Τι είναι και τι συμβολίζει η Τσικνοπέμπτη;

Η τσικνοπέμπτη είναι η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου και για την φετινή Αποκριά, την γιορτάζουμε την Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου. Οι άνθρωποι προετοιμάζονται για την μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής και δίνει την ευκαιρία στα νοικοκυριά να καταναλώσουν με εορταστικό και χαρούμενο τρόπο ό,τι κόκκινο κρέας τους έχει απομείνει πριν από τη νηστεία της Σαρακοστής!
Η λέξη “τσικνοπέμπτη” προέρχεται από την λέξη “τσίκνα” (η μυρωδιά του ψημένου κρέατος) και από την λέξη “Πέμπτη”. Γιορτάζεται άλλωστε την Πέμπτη, 11 ημέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα. Είναι μια μέρα προ- ετοιμασίας για την μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής πριν από το Πάσχα, μια προετοιμασία που έγκειται στην προσπάθεια να βιώσουμε τις επερχόμενες ημέρες της Μεγάλης Τεασσαρακοστής.

Η Τσικνοπέμπτη βρίσκεται στη 2η εβδομάδα της περιόδου που εκκλησιαστικά ονομάζεται Τριώδιο, η οποία αποτελείται από τρεις εβδομάδες πριν εισέλθουμε στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή, δηλαδή την νηστεία πριν από το Πάσχα: Την 1η εβδομάδα την λέμε Προφωνή ή Προφωνέσιμη ή και Απολυτή, την 2η εβδομάδα την λέμε Κρεατινή ή Κρεοφάγος και την 3η εβδομάδα την λέμε Τυρινή ή Τυροφάγος που πλέον δεν τρώγεται το κρέας (από εγκράτεια και «φρενάρισμα» των θελημάτων μας), αλλά τρώμε μόνο γαλακτοκομικά προϊόντα (άμα είναι και βιολογικά, ακόμη καλύτερα)!!!

Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας του Τριωδίου, δηλαδή την Απολυτή σταματάει η συνηθισμένη νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής, ενώ στη δεύτερη εβδομάδα των «απόκρεω» ίσχυε η νηστεία και έτσι η Τσικνοπέμπτη αποκτά ιδιαίτερη σημασία και εθεωρείτο εορτάσιμη ημέρα και το τραπέζι είναι γιορτινό αφού έρχεται μετά από νηστεία και την επομένη έχουμε πάλι νηστεία, δηλαδή προετοιμασία για τα επερχόμενα.

Ο λόγος που έχει καθιερωθεί αυτή η γιορτή να γίνεται ημέρα Πέμπτη είναι πως η ορθόδοξη εκκλησία θεωρεί σημαντικές τις νηστείες της Τετάρτης και της Παρασκευής, οπότε και έγινε επιλογή της ενδιάμεσης ημέρας από την Τετάρτη και την Παρασκευή, δηλαδή την Πέμπτη.

Επειδή με τον τρόπο που έχει καθιερωθεί το μαγείρεμα της τσικνοπέμπτης, στα κάρβουνα ή τηγανισμένο, αναδύεται έντονη τσίκνα-κάπνα, ονομάζεται τσικνοπέμτη. Εχει καθιερωθεί να κυριαρχεί το κόκκινο χρώμα την τσικνοπέμπτη, είτε το κρέας είναι αυτό, είτε το κρασί, για να μας θυμίσει το Πάσχα και την χαρά της Αναστάσεως.

Ας θυμηθούμε όμως κάτι πολύ σημαντικό λόγω των γιορτινών συναντήσεων μας και των σχετικών τραπεζωμάτων. Καλή διασκέδαση να έχουμε και όσοι γευθούν το κρασάκι, αυτό να γίνει με το προβλεπόμενο μέτρο, τα ξέρετε άλλωστε, αλλά συγχωρέστε μου την επανάληψη, ΟΧΙ ΥΠΕΡΒΟΛΕΣ και ΚΑΤΑΧΡΗΣΕΙΣ και ασφαλώς ΔΕΝ ΟΔΗΓΟΥΜΕ ΠΟΤΕ εφόσον τα εύγευστα ποτηράκια είναι πλέον των 1-2!! ΔΕΝ ΟΔΗΓΟΥΜΕ!!! ΚΑΛΗ ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΤΗ!!!

*Του Πατρός Νικολάου Λαγουμτζή

Η ιστοσελίδα του Ιερού Ναού μας, συμφωνεί και επαυξάνει στα γραφόμενα του πατρός Νικολάου Λαγουμτζή, που τον ευχαριστεί για το όμορφο αυτό άρθρο που χωρίς την άδεια του αναδημοσιεύουμε, συμπληρώνει δε πως στα παλαιά τα χρόνια, τα αγνά και τα όμορφα, αλλά της φτώχειας και της ανέχειας, ελλείψει της τεχνολογίας και χωρίς τρόπους αποθήκευσης των ευπαθών τροφίμων, οι χριστιανοί που κρατούσαν την νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής κατά γράμμα, έπρεπε και για πρακτικούς λόγους να καταναλώσουν οτιδήποτε κρεατικό υπήρχε στο σπίτι ειδάλλως θα χαλούσε και θα έπρεπε να το πετάξουν, οπότε η παράδοσις της Εκκλησίας μας και ο Ορθόδοξος τρόπος ζωής είναι αυτά που οδήγησαν και σε αυτήν την μικρή γιορτή της Τσικνοπέμπτης, λίγο πριν από την έλευση της Σαρακοστής, όπως άλλωστε και τις περισσότερες συνήθεις στην ζωή του Ελληνορθόδοξου λαού μας.

Όμως, όπως μας έγραψε και ο π.Νικόλαος όλα σε λογικά πλαίσια και με μέτρο, και εμείς συμπληρώνουμε και χωρίς μασκαρέματα και ασωτίες ή χυδαιότητα που συνήθως ακολουθούν. Η λέξη "Καρναβάλι" προέρχεται από το λατινικό "Carnevale" που απλά σημαίνει αποχή από το κρέας, η δε ελληνική λέξη "Αποκριά" δεν συμβολίζει τίποτε περισσότερο ετυμολογικά και αυτή, παρά μόνο την αποχή από το κρέας. Τα υπόλοιπα, τα μασκαρέματα, τα γλέντια , οι βωμολοχίες, οι παρελάσεις και οι υπόλοιπες ασχήμιες, που δυστυχώς ισχύουν ως υπολείμματα της Διονυσιακής λατρείας για εμάς τους Έλληνες και τρέχα γύρευε για ποιους λόγους στους υπόλοιπους λαούς, καλό είναι ως Χριστιανοί να τα γνωρίζουμε μεν για ιστορικούς λόγους αφού υφίστανται μέσα στην παράδοση και τα έθιμα μας, αλλά χωρίς να συμμετέχουμε εμείς σε αυτά ή να τους δίνουμε προεκτάσεις υπερφυσικές και αλλότριες με την πίστη μας.

Εύχομαι και εγώ από καρδιάς στους αναγνώστες μας,

Καλή Τσικνοπέμπτη!!!

π. Χρυσόστομος Τελίδης