Το ευαγγέλιο της Κυριακής

"Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, 

και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως."

Ο χρυσός κανόνας συμπεριφοράς.

      Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπή, ἀγαπητοί αναγνώστες της ιστοσελίδας μας, εἶναι ἕνα τμῆμα τῆς περίφημης «ἐπὶ τοῦ Ὅρους ὁμιλίας» τοῦ Κυρίου, ὅπου κωδικοποίησε καὶ συνόψισε ὅλη τὴν ἠθική Του διδασκαλία. Σήμερα ἀναφέρεται στὴν κεντρική Του διδασκαλία, στὸ θέμα τῆς ἀγάπης, ποὺ δὲν ἔχει ὅρια, καὶ φτάνει μέχρι καὶ τοὺς ἐχθρούς μας. «Πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανείζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες» τονίζει μὲ ἔμφαση καὶ καταλήγει «Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστίν».

           Θέλοντας ὁ Χριστὸς νὰ συνοψίσει τὴν ἠθική Του διδασκαλία σὲ ἕνα σύντομο καὶ πρακτικὸ κανόνα εἶπε: «καὶ καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσι ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως». Ἡ κοινὴ χριστιανικὴ συνείδηση ἐκτιμώντας τὴν συντομία καὶ τὴν περιεκτικότητα τῆς διδασκαλίας αὐτῆς τὴν ὀνόμασε «χρυσοῦν κανόνα τῆς συμπεριφορᾶς» καὶ πράγματι εἶναι χρυσὸς κανόνας, γιατί ἀποτελεῖ τὸν πυρήνα, τὸ Α καὶ τὸ Ω τῆς ἀτομικῆς καὶ κοινωνικῆς ἁρμονίας καὶ προόδου.

    Ο Χριστός, ως μέγας "επαναστάτης", ίσως ο μεγαλύτερος όλων των εποχών, με το λόγο Του αυτό φέρνει την επανάσταση μέσα στους κόλπους του Ιουδαϊκού κόσμου, στον οποίο υπάρχει η αντίληψη της εκδικήσεως και της ανταποδόσεως του κακού· Στο βιβλίο της Εξόδου (21:23-24) διαβάζουμε: «Εάν δε εξεικονισμένον η δώσει ψυχήν αντί ψυχής, οφθαλμόν αντί οφθαλμού, οδόντα αντί οδόντος, χείρα αντί χειρός, πόδα αντί ποδός» (Αν όμως προκληθεί σωματική βλάβη τότε θα εφαρμόσετε την αρχή ζωή αντί ζωής, οφθαλμό αντί οφθαλμού, δόντι αντί δοντιού, χέρι αντί χεριού, πόδι αντί ποδιού.) Ο Χριστιανισμός όμως υπερβαίνει το μωσαϊκό νόμο και εφαρμόζει το νόμο του Ελεήμονος Θεού, το νόμο της χάριτος, σύμφωνα με τον οποίο η αγάπη του Θεού αγκαλιάζει ακόμα και τον εχθρό μας.

         Στην πολιτισμένη κοινωνία που ζούμε έχουμε θεσπίσει τους νόμους για να μπορούμε να επιβιώνουμε αρμονικά μεταξύ μας και να είμαστε ευτυχισμένοι. Θεωρούμε πως τὰ πολυτιμότερα ἀγαθὰ κάθε ἀνθρώπου εἶναι ἡ ζωή, ἡ τιμὴ καὶ ἡ περιουσία. Γιὰ τὴν διασφάλιση ὅλων αὐτῶν ἀγωνίζεται ὁ κάθε ἄνθρωπος. Ἡ δὲ ὀργανωμένη κοινωνία και ἡ πολιτεία, ἔχει θεσπίσει ὄργανα τάξης, τὰ δικαστήρια, τοὺς νόμους κλ.π. γιὰ τὴν περιφρούρηση τῶν ἀγαθῶν αὐτῶν στὰ μέλη του.

        Ἐν τούτοις τὰ ἐγκλήματα καὶ τα κακουργήματα ἐναντίον τῶν βασικῶν αὐτῶν ἀγαθῶν του ἀνθρώπου δὲν λείπουν καὶ ἀπὸ τὴν πλέον  ανεπτυγμένη πολιτεία. Γιατί; Γιατί ὁ Νόμος εἶναι ἐξωτερικός, βίαιος, ἀναγκαστικὸς καὶ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ τὰ προλάβει ὅλα. Ἐνῶ ὁ «χρυσὸς κανόνας» ποὺ εἶναι Νόμος ἐσωτερικὸς καὶ ἐνσυνείδητος, ἐὰν ἐφαρμοσθεῖ ἀπὸ ὅλα τὰ μέλη τῆς κοινωνίας, εἶναι σὲ θέση νὰ κάνει θαύματα. Κάθε φορά ποὺ θὰ ἔρθεις σὲ σχέση καὶ ἐπαφὴ μὲ τὸν συνάνθρωπό σου βάλε σὰν κριτή τῶν σκέψεων, τῶν ἐπιθυμιῶν καὶ τῶν ἐνεργειῶν σου γενικά, τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό σου καὶ τοποθέτησέ τον στὴν θέση τοῦ συνανθρώπου σου. Τί θὰ ἤθελες, στὴν προκείμενη περίπτωση νὰ σκεφτοῦν, νὰ ἐπιθυμήσουν καὶ νὰ ἐνεργήσουν γιὰ σένα οἱ ἄλλοι;

              Και μας ξαναρωτᾶ ὁ «χρυσὸς κανόνας»: θέλεις, ἄνθρωπε, νὰ ἐπιβουλεύονται οἱ ἄλλοι τὴν ζωὴ σου, τὴν ὑγεία σου, νὰ τὴν ἐκθέτουν σὲ κίνδυνο ἄμεσο ἢ ἔμμεσο; Θέλεις νὰ νοθεύουν τὰ τρόφιμά σου, τὰ φάρμακά σου κ.λ.π.. Θέλεις νὰ ἐπιβουλεύονται οἱ ἄλλοι τὴν τιμή σου, τὴν ἠθική σου ὑπόσταση, τὸ καλό σου ὄνομα; Νὰ περιφέρονται ἀπὸ γειτονιὰ σὲ γειτονιὰ καὶ νὰ σὲ διαβάλλουν καὶ νὰ σὲ συκοφαντοῦν; Σὲ ἀκούω νὰ ἀπαντᾶς μ’ ἕνα μεγάλο ὄχι. Ε, λοιπόν, σεβάσου καὶ σὺ καὶ περιφρούρησε μὲ ὅλες σου τὶς δυνάμεις τὰ πολύτιμα αὐτὰ ἀγαθά τοῦ συναθρώπου σου.

            Όμως δὲν ἀρκεῖ νὰ ἐπικρατήσει μόνο ἡ τάξη καὶ ἡ δικαιοσύνη στὴν κοινωνία. Δὲν ἀρκεῖ νὰ μὴν ἀδικοῦμε τοὺς ἄλλους καὶ νὰ σεβόμαστε τὰ ἀγαθά του. Χρειάζεται ἀκόμη καὶ νὰ προσφέρουμε καὶ νὰ συμπαραστεκόμαστε στὶς ἀνάγκες τῶν συνανθρώπων μας. Τί θὰ ἤθελες ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ἐὰν βρισκόσουν σὲ δύσκολες στιγμὲς στὴν ζωή σου; Ἐὰν ὁ θάνατος καί ἡ ἀρρώστεια ἐπισκεφτόταν τὴν οἰκογένειά σου; ἐὰν ἡ φτώχεια καὶ ἡ δυστυχία σὰν ἀπρόσκλητος ἐπισκέπτης κτυποῦσε τὴν πόρτα σου;

          Ἀσφαλῶς θὰ περίμενες ἀπὸ τοὺς γνωστοὺς καὶ φίλους καὶ τοὺς συγγενεῖς σου καὶ ἀπὸ κάθε συνάνθρωπό σου γενικὰ νὰ σοῦ φανεῖ χρήσιμος, νὰ σὲ παρηγορήσει, νὰ σὲ ἐνισχύσει καὶ νὰ σὲ βοηθήσει μὲ κάθε τρόπο γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσεις τὴν δύσκολη στιγμή. Τὸ ἴδιο κάνε κι ἐσὺ στὴν δυστυχία τοῦ ἄλλου, όταν την βρεις μπροστά σου.

    Αυτός ήταν ο κανόνας συμπεριφοράς του καλού χριστιανού και ο τρόπος σκέψης του, είναι  ο νόμος αυτός όπου στήριξε όλη την διδασκαλία Του και που πρότεινε ο Χριστός στους ανθρώπους να τον εντάξουν και μέσα στην καθημερινότητα τους, δύο χιλιάδες και παραπάνω χρόνια πριν, σε μια εποχή μάλιστα που επικρατούσε η δουλεία και που η ανθρώπινη ζωή δεν είχε ιδιαίτερη αξία.        
   Όμως τα ίδια αυτά λόγια του Χριστού ακούγονται τόσο επίκαιρα και στις μέρες μας, μάλιστα ακούγονται και τόσο ζωντανά για στην χώρα μας και τους "φίλους " μας τους Ευρωπαίους, όπου μετά τις ημέρες του πολιτισμού και της ευημερίας που πέρασε η πατρίδα μας τα προηγούμενα χρόνια, τώρα βρεθήκαμε ξαφνικά μέσα στο μάτι του κυκλώνα, τώρα γνωρίζουμε ξανά την φτώχεια, την ανέχεια και την δυστυχία και καινούργιες λέξεις μπαίνουν στο λεξιλόγιο της καθημερινότητας μας, όπως η πτώχευση, το κούρεμα των μισθών και των συντάξεων, τα capitl controls, τα συσσίτια, η παντελής έλλειψη κοινωνικών δομών από το κράτος μας, τα προαπαιτούμενα που μας ζητούν οι κοινωνικοί μας εταίροι, ο χλευασμός και η δυσφήμηση από αυτούς της χώρας μας και των ανθρώπων της. Θα ήθελαν άραγε για τον λαό τους οι άψογοι "σύμμαχοι" μας, αυτοί οι υπέροχοι Ευρωπαίοι, αυτήν την περιπέτεια που περνά η πατρίδα μας, θα ήθελαν να τους συμπεριφερθούμε εμείς με τον ίδιο τρόπο; 

      Ξεχνούν βεβαίως ή παραβλέπουν επειδή δεν τους συμφέρει αυτήν την χρονική στιγμή, πως ο χρυσός κανόνας του Χριστού μας, έχει και στην εποχή μας την ίδια ισχύ και την ίδια δυναμική, ίσως μάλιστα και μεγαλύτερη και αν ποτέ πραγματικά εφαρμόζονταν από τους κατοίκους αυτής της γης τότε η ζωή μας θα γινόταν καλύτερη, θα γινόταν όμορφη, χωρίς ασχήμιες, συναρπαστική και αρεστή στα μάτια του Θεού, χωρίς προσφυγιά, χωρίς μετανάστευση και τον πόνο που την ακολουθεί, αφού δεν θα χρειάζονταν οι πόλεμοι και δεν θα υπήρχε ο κίνδυνος του θανάτου.

       Η Εκκλησία, κατάφερε τόσους αιώνες να κρατήσει και να μεταφέρει όλα αυτά τα μεγάλα νοήματα από την διδασκαλία του ιδρυτή της Χριστού, μέσα από τον μεγάλο ειρηνικό "στρατό" της, τους μυριάδες των Αγίων Πατέρων, των μαρτύρων και των διδασκάλων της Ορθοδόξου Πίστης μας και θα συνεχίσει να το κάνει με την βοήθεια του Θεού, αγαπώντας ακόμα και τους εχθρούς της, όπως μας προτείνει σήμερα το Ευαγγέλιο, τους πολέμιους και τους αντιπάλους της, ακούγοντας προσεκτικά τους επικριτές της και όλους αυτούς που αγωνίζονται μανιωδώς να καταστρέψουν αυτήν την πίστη των πατεράδων μας και να αφανίσουν την Ορθοδοξία, τα σύμβολα και τις αξίες αυτού του Έθνους.    

            Για αυτήν την όμορφη κοινωνία των Αγίων της Ορθοδοξίας, μας προορίζει ο Χριστός με την διδασκαλία Του, χθες, σήμερα αλλά και πάντα και μάλιστα με την ευαγγελική περικοπή και τα λόγια που θα ακούσουμε την Κυριακή 4 Οκτωβρίου 2015 από τα χείλη του ιερέως, θα μάθουμε τον "χρυσό κανόνα" της συμπεριφοράς του χριστιανού, τον νόμο Του δηλαδή για να γίνουμε μέτοχοι στην επίγεια Βασιλεία Του αν αυτός επικρατήσει στον κόσμο όλο και σίγουρα της Ουράνιας Βασιλείας Του κληρονόμοι, αν τον κάνουμε μέρος της ζωής μας.

Αμήν.

Το ευαγγέλιο της Κυριακής 

4ης Οκτωβρίου 2015

Εκ του κατά Λουκάν Ευαγγέλιον στ' 31-36.

Πρωτότυπο κείμενο:

Εἶπεν ὁ Κύριος· Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως. Καὶ εἰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσι. Καὶ ἐὰν ἀγαθοποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσι. Καὶ ἐὰν δανείζητε παρ᾿ ὧν ἐλπίζετε ἀπολαβεῖν, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανείζουσιν ἵνα ἀπολάβωσι τὰ ἴσα. Πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανείζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες, καὶ ἔσται ὁ μισθὸς ὑμῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε υἱοὶ ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς. Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί.

Απόδοσις σε απλή γλώσσα:

Εἶπε ὁ Κύριος· «῞Οπως θέλετε νὰ σᾶς συμπεριφέρονται οἱ ἄνθρωποι, ἔτσι ἀκριβῶς νὰ συμπεριφέρεστε κι ἐσεῖς σ’ αὐτούς. Γιατί, ἂν ἀγαπᾶτε αὐτοὺς ποὺ σᾶς ἀγαποῦν, ποιὰ εὔνοια περιμένετε ἀπὸ τὸν Θεό; ᾿Αφοῦ καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀγαποῦν αὐτοὺς ποὺ τοὺς ἀγαποῦν. Κι ἂν κάνετε καλὸ σ’ αὐτοὺς ποὺ σᾶς κάνουν καλό, ποιὰ εὔνοια περιμένετε ἀπὸ τὸν Θεό; Καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ ἴδιο κάνουν. ῍Αν δανείζετε σ’ ὅσους ἐλπίζετε νὰ σᾶς τὰ ἐπιστρέψουν, ποιὰ εὔνοια περιμένετε ἀπὸ τὸν Θεό; Καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ δανείζουν στοὺς ὁμοίους τους γιὰ νὰ τὰ πάρουν πίσω. ᾿Αντίθετα, ἐσεῖς ν’ ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας, νὰ κάνετε τὸ καλὸ καὶ νὰ δανείζετε, χωρὶς νὰ περιμένετε νὰ πάρετε πίσω τίποτα. ῎Ετσι, ὁ Θεός, ποὺ εἶναι καλὸς ἀκόμα καὶ μὲ τοὺς ἀχάριστους καὶ τοὺς κακούς, θὰ σᾶς ἀνταμείψει μὲ τὸ παραπάνω καὶ θὰ σᾶς κάνει παιδιά του. Νὰ εἶστε λοιπὸν σπλαχνικοί, ὅπως σπλαχνικὸς εἶναι κι ὁ Θεὸς Πατέρας σας».