ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ ΣΤΟΝ ΝΑΟ Ή ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ.

Το Μυστήριον 

του Ιερού Ευχελαίου.

      Τό Ευχέλαιο είναι ένα από τά επτά μυστήρια τής Εκκλησίας μας, τό οποίο τελείται οποτεδήποτε στό Ναό η στό σπίτι μας γιά τήν ίαση σωματικών καί ψυχικών ασθενειών, ιδιαιτέρως δε τις περιόδους της "Μικράς Τεσσαρακοστής" των Χριστουγέννων και της Μεγάλης Τεσσαρακοστής του Πάσχα.  

                                               Η σύσταση τού Μυστηρίου

     Η σύσταση τού ευχελαίου, όπως καί τών υπόλοιπων μυστηρίων της Εκκλησίας μας, ανάγεται στήν Καινή Διαθήκη καί μάλιστα τήν Καθολική Επιστολή Ιακώβου «Ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καί προσευξάσθωσαν ἐπ’ αὐτόν ἀλείψαντες αὐτόν ἐλαίῳ ἐν τῶ ὀνόματι τοῦ Κυρίου· καί ἡ εὐχή τῆς πίστεως σώσει τόν κάμνοντα, καί ἐγερεῖ αὐτόν ὁ Κύριος· κἄν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς,ἀφεθήσεται αὐτῷ»(Ἰακ.ε΄,14-15).              

     Προτύπωση αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου ἀποτελεῖ ἡ ἐνέργεια τῶν Ἀποστόλων κατά τήν πρώτη ἀποστολή τους ἀπό τόν Κύριο, κατά τήν ὁποία ἄλειφαν μέ λάδι πολλούς ἀρρώστους καί τούς θεράπευαν (Μάρκ. στ΄ 13). Στά ἀρχαῖα λειτουργικά βιβλία βρίσκουμε εἰδικές εὐχές ἁγιασμοῦ ἐλαίου, ὥστε νά ἀποκτήσει δύναμη ἰαματική. Σύν τῶ χρόνῳ οἱ εὐχές αὐτές ἐξελίχθηκαν σέ πλήρη, ἐκτενέστατη μάλιστα, ἀκολουθία γιά χάρη τῶν ἀσθενῶν, ἡ ὁποία πλουτίστηκε μέ ἁγιογραφικά ἀναγνώσματα καί συνδέθηκε μέ τή Θεία Λειτουργία. Σήμερα ὅμως, ὅπως εἶναι γνωστό, τό Εὐχέλαιο τελεῖται αὐτοτελῶς χωρίς Θεία Λειτουργία, ὅπως τό Βάπτισμα καί ὁ Γάμος.

      Τελετουργοί τού φιλανθρώπου τούτου Μυστηρίου είναι οι πρεσβύτεροι της Εκκλησίας μας, οι οποίοι προσκαλούμενοι γιά τόν σκοπό αυτό από την οικογένεια στήν οικία τους τελούν το Ιερό Μυστήριο του Ευχελαίου. Πλησίον των μελών της οικογενείας, προσεύχονται θερμά οι ιερείς μας και επικαλούνται τήν χάρη τού Παναγίου Πνεύματος γιά νά ευλογηθεί τό λάδι πού παρατίθεται. Καί στήν συνέχεια, στο τέλος του Μυστηρίου, οι ιερείς αλείφουν τους πιστούς μέ τό ευλογημένο πλέον έλαιο. Η επάλειψη μέ τό ευλογημένο έλαιο, σώζει και θεραπεύει τους χριστιανούς από κάθε αρρώστια, σωματική ή πνευματική.

                                    Η τέλεση τού Μυστηρίου

     Για την τέλεση του Ευχελαίου, κατά το αρχαίο τυπικό απαιτείτε η παρουσία  επτά ιερέων, όμως για πρακτικούς και μόνο λόγους επικράτησε, όταν τελείτε το Μυστήριο στις οικίες να γίνεται από έναν και μόνο ιερέα, που είναι και το πιο σύνηθες πια. 

    Η ακολουθία τού Ευχελαίου τελείται «εις ίασιν ψυχής τε καί σώματος» στους Ναούς όλης της Ορθοδοξίας σύμφωνα με το Τυπικό της Εκκλησίας μας την Μεγάλη Τετάρτη εκάστου έτους, όμως κατά την συνήθη πρακτική τελείτε στις εκκλησίες των Ενοριών και την τελευταία εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα.

     'Ετσι και στον δικό μας  Ναό, των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, στους Ανθόκηπους της Νέας Ευκαρπίας, πέρα ἀπό τήν καθορισμένη από το Τυπικό ἡμέρα της Μεγάλης Τετάρτης, τελεῖτε τό Ἱερό Εὐχέλαιο ἄλλες δύο φορές τό χρόνο, μία κατά τήν περίοδο τῆς Μικρής, όπως λέγεται, Σαρακοστῆς τῶν Χριστουγέννων καί ακόμα μία, όπου και προσκαλούμε τον Αρχιερέα μας, μα και πολλούς ακόμα ιερείς για να τελέσουν το Αρχιερατικό Ευχέλαιο της Ενορίας μας, κατά τήν περίοδο τῆς Μεγάλης και Αγίας Τεσσαρακοστῆς, δηλαδή τρεῖς φορές τό χρόνο.

       Φέτος η ημερομηνία τέλεσης του Ευχελαίου των Χριστουγέννων στον Ιερό Ναό μας, θα είναι η 21η Δεκεμβρίου 2015, ημέρα Δευτέρα και ώρα 5η απογευματινή, αμέσως μετά τον Εσπερινό της ημέρας, στο οποίο και είσαστε όλοι προσκεκλημένοι. Ἡ συμμετοχή τῶν πιστῶν ενοριτών και προσκυνητών σε αυτό το μεγάλο και ιερό Μυστήριο της Εκκλησίας μας εἶναι πάντοτε πολύ μεγάλη, πράγμα που σημαίνει ὅτι τό Μυστήριο αὐτό εἶναι λαοφιλέστατο και βαθιά ριζωμένο στίς ψυχές τῶν πιστῶν.

      Γι’ αὐτό καί πολλοί είναι αυτοί οι πιστοί που τελοῦν τό Ιερό Εὐχέλαιο καί στά σπίτια τους, ὅταν ὑπάρχει ἀνάγκη, ιδιαίτερα δε εδώ στην Ενορία μας, που θεωρείτε πια παράδοσις κατόπιν προσκλήσεως του ιερέως καθ΄ όλη την διάρκεια του έτους και παρουσία όλων των μελών της οικογενείας, να τελείτε το Μυστήριο αυτό.

     Τό Ευχέλαιο δέν έχει κάποια μαγική επενέργεια στήν πνευματική μας ζωή, αλλά είναι μιά άρρηκτη αλυσίδα μαζί μέ τά άλλα Μυστήρια στά οποία θά πρέπει νά συμμετέχουμε, π.χ. Εξομολόγηση, Θεία Κοινωνία.

     Σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τής Εκκλησίας μας, η σωματική ασθένεια θεωρείται ως ο πικρός καρπός τής αμαρτίας. Οποιαδήποτε ασθένεια, ως διαταραχή τής αρμονικής λειτουργίας τού σώματος, οφείλεται σέ πνευματικά αίτια καί κυρίως στή διαταραχή τών σχέσεων τού ανθρώπου μέ τόν Θεό. Στά ιερά κείμενα δέν παρουσιάζεται μόνο η στενή σύνδεση τής ασθένειας μέ τήν αμαρτία αλλά συγχρόνως υποδεικνύεται καί ο τρόπος τής θεραπείας, που είναι η ειλικρινής μετάνοια καί η επιστροφή στόν Θεό.
                           Τά ορατά στοιχεία τού Ευχελαίου
    Γιά τό Ευχέλαιο απαραιτήτως χρειάζονται τά παρακάτω:
α) ένα κανδήλι μέ λάδι ελιάς καί μέσα λίγο κόκκινο κρασί.
β) θυμιατό αναμμένο με θυμίαμα.
γ) εικόνα τού Χριστού η τής Παναγίας η οποιουδήποτε Αγίου έχουμε ευλάβεια.
δ) ένα γυάλινο σκεύος μέ αλεύρι, το οποίο έπειτα νά ζυμωθεί καί νά γίνει πρόσφορο που θα προσφερθεί στον ναό και στην Αγία Προσκομιδή.

ε) επτά κεράκια, όσες οι ευχές, τα Ευαγγέλια και οι Απόστολοι που ακούγονται στο Μυστήριο.

στ) ένα χαρτί με τά ονόματα « υπέρ υγείας» τών επιτελούντων τό Ιερό Ευχέλαιο.
ζ) μία θρυαλλίδα (μπατονέτα) γιά τή χρίση τού αγίου ελαίου.

     Στό τέλος τής ακολουθίας και μετά τίς ευχές τών ιερέων, το λάδι, δέν είναι πιά κοινό λάδι, όπως καί στή βάπτιση τό νερό τής κολυμβήθρας, μετά τίς ευχές τού λειτουργού, δέν είναι πιά κοινό νερό.

    Χρίονται σταυροειδώς από τον ιερέα όλοι οι παραβρισκόμενοι, στό μέτωπο, στό σαγόνι, στις δύο παρειές καί στά χέρια μέσα στήν παλάμη καί στό εξωτερικό τους μέρος. Μ' αυτή τήν χρίση, ζητούμε από τόν Κύριο νά θεραπεύσει τό πνεύμα, τίς σκέψεις καί ολόκληρο τόν εσωτερικό μας κόσμο. Ακόμη, νά δίνει δύναμη σ' εκείνα τά μέλη τού σώματος μέ τά οποία κάνουμε τίς περισσότερες πράξεις: (π.χ. τά χέρια είναι τά μέλη πού εκτελούν τίς εντολές τού μυαλού μας). 
     Τό αγιασμένο έλαιο επ΄ουδενί δέν πετιέται!!! Πρέπει να φυλάσσεται στο εικονοστάσι του σπιτιού μας και χριζόμαστε σε τακτά χρονικά διαστήματα, ή πρέπει νά καίγεται στό κανδήλι μέχρι τέλους. Μετά τήν πλήρη καύση, η καντηλήθρα καί όσα χρησιμοποιηθούν γιά τό καθάρισμα τού έσωθεν περιεχομένου, καίγονται σέ ασφαλή τόπο ή τα πηγαίνουμε στην εκκλησία μας για να τοποθετηθούν από τον ιερέα στο χωνευτήρι του ναού. 

 Παρεξηγημένες εκδοχές τού Μυστηρίου

1. Πρώτα απ’όλα, ορισμένοι θεωρούν ότι μέ τήν συγχωρητική ευχή τού ευχελαίου αναπληρώνουν τήν εξομολόγηση, πού δέν κάνουν γιά διάφορους λόγους. Η συγχωρητική ευχή τού ευχελαίου δέν καταργεί τήν εξομολόγηση. Η συγχώρηση τών αμαρτιών, πού παρέχεται στό μυστήριο τού ευχελαίου, δέν αναφέρεται στά αμαρτήματα πού γνωρίζουμε καί δέν εξομολογούμαστε, αλλά σέ όσα μικρά ξεχάσαμε ή αγνοούμε. Διότι κανένα μυστήριο τής Εκκλησίας δέν αναιρεί τό άλλο, αλλά τό ένα συμπληρώνει τό άλλο μέσα στό μεγάλο «μυστήριο» τής Εκκλησίας.

2. Μία άλλη παρεξήγηση συμβαίνει μέ τό αλεύρι, πού χρησιμοποιείται γιά τή στήριξη τών κεριών. Ορισμένοι πιστοί δέν αρκούνται στή χρίση μέ τό αγιασμένο έλαιο, αλλά ζητούν καί αλεύρι γιά διάφορες χρήσεις: νά τό βάλουν κάτω από τό μαξιλάρι τού παιδιού τους «γιά νά δείξει ο Θεός τό τυχερό τους», ή «γιά νά φύγει τό κακό από τό σπίτι», ή γιά νά τό αραιώσουν μέ νερό καί νά τό πιεί ο ασθενής. Επειδή τά παραπάνω εγγίζουν τή δεισιδαιμονία, πρέπει νά τονίσουμε ότι στό Ιερό Μυστήριο αυτό, εκείνο πού αγιάζεται είναι τό λάδι καί όχι τό αλεύρι. Με το αλεύρι του Ευχελαίου κάνουμε μόνο πρόσφορο για την εκκλησία και αν δεν γνωρίζουμε εμείς το δίνουμε σε κάποια κυρία που ξέρει και μπορεί.  
3. Υπάρχει καί μία άλλη παρεξήγηση, πού συνιστά σύγχυση τού σκοπού τού ευχελαίου. Πολλοί ζητούν ευχέλαιο γιά νά εγκαινιάσουν τό καινούργιο τους σπίτι ή τό κατάστημα. Γιά τά σπίτια, τά καταστήματα, τά οχήματα καί όλα τά υπόλοιπα υπάρχουν οι αντίστοιχες αγιαστικές πράξεις. Ακόμη, δέν είναι καί λίγοι εκείνοι πού ζητούν από τόν ιερέα νά τελέσει αγιασμό καί ευχέλαιο μαζί, πράγμα πού δείχνει σύγχυση καί παρεξήγηση. Δεν χρειάζεται περισσότερες από μία αγιαστικές πράξεις γιά νά ζητήσουμε τή χάρη τού Θεού.

4. Μία άλλη παρεξήγηση συνδέεται μέ τήν αντίληψη ότι τό ευχέλαιο αφορά τούς ετοιμοθάνατους καί όσους γενικά βρίσκονται στήν τελική φάση τής ασθενείας τους. Παρατηρείται άλλοτε μία αποφυγή τελέσεως τού ευχελαίου από τό φόβο μήπως προκληθεί η επισπευσθεί ο θάνατος τού ασθενή. Ο φόβος αυτός, όμως, είναι αδικαιολόγητος. Οι συγγενείς φοβούνται νά τό πούν στόν ασθενή. Ο ασθενής φοβάται νά τό ζητήσει. Τό ευχέλαιο είναι γιά τήν υγεία καί τή ζωή. Γιά υγεία καί ζωή μιλούν όλες οι αιτήσεις καί οι ευχές τού μυστηρίου.
      Τέλος, είναι δυνατόν από κάποιους χριστιανούς νά διατυπωθεί καί μία ένσταση: "γιατί δέν θεραπεύει πάντοτε;" Τό μυστήριο τού Ευχελαίου δέν συστάθηκε γιά νά καταργεί κάθε ασθένεια, τόν θάνατο καί τήν ιατρική επιστήμη. Πολλές φορές φέρνει έμμεση θεραπεία. Άλλωστε, η θεραπεία εξαρτάται από τήν πίστη τού ανθρώπου, έτσι ενώ η ίδια χάρις παρέχεται σέ όλους, όλοι όμως δέν θεραπεύονται. Εξάλλου η θεραπεία μπορεί νά μήν είναι πάντοτε γιά τό ευρύτερο συμφέρον τού ανθρώπου που την ζητάει. Παραμένει γιά νά παιδαγωγήσει ίσως τόν ασθενή καί νά τόν οδηγήσει μέ βεβαιότητα στήν εν Χριστώ σωτηρία, όποτε καί πάλι επιτυγχάνεται ο απώτερος σκοπός τού Μυστηρίου.

Χρίονται οι δούλοι του Θεού...

 ...εις ίασιν ψυχής τε και σώματος.

Καλά & ευλογημένα Χριστούγεννα