*άρθρον της Ενορίας μας, των Αγίων Θεοπατόρων, του Ιωακείμ και της Άννης,
των Ανθοκήπων Νέας Ευκαρπίας, Δυτική Θεσσαλονίκη, Μακεδονία, Ελλάς.
"Περίοδος Τριωδίου & Μεγάλης Τεσσαρακοστής 2021".
Πέμπτη 11η Μαρτίου 2021.
Σχόλιον...
Aγαπητοί μας αναγνώστες και φίλοι της ιστοσελίδας της Ενορίας μας, έχουμε ήδη αφήσει πίσω μας προ πολλού την τεσσαρακονθήμερη & "ελαστική" νηστεία της Μικρής Σαρακοστής των Χριστουγέννων, το εορταστικό Άγιο Δωδεκαήμερο αμέσως μετά, με τις εορτές της Γεννήσεως του Χριστού μας στις 25 Δεκεμβρίου, κατόπιν της Περιτομής Του και της εορτής του Αγίου Βασιλείου την 1η Ιανουαρίου υποδεχόμενοι παράλληλα και το νέο ημερολογιακό έτος, το 2021, αλλά λίγες ημέρες αργότερα και την Βάπτιση Του με τα Άγια Θεοφάνεια, ενώ αυτό που διανύουμε τώρα όλοι εμείς οι χριστιανοί είναι η περίοδος του Τριωδίου με την ομολογουμένως "παράξενη" νηστεία του.
Ας δούμε όμως αρχικά τα χρονικά όρια της περιόδου αυτής. Ξεκίνησε το Τριώδιο φέτος την 21η Φεβρουαρίου του 2021 με την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου και συνεχίζει με τρείς ακόμα Κυριακές, αυτήν του Ασώτου (28/2/2021) αυτήν της Απόκρεω (7/3/2021) και τέλος της Τυρινής (14/3/2021), ενώ ο τύπος της νηστείας που προτάσσει η Εκκλησία μας στο τυπικό της για την περίοδο αυτή, εναλλάσσεται στην κάθε εβδομάδα...έχοντας σαφώς τους λόγους της, τους οποίους και θα εξηγήσουμε παρακάτω στο γενικό άρθρο μας για την Νηστεία, που ακολουθεί.
Ξεκινά αμέσως μετά, με την Καθαρά Δευτέρα την 15η Μαρτίου 2021, η οποία τώρα ανοίγεται μπροστά μας, μια άλλη όμορφη και κατανυκτική...αλλά και "αυστηρή" εκκλησιαστική περίοδος νηστείας, η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, καταλήγοντας στην Μεγάλη Εβδομάδα των Παθών μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο, και εν τέλει, από την επομένη ξεκινά πάλι μια άλλη περίοδος από την Κυριακή του Πάσχα και την Ανάσταση του Κυρίου μας, η περίοδος του Πεντηκοσταρίου, μέχρι και την Κυριακή των Αγίων Πάντων.
Βιώσαμε όμως όλοι μας, και πιθανόν θα συνεχίσουμε να το ζούμε, ήδη κατά την περίοδο από τις αρχές του Τριωδίου, καθημερινά το θλιβερό γεγονός της πανδημίας του κορωνοϊού, της νόσου της covid-19, που αυτήν την περίοδο ζούμε το τέλος του 2ου κύματος της, το οποίο με την σειρά του μας έφερε στην χώρα μας, και το 2ο lockdown, ή το 3ο...ποιος μετράει πια εδώ που φθάσαμε, αναμένοντας ίσως και ένα 4ο, όπως όλα δείχνουν μέσα στον Μάρτιο, ή και τον Απρίλιο, ή ακόμα και το Πάσχα, πράγμα που απευχόμαστε, με τα αποτελέσματα που όλοι πια γνωρίσαμε έχοντας βιώσει τα πάντα τον τελευταίο χρόνο, ή σχεδόν τα πάντα!!!
Πανδημία η οποία όμως πέρα από τα βαριά...σχεδόν αβάσταχτα προβλήματα της, μας έχει δημιουργήσει με την καραντίνα της, και κάτι...ας το πούμε "καλό"!!! Μας έχει προσφέρει έτι περισσότερο ελεύθερο χρόνο, με τις εργασίες μας σε αναστολή, τις επιχειρήσεις και τα καταστήματα κλειστά και τις εκκλησιές μας να ανοιγοκλείνουν κατά το δοκούν. Χρόνο που μπορούμε αν θέλουμε να τον αξιοποιήσουμε διαβάζοντας και μαθαίνοντας στοιχεία για την Πίστη μας, που ίσως δεν τα γνωρίζουμε ή μας διαφεύγουν, ή και τα παραθεωρούμε μέσα στην πολύβουη βιοτή μας.
Άννης, "ανήσυχη" όπως πάντα και δημιουργική, στα πλαίσια της επιμόρφωσης και κατήχησης των μελών της και κατοίκων της γειτονιάς των Ανθοκήπων της Νέας Ευκαρπίας, των ενοριτών, αλλά και όλων των αναγνωστών, φίλων και ακολούθων των ιστοσελίδων της και των υπολοίπων μέσων κοινωνικής δικτύωσης που διαθέτει, χρησιμοποιώντας τον κυβερνοχώρο στο πλαίσιο της εξωστρέφειας της, αφιερώνει την σημερινή ανάρτηση της, στην Νηστεία γενικότερα, μέσα στον ετήσιο εκκλησιαστικό κύκλο, αλλά και την εξέλιξη και τις αλλαγές στον τρόπο της διεξαγωγής της, από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια μέχρι και τις μέρες μας.
Εδώ ας διευκρινίσουμε αυτό που πολλές φορές βλέπουμε κατά την τήρηση των "υποχρεώσεων" μας ως χριστιανοί, στο "γράμμα" και στον "τύπο" του νόμου, στην έννοια αλλά και στην ουσία αυτής της ευλογημένης συνήθειας των Ορθοδόξων Χριστιανών, την νηστεία, όπου πολλές φορές γινόμαστε θιασώτες μιας παράλληλης πραγματικότητας και βλέπουμε στο μυαλό κάποιων "ζηλωτών" αδελφών μας, ή και κάποιων "υπερσόφων" "γερόντων" και "πνευματικών", ακόμα και κάποιων "παντογνωστών" θεολόγων, να κρύβονται...ή και να εκφράζονται ενίοτε, δημιουργώντας προβλήματα στις Ενορίες, διχάζοντας τους πιστούς, με λόγια "παρωχημένα", αλλά και πρακτικές με αχρείαστες υπερβολές κατά την τήρηση της λατρευτικής ζωής που προτείνουν στα πνευματικά παιδιά τους, άλλες φορές χωρίς την άδεια και ευλογία του τοπικού Επισκόπου, ή την ενημέρωση του εφημερίου της Ενορίας.
Επίσης, ακόμα και η πανδημία του κορωνοϊού, και όλα τα δεινά που απορρέουν από αυτόν, ίσως μας επιτρέπει, τώρα που βιώνουμε την καραντίνα του, και μια επιπλέον χαλάρωση από την νηστεία στον τρόπο διατροφής μας, λόγω των δυσκολιών της μετακίνησης μας και της συμμετοχής μας στις Θείες Λειτουργίες, που τελούνται όπως τελούνται...τέλος πάντων!!!αλλά φυσικά και της Θείας Κοινωνίας, που έχει ως προαπαιτούμενο, στις περισσότερες των περιπτώσεων, την νηστεία, αλλά και την εξομολόγηση.
Εμείς όμως για όλες τις απορίες μας σε πνευματικά θέματα...και όχι μόνο, ας συμβουλευόμαστε και ας ακούμε πάντα τον δικό μας πνευματικό, που είναι και ο καθ' ύλην αρμόδιος...αλλά και ο υπεύθυνος, για την ψυχική μας υγεία και για την συμπεριφορά μας.
Για άλλη μια φορά, εμείς οι... "νεοχριστιανοί",
και συγχωρήστε με για τον ομολογουμένως αδόκιμο όρο, όσο και για εκείνους που χρησιμοποίησα παραπάνω για τους "αυστηρούς" πνευματικούς,
αν διαβάσουμε το άρθρο μας αυτό, τότε ίσως να διαπιστώσουμε την σοφία με την οποία, αρχικά βίωσαν και κατόπιν μίλησαν, έγραψαν και δίδαξαν οι Μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, αλλά και χαρισματικοί Γέροντες Άγιοι και Ασκητές, για όλα τα θέματα που μας αφορούν ακόμα και τώρα, δυο χιλιάδες και περισσότερα χρόνια μετά, στην βιοτή μας, και στην προκειμένη περίπτωση, για την Νηστεία, "...ψυχή τε και σώματι", και τότε ίσως κατανοήσουμε τον λόγο της ύπαρξης της κατά την προσπάθεια μέσα στην μικρή και πεπερασμένη και σύντομη ζωή μας, να...κερδίσουμε τον Παράδεισο, τι άλλο!!!
Καλή & ευλογημένη Σαρακοστή αδελφοί μου...
...& Καλόν Παράδεισο!!!
Το άρθρο αυτό που διαβάζετε με τίτλο "Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΑΣ" το οποίο και έχουμε εκδώσει στην Ενορία μας και έχουμε αναδημοσιεύσει στο παρελθόν από τα μέσα δικτύωσης που διαθέτει ο Ιερός Ναό μας, των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, στους Ανθόκηπους της Νέας Ευκαρπίας, για ενημέρωση των πιστών στον κοινό τρόπο λατρείας του Θεού, αλλά υπάρχει και σε μορφή δίπτυχου μαζί και με τα υπόλοιπα φυλλάδια που υπάρχουν στις προθήκες του Ιερού Ναού μας γιαυτόν τον σκοπό,
αλλά και μοιράζονται στο εκκλησίασμα σε τακτά χρονικά διαστήματα, είναι ένα χρήσιμο εργαλείο, ένα καθημερινό και απλό βοήθημα στις προσπάθειες μας για μια πιο πνευματική βιοτή, μα και ένας οδηγός με τους κανόνες που διέπουν την νηστεία κατά το Ορθόδοξο τυπικό, αυτό το ψυχικό και σωματικό "άθλημα" του χριστιανού, έτσι ώστε "ψυχή τε και σώματι" να αγωνιστεί "τον αγώνα τον καλόν", για την σωτηρία της ψυχής του.
Όμως παρότι υπάρχει αυτή η κατηγοριοποίηση από την Εκκλησία μας στον τρόπο που πρέπει να νηστεύουμε, παρ’ όλα αυτά ο Πνευματικός, ο Εξομολόγος μας δηλαδή, είναι αυτός που θα καθορίσει και την δυσκολία της νηστείας που πρέπει να ακολουθήσουμε, αλλά και την διάρκεια της, ανάλογα με τις αμαρτίες που μας βαραίνουν, αλλά και τις πνευματικές και σωματικές μας αντοχές και ανάγκες.
Ήδη οι Απόστολοι του Χριστού καθιέρωσαν αφ' ενός μεν την νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής κάθε εβδομάδας, σε ανάμνηση γεγονότων του θείου Πάθους, αφ' ετέρου δε την λεγόμενη προπασχάλια νηστεία, που δεν υπερέβαινε τις 6 ημέρες.
Ακολούθως, με την εμφάνιση και διάδοση του ασκητισμού, καθιερώνεται, τουλάχιστον από της Α' Οικουμενικής Συνόδου (325), και η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, που συνενώθηκε με την προϋπάρχουσα εβδομαδιαία προπασχάλια. (Διαφορές υπήρξαν μεταξύ των κατά τόπους Εκκλησιών ως προς τον αριθμό των ημερών, αλλά και της αποχής από τα είδη των τροφών).
Μετά τον 6ο αιώνα καθιερώθηκαν οι τεσσαρακονθήμερες νηστείες των Χριστουγέννων, η λεγόμενη των Αγίων Αποστόλων (που σπανίως εκάλυπτε περίοδο 40 ημερών), ως και νηστεία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου δεκαπενθήμερης διάρκειας, είτε εβδομαδιαία με συνάφεια με την επίσης εβδομαδιαία της Μεταμορφώσεως. Τότε περίπου εμφανίζονται και οι ημερήσιες νηστείες της παραμονής των Θεοφανείων, της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, και του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, που ωστόσο έγιναν δεκτές υπό του συνόλου των πιστών μόλις από του 12ου αιώνος.
Πότε και πώς νηστεύουμε
Η λέξη νηστεία είναι σύνθετη και προέρχεται από το αρνητικό μόριο νη και το ρήμα εσθίω, που είναι άλλος τρόπος του έσθω και του έδω και που σημαίνει τρώγω. Νήστις – η πρώτη λέξη που δημιουργήθηκε – σημαίνει αυτός που δεν εσθίει, που δεν τρώγει. Από την λέξη αυτή στην συνέχεια προήλθε το ρήμα νηστεύω και το αφηρημένο ουσιαστικό νηστεία, που αρχικά σήμαινε την πλήρη αποχή από τροφές και ποτά, δηλαδή την ασιτία και ατροφία.
Αργότερα, με την αύξηση της χρονικής διάρκειας και την προοδευτική διαμόρφωση του θεσμού της νηστείας, νηστεία δεν σήμαινε μόνο την πλήρη αποχή από στερεές ή υγρές τροφές, αλλά και την μερική αποχή, την αποχή δηλαδή από ορισμένες τροφές και την λήψη άλλων, συγκεκριμένων τροφών. Έτσι έχουμε την διάκριση σε νηστήσιμες και αρτυμένες ή αρτύσιμες τροφές.
Κατά την διάκριση αυτή νηστίσιμες τροφές θεωρούνται το ψωμί, τα λαχανικά, οι καρποί και μάλιστα οι ξηροί, οι ελιές και άλλα. Αρτύσιμα, αντίθετα, θεωρούνται τα διάφορα φαγητά που μαγειρεύουμε με την χρήση ελαίου ή βουτήρου και διαφόρων καρυκευμάτων, όπως και το κρασί (Όταν δεν τρώμε λάδι, δεν πίνουμε και κρασί).
Α' ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΝΗΣΤΕΙΑΣ
Η νηστεία των δύο αυτών ημερών ήταν πάντοτε ιδιαίτερα αυστηρή, ανάλογη της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και της Μεγάλης Εβδομάδας, γιατί η μεν Τετάρτη είναι η ημέρα της προδοσίας του Χριστού από τον Ιούδα και μας θυμίζει να μην τον προδώσουμε και εμείς, ενώ η Παρασκευή είναι η ημέρα της Σταύρωσης του Κυρίου μας, ημέρα πένθους και θρήνου για τον κάθε χριστιανό. Η ακρίβεια λοιπόν της νηστείας αυτής είναι να μην καταλύουμε λάδι, αλλά ούτε και οίνο.
*Η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (και της Μεγάλης Εβδομάδας):
Μεταξύ των μακρών νηστειών του έτους η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι η αρχαιότερη και αυστηρότερη περίοδος νηστείας. Ξεκινά από την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει με το Μεγάλο Σάββατο.
Με ιδιαίτερη αυστηρότητα λοιπόν νηστεύουμε την πρώτη ή αλλιώς Καθαρά Εβδομάδα. Λάδι και οίνο καταλύουμε μόνο το Σάββατο και την Κυριακή.
Με τον ίδιο περίπου τρόπο οφείλουμε να νηστεύουμε και το άλλο διάστημα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, από λάδι και οίνο απέχουμε όλες τις ημέρες της εβδομάδας και όχι μόνο την Τετάρτη και την Παρασκευή, ενώ λάδι και οίνο καταλύουμε μόνο το Σάββατο και την Κυριακή.
Εξαιρέσεις στην νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι οι εξής:
1) Των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων (επιτρέπεται η κατάλυση οίνου και ελαίου).
2) Του Ευαγγελισμό της Θεοτόκου (καταλύουμε και ψάρι).
3) Την Κυριακή των Βαϊων (καταλύουμε ψάρι).
Τέλος, θα πρέπει να τονίσουμε ότι τα Σάββατα και τις Κυριακές όλου του χρόνου μπορούμε να καταλύσουμε οίνο και έλαιο, με μία μόνο εξαίρεση: Το Μεγάλο Σάββατο, το μοναδικό Σάββατο του έτους που νηστεύουμε, είναι ημέρα αυστηρής νηστείας.
*Η νηστεία των Χριστουγέννων:
Δεύτερη μακρά περίοδος νηστείας μετά την Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι η νηστεία των Χριστουγέννων, γνωστή στην γλώσσα του ορθόδοξου λαού μας και ως σαρανταήμερο ή Μικρή Σαρακοστή. Αρχίζει την 15η Νοεμβρίου και λήγει την 24η Δεκεμβρίου. Επίσης συνηθίζεται στις Ενορίες να τελείται αυτήν την περίοδο το λεγόμενο "Σαρανταλείτουργο", όπου και καθημερινά τελείται Θεία Λειτουργία και οι πιστοί που νηστεύουν όλο αυτό το χρονικό διάστημα, προσφέρουν στην εκκλησιά τους όλα τα ορατά υλικά που χρειάζονται για αυτήν, "...τον άρτον, τον οίνον και το έλαιον", αλλά και λαμπάδες και λουλούδια για την Αγία Τράπεζα, το θυμίαμα και το καρβουνάκι, το φυτιλάκι για τις κανδήλες, αλλά και χρήματα μαζί με τα ονόματα των οικείων τους που θέλουν να μνημονευτούν από τον ιερέα τους, ενώ μεταλαμβάνουν συχνά κατά την διάρκεια αυτή. Για το "Σαρανταλείτουργο" εκτενέστερο άρθρο με τον τίτλο: "Η ΜΙΚΡΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ", Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ & ΤΟ ΑΓΙΟ ΚΑΙ ΙΕΡΟ ΣΑΡΑΝΤΑΛΕΙΤΟΥΡΓΟ", υπήρξε και είχε αναρτηθεί στην ιστοσελίδα μας κατά την περίοδο μέχρι τα Χριστούγεννα που διανύσαμε από τις 15 Νοεμβρίου και μετά.
Η νηστεία του Σαρανταημέρου των Χριστουγέννων γίνεται ως εξής:
Το σύνηθες, και αυτό που προτείνουν οι περισσότεροι ιερείς και πνευματικοί, είναι να υπάρχει κατάλυσις ιχθύος, οίνου και ελαίου, καθ' όλην την περίοδο από την 15η Νοεμβρίου έως την 17η Δεκεμβρίου, εκτός φυσικά της Τετάρτης και της Παρασκευής, ενώ από τις 18 Δεκεμβρίου και μέχρι την παραμονή των Χριστουγέννων, η νηστεία συνεχίζει με κατάλυση μόνο ελαίου, εκτός από Τετάρτη και Παρασκευή φυσικά.
Όμως υπάρχει και η αυστηρότερη εκδοχή της νηστείας των Χριστουγέννων για τους "ζηλωτές" της Πίστης μας και από "αυστηρότερους" πνευματικούς, όπου:
Από 15 έως 21 Νοεμβρίου, κατάλυσις ελαίου, εκτός Τετάρτης και Παρασκευής.
Την 21 Νοεμβρίου, εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, κατάλυσις ιχθύος όποια ημέρα και αν τύχη.
Από 21 Νοεμβρίου έως 17 Δεκεμβρίου: Τα Σάββατα και τις Κυριακές μόνο κατάλυσις ιχθύος. Δευτέρα, Τρίτη και Πέμπτη κατάλυσις ελαίου. Τις Τετάρτες και τις Παρασκευές χωρίς λάδι, εκτός αν συμπέσουν οι εορτές:
την 16ην Νοεμβρίου, του Αποστόλου Ματθαίου,
την 25ην Νοεμβρίου, της Αγίας Αικατερίνης,
την 30ην Νοεμβρίου, του Αποστόλου Ανδρέου,
την 4ην Δεκεμβρίου, της Αγίας Βαρβάρας,
την 5ην Δεκεμβρίου, του Αγίου Σάββα,
την 6ην Δεκεμβρίου, του Αγίου Νικολάου ,
την 9ην Δεκεμβρίου, στην εορτή της Συλλήψεως της Θεοτόκου από την Αγία Άννα,
την 12ην Δεκεμβρίου, του Αγίου Σπυρίδωνος,
την 15ην Δεκεμβρίου, του Αγίου Ελευθερίου,
την 17ην Δεκεμβρίου, του Αγίου Διονυσίου,
και την 20ην Δεκεμβρίου, του Αγίου Ιγνατίου.
Από 18 έως 23 Δεκεμβρίου κατάλυσις ελαίου, εκτός Τετάρτης και Παρασκευής.
Την Παραμονή των Χριστουγέννων 24ην Δεκεμβρίου δεν καταλύομεν έλαιον και οίνον εκτός αν τύχη Σάββατο ή Κυριακή.
*Η νηστεία των Αγίων Αποστόλων:
Μία ακόμη μακρά περίοδος νηστείας είναι η λεγόμενη νηστεία των Αγίων Αποστόλων. Ονομάζεται έτσι διότι προηγείται των δύο αποστολικών εορτών: Των Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (29 Ιουνίου) και της “Συνάξεως των Αγίων Αποστόλων” (30 Ιουνίου).
Η χρονική διάρκεια αυτής της νηστείας είναι μεταβλητή επειδή η έναρξή της εξαρτάται από την κινητή εορτή του Πάσχα. Αρχίζει την Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει σταθερά την 28η Ιουνίου. Κατά το ισχύον (νέο) ημερολόγιο δεν υπερβαίνει ποτέ τις 30 ημέρες. Υπάρχει ακόμα και περίπτωση (όταν το Πάσχα εορτάζεται μεταξύ 5 και 8 Μαϊου) να μήν έχουμε καθόλου νηστεία.
Κατά την περίοδο της νηστείας αυτής δεν καταλύουμε κρέας, γαλακτερά και αυγά, ενώ επιτρέπεται η κατάλυση ψαριού. (Φυσικά πάντοτε εκτός Τετάρτης και Παρασκευής). Αν η εορτή των Αγ. Αποστόλων Πέτρου και Παύλου πέσει Τετάρτη ή Παρασκευή, καταλύουμε μόνο ψάρι.
*Η νηστεία του Δεκαπενταυγούστου:
Η περίοδος αυτή της νηστείας προηγείται της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και αρχικά ήταν διηρημένη σε δύο τμήματα: αυτό που προηγείτο της εορτής της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και εκείνο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Η νηστεία αυτή όπως επικράτησε να την τηρούμε, έχει αυστηρό χαρακτήρα. Εφόσον λοιπόν μπορούμε, νηστεύομε από λάδι όλες τις ημέρες. Κατάλυση οίνου και ελαίου έχουμε μόνο τα Σάββατα και τις Κυριακές, ενώ κατά την εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, οποιαδήποτε ημέρα κι αν πέσει καταλύουμε ψάρι. Κατάλυση ιχθύος και μόνον έχουμε και κατά την ημέρα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αν αυτή πέσει Τετάρτη ή Παρασκευή.
*Η νηστεία της Παραμονής των Θεοφανείων (5 Ιανουαρίου):
*Η νηστεία της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου):
Νηστεύουμε με ξηροφαγία, εκτός κι αν πέσει Σάββατο ή Κυριακή όπότε καταλύουμε οίνο και έλαιο.
*Η νηστεία κατά την εορτή της Αποτομής της Κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου (29 Αυγούστου):
Νηστεύουμε με ξηροφαγία, εκτός κι αν πέσει Σάββατο ή Κυριακή όπότε καταλύουμε οίνο και έλαιο.
*Πότε άλλοτε νηστεύουμε:
#Νηστείες λόγω εκτάκτων περιστάσεων: Η απειλή πολέμου, ο φόβος σεισμού, η ανομβρία, κάποια φοβερή επιδημία ή αρρώστια, οι κατακλυσμοί και άλλες έκτακτες κοινές συμφορές, συχνά οδήγησαν – και οδηγούν και σήμερα - την Εκκλησία στην απόφαση να καλέσει τον λαό σε μετάνοια, προσευχή και νηστεία, προκειμένου με συντριβή και ταπείνωση όλοι μαζί οι πιστοί να ζητήσουν το έλεος και την σωστική παρέμβαση του Θεού. Τέτοιες νηστείες αποφασίζει είτε η Σύνοδος, είτε ο Επίσκοπος για την εκκλησιαστική επαρχία του, πρακτική σπάνια στις ημέρες μας.
Πολλές φορές ο Πνευματικός επιβάλλει νηστεία σε κάποιον εξομολογούμενο. Ο σκοπός του επιτιμίου αυτού είναι καθαρά παιδαγωγικός και θεραπευτικός και αποσκοπεί στην απελευθέρωση του πιστού από την κυριαρχία διαφόρων παθών και στην σταθεροποίησή του στη χριστιανική ζωή.
#Όταν το κάνουμε τάμα:
Υπόσχεση για κάτι ψυχοφελές που ζητούμε από τον Θεό, τότε και με την άδεια του πνευματικού μας, αν το κρίνουμε ωφέλιμο πνευματικά, τότε νηστεύουμε στερούμενοι κάποιες τροφές.
#Η νηστεία πρίν από την συμμετοχή μας στα θεία Μυστήρια:
Νηστεία προηγείτο πάντοτε πρίν του μυστηρίου του Βαπτίσματος και του μυστηρίου του Χρίσματος που ακολουθούσε. Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα Μυστήρια της Εκκλησίας (Εξομολόγησις, Ευχέλαιο, Γάμος, Ιεροσύνη (χειροτονία), Θεία Μετάληψη), αλλά και για αγιαστικές πράξεις που ζητούμε από τους ιερείς μας (Αρτοκλασία, Τρισάγιο, Αγιασμό κ.τ.λ), αλλά και κατά την περίοδο πένθους μετά την κηδεία προσφιλούς μας προσώπου.
Β' ΑΠΟΛΥΤΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ
ΚΑΙ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΤΑΛΥΣΕΩΣ
Εκτός από τις περιόδους νηστείας, η Εκκλησία μας καθόρισε και περιόδους απολυτές, δηλαδή κάποια χρονικά διαστήματα κατά τα οποία έχουμε “κατάλυσιν εις πάντα”που σημαίνει ότι επιτρέπεται να τρώμε από όλα, όλες τις ημέρες, καί την Τετάρτη και την Παρασκευή.
1)Το Δωδεκαήμερο. Το χρονικό διάστημα δηλαδή μεταξύ Χριστουγέννων και Θεοφανείων. Εξαίρεση αποτελεί η παραμονή των Θεοφανείων (5 Ιανουαρίου)
2)Η Διακαινήσιμη εβδομάδα. Είναι η εβδομάδα που ξεκινά την Κυριακή του Πάσχα και λήγει την αμέσως επόμενη Κυριακή του Θωμά.
3)Η εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή. Η εβδομάδα από την Κυριακή της Πεντηκοστής μέχρι την Κυριακή των Αγίων Πάντων.
4)Την περίοδο του Πεντηκοσταρίου, λόγω του αναστάσιμου χαρακτήρα της, δεν νηστεύονται οι Τετάρτες και οι Παρασκευές, δηλαδή έχουμε κατάλυση οίνου και ελαίου.
5)Την Τετάρτη της Μεσοπεντηκοστής, όπως και
7) Περίοδος Τρωδίου (...ξεκινά την Κυριακή του Τελώνου & Φαρισαίου, εμπεριέχοντας τρεις ακόμα Κυριακές, του Ασώτου, της Απόκρεω και της Τυρινής)
Τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου, τις οποίες θα μπορούσαμε και αυτές να τις συμπεριλάβουμε στις απολυτές περιόδους αφού ισχύουν τα εξής:
+Η πρώτη εβδομάδα, από την Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου έως την Κυριακή του Ασώτου, ονομάζεται και προσφωνήσιμος, επειδή αποτελεί την εισαγωγή της όλης περιόδου, είναι απολυτή, δηλαδή καταλύουμε εις πάντα όλες τις ημέρες.
+Την δεύτερη εβδομάδα, από την Κυριακή του Ασώτου μέχρι των Απόκρεω, γίνεται κατάλυση εις πάντα όλες τις ημέρες εκτός Τετάρτης και Παρασκευής.
+Την τρίτη εβδομάδα, από την Δευτέρα μετά την Κυριακή των Απόκρεω μέχρι την Κυριακή της Τυροφάγου, απαγορεύεται η κρεοφαγία και επιτρέπεται – όλες τις ημέρες – η κατάλυση ψαριών, αυγών και όλων των γαλακτοκομικών προϊόντων.
*Κατάλυση ιχθύος έχουμε τις παρακάτω εορτές, όταν αυτές συμπίπτουν κατά την Τετάρτη ή την Παρασκευή:
2η Φεβρουαρίου, Η Υπαπαντή του Κυρίου.
25η Μαρτίου, Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου.
24η Ιουνίου, Το Γενέθλιον του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.
29η Ιουνίου, Των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
6η Αυγούστου, Η Μεταμόφωσις του Σωτήρος.
15η Αυγούστου, Η Κοίμησις της Θεοτόκου.
8η Σεπτεμβρίου, Το Γενέθλιον της Θεοτόκου.
14η Νοεμβρίου, Του Αγίου Αποστόλου Φιλίππου.
21η Νοεμβρίου, Τα Εσόδια της Θεοτόκου.
Την Τετάρτη της Μεσοπεντηκοστής.
Την Τετάρτη της Αποδόσεως του Πάσχα.
*Κατάλυση οίνου και ελαίου έχουμε τις παρακάτω εορτές, όταν αυτές συμπίπτουν κατά την Τετάρτη ή την Παρασκευή:
11η Αγίου Θεοδώρου του Κοινοβιάρχου.
16η Η Προσκύνησις της αλύσεως του Αποστόλου Πέτρου.
17η Αγίου Αντωνίου.
18η Αγίων Αθανασίου και Κυρίλλου.
20η Αγίου Ευθυμίου.
22η Αγίων Αποστόλων Τιμοθέου και Αναστασίου του Πέρσου.
25η Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου.
27η Ανακομιδή λειψάνων Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
30η Των Τριών Ιεραρχών.
~ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ:
8η Αγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου του Στρατηλάτου.
10η Αγίου Ιερομάρτυρος Χαραλάμπους.
11η Αγίου Ιερομάρτυρος Βλασίου.
17η Αγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου του Τήρωνος.
24η Η Α' και Β' εύρεσις της τιμίας Κεφαλής του Προδρόμου.
26η Σύναξις Αρχαγγέλου Γαβριήλ.
~ΑΠΡΙΛΙΟΣ:
23η Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου.
25η Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου.
30η Αγίου Αποστόλου Ιακώβου.
~ΜΑΪΟΣ:
2η Ανακομιδή λειψάνου Αγίου Αθανασίου.
8η Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ιωάννου του Θεολόγου.
15η Αγίων Πατέρων Παχωμίου του Μεγάλου και Αχιλλίου Λαρίσης.
21η Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης των ισαποστόλων.
25η Γ' Εύρεσις της τιμίας Κεφαλής του Προδρόμου.
~ΙΟΥΝΙΟΣ:
11η Αγίων Αποστόλων Βαρθολομαίου και Βαρνάβα.
30η Σύναξις των 12 Αποστόλων.
~ΙΟΥΛΙΟΣ:
1η Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού.
2η Κατάθεσις Τιμίας Εσθήτος της Θεοτόκου.
17η Αγίας Μεγαλομάρτυρος Μαρίνας.
20η Αγίου Προφήτου Ηλιού.
22η Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής.
25η Κοίμησις Αγίας Άννης.
26η Αγίας Οσιομάρτυρος Παρασκευής.
27η Αγίου Μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος.
~ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ:
~ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ:
1η Αρχή της Ινδίκτου, Αγίου Συμεών του Στυλίτου.
6η Ανάμνησις του εν Χώναις θαύματος του αρχιστρατήγου Μιχαήλ.
9η Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης.
13η Τα εγκαίνια του Ναού της Αναστάσεως, Αγίου Κορνηλίου του εκατόνταρχου.
20η Αγίου Μεγαλομάρτυρος Ευσταθίου.
23η Η σύλληψις του Τιμίου Προδρόμου.
26η Η μετάστασις του Αγίου Αποστόλου Ιωάννου του Θεολόγου
~ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ:
6η Αγίου Αποστόλου Θωμά.
18η Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά.
23η Αγίου Αποστόλου Ιακώβου του Αδελφοθέου.
26η Αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου του Μυροβλήτου.
1η Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού.
8η Η Σύναξις των παμμεγίστων Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ.
12η Αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος.
13η Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
16η Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ματθαίου.
25η Αγίας Μεγαλομάρτυρος Αικατερίνης.
30η Αγίου Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου.
~ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ:
4η Αγίας Μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας, Ιωάννου του Δαμασκηνού.
5η Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου. 6η Αγίου Νικολάου επισκόπου Μύρων.
9η Η Σύλληψις της Αγίας και θεοπρομήτορος Άννης.
12η Αγίου Σπυρίδωνος του Θαυματουργού.
15η Αγίου Ιερομάρτυρος Ελευθερίου.
17η Αγίων Προφήτου Δανιήλ και Διονυσίου Αρχιεπισκόπου Αιγίνης.
20η Αγίου Ιερομάρτυρος Ιγνατίου Θεοφόρου & Προεόρτια της Γεννήσεως.
Αυτές ήταν μερικές από τις πληροφορίες που περισυλλέξαμε από διάφορες πηγές για να γράψουμε αυτό το άρθρο με τον τίτλο: "Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΜΑΣ", πληροφορίες που ίσως να χρειάζεται ο χριστιανός κατά την άσκηση των λατρευτικών του καθηκόντων, όμως για ότι άλλο μας απασχολεί, η μεγαλύτερη και σίγουρη αναφορά μας πρέπει να είναι ο ιερέας της Ενορίας μας, ο εφημέριος, ο πνευματικός μας και το πετραχήλι του, το μέσον για την σωτηρία της ψυχής μας, που πιστέψτε με...
...είναι πολύ μεγάλο πράγμα!!!
Καλή δύναμη στους αγώνες μας απέναντι στο κακό που βιώνουμε όλοι μας αυτό το "αρρωστημένο" χρονικό διάστημα!!!
Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Τελίδης
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου