζαρος. Πολλοί άλλοι Παραδουνάβιοι ηγεµόνες, Ρουµάνοι και Ελληνες, υπήρξαν ευεργέτες της µονής. Την ακµή του 17ου αιώνα διαδέχθηκε η παρακµή του 18ου λόγω ένδειας οικονοµικών πόρων, µετά την σκληρή φορολογία από τις τουρκικές αρχές και την τοκογλυφία των Εβραίων. Στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα, ο σκευοφύλακας Γρηγόριος και ο αρχιµ. Άνθιµος Κοµνηνός βοήθησαν στην ανάκαµψη της µονής και εξόφληση των χρεών της.

Το τελευταίο καταστροφικό συµβάν που υπέστη η µονή του Αγίου Παύλου ήταν η πυρκαγιά του 1902 και η πληµµύρα του 1911. Τον 15ο αιώνα κτίστηκε η βορεινή πλευρά και τον 16ο ανεγέρθη ο αµυντικός πύργος του µοναστηριού. Τον 19ο αιώνα κατασκευάστηκε και το Καθολικό, ενώ ως και τον αιώνα µας πολλές επισκευές και προσθήκες έλαβαν χώρα. Η µονή διαθέτει 12 παρεκκλήσια εκ των οποίων του αγίου Γεωργίου είναι το παλαιότερο κτίσµα της µονής και κοσµείται µε σηµαντικές τοιχογραφίες της Κρητικής σχολής. Στη µονή υπάγονται η γραφική Νέα Σκήτη και η ρουµανική σκήτη του Αγίου ∆ηµητρίου. Σήµερα κατέχει τη δέκατη τέταρτη θέση µεταξύ των αγιορειτικών µονών.

Στα κειµήλια της µονής περιλαµβάνονται τα πολύτιµα δώρα των τριών µάγων, το πόδι του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, τεµάχιο Τιµίου Ξύλου, σκεύη και άµφια. Στη βιβλιοθήκη του µοναστηριού έχουν αποθησαυριστεί 494 χειρόγραφα και πάνω από 12,000 έντυπα βιβλία. Η µονή σήµερα έχει περί τους 30 φίλεργους µοναχούς.

*Την Νέα Σκήτη:

Πλέοντας με το καράβι μας παραπλεύρως της ακτής και λίγο μετά την Μονή του Αγίου Παύλου, συναντάμε μια συστάδα από σπίτια, σαν ένα μικρό χωριό, που ξεκινά από την θάλασσα και σκαρφαλώνει μέχρι ψηλά στο βουνό. Είναι η Νέα Σκήτη που ανήκει διοικητικά στην ιερά μονή Αγίου Παύλου. Βρίσκεται κοντά στη θάλασσα, μεταξύ της μονής Αγίου Παύλου και της σκήτης της Αγίας Άννης. Ιδρύθηκε το 1760. Παλαιότερα η Σκήτη έφερε την ονομασία του Bενεδίκτου ή του Σταυρού και βρισκόταν ψηλότερα από την σημερινή της τοποθεσία.

Tο σημερινό Kυριακό, αφιερωμένο στoν Eυγγελισμό της Θεοτόκου, άρχισε να ανεγείρεται το 1730 και ολοκληρώθηκε το 1757. Από το 1819 και μετά ονομάστηκε Nέα Σκήτη ή Σκήτη της Θεοτόκου. Tο 1901 στο Kυριακό κτίσθηκε το παρεκκλήσι του Aγίου Kωνσταντίνου το οποίο θεωρείται τάφος τριών αρχιερέων που ασκήτεψαν εδώ, του Θεοφάνους Λακεδαιμονίας, του Bησσαρίωνος Pαψάνης και του Γερασίμου Xαλεπίου. Στο προαύλιο του Kυριακού βρίσκεται ο ναός κοιμητηρίου που τιμάται στη μνήμη των Aγίων Πάντων. Σπουδαίοι αγιογραφικοί οίκοι της σκήτης θεωρούνται, των Kυριλλαίων, των Aβραμαίων, των Σπυριδωναίων, του Mοναχού Nίκωνος και του Iερομονάχου Προδρόμου. 

Σήμερα η Νέα Σκήτη είναι ελληνική και ακολουθεί τον ιδιόρρυθμο τρόπο της μοναστικής ζωής. Αποτελείται από 37 κελλιά και καλύβες που κατοικούνται από 60 περίπου μοναχούς που ασχολούνται με αγιογραφία, ξυλογλυπτική, χρυσοχοΐα, μουσική και καλλιέργεια της γης. Στη βιβλιοθήκη της Σκήτης φυλάγονται 20 χειρόγραφοι κώδικες, 200 χειρόγραφα, 500 παλαιά τυπωμένα βιβλία, άμφια, σταυροί και λείψανα αγίων.

*Την Σκήτη της Αγίας Άννης:

Τελευταίος προορισμός της όμορφης αυτής ενοριακής μας εξόρμησης και προσκύνημα μέγα στο Άγιον Όρος, θα είναι η Ιερά Σκήτη της Αγίας Άννης, της Αγίας οικοδέσποινας του ευλογημένου τόπου αυτού, της Αγίας που εμείς οι Ανθοκηπιώτες ζούμε τόσα χρόνια ουσιαστικά μαζί της και μαζί με τον ομόζυγο της Ιωακείμ και που αγωνιζόμαστε με όλες τις δυνάμεις μας να τους χτίσουμε το "σπιτικό" τους, μια εκκλησιά αντάξια του προσωνυμίου τους, των Αγίων και Δικαίων Θεοπατόρων και να τους στεγάσουμε μαζί με την Παναγία κόρη τους και τον Εγγονό τους Χριστό, τον Άγιο Ιωακείμ και την Αγία Άννα, τον "Παππού" και την "Γιαγιά" της Ορθοδοξίας, μιας που ήταν το διαλεχτό από τον Θεό ενάρετο ζευγάρι εκείνο, που φέρνοντας την γλυκιά Παναγία μας στον κόσμο, ένωσαν τον ουρανό με την γη και γεφύρωσαν το παλιό με το καινούργιο, έκλεισαν το Βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης και άνοιξαν ένα ολοκαίνουργιο Βιβλίο, αυτό της Καινής Διαθήκης.

Εμείς οι Ανθοκηπιώτες έχουμε έναν ακόμα λόγο να θεωρούμε τον χώρο αυτόν ως συνέχεια της συνοικίας μας, μέρος της γειτονιάς και της Ενορίας μας η οποία μέσα στο μυαλό μας να φαντάζει ως "Μετόχι" πια της Σκήτης της Αγίας Άννας στο Άγιον Όρος, γιατί τα κελιά και οι Καλύβες της Σκήτης, από τα Βουλευτήρια μέχρι το Κυριακό και από εκεί στην "Έρημο" και στην "Μικρά Αγία Άννα", είναι μέρη γνώριμα και ιερά, που πάντα μας φιλοξενούν όταν οι άνδρες μας, ή οι ιερείς μας με τους Επιτρόπους τους ή τα παιδιά των κατηχητικών μας, ή οι ενορίτες μας αποφασίζουν να πατήσουν στα Άγια αυτά χώματα, όπου οικοδέσποινα σε αυτά είναι η ίδια η Αγία Άννα, η "Γιαγιά", όπως την ονομάζουν οι καλόγεροι και μοναχά έτσι την αποκαλούν στις συζητήσεις τους, ως οικείο πρόσωπο και ως οικογένεια τους.

Εδώ στα ιερά χώματα αυτά, οι προσκυνητές βρίσκουν παρηγοριά και ανάπαυση από την καθημερινή και πολύπλοκη βιοτή στον πολύβουο κόσμο όπου ζουν, και στην θαυματουργή εικόνα της Αγίας Άννας στο Κυριακό και στο Αριστερό Πόδι της που σώζεται άφθαρτο από τους Αγιαννανίτες πατέρες, κειμήλιο και ζωντανός θησαυρός ανεκτίμητης αξίας στην Σκήτη της, που αιώνες θησαυρίζεται εκεί για να θαυματουργεί στα νέα ζευγάρια που ζητούν την βοήθεια της και έρχεται ο σύζυγος να προσκυνήσει και για τους δύό και να ζητήσει ευλαβικά να μεσολαβήσει μαζί με την Παναγία κόρη της στον Εγγονό της Χριστό και να τους χαρίσει το πολυπόθητο αγαθό της τεκνογονίας. 

Να ένας λόγος ακόμα που κάνουμε όλα αυτά τα χρόνια αυτό το ευλογημένο προσκύνημα. Και ας θυμηθούμε τις προηγούμενες ημερομηνίες: Στις 2 Ιουλίου του 2016, ήταν η πρώτη φορά, αλλά κάναμε το προσκύνημα αυτό και την 14η Ιουλίου 2018, το κάνουμε και πέρυσι, στις 13 Ιουλίου το 2019, αλλά θα κάνουμε και φέτος, αν όλα πάνε καλά και φύγει ή έστω ελεγχθεί ο κορονοϊός στην χώρα μας, και αν ο Θεός το επιτρέψει, και σε μόλις τρεις μέρες από τώρα, το Σάββατο της 18ης Ιουλίου 2020, οπότε και θα ανοιχτούμε, και πάλι στην θάλασσα, πρώτα και πάντα ο Θεός, το λέω και το ξαναλέω με όλα αυτά που ζήσαμε φέτος την άνοιξη. 

Και φέτος, πριν ξεκινήσουμε τις ετοιμασίες για την εκδρομή μας, επικοινωνήσαμε με την Σκήτη της Αγίας Άννας και ζητήσαμε παρακλητικά, με την ευλογία του Δικαίου της Αγίας Άννης, τον Γέροντα Μακάριο, ο υπεύθυνος για τα θέματα αυτά, π. Ταράσιος, να μας φέρει την Αγία Άννα στο καράβι μας και αν μπορέσει να μας ευλογήσει και ο ίδιος με την παρουσία του, όμως αυτό δεν κατέστη δυνατόν λόγω την Μεγάλης Πανήγυρης στην Μεγίστη Λαύρα για τον Άγιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη, που εορτάζει την 18η Ιουλίου με το παλαιό ημερολόγιο, και έτσι όλοι οι πατέρες θα βρίσκονται εκεί για την Πανηγυρική Αγρυπνία, 
όμως η λύση δόθηκε όταν απευθυνθήκαμε και στον Γέροντα της Νέας Σκήτης, ο οποίος μας έδωσε ευλογία και έτσι φέτος θα έχουμε την μεγάλη χαρά και την τιμή, να προσκυνήσουμε την Αγία Άννα και το Ιερό Λείψανο της που θησαυρίζεται εκεί, αλλά και άλλα θησαυρίσματα της Σκήτης και να τελέσουμε τον καθιερωμένο Αγιασμό από τους πατέρες της Νέας Σκήτης που θα επιβιβαστούν στο καραβάκι μας. Το 2016 στην ίδια ακριβώς εξόρμηση που κάναμε τότε, στον "Περίπλου του Αγίου Όρους", το Πόδι της Αγίας Άννας ήρθε στο καράβι μας με τις ευλογίες του τότε Δικαίου της Σκήτης, του Γέροντα Ιωάννη Ιερομονάχου, του Παπαγιάννη, όπως είναι γνωστός σε όλους μας, του μεγάλου ευεργέτη και κτίτορα της δικής μας εκκλησίας, των Αγίων Θεοπατόρων, του Ιωακείμ και της Άννας, των Ανθοκήπων της Νέας Ευκαρπίας. 

Ήταν την ίδια χρονιά, ένα μήνα νωρίτερα, του Ιούνιο του 2016, όταν πηγαίνοντας στο κελλί του, ο ιερέας μας, ο π. Χρυσόστομος Τελίδης με τους Επιτρόπους του για να τον ευχαριστήσουμε για την αγάπη που δείχνει στην Ενορία μας και να πάρουμε την ευχή του για να συνεχίσουμε τα έργα ανοικοδόμησης της εκκλησιάς μας, αυτός δεν μας αρνήθηκε όταν του ζητήσαμε παρακλητικά τότε να μας βοηθήσει στην ανέγερση του Ιερού Ναού της Ενορίας μας, έχοντας φθάσει σήμερα στο σημείο να έχουμε τελέσει πια τα Θυρανοίξια του, από τον Οκτώβριο του 2019, αυτής της περίλαμπρης εκκλησίας μας, που στεγάζει τα όνειρα και τις ελπίδες μας, αλλά σε αυτόν τελούνταν και τα Μυστήρια και οι Θείες Λειτουργίες, μέχρι που μας βρήκε το κακό της πανδημίας του covid-19 και μας την έκλεισε την ολοκαίνουργια εκκλησιά μας, πριν καλά-καλά την χαρούμε. 

Ευτυχώς δυο μήνες μετά, από τις 17 Μαΐου λειτουργούμε και πάλι και με υπομονή και υπακοή και, πρώτα ο Θεός, καταφέραμε και τον ανοίξουμε και πάλι, ενώ καταφέραμε να  εορτάσουμε πανηγυρικά και με Αγρυπνία το Πάσχα στην Απόδοση του, την Τρίτη 26 προς Τετάρτη 27 Μαΐου του 2020, αλλά και η κανονικότητα έχει σχεδόν επιστρέψει σε όλες τις εκκλησιές και τελούνται οι Θείες Λειτουργίες και τα Μυστήρια, μα ευχόμαστε και προσευχόμαστε  τέτοια δοκιμασία να μην επιτρέψει ξανά ο Θεός!!! 

Ευχαριστούμε από καρδιάς, σεβαστέ Παπαγιάννη μας, για την τόση αγάπη και τις πολλές ευλογίες σου.

Να λοιπόν γιατί, ειδικά οι γυναίκες, που δεν μπορείτε να πατήσετε στα ιερά χώματα του Αγίου Όρους λόγω του Αβάτου από την Παναγία μας, και το ότι το θησαύρισμα αυτό της Σκήτης, το Πόδι της Αγίας Άννας, δεν βγαίνει ποτέ εκτός του Αγίου Όρους για προσκύνημα, θα πρέπει να μην χάνετε τέτοιες ευκαιρίες και να έρχεστε μαζί μας και σε αυτήν την εξόρμηση της Ενορίας μας που γίνεται κάθε χρόνο, και να ζήσετε μαζί μας στιγμές ανεπανάληπτες, στιγμές που ίσως να μην μπορέσετε να βιώσετε ποτέ ξανά, παίρνοντας τις μυρωδιές και αφουγκραζόμενοι με όλες τις αισθήσεις σας την ζωντανή παρουσία της οικοδέσποινας Παναγίας στο όμορφο περιβόλι της, αλλά και βλέποντας την εικόνα των μοναστηριών της, τα οποία προστατεύει από ψηλά, τεράστια πέτρινα κτίσματα που θαρρείς και κρέμονται πάνω από το Άγιο Όρος,  χρυσά κεντίδια κεντημένα περίτεχνα πάνω στον Τίμιο Εσθήτα της.

Όμως ας παραθέσουμε στην  συνέχεια του άρθρου μας και κάποια από τα στοιχεία που πρέπει να γνωρίζει ο επισκέπτης προσκυνητής για την όμορφη Σκήτη της Αγίας Άννας, η οποία βρίσκεται στο κάτω άκρο της νοτιοδυτικής πλευράς του Άθωνα, κτισμένη σε κατάφυτη πλαγιά με πολλά νερά. Είναι η αρχαιότερη και μεγαλύτερη Σκήτη του Αγίου Όρους σε μορφή οικισμού με καλύβες και με κεντρικό συγκρότημα το Κυριακό της. Περιλαμβάνει και την περιοχή της Μικράς Αγίας Άννας, την"Έρημο" όπως για ευνόητους λόγους την αποκαλούν οι αγιορείτες πατέρες, με τις αντίστοιχες καλύβες. Μέχρι τον 17ο αιώνα ήταν περιοχή ερημητηρίων, ενώ από τον 17ο αιώνα λειτουργεί σαν συγκροτημένη Σκήτη. Είναι Σκήτη με έντονο ησυχαστικό χαρακτήρα. Το Κυριακό της Σκήτης Αγίας Άννας, κτίσθηκε στην αρχή από τον Πατριάρχη Διονύσιο Βάρδαλη το 1666. Στα μέσα του 18ου αιώνα επεκτάθηκε και τοιχογραφήθηκε το 1755. 

Τιμάται στο όνομα της Αγίας Άννας, την 25η Ιουλίου, πάντα με το παλιό ημερολόγιο, στην εορτή της Κοιμήσεως της Αγίας Άννης. Σε αυτό διαμένει ο Δικαίος, τρόπον τινά ο διοικητής της Σκήτης, ο οποίος και αλλάζει κάθε χρόνο με τους υπολοίπους γέροντες των κελιών. Στη βιβλιοθήκη φυλάσσονται 200 περίπου χειρόγραφα, 3 περγαμινοί κώδικες, 700 έντυπα, αρκετές φορητές εικόνες και ιερά κειμήλια. Το σημαντικότερο είναι εκείνο της Θαυματουργού εικόνος της Aγίας Άννας, μητέρας της Θεοτόκου, αλλά και Ιερό Λείψανο, το αριστερό πόδι της που θησαυρίζεται από πάντα θαρρείς στο Κυριακό της Σκήτης. 

Oι καλύβες της Σκήτης της Αγίας Άννας βρίσκονται διάσπαρτες σε πλαγιά με έντονη βλάστηση. Το σύνολο των καλυβών της είναι 50. Οι περισσότερες διαθέτουν ναό και μικρή εδαφική έκταση. Στη Σκήτη ζουν περίπου 85 μοναχοί που παράλληλα με το εργόχειρό τους ασχολούνται και με την αλιεία και κηπουρική. Οι γέροντες ασχολούνται με αγιογραφία, ξυλογλυπτική και την κατασκευή θυμιάματος. Είναι εξάρτημα της Ι. Μονής Μεγίστης Λαύρας και διοικείτε από αυτήν, έχοντας όμως μέρισμα στις αποφάσεις και ο εκάστοτε Δικαίος της.

      Αυτά αγαπητοί αδελφοί μας, συνενορίτες και συνοδοιπόροι του αγώνα μας στην ανέγερση, και τώρα που τελέσαμε τα Θυρανοίξια, στην αποπεράτωση του Ιερού Ναού των Αγίων Θεοπατόρων, ήταν τα στοιχεία όλα όσα περισυλλέξαμε για να γράψουμε αυτό το άρθρο, το οποίο και το αφιερώνουμε στο Άγιο Όρος και ειδικά την Σκήτη της Αγίας Άννας που αγαπούμε, και που θα επισκεφθούμε και πάλι φέτος τον Ιούλιο, πρώτα ο Θεός, κατά το ετήσιο προσκύνημα μας εκεί. 

Έτσι είναι ο Ναός μας εσωτερικά αυτήν την στιγμή, 

σε πλήρη λειτουργία ενώ πολύ λίγα ακόμα απομένουν 

για την αποπεράτωση του.

Να εύχεστε και να προσεύχεστε μαζί μας!!!

Στο άρθρο μου αυτό όμως θα βρείτε και δικές μου σκέψεις, ιδέες, αναμνήσεις, προσπάθειες, αγώνες, ευχαριστίες στους ανθρώπους που μου συμπαραστέκονται, ευαισθησίες προσωπικές αλλά και γεγονότα και εμπειρίες. Αυτά ένοιωσα την ανάγκη να μοιραστώ σε αυτό το άρθρο μου μαζί σας, φίλοι αναγνώστες και ακόλουθοι της όμορφης παρέας της ιστοσελίδας μας, ενορίτες, προσκυνητές, επισκέπτες, δωρητές, ευεργέτες, συνοδοιπόροι και συναγωνιστές στην προσπάθεια αποπεράτωσης της εκκλησίας μας εδώ στους Ανθόκηπους της Νέας Ευκαρπίας, που είναι αφιερωμένη στους γονείς της Παναγίας μας, στους Θεοπροπάτορες προγόνους του Εγγονού τους Χριστού, στον Άγιο και Δίκαιο Ιωακείμ και στην γλυκιά Αγία Άννα, την "Γιαγιά" μας, και που τα Ιερά Λείψανα τους θησαυρίζονταν μέχρι πρότινος 

Ο Αγιογράφος και φίλος μας,
κος Λάζαρος Πεχλιβανίδης, που φιλοτεχνεί το τέμπλο
του Ναού μας.

στην προσωρινή κατακόμβη μας, που τώρα παραδίδεται προς χρήση στην "Ιθάκη" μας, την Ενοριακή Νεανική Εστία μας, και στο Ενοριακό Φιλόπτωχο Ταμείο μας, "Με ανοιχτές αγκάλες", όπως το ονομάσαμε πρόσφατα, και από τα Θυρανοίξια, τον Οκτώβριο του 2019, του επάνω Ιερού Ναού μας, βρίσκονται πια μόνιμα σε περίοπτη θέση στο υπερυψωμένο παρεκκλήσι της Τριετούς Παναγίας μας, μπαίνοντας αριστερά στον κυρίως Ναό, όπου και τα προσκυνούμε σε 
κάθε ευκαιρία και ιδιαιτέρως κάθε Τρίτη στην Ιερά Παράκληση των Αγίων Θεοπατόρων που τελείται "δια την λύσιν εκ των δεσμών της ατεκνίας", και διαβάζεται η ειδική ευχή της Αγίας Άννας στα άτεκνα ζευγάρια που έρχονται και κλείνουν το γόνυ στους Αγίους προστάτες τους και τους παρακαλούν να πρεσβεύσουν μαζί με την Παναγία Κόρη τους στον Εγγονό τους Χριστό, για να τους δώσει το Θείο Δώρο της τεκνογονίας. 

Η εκκλησιά μας σε πλήρη λειτουργικότητα
σε μια από τις μηνιαίες Αγρυπνίες που τελούνται
με κάθε ευλάβεια και κατάνυξη.

     Επί τη ευκαιρία του άρθρου μας αυτού, σας ενημερώνουμε πως ήδη ο υπέργειος και περικαλλής Ιερός Ναός μας λειτουργεί κανονικά, μετά την επέλαση της πανδημίας του κορωνοϊού και στην χώρα μας οπότε και έκλεισε για τέσσερις ολόκληρους μήνες, όμως τώρα είναι και πάλι έτοιμος για να υποδεχθεί όλους εσάς μετά την άρση των μέτρων προστασίας, αρχικά από τις 4 και μετά από τις 17 Μαΐου 2020, με την Θεία Λατρεία να επιτρέπεται και πάλι και κατόπιν την ολοένα και μεγαλύτερη απελευθέρωση των περιορισμών μέχρι την πλήρη κανονικότητα, που, πρώτα ο Θεός, θέλουμε να ζήσουμε όλοι οι Ορθόδοξοι χριστιανοί, μια περίεργη χρονιά που μας άφησε "αλειτούργητους" και "ακοινώνητους" για δυο και περισσότερους μήνες, ενώ δεν καταφέραμε να ζήσουμε Μεγάλη και Διακαινήσιμο Εβδομάδα, Πάσχα και Ανάσταση, κάτι που δεν το χωρούσε ο νους του ανθρώπου πριν από λίγο καιρό. Δόξα τω Θεώ, τώρα όλα πηγαίνουν προς το καλύτερο και παρακαλάμε τον Χριστό μας να μην επιτρέψει άλλο τέτοιο κακό, γιατί δεν αντέχετε η ζωή με κλειστές τις εκκλησιές. 

Έτσι θα είναι ο Ναός μας
όταν αποπερατωθεί και εξωτερικά...

      Μεγάλη η βοήθεια του Θεού και των Αγίων προστατών μας, του Ιωακείμ και της Άννας, στο "παράτολμο" αυτό έργο της ανοικοδόμησης του Ιερού Ναού μας και μάλιστα σε καιρούς πονηρούς και δύσκολους, για μερικούς δε και αποκαλυπτικούς, 
αλλά μέγιστη και η προσευχητικά πνευματική, μα και πραγματική όμως βοήθεια από τον ευεργέτη μας και κτίτορα ουσιαστικά του Ιερού Ναού μας, των Αγίων Θεοπατόρων, του Παπαγιάννη, Γέροντα του Κελιού της Κοιμήσεως της Θετόκου στην Ιερά Σκήτη της Αγίας Άννας στο Άγιο Όρος, που μας αγαπά και μας συμπαραστέκεται μέχρι και σήμερα στον αγώνα μας με την προσευχή του πρωταρχικά, αλλά και την οικονομική του υποστήριξη. Να έχουμε την ευχή του, στέλνουμε έστω και από μακριά τις μετάνοιες μας, 

...ενώ έτσι φαντάζει σήμερα από ψηλά,
με την βοήθεια ενός Drone.

του ευχόμαστε υγεία και καλή ηγουμενία ως Γέροντας στις Αδελφότητες που ίδρυσε εκεί και ηγουμενεύει, να χαίρεται τις "όμορφες" και "χαριτωμένες" Συνοδείες του και πρώτα ο Θεός, ανυπομονούμε να τον δούμε και από κοντά και να πάρουμε την ευχή του, όταν και πάλι θα πάμε να τον επισκεφθούμε μαζί με τους Επιτρόπους της Ενορίας μας για να βάλουμε και πάλι μια βαθιά μετάνοια και να τον ευχαριστήσουμε για την τόση αγάπη του, αλλά και να του ζητήσουμε ευγενικά να συνεχίσει να μας βοηθά, μιας και λίγο ακόμα έμεινε για την πλήρη αποπεράτωση του Ιερού Ναού μας, και ας έχει ακόμα πολλές ατέλειες και δουλειές για να γίνουν. 

Ας ευχηθούμε όλα να πάνε καλά στον "Περίπλου του Αγίου Όρους" που θα κάνουμε με το καραβάκι μας αυτό το Σάββατο 18/7/2020.
Καλό προσκύνημα...& 

...Καλό καλοκαίρι σε όλους 

Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Τελίδης