Σήμερα, Κυριακή 9η Αυγούστου 2020, Κυριακή μετά την εορτήν της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού, το απόγευμα στις 7.00 μ.μ. ψάλλεται μαζί με τον Εσπερινό στους Ιερούς Ναούς σύμφωνα με το Τυπικό, η Μεγάλη Παράκλησις της Θεοτόκου, και όλοι πάμε στη εκκλησιά της Ενορίας μας, με ένα λουλούδι στο χέρι και μια λαμπάδα, για να πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Παναγιά μας και για να την παρακαλέσουμε θερμά να συνεχίσει να μας προστατεύει στους δύσκολους καιρούς που περνά η Ορθοδοξία και η Ελλάδα μας, ειδικά τώρα με τις υποχρεωτικές μάσκες μέσα στις εκκλησιές μας, αλλά με την έξαρση και πάλι των κρουσμάτων του κορωνοϊού και την απειλή ενός lock down, πάλι να πλανάται πάνω από τα κεφάλια μας, ενώ να τίθεται εν αμφιβόλω η πραγματοποίηση της Μεγάλης Πανήγυρης μας, τον Σεπτέμβριο στις 6,7, 8 & 9, τουλάχιστον έτσι πως την γνωρίζαμε μέχρι πέρυσι...
Ας ευχηθούμε και ας προσευχηθούμε στην Παναγία μας για το καλύτερο!!!
****************
Το "Τυπικό" και η "Παράδοσις"
της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας
κατά τον Δεκαπενταύγουστο.
Η εκκλησιαστική περίοδος του Δεκαπενταυγούστου είναι αφιερωμένη στο γλυκύτατο πρόσωπο της Παναγίας μας, η οποία είναι ο συνδετικός κρίκος της Παλαιάς με την Καινή Διαθήκη, αλλά και η σκάλα που συνδέει τον ουρανό με την γη, έναν δρόμο ανηφορικό και δύσκολο που αποζημιώνει πλήρως όμως τον οδοιπόρο ο οποίος θα τον ακολουθήσει, μια και ο προορισμός του είναι ο Παράδεισος.
Η Εκκλησία, υπερτονίζοντας την αξία της Παναγίας Θεοτόκου στην ιστορία της, θέσπισε την νηστεία του Δεκαπενταυγούστου στο τυπικό της, αλλά και τις Παρακλήσεις της, τον Μικρό και τον Μεγάλο Παρακλητικό Κανόνα εναλλάξ για όλη αυτήν την περίοδο. Η εκκλησιαστική παράδοσις από τη άλλη, η βούληση του λαού του Θεού δηλαδή, καθιέρωσαν πολλές και όμορφες συνήθειες των πιστών που ντύνουν κατά την περίοδο του Δεκαπενταυγούστου την αγάπη τους για την Παναγία "μάνα" τους.
Ας δούμε λοιπόν αυτό το εκκλησιαστικό τυπικό αλλά και την παράδοση που μας χάρισε τόσο όμορφα και συγκινητικά χριστιανικά έθιμα, που ακόμη στις μέρες μας, μέσα σε μια δύσκολη και ύποπτη εποχή οι πιστοί συνεχίζουν να τα τηρούν και η Εκκλησία μας να τα αγκαλιάζει και να τα μεταδίδει στις γενεές που ακολουθούν και "εις τον αιώνα του αιώνος".
Το εκκλησιαστικό Τυπικό
Η νηστεία του Δεκαπενταύγουστου.
Την από 1η μέχρι και 14η Αυγούστου νηστεύουμε προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου η οποία και εκείνη ενήστευσε επίσης πριν από την Κοίμησή της. Η νηστεία του Δεκαπενταυγούστου έχει αυστηρό χαρακτήρα και αρχικά ήταν διαιρεμένη σε δύο τμήματα: αυτό που προηγείτο της εορτής της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (6/8) και εκείνο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
*Νηστεύουμε λοιπόν και από λάδι όλες τις ημέρες. Κατάλυση οίνου και ελαίου μόνο τα Σάββατα και τις Κυριακές.
*Κατά την εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στις 6 του μηνός, οποιαδήποτε μέρα κι αν πέσει, καταλύουμε ψάρι.
*Κατάλυση ιχθύος και μόνον, έχουμε και κατά την ημέρα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αν αυτή πέσει Τετάρτη ή Παρασκευή.
Η νηστεία είναι εντολή του Θεού. Η πρώτη. Η πιο παλιά από όλες. Την έδωσε στον Αδάμ μέσα στον παράδεισο. Το νόημα της νηστείας ήταν να χρησιμοποιηθεί ως όπλο για να συνηθίσουν οι άνθρωποι στην υπακοή στον Θεό και στην πάλη κατά του διαβόλου.
Ο Xριστός, τόνισε ακόμη περισσότερο την αξία της νηστείας, λέγοντας πως «Το γένος τούτο ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία». Δηλαδή με τη νηστεία πολεμάμε τον διάβολο και τον νικάμε. Ο ίδιος ο Χριστός πάλι την καθιέρωσε πρώτος νηστεύοντας για σαράντα μέρες στην έρημο προετοιμάζοντας την δημόσια δράση Του. «Και ουκ έφαγεν ουδέν εν τοις ημέρες εκείνες». (Ματθ. δ΄ 2 )
Κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας «Δεν αρκεί η αποχή από τροφές, αλλά ας νηστεύσωμε νηστεία αρεστή στον Θεό. Αληθινή νηστεία είναι η εγκράτεια της γλώσσας, η αποχή από τον θυμό, αποχωρισμός από τις επιθυμίες, από τη συκοφαντία, το ψέμα, την επιορκία». (Μέγας Βασίλειος).
Οι παρακλητικοί κανόνες της Θεοτόκου.
Τον Δεκαπενταύγουστο είναι μια περίοδος του εκκλησιαστικού έτους κατά την οποία η ορθόδοξη ψυχή στρέφει τα μάτια με βαθιά κατάνυξη προς την Υπεραγία Θεοτόκο. Επί δεκαπέντε μέρες πριν από την εορτή της Κοιμήσεως, σημαίνουν οι καμπάνες την ώρα του δειλινού, και τα πλήθη των πιστών πάνε να ψάλλουν τον Μικρό και τον Μεγάλο Παρακλητικό Κανόνα. Ανάλογη κατάνυξη έχει βέβαια και η περίοδος των Χαιρετισμών της Παναγίας. Αλλά ενώ στους Χαιρετισμούς κυριαρχεί ο υμνολογικός τόνος, η θριαμβική δοξολόγηση των απείρων χαρίτων της «Μητρός του Θεού γενομένης», στους Παρακλητικούς Κανόνες του Δεκαπενταυγούστου κυρίαρχος τόνος είναι το πένθος και η οδύνη της βαρυαλγούσης ψυχής του πιστού που ζητά παράκληση και παρηγοριά από την Παναγία.
Οι Παρακλητικοί Κανόνες, ο Μικρός και ο Μέγας, ή απλώς η Μικρή και η Μεγάλη Παράκληση, επειδή δια των ύμνων αυτών οι πιστοί παρακαλούν την Παναγία να ακούσει και να ικανοποιήσει τα αιτήματά τους, ψάλλονται εναλλάξ, δηλαδή τη μία μέρα ψάλλεται η Μεγάλη και την άλλη η Μικρή.
Μόνο κατά τους εσπερινούς των Σαββάτων και της Εορτής της Μεταμορφώσεως του Κυρίου δεν ψάλλονται οι Παρακλήσεις, και τούτο επειδή το περιεχόμενό τους είναι πένθιμο και ικετευτικό και δεν συμφωνεί προς το χαρμόσυνο ύφος των εορταστικών αυτών ύμνων.
Μόνο κατά τους εσπερινούς των Σαββάτων και της Εορτής της Μεταμορφώσεως του Κυρίου δεν ψάλλονται οι Παρακλήσεις, και τούτο επειδή το περιεχόμενό τους είναι πένθιμο και ικετευτικό και δεν συμφωνεί προς το χαρμόσυνο ύφος των εορταστικών αυτών ύμνων.
Εκτός όμως από την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου, η Μικρή ιδίως Παράκληση, ψάλλεται συχνά, «εν πάση περιστάσει και θλίψει ψυχής», είτε στους Ιερούς Ναούς είτε και κατ' οίκον από τους πιστούς, οι οποίοι επιθυμούν να ικετεύσουν δι' αυτής τη Θεοτόκο και να επικαλεσθούν την μεσιτεία της. Η δε διάκριση των Παρακλήσεων σε Μικρή και Μεγάλη, οφείλεται αποκλειστικώς και μόνον στην έκταση, το μέγεθος των τροπαρίων. Τα τροπάρια δηλαδή της Μικρής Παρακλήσεως είναι μικρότερα και συντομότερα από εκείνα της Μεγάλης.
Οι δύο Παρακλήσεις, πλην του Κανόνος, περιλαμβάνουν στην Ακολουθία τους και Ψαλμούς, δεήσεις υπέρ των ζώντων πιστών υπέρ των οποίων τελούνται, και Ευαγγελική περικοπή. Το περιεχόμενό τους είναι ικετευτικό, συγκινεί τους πιστούς, διδάσκει και προτρέπει αυτούς να προστρέχουν με θάρρος και εμπιστοσύνη πάντοτε προς την Κυρία Θεοτόκο, τη Μεγάλη Μητέρα τους, για να βρίσκουν παρηγοριά και να λαμβάνουν βοήθεια στις ανάγκες τους.
Με το ιστορικό των δύο Παρακλήσεων έχουμε ασχοληθεί σε προηγούμενο εκτενέστερο άρθρο της ιστοσελίδας του Ναού μας (κάντε κλικ και δείτε παλαιότερο άρθρο μας για το ιστορικό των Ιερών Παρακλήσεων προς την Θεοτόκο) οπότε σε αυτήν την ανάρτηση μας θα επικεντρωθούμε κυρίως στις παραδόσεις των χριστιανών και τα εκκλησιαστικά έθιμα και τις συνήθειες των πιστών.
Η εκκλησιαστική παράδοσις.
"Το Πάσχα του καλοκαιριού"
Κάθε φορά που εορτάζουμε την Κοίμηση της Θεοτόκου είναι σαν να έχουμε Πάσχα· το Πάσχα του καλοκαιριού. Πάσχα μας ετοιμάζει η Κυρία Θεοτόκος. Διάβαση ένδοξη «εκ του θανάτου εις την ζωήν». Δεύτερο Πάσχα, άγιο, άμωμο, ζωοποιό για το ανθρώπινο γένος, γιατί πράγματι σήμερα «νενίκηνται της φύσεως οι όροι».
Η μετάστασις της Θεοτόκου ως ένα γεγονός αναμφισβήτητο, που διασώθηκε από την Ιερά Παράδοση, έχει ενσωματωθεί στην διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η Παρθένος Δέσποινα του κόσμου ήταν εκείνο το ιδιαίτερο δημιούργημα του Θεού που υπερέβη όλους τους ανθρώπους και δοξολογήθηκε από τους Αγγέλους. Αυτή μόνη από τους ανθρώπους έζησε βίο πανάμωμο, και το ακατάληπτο για όλα τα λογικά όντα, κατέστη Μητέρα του Θεού.
Μάρτυρας αυτής της "αναστάσεως", μεταστάσεως της Θεοτόκου είναι ο Απόστολος Θωμάς, ο οποίος δεν παρευρισκόταν στην οσία ταφή της, αλλά ερχόμενος καθυστερημένος ως συνήθως, μετά από τρεις ημέρες, και μετά από παράκλησή του ανοίγουν οι υπόλοιποι Απόστολοι τον τάφο και δεν βρίσκουν το θεοδόξαστο εκείνο σώμα. Βλέπουν όμως την Θεοτόκο να ανεβαίνει στους ουρανούς και να παραδίδει στον απόστολο Θωμά την Τιμία και Αγία Της Ζώνη ως τεκμήριο της μεταστάσεώς της, κάτι αντίστοιχο που είχε γίνει και με την ψηλάφηση του Κυρίου από τον ίδιο Απόστολο.
Έχοντας όλα εκείνα τα στοιχεία λοιπόν του Πάσχα, ο λαός του Θεού "Πάσχα του καλοκαιριού" ονόμασε την περίοδο του Δεκαπενταύγουστου και κατόπιν η άδολη αγάπη του για το ιερό πρόσωπο της Παναγίας, κατέγραψε στην παράδοση του πολλά ακόμα έθιμα και συνήθειες που εμείς κάποια από αυτά συγκεντρώσαμε και σας τα παρουσιάζουμε:
Οι παραδόσεις και τα έθιμα μας.
*Καθημερινά η εικόνα της Θεοτόκου τοποθετείται σε κεντρικό σημείο των Ιερών Ναών όλης της οικουμένης, πάνω σε περίτεχνα δισκέλια και τρισκέλια ή κιβώρια ξυλόγλυπτα που ντύνονται με όμορφα χειροποίητα ασπροκέντια, ενώ λαμπάδες σιγοκαίνε στο προσκεφάλι της υποδεικνύοντας το φώς, την λάμψη και την ζεστασιά της Παναγίας στην ζωή μας.
*Ο στολισμός της εικόνας της είναι μια άλλη ευλογημένη συνήθεια των χριστιανών η οποία δείχνει την αγάπη του στο πρόσωπο της Μητέρας του Χριστού μας και "μάνας" όλου του κόσμου. Τα πιο φρέσκα και πιο όμορφα λουλούδια των κήπων μας φέρνουμε στην εκκλησιά και γυναίκες με περισσή επιμέλεια και ευλάβεια στολίζουν την εικόνα της πρώτης, της πιο σημαντικής γυναίκας στην εκκλησιαστική ιστορία.
*Τάματα κρεμούν οι πιστοί στο εικόνισμα, της τάζουν και της ζητούν εξομολογούμενοι τα κρίματα και τις παρασπονδίες τους, να πρεσβεύει για αυτούς στου Υιό της για υγεία, ευτυχία, για καλή εργασία, για καλή παντρειά στα παιδιά τους, για απογόνους και τόσα άλλα που τους βασανίζουν. Και η Παναγιά τα ακούει όλα και τα μεταφέρει στο Υιό της προτρέποντας Τον να ανταποκριθεί στις παρακλήσεις του ποιμνίου Του.
*Με επίθετα διάφορα κοσμούν το όνομα της, τα προσωνύμια ή θεοτοκονύμια, λέξεις γλυκές που καθορίζουν την Παναγία ανάλογα με την τεχνική του αγιογράφου, η το θαύμα που έκανε, τον τόπο που βρέθηκε ή την καταγωγή της, τα στολίδια της, το ύφος της, την ιστορία της, τον πόνο και την χαρά της.
(κάντε κλικ και δείτε τα Θεοτοκονύμια της Παναγίας που ξεπερνούν τα 600, για άλλους δε δεν μετριούνται, όπως η αγάπη μας για αυτήν)
(κάντε κλικ και δείτε τα Θεοτοκονύμια της Παναγίας που ξεπερνούν τα 600, για άλλους δε δεν μετριούνται, όπως η αγάπη μας για αυτήν)
*Πανηγύρεις των εκκλησιών τους που είναι χαρισμένες στο όνομα της Παναγίας ετοιμάζουν οι κάτοικοι των χωριών και των πόλεων και των νησιών μας, εκδηλώσεις χαράς μπερδεμένες και ανακατεμένες στην εκκλησιαστική και την λαογραφική παράδοση, προσευχές και ικεσίες μέσα στους ναούς και κατόπιν χορούς, τραγούδια, φαγητό και διασκέδαση έξω από αυτούς και όλα προς τιμήν της γυναίκας εκείνης που κυοφόρησε τον Σωτήρα του κόσμου και σωτήρα του. Φέτος βέβαια όλα θα είναι διαφορετικά στην πατρίδα και οι λαογραφικές παραδόσεις και τα πανηγύρια μας με τις πολιτιστικές εκδηλώσεις θα λείψουν λόγω του κορωνοϊού, αυτό όμως δεν θα σημάνει ούτε στο ελάχιστο ότι θα τιμήσουμε την Παναγία μας όπως της αξίζει.
Από τώρα όλοι εμείς οι Ανθοκηπιώτες ετοιμάζουμε ήδη την φετινή Μεγάλη Πανήγυρη μας στους Ανθόκηπους της Νέας Ευκαρπίας, όχι βέβαια όπως κάθε χρόνο αυτήν την εποχή, με την Μεγάλη Λιτανεία της Εφεστείου Εικόνος και των Ιερών Λειψάνων των Αγίων μας στις γειτονιές των Ανθοκήπων, με τους χορούς και τα τραγούδια έξω στο μεγάλο προαύλιο της εκκλησιάς μας να συνοδεύουν τις Ακολουθίες και τις προσευχές μας μέσα στον ολοκαίνουργιο υπέργειο Ιερό Ναό μας, αλλά δίνοντας μεγαλύτερη βαρύτητα στο λατρευτικό κομμάτι της εορτής της Συνάξεως προς τιμήν των γονέων της Παναγίας μας, του Ιωακείμ και της Άννας, των Αγίων και Δικαίων Θεοπατόρων, που είναι και οι προστάτες των άτεκνων ζευγαριών, από τώρα και μέχρι την 6η, 7η, 8η και 9η Σεπτεμβρίου 2020)Ο Ναός μας, το 2015... |
...ο Ναός μας το 2016... |
...και έτσι είναι σήμερα ο Ναός μας...από ψηλά, ενώ οι εργασίες του συνεχίζονται εσωτερικά!!! |
Ας μιμηθούμε και εμείς την άμεση υπακοή της, την προσφιλή της ταπείνωση, την μυστική εσωτερική της πνευματική εργασία, την πυριφλεγή προσευχή της, τον Θείο έρωτά της, τον πνευματικό πόνο που ως ρομφαία ένιωσε κάτω από τον Σταυρό του Υιού της. Ειδικά δε εμείς οι Ανθοκηπιώτες ας γίνουμε μιμητές της, αφού έχουμε το μοναδικό προνόμιο να χτίζουμε το "πατρικό της σπίτι", την εκκλησιά των γονιών της, του Ιωακείμ και της Άννας, γιατί αφού εδώ είναι η "γιαγιά" Άννα και ο "παππούς" Ιωακείμ του Εγγονού τους Χριστού κάπου δίπλα, κοντά μας, πάνω μας, μέσα μας θα είναι και η μητέρα του, η Παναγία Θεοτόκος, πρέσβης και προστάτης των παιδιών και των οικογενειών μας.
Αυτή έδωσε το χάρισμα της νοεράς προσευχής στον Άγιο Μάξιμο τον Καυσοκαλύβη, τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, τον Άγιο Σιλουανό τον Αθωνίτη, αλλά και στον μακάριο Γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή.
Και στο άκουσμα του ονόματός της δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν τα δάκρυά τους, τα προερχόμενα από τον πάναγνο μητροπαρθενικό έρωτα. Μόνο που ακούγεται το όνομά της η φιλόθεος ψυχή κινείται σε θαυμασμό, σε ευχαριστία και ευγνωμοσύνη. Έτσι και η μνήμη και μόνο της Θεοτόκου, δηλαδή η διανοητική ενασχόληση με το πρόσωπο της Παναγίας, αγιάζει αυτόν που την χρησιμοποιεί. Έλεγε ο μακαριστός π. Αθανάσιος ο Ιβηρίτης ότι η αγάπη προς την Θεοτόκο σώζει τον άνθρωπο και ας μην έχει έργα.
Ο σύγχρονος άνθρωπος θα πρέπει να "εκμεταλευτεί" και να "αξιοποιήσει" στο έπακρο την μεσιτεία της Θεοτόκου, η οποία είναι σωστική. Σε κάθε θλίψη και πρόβλημά του να μην ξεχνά ότι υπάρχει «η των θλιβομένων βοηθός, η προστάτις, η αντιλήπτωρ, η παραμυθία των ολιγοψυχούντων» στην οποία μπορεί να προστρέχει και να βρίσκει παρηγορία, άμεση λύση και απάντηση. Ευχόμεθα η Κυρία Δέσποινα Θεοτόκος, η οποία «μετέστη προς την Ζωήν» και σε λίγες ημέρες, την 15η Αυγούστου 2020, θα εορτάσουμε την Μετάσταση της αυτή προς στον ουρανό και την ενθρόνηση της δίπλα στον Υιό της τον μονογενή και Σωτήρα μας, να δίδει πάντοτε την ευλογία της σε όλους μας ώστε να περάσουμε την παρούσα ζωή όσο το δυνατόν αβλαβή και ακίνδυνο από τις πλάνες και μεθοδεύσεις του πονηρού και να μας αξιώσει της επουρανίου βασιλείας του Υιού της.
Καλή Παναγιά!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου