ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ.

*η ανάρτηση μας αυτή που αφορά το Μυστήριο του Ευχελαίου, είναι παρμένη από τα δίπτυχα φυλλάδια που μοιράζονται στον ναό μας, σε τακτά χρονικά διαστήματα...

ÔÏ

ÉÅÑÏ ÅÕ×ÅËÁÉÏ

ÓÔÏ ÓÐÉÔÉ ÌÁÓ 

      Τό Ευχέλαιο είναι ένα από τά επτά μυστήρια τής Εκκλησίας μας, τό οποίο τελείται στό Ναό η στό σπίτι γιά τήν ίαση σωματικών καί ψυχικών ασθενειών. 

                                 Η σύσταση τού Μυστηρίου

     Η σύσταση τού ευχελαίου, όπως καί τών υπολοίπων μυστηρίων της Εκκλησίας μας, ανάγεται στήν Καινή  Διαθήκη καί μάλιστα τήν Καθολική Επιστολή Ιακώβου, που είναι και ο πρώτος Απόστολος που ακούγεται κατά την τέλεση του Μυστηρίου «Ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καί προσευξάσθωσαν ἐπ’ αὐτόν ἀλείψαντες αὐτόν ἐλαίῳ ἐν τῶ ὀνόματι τοῦ Κυρίου· καί ἡ εὐχή τῆς πίστεως σώσει τόν κάμνοντα, καί ἐγερεῖ αὐτόν ὁ Κύριος· κἄν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς,ἀφεθήσεται αὐτῷ»(Ἰακ.ε΄,14-15).              

     Προτύπωση αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου ἀποτελεῖ ἡ ἐνέργεια τῶν Ἀποστόλων κατά τήν πρώτη ἀποστολή τους ἀπό τόν Κύριο, κατά τήν ὁποία ἄλειφαν μέ λάδι πολλούς ἀρρώστους καί τούς θεράπευαν (Μάρκ. στ΄ 13). Στά ἀρχαῖα λειτουργικά βιβλία βρίσκουμε εἰδικές εὐχές ἁγιασμοῦ ἐλαίου, ὥστε νά ἀποκτήσει δύναμη ἰαματική. Σύν τῶ χρόνῳ οἱ εὐχές αὐτές ἐξελίχθηκαν σέ πλήρη, ἐκτενέστατη μάλιστα, ἀκολουθία γιά χάρη τῶν ἀσθενῶν, ἡ ὁποία πλουτίστηκε μέ ἁγιογραφικά ἀναγνώσματα καί συνδέθηκε μέ τή Θεία Λειτουργία. Σήμερα ὅμως, ὅπως εἶναι γνωστό, τό Εὐχέλαιο τελεῖται αὐτοτελῶς χωρίς Θεία Λειτουργία, ὅπως άλλωστε και τό Βάπτισμα καί ὁ Γάμος.

     Τελετουργοί τού φιλανθρώπου τούτου Μυστηρίου είναι οι πρεσβύτεροί της Εκκλησίας, προσκαλούμενοι γιά τόν σκοπό αυτό στήν οικία τού αρρώστου χριστιανού. Πλησίον τού ασθενούς προσεύχονται θερμά οι ιερείς μας και επικαλούνται τή χάρη τού Παναγίου Πνεύματος γιά νά ευλογηθεί τό λάδι πού παρατίθεται. Καί στή συνέχεια αλείφουν τόν άρρωστο χριστιανό μέ τό ευλογημένο πλέον έλαιο. Η επάλειψη μέ τό ευλογημένο έλαιο, σώζει τόν άρρωστο, αλλά και ευλογεί τους παρευρισκομένους.

                                    Η τέλεση τού Μυστηρίου

     Για την τέλεση του Ευχελαίου, κατά το αρχαίο τυπικό απαιτείτε η παρουσία  επτά ιερέων, όμως για πρακτικούς και μόνο λόγους επικράτησε, όταν τελείτε το Μυστήριο στις οικίες να γίνεται από έναν και μόνο ιερέα, που είναι και το πιο σύνηθες πια. 

    Η ακολουθία τού ευχελαίου τελείται «εις ίασιν ψυχής τε καί σώματος» στους ναούς όλης της Ορθοδοξίας σύμφωνα με το Τυπικό της Εκκλησίας μας, την Μεγάλη Τετάρτη.

     Στον δικό μας όμως ναό, των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, στους Ανθόκηπους της Νέας Ευκαρπίας, πέρα ἀπό τήν καθορισμένη αὐτή ἡμέρα, τελεῖτε τό Ἱερό Εὐχέλαιο ἄλλες δύο φορές τό χρόνο. Μία κατά τήν περίοδο τῆς «Μικρής» Σαρακοστῆς τῶν Χριστουγέννων, φέτος δε την 19η Δεκεμβρίου 2014 στις 5.30 το απόγευμα μετά τον Εσπερινό, καί ακόμα μία, όπου και προσκαλούμε τον Αρχιερέα μας, μα και πολλούς ακόμα ιερείς για να τελέσουν το Αρχιερατικό Ευχέλαιο της Ενορίας μας, κατά τήν περίοδο τῆς Μεγάλης και Αγίας Τεσσαρακοστῆς, συνολικά δηλαδή τρεῖς φορές τό χρόνο.

   Ἡ συμμετοχή τῶν πιστῶν στα Ιερά Ευχέλαια που γίνονται στον ναό μας εἶναι πάντοτε πολύ μεγάλη. Αὐτό σημαίνει ὅτι τό Μυστήριο αὐτό εἶναι λαοφιλέστατο και βαθιά ριζωμένο στίς ψυχές τῶν πιστῶν ενοριτών μας, αλλά και γενικότερα σε όλους τους Ορθοδόξους Χριστιανούς.

    Γι’ αὐτό καί πολλοί πιστοί τελοῦν τό Ιερό Εὐχέλαιο καί στά σπίτια τους, ὅταν ὑπάρχει ἀνάγκη, ιδιαίτερα δε εδώ στην Ενορία μας, που θεωρείτε πια παράδοση, κατόπιν προσκλήσεως του ιερέως καθ΄ όλη την διάρκεια του έτους και  παρουσία όλης της οικογενείας, να τελείτε το Ιερό αυτό Μυστήριο και έτσι να καθαγιάζονται τα μέλη της αλλά και οι παρευρισκόμενοι επισκέπτες.

     Τό Ευχέλαιο δέν έχει κάποια μαγική επενέργεια στήν πνευματική μας ζωή, αλλά είναι ένα ακόμα όπλο στην φαρέτρα του χριστιανού για την μάχη του με τον διάβολο, είναι μιά άρρηκτη αλυσίδα μαζί μέ τά άλλα έξι Μυστήρια της Εκκλησίας μας, στά οποία θά πρέπει νά συμμετέχουμε όλοι. Υποχρεωτικά  στο Βάπτισμα, στο Χρίσμα, στην Μετάνοια-Εξομολόγηση και την Θεία Κοινωνία-Ευχαριστία και προαιρετικά στον Γάμο, στην Ιεροσύνη και στο Ευχέλαιο.

     Σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τής Εκκλησίας μας, η σωματική ασθένεια θεωρείται ως ο πικρός καρπός τής αμαρτίας. Οποιαδήποτε ασθένεια, ως διαταραχή τής αρμονικής λειτουργίας τού σώματος, οφείλεται σέ πνευματικά αίτια καί κυρίως στή διαταραχή τών σχέσεων τού ανθρώπου μέ τόν Θεό. Στά ιερά κείμενα δέν παρουσιάζεται μόνο η στενή σύνδεση τής ασθένειας μέ τήν αμαρτία αλλά συγχρόνως υποδεικνύεται καί ο τρόπος τής θεραπείας, που είναι η ειλικρινής μετάνοια καί η επιστροφή στόν Θεό.
                           Τά ορατά στοιχεία τού Ευχελαίου
    Γιά τό Ευχέλαιο απαραιτήτως χρειάζονται τά παρακάτω:

α) το κανδήλι του σπιτιού αναμμένο μέ λάδι ελιάς.

     (κάποιοι κατά παράδοση βάζουν μέσα στο λάδι καί λίγο κόκκινο κρασί)
β) θυμιατό αναμμένο με θυμίαμα.
γ) εικόνα τού Χριστού η τής Παναγίας η οποιουδήποτε άλλου Αγίου έχουμε ευλάβεια.
δ) ένα σκεύος μέ αλεύρι, το οποίο έπειτα πρέπει νά ζυμωθεί καί νά γίνει πρόσφορο για τον ναό.
ε) επτά κεράκια, όσες οι ευχές, τα Ευαγγέλια και οι Απόστολοι που ακούγονται στο Μυστήριο.

στ) χαρτί με τά ονόματα των ζώντων « υπέρ υγείας» τών επιτελούντων τό Ιερό Ευχέλαιο.
ζ) μία θρυαλλίδα (μπατονέτα) γιά τή χρίση των παρευρισκομένων με το ευλογημένο έλαιο.

     Στό τέλος τής ακολουθίας και μετά τίς ευχές τών ιερέων, το λάδι που ευλογήθηκε, δέν είναι πιά κοινό λάδι, όπως καί στή βάπτιση τό νερό τής κολυμβήθρας, μετά τίς ευχές τού λειτουργού, δέν είναι πιά κοινό νερό αλλά Αγίασμα.

    Χρίονται σταυροειδώς από τον ιερέα όλοι οι παρευρισκόμενοι, στό μέτωπο, στό σαγόνι, στις δύο παρειές καί στά χέρια μέσα στήν παλάμη καί στό εξωτερικό τους μέρος. Μ' αυτή τήν χρίση, ζητούμε από τόν Κύριο νά θεραπεύσει τό πνεύμα, τίς σκέψεις καί ολόκληρο τόν εσωτερικό μας κόσμο. Ακόμη, νά δίνει δύναμη σ' εκείνα τά μέλη τού σώματος μέ τά οποία κάνουμε τίς περισσότερες πράξεις: (π.χ. τά χέρια είναι τά μέλη πού εκτελούν τίς εντολές τού μυαλού μας)
     Τό αγιασμένο έλαιο επ΄ουδενί δέν πετιέται!!! Πρέπει να φυλάσσεται στο εικονοστάσι του σπιτιού μας και να χριζόμαστε με αυτό σε τακτά χρονικά διαστήματα, ή πρέπει νά καίγεται στό κανδήλι μέχρι τέλους. Μετά τήν πλήρη καύση, η καντηλήθρα καί όσα χρησιμοποιηθούν γιά τό καθάρισμα τού έσωθεν περιεχομένου, καίγονται σέ ασφαλή τόπο ή τα πηγαίνουμε στην εκκλησία μας για να τοποθετηθούν από τον ιερέα στο χωνευτήρι του ναού. 

                         Παρεξηγημένες εκδοχές τού Μυστηρίου

1. Πρώτα απ’ όλα, ορισμένοι θεωρούν ότι μέ τήν συγχωρητική ευχή τού ευχελαίου αναπληρώνουν τήν εξομολόγηση, πού δέν κάνουν γιά διάφορους προσωπικούς τους λόγους. Η συγχωρητική ευχή τού ευχελαίου δέν καταργεί τήν εξομολόγηση. Η συγχώρηση τών αμαρτιών, πού παρέχεται στό μυστήριο τού ευχελαίου, δέν αναφέρεται στά αμαρτήματα πού γνωρίζουμε καί δέν

εξομολογούμαστε, αλλά σέ όσα μικρά ξεχάσαμε ή αγνοούμε. Διότι κανένα μυστήριο τής Εκκλησίας δέν αναιρεί τό άλλο, αλλά τό ένα συμπληρώνει τό άλλο μέσα στό μεγάλο «Μυστήριο» τής Εκκλησίας.
2. Μία άλλη παρεξήγηση συμβαίνει μέ τό αλεύρι, πού χρησιμοποιείται κατά το Μυστήριο. Ορισμένοι πιστοί δέν αρκούνται στή χρίση μέ τό αγιασμένο έλαιο, αλλά ζητούν καί το αλεύρι του Ευχελαίου από τον ιερέα ή την οικοδέσποινα, γιά διάφορες άλλες περίεργες χρήσεις, όπως νά τό βάλουν κάτω από τό μαξιλάρι τού παιδιού τους «γιά νά δείξει ο Θεός τό τυχερό τους», ή «γιά νά φύγει τό κακό το μάτι από τό σπίτι τους», ή το ζητούν γιά νά τό αραιώσουν μέ νερό καί νά τό πιεί ο ασθενής και να γίνει καλά. Επειδή τά παραπάνω εγγίζουν τα όρια της δεισιδαιμονίας, ενίοτε δε τα ξεπερνούν,  πρέπει νά τονίσουμε ότι κατά τό Μυστήριο του Ευχελαίου εκείνο πού αγιάζεται είναι τό λάδι, με το οποίο και χρίονται όλοι οι παρευρισκόμενοι, τό δε αλεύρι καλό είναι να παρασκευάσουμε με αυτό μια «λειτουργιά» την οποία και θα προσφέρουμε στην εκκλησία της Ενορίας μας, όπου ο ιερέας μας θα την χρησιμοποιήσει στην Αγία Προσκομιδή κατά την Θεία Λειτουργία και θα διαβάσει τα ονόματα των οικείων μας. 
3. Υπάρχει καί μία άλλη παρεξήγηση, πού συνιστά σύγχυση τού σκοπού τού ευχελαίου. Πολλοί ζητούν ευχέλαιο γιά νά εγκαινιάσουν τό καινούργιο τους σπίτι ή τό κατάστημα τους. Γιά τά σπίτια, τά καταστήματα, τά οχήματα καί όλα τά υπόλοιπα υπάρχουν οι αντίστοιχες αγιαστικές πράξεις. Ακόμη, δέν είναι καί λίγοι εκείνοι πού ζητούν από τόν ιερέα νά τελέσει αγιασμό καί ευχέλαιο μαζί, πράγμα πού δείχνει σύγχυση καί παρεξήγηση. Λές καί χρειάζεται περισσότερες από μία αγιαστικές πράξεις γιά νά ζητήσουμε τή χάρη τού Θεού. 
4. Μία άλλη παρεξήγηση συνδέεται μέ τήν αντίληψη ότι τό ευχέλαιο αφορά μόνο τούς ετοιμοθάνατους καί όσους γενικά βρίσκονται στήν τελική φάση τής ασθενείας τους, κάτι το οποίο συναντάται κατά κόρον στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, όπου και τελείτε το Ευχέλαιο μόνο μια φορά στην ζωή ενός ανθρώπου, μόνο όταν είναι στα τελευταία του και βέβαια αυτό είναι πέρα για πέρα λανθασμένο. Παρατηρείται άλλοτε μία περίεργη αποφυγή τελέσεως τού Ευχελαίου από τό φόβο μήπως προκληθεί ή επισπευσθεί ο θάνατος τού ασθενή. Ο φόβος αυτός όμως, είναι πέρα για πέρα αδικαιολόγητος. Οι συγγενείς φοβούνται νά τό πούν στόν ασθενή, ο ασθενής φοβάται νά τό ζητήσει και όλα γίνονται περίεργα και ακατανόητα. Τό ευχέλαιο είναι γιά τήν υγεία καί τή ζωή. Γιά υγεία καί ζωή εξάλλου μιλούν και όλες οι αιτήσεις καί οι ευχές τού Μυστηρίου.
     Τέλος, είναι δυνατό κάποιος να αναρωτηθεί γιατί δέν θεραπεύει πάντοτε τό Μυστήριο τού Ευχελαίου. Η απάντηση είναι πως δέν συστάθηκε το Μυστήριο αυτό της Εκκλησίας μας γιά νά καταργήσει την ασθένεια, τόν θάνατο καί τήν ιατρική επιστήμη. Πολλές φορές φέρνει έμμεση θεραπεία η οποία επικεντρώνεται στην ψυχή του ασθενούς και δεν είναι πάντα ορατή σε εμάς, αλλά αόρατη και δυνατή όπως είναι η χάρις του Θεού πάνω μας. Άλλωστε, η θεραπεία εξαρτάται από τήν πίστη τού ανθρώπου και ενώ η ίδια χάρη παρέχεται σέ όλους, άλλοι θεραπεύονται και άλλοι όχι. Η θεραπεία πάλι μπορεί νά μήν είναι πάντοτε γιά τό ευρύτερο συμφέρον τού ανθρώπου. Μπορεί να παραμένει γιά νά παιδαγωγήσει ίσως τόν ασθενή καί νά τόν οδηγήσει μέ βεβαιότητα στήν εν Χριστώ σωτηρία, όποτε καί πάλι επιτυγχάνεται ο απώτερος σκοπός τού Μυστηρίου.

    Αυτές ήταν μερικές από τις πληροφορίες που έχουμε συλλέξει για το Ιερό Μυστήριο του Ευχελαίου, τις οποίες και καταγράψαμε σε αυτό το μικρό δίπτυχο φυλλάδιο που μοιράζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα στο εκκλησίασμα του ναού μας, προς ωφέλεια των πιστών, μέσω της εκμάθησης της λατρευτικής ζωής της Αγίας Εκκλησίας μας, που μας είναι απαραίτητη.

« Χρίονται οι δούλοι του Θεού, εις ίασιν ψυχής τε και σώματος»

Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Τελίδης