Αναρτήθηκε από
άρθρο Αρχιμανδρίτου Χρυσοστόμου Τελίδη.
"Οἱ ἀκολουθίες τῶν Ὡρῶν"
Οι Ώρες, είναι μια καθημερινή πραγματικότητα για τους
μοναχούς και τις μοναχές μας, που εγκαταβιώνοντας στα μοναστήρια τους και έχοντας ως κύριο μέλημα τους την προσευχή για την σωτηρία της ψυχής τους πρωτίστως, αλλά και την δική μας την ψυχή, αφού εμείς με τις καθημερινές μέριμνες και φροντίδες της επιβίωσης δυσκολευόμαστε,
τελούν σε ημερήσια βάση μια σειρά από Ακολουθίες σύμφωνα με το μοναστηριακό Τυπικό, τις Ακολουθίες του Νυχθημέρου όπως λέγονται, στους Νάρθηκες ή στα Καθολικά των εκκλησιών ή και στα παρεκκλήσια των Μονών και των Κελλιών τους, ξεκινώντας από νωρίς το πρωΐ,
αξημέρωτα ακόμα, με το Μεσονυκτικό, τον Όρθρο, τις ΄Ώρες, την Α΄, την Γ΄ και την ΣΤ΄ Ώρα για την ακρίβεια, μετά την Ακολουθία των Τυπικών, κατόπιν την Θεία Λειτουργία και την Ακολουθία της Τραπέζης, και αργότερα την Θ΄ Ώρα και τον Εσπερινό, ενώ αργότερα το βράδυ, τελούν το Μικρό ή το Μεγάλο Απόδειπνο για να αποσυρθούν "κατά μόνας" ο καθείς και στο κελί του να κάνει τον Κανόνα του.
μοναχούς και τις μοναχές μας, που εγκαταβιώνοντας στα μοναστήρια τους και έχοντας ως κύριο μέλημα τους την προσευχή για την σωτηρία της ψυχής τους πρωτίστως, αλλά και την δική μας την ψυχή, αφού εμείς με τις καθημερινές μέριμνες και φροντίδες της επιβίωσης δυσκολευόμαστε, τελούν σε ημερήσια βάση μια σειρά από Ακολουθίες σύμφωνα με το μοναστηριακό Τυπικό, τις Ακολουθίες του Νυχθημέρου όπως λέγονται, στους Νάρθηκες ή στα Καθολικά των εκκλησιών ή και στα παρεκκλήσια των Μονών και των Κελλιών τους, ξεκινώντας από νωρίς το πρωΐ, αξημέρωτα ακόμα, με το Μεσονυκτικό, τον Όρθρο, τις ΄Ώρες, την Α΄, την Γ΄ και την ΣΤ΄ Ώρα για την ακρίβεια, μετά την Ακολουθία των Τυπικών, κατόπιν την Θεία Λειτουργία και την Ακολουθία της Τραπέζης, και αργότερα την Θ΄ Ώρα και τον Εσπερινό, ενώ αργότερα το βράδυ, τελούν το Μικρό ή το Μεγάλο Απόδειπνο για να αποσυρθούν "κατά μόνας" ο καθείς και στο κελί του να κάνει τον Κανόνα του.
Στις Ενορίες όμως, "στον κόσμο", όπως χαριτωμένα οι αγιορείτες ιδιαίτερα μοναχοί αποκαλούν την εκτός του Αγίου όρους περιοχή, οι Ώρες, αλλά και το μεγαλύτερο μέρος των Ακολουθιών του Νυχθημέρου, για ευνόητους λόγους και για μια περίεργη έννοια συντομίας και ευκολίας, δεν τελούνται παρά μόνο τις μεγάλες εορτές της Ορθοδοξίας, τα Χριστούγεννα, τα Θεοφάνεια και το Πάσχα. 
Ας δούμε τώρα, μέσω αυτού του άρθρου της ιστοσελίδας της Ενορίας μας, που πασχίζει με τον τρόπο και τις δυνάμεις της να αναδείξει το ξεχασμένο μεγαλείο και το όμορφο Τυπικό της Ορθοδοξίας μας, μερικά στοιχεία από την Ακολουθία των Ώρών και ας γνωρίσουμε περισσότερα στοιχεία για αυτήν την μοναστηριακή Ακολουθία, που τείνει πια να λησμονηθεί αν όχι να εξαλειφθεί μέσα στην πολύβουη πραγματικότητα της κοσμικότητας που διακατέχει τον βίο του χριστιανού στην σημερινή εποχή, της ταχύτητας και της τεχνολογίας, και να γίνει φολκλορικό πλέον κατάλοιπο μιας άλλοτε δοξασμένης βυζαντινής αυτοκρατορίας.
* Ή πρώτη Ώρα,
που αντιστοιχεί προς την σημερινή 6ην πρωϊνήν, μας υπενθυμίζει την παράδοσιν του Κυρίου μας, μετά την σύλληψίν του, την πρωΐαν εις τον Πιλάτον. Ή ακολουθία
περιέχει και δοξολογίαν επί τη ανατολή του ηλίου δια να μας υπενθυμίζει και τον Ήλιον της Δικαιοσύνης, διό και ή ευχή της πρώτης Ωρας είναι: «Χριστέ το φως το αληθινόν το φωτίζον και αγίαζον...».
* Ή τρίτη Ώρα, η οποία προσομοιάζει με την 9ην πρωϊνή, μας υπενθυμίζει την κάθοδον του Αγίου Πνεύματος, δι' αυτό και ή ευχή της τρίτης ώρας είναι: «Κύριε το πανάγίον σου πνεύμα εν τη τρίτη ώρα τοις Άποστόλοις σου καταπέμψας τούτο, αγαθέ, μη άντανέλης αφ' ημών αλλ' εγκαίνισον εν ημίν τοις δεομένοις σου».
* Ή έκτη Ώρα, συμβαίνει περίπου την 12ην μεσημβρινήν και μας υπενθυμίζει την ώραν της σταυρώσεως και του σκότους το όποιον σκότος κάλυψε την κτίσιν κατ' αυτήν, δια τούτο και η ευχή της έκτης ώρας είναι: «Ό εν έκτη ήμερα τε και ώρα τω Σταυρώ προσηλώσας την εν τω Παραδείσω τολμηθείσαν τω Αδάμ αμαρτίαν, και των πταισμάτων ημών το χειρόγραφον διάρρηξον Χριστέ ο Θεός, και σώσον ημάς».
* Ή ενάτη Ώρα, είναι αυτή της 3ης άπογευματινής κατά το σύγχρονο ωρολόγιο μας, η οποία και μας υπενθυμίζει την ώρα του επί του Σταυρού θανάτου του Κυρίου μας. Διό και ή ευχή της ενάτης Ώρας είναι: «Ό εν τη ενάτη ώρα δι' ημάς σαρκί του θανάτου γευσάμενος, νέκρωσαν της σαρκός ημών το φρόνημα, Χριστέ ο Θεός, Και σώσον ημάς». Ή ακολουθία της Θ΄ περιέχει ακόμη και την υπέροχη εκείνη ευχή του Μεγάλου Βασιλείου ή οποία λέγει: «Δέσποτα Κύριε, Ιησού Χριστέ, ο Θεός ημών ο μακροθυμήσας επί τοις ημών πλημμελήμασι. και άχρι της παρούσης ώρας αγαγών...» Και γενικώς όλα τα τροπάρια της Θ΄ Ώρας την Σταύρωσιν και τον θάνατον αναφέρουν και ψάλλουν (σύμφωνα και πάλι με μοναστηριακές παραδόσεις, τάς νηστευσίμους ημέρας αυτήν την ώραν λύομεν την νηστεία, δηλαδή την τρίτη απογευματινή.
Δια τούτο και αί νηστείαι αύται λέγωνται ενάται. Ή ενάτη Ώρα επεκράτησε να τελείται στους Ναούς αμέσως προ του Εσπερινού.
που αντιστοιχεί προς την σημερινή 6ην πρωϊνήν, μας υπενθυμίζει την παράδοσιν του Κυρίου μας, μετά την σύλληψίν του, την πρωΐαν εις τον Πιλάτον. Ή ακολουθία
περιέχει και δοξολογίαν επί τη ανατολή του ηλίου δια να μας υπενθυμίζει και τον Ήλιον της Δικαιοσύνης, διό και ή ευχή της πρώτης Ωρας είναι: «Χριστέ το φως το αληθινόν το φωτίζον και αγίαζον...».
* Ή τρίτη Ώρα, η οποία προσομοιάζει με την 9ην πρωϊνή, μας υπενθυμίζει την κάθοδον του Αγίου Πνεύματος, δι' αυτό και ή ευχή της τρίτης ώρας είναι: «Κύριε το πανάγίον σου πνεύμα εν τη τρίτη ώρα τοις Άποστόλοις σου καταπέμψας τούτο, αγαθέ, μη άντανέλης αφ' ημών αλλ' εγκαίνισον εν ημίν τοις δεομένοις σου».
* Ή έκτη Ώρα, συμβαίνει περίπου την 12ην μεσημβρινήν και μας υπενθυμίζει την ώραν της σταυρώσεως και του σκότους το όποιον σκότος κάλυψε την κτίσιν κατ' αυτήν, δια τούτο και η ευχή της έκτης ώρας είναι: «Ό εν έκτη ήμερα τε και ώρα τω Σταυρώ προσηλώσας την εν τω Παραδείσω τολμηθείσαν τω Αδάμ αμαρτίαν, και των πταισμάτων ημών το χειρόγραφον διάρρηξον Χριστέ ο Θεός, και σώσον ημάς».
* Ή ενάτη Ώρα, είναι αυτή της 3ης άπογευματινής κατά το σύγχρονο ωρολόγιο μας, η οποία και μας υπενθυμίζει την ώρα του επί του Σταυρού θανάτου του Κυρίου μας. Διό και ή ευχή της ενάτης Ώρας είναι: «Ό εν τη ενάτη ώρα δι' ημάς σαρκί του θανάτου γευσάμενος, νέκρωσαν της σαρκός ημών το φρόνημα, Χριστέ ο Θεός, Και σώσον ημάς». Ή ακολουθία της Θ΄ περιέχει ακόμη και την υπέροχη εκείνη ευχή του Μεγάλου Βασιλείου ή οποία λέγει: «Δέσποτα Κύριε, Ιησού Χριστέ, ο Θεός ημών ο μακροθυμήσας επί τοις ημών πλημμελήμασι. και άχρι της παρούσης ώρας αγαγών...» Και γενικώς όλα τα τροπάρια της Θ΄ Ώρας την Σταύρωσιν και τον θάνατον αναφέρουν και ψάλλουν (σύμφωνα και πάλι με μοναστηριακές παραδόσεις, τάς νηστευσίμους ημέρας αυτήν την ώραν λύομεν την νηστεία, δηλαδή την τρίτη απογευματινή.
Δια τούτο και αί νηστείαι αύται λέγωνται ενάται. Ή ενάτη Ώρα επεκράτησε να τελείται στους Ναούς αμέσως προ του Εσπερινού.
************
Αν θελήσουμε λίγο ακόμα να αναλύσουμε τα περί της Ακολουθίας των Ωρών, θα δούμε επίσης:
**Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ Α΄
ΩΡΑΣ:
Είναι μια σύντομη
πρωινή ακολουθία, που ευχαριστεί το Θεό για την έλευση της νέας ημέρας και του
πρωινού φωτός. Σήμερα τελείται συναπτά (δηλαδή αμέσως μετά) με
την ακολουθία του Όρθρου. Ονομάζεται έτσι δε, γιατί τελείται κανονικά την πρώτη ώρα
της ημέρας, δηλαδή γύρω στις 6.00 το πρωΐ.
**Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ Γ΄ ΩΡΑΣ:
Είναι μια σύντομη ακολουθία, που ευχαριστεί το Θεό
για την έλευση του Αγίου Πνεύματος, η οποία, σύμφωνα με τη σχετική διήγηση
του βιβλίου των Πράξεων των Αποστόλων, έγινε την τρίτη ώρα της ημέρας. Ονομάζεται δε έτσι, γιατί τελείται κανονικά την τρίτη ώρα της ημέρας κατά το
Ρωμαϊκό ωρολόγιο δηλαδή περίπου στις 9.00 το πρωΐ.
Σήμερα και κατά την συνήθη πρακτική η ακολουθία της Γ΄ ώρας τελείται συναπτά με την ακολουθία της Α΄ώρας.
Σήμερα και κατά την συνήθη πρακτική η ακολουθία της Γ΄ ώρας τελείται συναπτά με την ακολουθία της Α΄ώρας.
**Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ
ΣΤ΄ ΩΡΑΣ:
Είναι μια σύντομη ακολουθία, που
αναφέρεται στη σταύρωση του Χριστού, η οποία,
σύμφωνα με τη σχετική διήγηση των Ευαγγελίων, έγινε την έκτη ώρα της
ημέρας. Ονομάζεται έτσι, γιατί τελείται κανονικά την έκτη ώρα της ημέρας
(πάντα κατά το ρωμαϊκό ωρολόγιο), στις 12.00 το μεσημέρι δηλαδή. Σήμερα η ακολουθία της ΣΤ΄ Ώρας τελείται συναπτά με την ακολουθία
της Γ΄ ώρας. Πάντως, κατά τη σωστή τυπική τάξη, η ακολουθία της Γ΄και ΣΤ΄ Ώρας είναι μια
ενιαία ακολουθία, που ονομάζεται ακολουθία της Τριθέκτης.
**Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΩΝ
ΤΥΠΙΚΩΝ:
Υπάρχει και η ακολουθία των
Τυπικών, η οποία τελείται ανάμεσα στην ΣΤ΄ και την Θ΄ Ώρα, ενώ κατά τη Μεγάλη
Τεσσαρακοστή τελείται αμέσως μετά το τέλος
της Θ΄ ώρας.
Η ακολουθία των Τυπικών τελείται μόνο
τις ημέρες, που, κατά το Σαββαΐτικο τυπικό, δεν δικαιούνται την τέλεση της Θείας
Λειτουργίας. Όταν τελείται η Θεία Λειτουργία η
ακολουθία των Τυπικών είτε καταλιμπάνεται (δεν τελείται καθόλου δηλαδή), είτε ή
ενσωματώνεται σε αυτήν ως α΄, β΄ και γ΄ αντίφωνο της Θ. Λειτουργίας
(Τυπικά, Μακαρισμοί).
Η ακολουθία των Τυπικών τελείται μόνο
τις ημέρες, που, κατά το Σαββαΐτικο τυπικό, δεν δικαιούνται την τέλεση της Θείας
Λειτουργίας. Όταν τελείται η Θεία Λειτουργία η
ακολουθία των Τυπικών είτε καταλιμπάνεται (δεν τελείται καθόλου δηλαδή), είτε ή
ενσωματώνεται σε αυτήν ως α΄, β΄ και γ΄ αντίφωνο της Θ. Λειτουργίας
(Τυπικά, Μακαρισμοί).
**Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ Θ΄
ΩΡΑΣ:
Είναι μια σύντομη ακολουθία, που
αναφέρεται στο θάνατο του Χριστού, ο οποίος, σύμφωνα με τη σχετική διήγηση
των Ευαγγελίων, έγινε την ενάτη ώρα της
ημέρας. Ονομάζεται έτσι, γιατί τελείται κανονικά την ενάτη ώρα της ημέρας κατά το ρωμαϊκό ωρολόγιο, στις 3.00 το μεσημέρι δηλαδή. Σήμερα η ακολουθία της Θ΄ ώρας τελείται
συναπτά με την ακολουθία του Εσπερινού. Η ακολουθία της Θ΄
ώρας είναι η τελευταία χρονικά ακολουθία του 24ώρου.
*************
Οι Μεγάλες Βασιλικές & Δεσποτικές Ώρες.
«Μεγάλες Ώρες» ονομάζονται οι ακολουθίες των Ωρών όπως τελούνται σε τρεις διακεκριμένες ημέρες του λειτουργικού έτους, συγκεκριμένα την Μεγάλη Παρασκευή, την παραμονή των Χριστουγέννων και την παραμονή των Θεοφανείων. Κατά βάση αποτελούν μία σταδιακή εξέλιξη των κανονικών ακολουθιών των Ωρών των υπολοίπων ημερών του χρόνου, ωστόσο συγκρινόμενες με αυτές είναι μεγαλύτερες σε έκταση με εκλεκτό περιεχόμενο. Αυτό που τις διαφοροποιεί ιδιαίτερα είναι η προσθήκη τριών ιδιομέλων και τριών αναγνωσμάτων, της Προφητείας, του Αποστόλου και του Ευαγγελίου, τα οποία αναφέρονται στην επικείμενη εορτή.
Όσον αφορά τη εορτή των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων, η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών τελείται, όπως επικράτησε στην πράξη, την παραμονή το πρωί ως μέρος του συνόλου των ακολουθιών, Όρθρος – Ώρες – Εσπερινός και Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Ωστόσο υπάρχει διαφοροποίηση όταν η εορτή είναι Κυριακή ή Δευτέρα και η παραμονή είναι αντίστοιχα Σάββατο ή Κυριακή. Τότε η τέλεση των ακολουθιών των Μεγάλων Ωρών κατά το Τυπικό της Εκκλησίας μεταφέρεται την Παρασκευή μετά τον Όρθρο, χωρίς όμως την τέλεση Θείας Λειτουργίας.
Η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών δίνει την αφορμή και την ευκαιρία στους πιστούς να μετέχουν σε αυτά τα σημαντικά γεγονότα της Θείας Οικονομίας, της Σταύρωσης, της Γέννησης και της Βάπτισης. Η επιλογή συγκεκριμένων ψαλμών και βιβλικών αναγνωσμάτων στην κάθε γιορτή υπογραμμίζει ότι ο Χριστός είναι ο Σωτήρας που προφήτευσαν οι προφήτες, είναι η πραγμάτωση της υπόσχεσης του Θεού και η ενανθρώπιση του Υιού και Λόγου. Είναι η γέννηση, η βάπτιση και η σταύρωση του Χριστού για τη σωτηρία του ανθρώπου.
Τις Άγιες ημέρες του "Δωδεκαημέρου",
που σε λίγο τελειώνει για να παραδώσει την λατρευτική μας ζωή και τις δραστηριότητες μας σε μια άλλη όμορφη και κατανυκτική περίοδο, αυτή του "Τριωδίου" και της "Μεγάλης Τεσσαρακοστής", (με ένα κλικ στον σύνδεσμο που σας ετοιμάσαμε, θα μεταφερθείτε σε παλαιότερη ανάρτηση μας και θα βρείτε λεπτομερείς αναφορές για την περίοδο του Δωδεκαημέρου), μια περίοδος που ξεκίνησε αμέσως μετά την "Μικρή Σαρακοστή των Χριστουγέννων", όπως ονομάζεται από τον λαό μας η τεσσαρακονθήμερη περίοδος πριν τα Χριστούγεννα, και την λέμε Μικρή γιατί εμπεριέχει μια πιο χαλαρή νηστεία σε σχέση με αυτή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, έχουμε την ευκαιρία να συμμετέχουμε στις ακολουθίες των Μεγάλων Ωρών των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων.
Η συμμετοχή μας γενικά στις ιερές ακολουθίες είναι πολύ σημαντική για να μπορέσουμε εισχωρήσουμε στο νόημα των αγίων αυτών ημερών. Για τον λόγο αυτό η παρουσία μας στην Εκκλησία δεν πρέπει να είναι τυπική. Οι ιερές ακολουθίες δεν είναι απλώς και μόνο μία ανάμνηση αυτών των γεγονότων, αλλά όταν συμμετέχουμε συνειδητά και με πίστη τότε βιώνουμε τα σπουδαία αυτά γεγονότα της θείας Οικονομίας.
Μέσα στο άρθρο μας αυτό, που είναι αφιερωμένο στις Ώρες και ειδικότερα στις Μεγάλες Ώρες των εορτών που διανύουμε, θα συμπεριλάβουμε και ένα ωραίο φετινό άρθρο από την ιστοσελίδα της νεοϊδρυθείσας Ενορίας της Αγίας Βαρβάρας Σταυρουπόλεως, που βρίσκεται στο παλαιό στρατόπεδο Καρατάσου, και ανήκει και αυτή στην Μητροπολιτική περιφέρεια μας, από το οποίο αντλούμε πληροφορίες για την σημερινή πρακτική της τέλεσης των Μεγάλων Ωρών, εγείρεται και κάποιο πρόβλημα σχετικό με την οικονομία και την ελαστικότητα στο Τυπικό για την διευκόλυνση των πιστών, αλλά δίδεται και η λύσις. Ας δούμε λοιπόν και αυτή την παράμετρο: 
Άρθρο του κου Δημητρίου Καλπακίδη,
δημοσιευμένο στην ιστοσελίδα του Ι. Ν Αγίας Βαρβάρας.
Κατὰ τὸ Μοναχικὸ Τυπικὸ ψάλλονται κάθε μέρα οἱ ἑξῆς ἀκολουθίες: Ἑσπερινός, Μεσονυκτικόν, Ὄρθρος, Α΄ Ὥρα, Γ΄ Ὥρα, F΄ Ὥρα, Θ΄ Ὥρα, καὶ ᾿Απόδειπνον. Στὶς ἐνορίες τελοῦνται οἱ ἀκολουθίες αὐτὲς τὴν συντηρητικὴ λειτουργικὰ περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἐνῷ κατὰ τὸ ὑπόλοιπο ἔτος τελοῦνται συνήθως μόνο ὁ Ὄρθρος καὶ ὁ Ἑσπερινός.
Οἱ ἀκολουθίες τῶν Ὡρῶν λαμβάνουν τὰ θέματά τους ἀπὸ τὶς σπουδαιότερες ὧρες τῆς ἡμέρας. Ἡ α΄ ὥρα, ἡ ἀρχὴ τῆς ἡμέρας, ἡ ἔλευση τοῦ αἰσθητοῦ φωτός, ἀναγωγὴ στὸ «φῶς τὸ ἀληθινόν», τὸν Χριστό, ποὺ φωτίζει τὸν κόσμο. Ἡ γ΄ ὥρα, ἡ ἐπιβουλὴ τῶν Ἰουδαίων κατὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡ καταδίκη σὲ θάνατο ἀλλὰ καὶ ἡ ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. ῾Η ς΄ ὥρα, τὸ μέσον τῆς ἡμέρας, ἡ σταύρωση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ θ΄ ὥρα, τὸ τέλος τῆς ἡμέρας, ὁ ἐπὶ σταυροῦ σωτήριος θάνατος καὶ ἡ ὁμολογία τοῦ λῃστοῦ.
Γιὰ τὴν Μεγάλη Παρασκευὴ συντάχθηκαν εἰδικὲς ἀκολουθίες τῶν Ὡρῶν, ποὺ ἐξαιτίας τῆς ἐπισημότητάς τους, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἐμπλουτισμοῦ τους μὲ ὑμνογραφικὰ ποιήματα καὶ ἀναγνώσματα, ὀνομάστηκαν Μεγάλες. Ἀργότερα, κατὰ μίμηση ἐκείνων τῶν Μεγάλων Ὡρῶν συντάχθηκαν γιὰ τὰ Χριστούγεννα καὶ τὰ Θεοφάνεια (παραμονὲς τῶν ἑορτῶν) εἰδικὲς ἀκολουθίες τῶν Μεγάλων Ὡρῶν.
Τὸ πρόβλημα.
Σύμφωνα μὲ τὸ ἰσχῦον Τυπικό, ὅταν τὰ Χριστούγεννα τύχουν ἡμέρα Κυριακὴ ἢ Δευτέρα, ἡ ἀκολουθία τῶν Μεγάλων Ὡρῶν τῆς παραμονῆς τῶν Χριστουγέννων, μεταφερομένη, ψάλλεται τὴν προηγούμενη Παρασκευή, μετὰ τὴν ἐνδιάτακτη ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου τῆς ἡμέρας (22ας ἢ 23ης Δεκεμβρίου). Ὁ δὲ Μέγας Ἑσπερινὸς τῆς ἑορτῆς τελεῖται κανονικὰ τὴν ἑσπέρα τῆς παραμονῆς (Σαββάτου ἢ Κυριακῆς) χωρὶς τὴ Θεία Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου. Ἐπεκράτησε αὐτὴ τὴν Παρασκευὴ νὰ μὴν τελεῖται Θεία Λειτουργία, μᾶλλον γιὰ νὰ δοθεῖ ἔμφαση στὴν λαμπρὰ ἀκολουθία τῶν Μεγάλων Ὡρῶν τῶν Χριστουγέννων.
Ἐπειδὴ ἡ μὴ τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας αὐτὴ τὴν ἡμέρα δὲν ὁρίζεται ἀπὸ κάποιο κανόνα τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ ἀπὸ τὸ ἰσχῦον Τυπικό, συνήθως γιὰ ποιμαντικοὺς λόγους (ἐκκλησιασμὸς σχολείων, μετάληψη νηπίων) τελεῖται ἡ Θεία Λειτουργία κατόπιν ἀδείας τοῦ οἰκείου Ἐπισκόπου. Ἔτσι ὅμως ἡ Ἀκολουθία τῶν Ὡρῶν τελεῖται νωρὶς τὸ πρωί, πρὶν τὴν τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας, ὅπου λίγοι μόνο φιλακόλουθοι ἔχουν τὴν εὐκαιρία νὰ συμμετέχουν, ἐνῷ καὶ ἡ πίεση χρόνου στὶς ἐνορίες λειτουργεῖ ἀρνητικὰ γιὰ τὴν ὀρθὴ τέλεση τῶν ἀκολουθιῶν Ὄρθρου, Μεγάλων Ὡρῶν καὶ Θείας Λειτουργίας.
Ἡ λύση.
Σήμερα οἱ περισσότερες μεγάλες καὶ πολυπληθεῖς ἐνορίες, τελοῦν τὴν ἀκολουθία τῶν Μεγάλων Ὡρῶν τὴν ἑσπέρα τῆς Παρασκευῆς, μετὰ τοῦ προεορτίου ἑσπερινοῦ τοῦ Σαββάτου, γιὰ νὰ δυνηθοῦν περισσότεροι πιστοὶ νὰ προσέλθουν στὶς ἅπαξ τοῦ ἔτους ψαλλόμενες ἑορταστικὲς αὐτὲς ἀκολουθίες, μὲ τοὺς ὑπέροχους ὕμνους, τοὺς μεσσιανικοὺς ψαλμούς, τὰ Παλαιοδιαθηκικὰ καὶ Καινοδιαθηκικὰ Ἀναγνώσματα.
Βιβλιογραφία
Ἰω. Φουντούλη, Τελετουργικὰ Θέματα,
Ἀποστολικὴ Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,
Ἔκδοσις Α΄ 2007, τ. Γ΄.
᾿Αρχ. Μαξίμου Ματθαίου,
Δυνατότητα τελέσεως Θείας Λειτουργίας τὴν Παρασκευὴ τῶν Χριστουγέννων,
«ΣΥΜΒΟΛΗ» Ἐπιθεώρησις ἐκκλησιαστικοῦ τυπικοῦ, τεῦχος 11 σ. 3 κ.ἑ.
Ειδήσεις:
Για τις Μεγάλες Ώρες των Θεοφανείων, το νέο πρόγραμμα μας, αυτό του Ιανουαρίου του 2018 πια, αλλά και του Δωδεκαημέρου, σε ξεχωριστή δίπτυχη αναλυτική έκδοση, αναφέρει πως θα τελεστούν την Πέμπτη 4 Ιανουαρίου 2018 το απόγευμα στις 5.30 μαζί με τον Εσπερινό, συμφωνώντας απόλυτα και με το πρόγραμμα της Ιεράς Μητροπόλεως μας, Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, οικονομώντας προς τους φιλακόλουθους πιστούς ενορίτες μας και διευκολύνοντας τους να συμμετάσχουν και σε αυτήν την όμορφη εορταστική Ακολουθία της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. 
Βέβαια το τυπικό των Διπτύχων της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος του 2018, επιτάσσει να τελεστεί την Παρασκευή 5/1/2018, Παραμονή της εορτής των Θεοφανείων μαζί με τον Όρθρο που προηγείται, κατόπιν τις Ώρες, την Α΄, την Γ΄, την Στ΄ και την Θ΄, και εν συνεχεία τον Μεγάλο Εσπερινό μετά της Θείας Λειτουργίας του Μεγάλου Βασιλείου και φυσικά τον Μεγάλο Αγιασμό της Παραμονής των Θεοφανείων. 
Εμείς όμως στην Ενορία μας, κατά την Παραμονή της εορτής των Θεοφανείων, θα τελέσουμε μόνο τον Όρθρο και τον Μέγα Εσπερινό με την Θεία Λειτουργία του Αγίου Βασιλείου και αργότερα τον Μεγάλο Αγιασμό, παραλείποντας τις Μεγάλες Ώρες, τις οποίες και θα τις έχουμε τελέσει από την προπαραμονή το απόγευμα.
Ευχόμαστε από καρδιάς, ο βαπτισθείς Χριστός μας, να βαπτίσει και εμάς φέτος μέσα στον απύθμενο ποταμό του Αγίου Πνεύματος, που και αυτό με την σειρά του, να μας φωτίσει με τις πάμπολλες χάρες του.
(π. Χρυσόστομος Τελίδης)
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου