Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΜΑΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ & ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΜΑΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ & ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

7. "ΟΙ ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΙ"

Στην συνέχεια των άρθρων μας για την ευλογημένη αυτή περίοδο

που διανύουμε, της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, σας παραθέτουμε ακόμα μια ανάρτηση, την 7η κατά σειράν, η οποία αφορά μια ακόμα Ακολουθία μέσα στο κατανυκτικό περιβάλλον της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, τον Κατανυκτικό Εσπερινό. 

Ο ιδιαίτερος αυτός Εσπερινός τελείται τα απογεύματα Κυριακών της Αγίας Τεσσαρακοστής ξεκινά δε χαρμόσυνα ακολουθώντας το αναστάσιμο κλίμα της Κυριακής, ενώ τελειώνει με πένθιμα χαρακτηριστικά, που θα ακολουθήσουν και όλη την εβδομάδα ως την Παρασκευή το βράδυ, στους Χαιρετισμούς της Παναγίας μας. 

Κυρίαρχο κομμάτι αυτών των μοναδικών Εσπερινών είναι η συναίσθηση της συντριβής μας, της αμαρτωλότητας μας, το πένθος αλλά και η μετάνοια και η συγνώμη μας. 

Στο άρθρο που ακολουθεί ξετυλίγεται η ιστορία αλλά και πολλά ακόμα ενδιαφέροντα στοιχεία που συνοδεύουν τους Κατανυκτικούς Εσπερινούς της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Θα ακολουθήσουν σε καθημερινή βάση, και όσο με αφήνουν τα αυξημένα λειτουργικά μου καθήκοντα λόγω της περιόδου που διανύουμε, και άλλες αναρτήσεις, συνέχεια του γενικού άρθρου μας: 

"Η λατρεία μας μέσα στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή". 

Ήδη σε προηγούμενες αναρτήσεις ανεβάσαμε στην ιστοσελίδα μας για... 

1. "Η ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ"

2."ΤΟ ΜΕΓΑ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ", 

3."Η ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ", 

4."ΟΙ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ"

5. "ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ"

6. "Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ"

σήμερα σας παραθέτουμε στοιχεία και σχόλια με θέμα,

7. "ΟΙ ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΙ"

ενώ στην συνέχεια του γενικού άρθρου μας αυτού για τις Ακολουθίες της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, θα ανεβάσουμε στην ιστοσελίδα μας...  

8. "Η ΚΥΡΙΑΚΗ  ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ"

9. "Ο ΜΕΓΑΣ ΚΑΝΩΝ¨

10. "ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΥΧΕΛΑΙΟ" 

11."ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΗΣ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ" (μέρος 1ον)
12."ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΗΣ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ" (μέρος 2ον) 

Μερικά στοιχεία για τον "Εσπερινό της Συγνώμης", 

αλλά και για τους υπόλοιπους Κατανυκτικούς Εσπερινούς της Αγίας Τεσσαρακοστής.

    Oι κατανυκτικοί Εσπερινοί τελούνται τα απογεύματα κάθε Κυριακή καθ΄όλην την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Κατανυκτικοί λέγονται, διότι ψάλλονται κατανυκτικά τροπάρια από το Τριώδιο, που το περιεχόμενό τους διαποτίζεται από βαθιά συναίσθηση της αμαρτωλότητας, πένθος, συντριβή, μετάνοια και θερμή ικεσία για άφεση αμαρτιών.

       Ο κατανυκτικός Εσπερινός, που τελείται την πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, Κυριακή της Τυροφάγου, λέγεται από τον λαό του Θεού και "Εσπερινός της Συγνώμης" και είναι μάλιστα ο μοναδικός από τους υπόλοιπους κατανυκτικούς, διότι στο τέλος της ακολουθίας ο λαός ασπάζεται το Ευαγγέλιο ζητώντας από τον Ιερέα συγγνώμη και στη συνέχεια και μεταξύ τους, ώστε να αρχίσει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή με «καθαρή ψυχή» Πρόκειται για μια ωραία «συνήθεια», που κατά τη διάρκειά της οι πιστοί αδειάζουν από τα φορτία της καθημερινότητας που τους βαραίνουν. Πρόκειται για μια ωραία συνήθεια, που διατηρείται σε πολλές Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος.

        Ένα άλλο χαρακτηριστικό των κατανυκτικών Εσπερινών, είναι ότι μετά την Είσοδο και το «Εσπέρας Προκείμενον», αλλάζει ο διάκοσμος της Αγίας Τραπέζης και η στολή του Ιερέως. Η ατμόσφαιρα στις εκκλησιές από πασχαλινή, λόγω της Κυριακής, γίνεται πένθιμη, λόγω της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Αλλάζουν τα λευκά καταλύματα με πορφυρά, ενώ σβήνουν τα φώτα του ναού και ο φωτισμός συντελείται μόνο από τις λαμπάδες και τις καντήλες του. 

     Στο τέλος του Εσπερινού ψάλλονται τα τροπάρια «Θεοτόκε Παρθένε...», «Βαπτιστά του Χριστού...» κ.λπ. και κατακλείονται με την ευχή του Οσίου Έφραίμ του Σύρου:

«Κύριε καί Δέσποτα της ζωής μου, πνεύμα αργίας, περιεργίας, φιλαρχίας και άργολογίας μη μοι δως. Πνεύμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής και αγάπης χάρισαί μοι τω σω δούλω. Ναι, Κύριε, Βασιλεύ, δώρησαί μοι του όράν τα έμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον άδελφόν μου ότι εύλογητός ει εις τους αίώνας των αιώνων. Αμήν»

Λέγοντας την, κάνουμε και τρεις μεγάλες μετάνοιες. Ακολουθούν δώδεκα μικρές, ενώ λέμε μυστικώς το: «Ο Θεός ίλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ» και στο τέλος επαναλαμβάνεται το: «Ναί Κύριε, Βασιλεύ...» κάνοντας και τετάρτη μεγάλη μετάνοια.

          Η κατανυκτική αυτή περίοδος μετανοίας προσφέρεται ως τρόπος ζωής. Τρόπος ζωής που θα φέρει την συγχώρηση από τον Θεό, αλλά και από τούς άλλους αδελφούς μας. Και είναι πολύ χαρακτηριστικό αυτό που έχει γραφεί: 

«το συγ-χωρώ σημαίνει πως χωρώ μαζί με τον Θεό, μαζί με τούς συνανθρώπους μου». 

Με τη συγ-χώρεση δεν παίρνουμε μια απλή άφεση αμαρτιών – που είναι μια νομική αντίληψη της σωτηρίας. Αλλά με τη συγ-χώρηση με το Θεό ο ωκεανός της θείας αγαθότητος εξαφανίζει τις ανθρώπινες αμαρτίες. Και έτσι στην πλήρη της πραγματικότητα η συγχώρηση γίνεται κοινωνία Χριστού και της Βασιλείας Αυτού.

           Κατά την διάρκεια της πορείας μας ας αλληλοστηριζόμαστε στην αδυναμία μας, ας αλληλοσυγχωρούμαστε ξεχνώντας όλες τις διαφορές, ας αλληλοπροστατευόμαστε ώστε όλοι να φτάσουμε τον προορισμό μας. Αυτό που πρέπει ουσιαστικά να ζήσουμε είναι ότι ο Θεός μας καλεί σε μια μοναδική ενότητα με τη συγγνώμη που θα προσφέρουμε ο ένας στον άλλον. Και αυτό γιατί οι χριστιανοί δεν είμαστε κάστα, αλλά ζύμη.

            Ας γονατίσουμε, λοιπόν, τώρα μπροστά στην εικόνα του Χριστού και της Παναγίας, στον Επίσκοπό μας, στους ιερείς μας, στους αδελφούς μας και ας τούς ζητήσουμε να μας συγχωρέσουν, έχουν άλλωστε τόσα πολλά να μας συγχωρέσουν. Ας συγχωρέσουμε κι ο ένας τον άλλον. Η συγχώρεση δεν αρχίζει την στιγμή που βασιλεύουν η ειρήνη, η γαλήνη και η χαρά· η συγχώρεση αρχίζει την στιγμή που παίρνουμε στους ώμους μας «αλλήλων τα βάρη» και το πρώτο και βαρύτερο φορτίο είναι η προσωπικότητα του άλλου, αυτό που εκείνος είναι, και όχι μόνο αυτό που κάνει η που δεν κάνει. Αν χρειαστεί ας μεταφέρουμε τον άλλο με τον τρόπο που ο Χριστός μετέφερε το Σταυρό του, σαν τύπο βασανισμού και πόνου και θανάτου, ας μην αφήσουμε όμως με κανέναν τρόπο τον άλλο πίσω χωρίς την ειλικρινή συγγνώμη μας.

             Συγνώμη ζητώ και εγώ, ως κύριος συντάκτης των ιστοσελίδων της Ενορίας μας από τους αναγνώστες και τους φίλους μας,

 διαδικτυακούς και μη, αλλά και ως ιερέας εφημέριος του Ιερού Ναού των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, των Ανθοκήπων  της Νέας Ευκαρπίας, αν στην προσπάθεια μου να γεμίσω με άρθρα την μικρή αυτή ιστοσελίδα μας περιγράφοντας τις πλούσιες δραστηριότητες μας, υπερέβαλα ή αν προσπαθώντας να αφηγηθώ τα πεπραγμένα της Ενοριακής Νεανικής Εστίας μας, της όμορφης "Ιθάκης" μας, των παιδιών των κατηχητικών, τους "Ρομποπάτορες" από την ομάδα ρομποτικής ή τους "Θεοπάτορες" από την ποδοσφαιρική ομάδα μας, σας κούρασα με περιττές λεπτομέρειες, η αν έγραψα κάτι που δεν συμφωνείται ή ακόμα και να σας σκανδάλισα με τα γραφόμενα μου. 

    Καλή μετάνοια και συγνώμη...

   ...καλό υπόλοιπο Σαρακοστής.

Ιερομόναχος Χρυσόστομος Τελίδης