ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ' ΜΑΤΘΑΙΟΥ (29/1/2023) "της Χαναναίας" (Απόστολος: β' Κορ. στ' 16 - ζ' 1 & Ευαγγέλιον: Ματθ. ιε' 21 - 28)

῏Ω γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις! 

 Γενηθήτω σοι ὡς θέλεις.

    Ἡ γυναίκα και μάνα  Χαναναία τοῦ Εὐαγγελίου, που θα ακουστεί αυτήν την  Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2023 απ΄ άκρη σ΄ άκρη σε όλες τις εκκλησιές και τα μοναστήρια της Ορθροδοξίας, ἔχει μιὰ βαθειὰ καὶ ἀκλόνητη πίστη, ποὺ ἀντέχει στὶς δοκιμασίες τοῦ διαβόλου καὶ στὴν δοκιμασία τοῦ χρόνου. Μένει ἄσβεστη. Πάντοτε παρηγορεῖ, κατευθύνουσα τὰ βήματα πρὸς τὴν βεβαία ἐκπλήρωση τῶν αἰτημάτων της. Ἐμφορεῖται ἀπὸ καρτερία κι ὑπομονή, ἔχουσα σταθερὸ προσανατολισμὸ πρὸς τὴν πηγὴ τῆς ζωῆς καὶ τῆς σωτηρίας. Τὸν Χριστό.

    Αὐτὴ δὲ τὴν πίστη ὁ Χριστὸς δοκιμάζει καὶ δυσκολεύει. Ὄχι βέβαια γιὰ νὰ ταλαιπωρήσει τὴν γυναίκα, μήτε νὰ τὴν τιμωρήσει, αλλά γνωρίζοντας τι κρύβει μέσα της θέλει να το αναδείξει κάνοντας την παράδειγμα στους υπολοίπους. Την ταπεινώνει, τις λέει λόγια σκληρά... 

..."οὐκ ἔστι καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις." 
...θα ακούσουμε τον Κύριο να τις λέει. Δέν τήν ἀγνοεῖ όμως, ἐπιθυμεῖ νά καταδείξει περίτρανα τήν μεγάλη ἀξία τῆς πίστεώς της, πού ἄντεξε τίς δοκιμασίες καί ἔμεινε ἀκλόνητη και όντως  παίρνει την απάντηση από την  ετοιμόλογη  Χαναναία, την απάντηση που περιμένει ο Χριστός από όλους μας... 
..."ναί, Κύριε· καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψυχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν." 
Αυτό θέλει ο Χριστός από εμάς. Γιατὶ μιὰ τέτοια πίστη ἀξίζει ὅσο ὁ κόσμος ὅλος. Ἐνῶ μιὰ ἀδύναμη καὶ λυμφατικὴ πίστη, σὲ μια τέτοια δοκιμασία καὶ ἀδιαφορία, θὰ εἶχε λυγίσει καὶ θὰ εἶχε ἀφανιστεῖ.

Ἡ μάνα Χαναναία ὅμως καθοδηγούμενη ἀπὸ τὴ βαθειὰ πίστη της, δὲν ἀμφιβάλλει στὸ ἐλάχιστο πὼς ὁ Χριστὸς εἶναι ...«ὁ μόνος καὶ ὁ μεγάλος θεραπευτὴς τοῦ κόσμου». Είναι βεβαία πως Αυτός θα σώσει την θυγατέρα της και κανείς άλλος. Μπροστὰ σ᾿ αὐτὴ τὴν πεποίθηση, οἱ δοκιμασίες τοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ βραδύτητά Του ν᾿ ἀπαντήσει στὸ αἴτημά της, δὲν τὴν ἀποθαρρύνουν, δὲν τὴν ἀπογοητεύουν. Συνεχίζει νὰ ζητεῖ καὶ νὰ ἱκετεύει, γιατὶ πιστεύει στὸ ἔλεος τοῦ Χριστοῦ.

    Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ Χριστὸς ἐκφράζει τὸ θαύμασμό Του! Ἐπειδὴ κι Αὐτὸς θαυμάζει κάποιες φορὲς γιὰ τὰ κατορθώματα τῶν ἀνθρώπων. Τὰ κατορθώματα ὄχι τῆς δυνάμεώς τους, μήτε τῆς σοφίας ἢ τῆς ἐπιστημοσύνης τους μὰ γιὰ τὰ κατορθώματα τῆς πίστεως ἢ καὶ τῆς ἀπιστίας τους. "ὦ γύναι..." τον ακούμε να λέει με θαυμασμό γιατί έχει μπροστά Του μια πολύ καλή μητέρα, μια αξιοθαύμαστη γυναίκα και τέλος έναν άνθρωπο με βαθιά πίστη.

῏"Ω γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις! 

 Γενηθήτω σοι ὡς θέλεις."

    Εἶναι δὲ αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ κομβικὸ σημεῖο, ποὺ φανερώνει τὴν ἀξία τοῦ ἀνθρώπου ὡς πνευματικὴ καὶ ἠθικὴ προσωπικότητα. Αὐτὸ ἄλλωστε εἶναι τὸ «διαφορετικὸ»  τὸ «ἄλλο», ποὺ κάνει τὸν ἄνθρωπο νὰ κυριαρχεῖ ἐπάνω στὸν κόσμο. Μὰ καὶ τὸ οὐσιαστικὸ στοιχεῖο «ποὺ ὁρίζει τὴν προσωπικὴ σχέση μὲ τὸ Θεό». Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ προσεύχεται στὸ Θεὸ καὶ νὰ διαλέγεται μαζί Του.

«Ὦ γυναίκα, ἡ πίστη σου εἶναι μεγάλη· ἂς γίνῃ τὸ θέλημά σου», 
είναι τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ. Σφραγίζουν τὴν πορεία τῆς δοκιμαζόμενης πίστεως, ποὺ τελικὰ βγαίνει νικήτρια! Νικάει γιατὶ γνωρίζει νὰ ὑπομένει. Καὶ ὑπομένει γιατὶ ἐλπίζει. Ἐλπίζει δὲ γιατὶ στηρίζεται στέραια καὶ ἀκλόνητα στὴν σωτήρια ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ὑπάρχει γιὰ ὅλους.

    Μ᾿ αὐτὸ τὸν τρόπο ὑπογραμμίζεται τὸ γεγονὸς πὼς ὁ Θεὸς δὲν ἀναπαύεται καὶ δὲν ἀρκεῖται σὲ μιὰ ἰσχνὴ καὶ λυμφατικὴ πίστη, όπως και παραπάνω είπαμε. Μιὰ τέτοια πίστη, ποὺ στὸ παραμικρὸ ἐμπόδιο τρεμοσβήνει καὶ χάνεται, ἔχει ἐλάχιστη σημασία ἢ καθόλου. Καὶ δὲν μπορεῖ νὰ λογαριαστεῖ ὡς γεγονὸς ἄξιο τιμῆς γιὰ τὸν ἄνθρωπο.

  Ἀπεναντίας ὁ Χριστὸς ἱκανοποιεῖται ἀπὸ τὴν πίστη ποὺ πέρασε δύσκολο δρόμο δοκιμασιῶν καὶ πολεμικῆς. Ποὺ ὅμως στάθηκε ὄρθια καὶ διάβηκε μὲ κουράγιο καὶ ἐλπίδα γιὰ τὴν τελικὴ νίκη. Ἐπειδὴ δὲν μπορεῖ ὁ ἀγώνας γιὰ τὴν πνευματικὴ ἀναγέννηση νὰ ἐγκλωβίζεται ἀπὸ τὰ ἐμπόδια τοῦ διαβόλου καὶ τελικὰ νὰ ἀπαξιώνεται.

   Μιὰ τέτοια πίστη ποὺ νίκησε τὶς ποικίλες δοκιμασίες καὶ ξεπέρασε τὰ πολλὰ ἐμπόδια τοῦ ἀντιδίκου, ἐπιδοκιμάζει καὶ εὐλογεῖ ὁ Χριστός. Ας ρίξουμε μια ματιά στην Παλαιά Διαθήκη και ας δούμε παραδείγματα Πίστης, Αγάπης και Αφοσίωσης στον Θεό. Μιὰ πίστη σὰν τοῦ Ἀβραάμ, ποὺ ἐμπιστεύθηκε τὴν ὕπαρξή του καὶ τοὺς ἀνθρώπους του στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ. Τὴν πίστη τοῦ πολλαπλῶς δοκιμαζομένου Ἰώβ, ποὺ ἀφέθηκε κυριολεκτικῶς στὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ. Τὴν πίστη τοῦ Μωϋσῆ ποὺ δοκιμάστηκε γιὰ σαράντα χρόνια στὴν ἔρημο δίχως γογγυσμὸ, μὰ δοξάζοντας τὸ Θεό. 

   Και ας οδηγηθούμε αμέσως μετά και στα παραδείγματα Πίστης από την Καινή Διαθήκη. Τὴν πίστη τῶν χιλιάδων Μαρτύρων, τῶν Ἁγίων, τῶν Ὁσίων ανδρών και γυναικών, ακόμα και παιδιών τῆς Ἐκκλησίας μας, ποὺ μὲ καρτερία, ἀγώνα, ομολογία, θυσία, μαρτύρια, θάνατο, ἐπιβεβαιώνουν κάθε ἡμέρα καὶ κάθε στιγμὴ τὴν ἐμπιστοσύνη τους στὸ Θεό, απολαμβάνοντας έτσι την ζεστασιά της παρουσίας Του στην αιώνια ζωή τους, ενώ μέχρι και τις μέρες μας η Ορθοδοξία ακόμα προσθέτει Αγίους στο Συναξάρι της, με την Αγιοκατάταξη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο μας, πολλών ακόμα νέων Αγίων και Οσίων, το τελευταίο διάστημα, θυμίζω τον Άγιο Παΐσιο, τον Άγιο Πορφύριο, τον Εφραίμ τον Κατουνακιώτη και πόσους ακόμα, ενώ εδώ και λίγες ημέρες το Πατριαρχείο μας έχει αγιοκατατάξει και τον πολύ γνωστό στις τάξεις των Οσίων αγιορειτών πατέρων, τον Άγιο πια Γεράσιμο τον Μικραγιαννανίτη, από την Καλύβη των Γερασιμαίων στην Έρημο του Αγίου Όρους, τον υμνογράφο, και αυτός  ο ευλογημένος  κατάλογος θα συνεχίζει μέχρι συντελείας του κόσμου.

    Ἀγαπητοὶ μας φίλοι, διαδικτυακοί και μή, συνοδοιπόροι ἀδελφοί, ακόλουθοι και αναγνώστες, της ιστοσελίδας του Ιερού Ναού μας, ἂν ἐρχόταν σήμερα ὁ Χριστὸς στὴ γῆ μας, θὰ εὕρισκε ἆραγε μιὰ τέτοια μεγάλη πίστη σὰν αυτήν τῆς Χαναναίας, αλλά και την τεράστια πίστη των τόσων Αγίων μας, που μέρα την μέρα μας φανερώνονται μέσα από το Συναξάρι...την εφημερίδα της Ορθοδοξίας μας; 

Φοβούμαι πὼς ὁ σημερινὸς ἄνθρωπος...ο "νεοχριστιανός" του 21ου αιώνα, στέκεται ἀδύναμος καὶ στὸ νὰ πιστεύσει, ακόμα καὶ στὸ νὰ μὴ πιστεύσει. Μένει μετέωρος καὶ ἕτοιμος νὰ γήρει στὴν πλευρὰ ποὺ θὰ ταυτιστεῖ μὲ τὰ συμφέροντά του. Ἕτοιμος νὰ πιστεύσει στοὺς ἐπικίνδυνους σωτῆρες, ποὺ τὸν κυκλώνουν. Καὶ ἕτοιμος νὰ ἀπορρίψει ὅ,τι φαίνεται δύσκολο καὶ δύσβατο. Ἕτοιμος τέλος νὰ καμφθεῖ ἀπὸ τὶς δοκιμασίες καὶ ἕτοιμος νὰ παραιτηθεῖ ἀπὸ κάθε εἶδος ἀγώνα καὶ προσπάθειας. Γι᾿ αὐτὸ ὁ Χριστὸς πιθανότατα θὰ τὸν προσπεράσει καὶ ἔτσι θὰ χαθεῖ μιὰ ακόμα εὐκαιρία σωτηρίας καὶ λύτρωσης. 

    Καὶ τὸ σπουδαιότερο, αγαπητοί μου αδελφοί, φίλοι και  συνενορίτες, αλλά  συνάμα και τὸ τραγικότερο από όλα αυτά, είναι πως για το χάσιμο αυτής της μοναδικής ευκαιρίας που μας δίνεται μέσα στην Εκκλησία και μέσα στην Ορθοδοξία από τον Χριστός μας για να σωθούμε, για να λυτρωθούμε, να αναβαπτιστούμε και να αναστηθούμε, υπεύθυνος δεν θα είναι ο κάκιστος και βδελυρός διάβολος με τις πονηριές και την σαγήνη του, όπως ίσως όλοι να νομίζουμε. Όχι!!! Υπεύθυνος εξ' ολοκλήρου θὰ εἶναι ὁ ίδιος ο ἄνθρωπος, εν πλήρη ελευθερία από τον Χριστό μας για να διαλέξει το μονοπάτι που θα ακολουθήσει. Ο κάθε χριστιανός από εμάς, εγώ, εσείς, όλοι μας, και η αδύναμη ή δυνατή πίστη που έχει ο καθένας μας. 

     Ας παραδειγματιστούμε λοιπόν σήμερα από την απίστευτη δύναμη αυτής της Χαναναίας γυναίκας, αυτής της ισραηλίτισσας μάνας, που φωνάζει με απόλυτη βεβαιότητα της θεραπείας προς τον Χριστό πως "...ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται", και ας αυξήσουμε, ας μεγαλώσουμε και εμείς την πίστη μας, ας βελτιώσουμε τις αντοχές μας, ειδικά τώρα με αφορμή την τελευταία στροφή πριν από την όμορφη και τόσο διδακτική εκκλησιαστική περίοδο του Τριωδίου που..."Άρχεται" την επόμενη Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, για να ακούσουμε εν τέλει από τον Κύριο να μας λέει:

"...μεγάλη σου ἡ πίστις! γενηθήτω σοι ὡς θέλεις"

Καλή και ευλογημένη Κυριακή 

σε όλους σας!!!

*παρακάτω θα βρείτε τον Απόστολο και το Ευαγγέλιο αυτής της Κυριακής, πρώτα στο πρωτότυπο, αρχαίο κείμενο, αλλά κατόπιν και στην νεοελληνική του απόδοση... 

ΚΥΡΙΑΚΗ 29η  ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2023

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ
(Β΄ Κορ. στ΄16 -  ζ΄1)

Πρωτότυπο είμενο:

Αδελφοί, ὑμεῖς ναὸς Θεοῦ ἐστε ζῶντος, καθὼς εἶπεν ὁ Θεὸς ὅτι «ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω, καὶ ἔσομαι αὐτῶν Θεός, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι λαός. Διὸ ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν καὶ ἀφορίσθητε, λέγει Κύριος, καὶ ἀκαθάρτου μὴ ἅπτεσθε, κἀγὼ εἰσδέξομαι ὑμᾶς, καὶ ἔσομαι ὑμῖν εἰς πατέρα καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι εἰς υἱοὺς καὶ θυγατέρας, λέγει Κύριος παντοκράτωρ». Ταύτας οὖν ἔχοντες τὰς ἐπαγγελίας, ἀγαπητοί, καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος, ἐπιτελοῦντες ἁγιωσύνην ἐν φόβῳ Θεοῦ.

Νεοελληνική απόδοσις:

Αδελφοί, ἐσεῖς εἶστε ναός τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, ὅπως ὁ ἴδιος εἶπε: Θά κατοικήσω ἀνάμεσά τους καί θά πορεύομαι μαζί τους. Θά εἶμαι Θεός τους, κι αὐτοί θά εἶναι λαός μου. Γι΄ αὐτό λέει ὁ Κύριος: Φύγετε μακριά ἀπ΄ αὐτούς καί ξεχωρίστε. Μήν ἀγγίζετε ἀκάθαρτο πράγμα, κι ἐγώ θά σᾶς δεχτῶ. Θά εἶμαι γιά σᾶς ὁ πατέρας, κι ἐσεῖς θά εἶστε γιοί καί θυγατέρες μου, λέει ἀκόμα ὁ παντοκράτορας Κύριος. Ἀφοῦ λοιπόν, ἀγαπητοί μου, ἔχουμε αὐτές τίς ὑποσχέσεις, ἄς καθαρίσουμε τούς ἑαυτούς μας ἀπό καθετί πού μολύνει τό σῶμα καί τήν ψυχή. Ἄς ζήσουμε μία ἅγια ζωή μέ φόβο Θεοῦ.

Ευαγγέλιον

ΙΖ΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ιε΄21-28)

"Της Χαναναίας"

Πρωτότυπο κείμενο:

 Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἐξελθὼν ἐκεῖθεν ὁ ᾿Ιησοῦς ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη Τύρου καὶ Σιδῶνος. καὶ ἰδοὺ γυνὴ Χαναναία ἀπὸ τῶν ὁρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα ἐκραύγαζεν αὐτῷ λέγουσα· ἐλέησόν με, Κύριε, υἱὲ Δαυΐδ· ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται. ὁ δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον. καὶ προσελθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἠρώτων αὐτὸν λέγοντες· ἀπόλυσον αὐτήν, ὅτι κράζει ὄπισθεν ἡμῶν.  ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου ᾿Ισραήλ. ἡ δὲ ἐλθοῦσα προσεκύνησεν αὐτῷ λέγουσα· Κύριε, βοήθει μοι.  ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· οὐκ ἔστι καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις.  ἡ δὲ εἶπε· ναί, Κύριε· καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψυχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν.  τότε ἀποκριθεὶς ὁ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῇ· ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις! γενηθήτω σοι ὡς θέλεις. καὶ ἰάθη ἡ θυγάτηρ αὐτῆς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης.

Σε νεοελληνική απόδοση:

Εκείνο τον καιρό, αφού βγήκε ο Ιησούς από τα μέρη εκείνα (της Γαλιλαίας), αναχώρησε στα μέρη της Τύρου και Σιδώνος. Και να μια γυναίκα Χαναναία από εκείνη την περιοχή βγήκε και φώναζε: «Ελέησε με, Κύριε, υιέ του Δαβίδ. Η θυγατέρα μου βασανίζεται άσχημα από το δαιμόνιο». Αυτός όμως δεν της απάντησε ούτε με μία λέξη. Και ήλθαν οι μαθηταί του και τον παρακαλούσαν λέγοντας: «Απομάκρυνε την, γιατί φωνάζει από πίσω μας». Ο Κύριος όμως αποκρίθηκε: «Δεν είμαι σταλμένος παρά μόνο για τα χαμένα πρόβατα της γενεάς του Ισραήλ» Αυτή δε (η Χαναναία) αφού τον πλησίασε, τον προσκυνούσε και έλεγε, «Κύριε, βοήθησε με». Εκείνος της αποκρίθηκε: «Δεν είναι σωστό πράγμα να πάρω το ψωμί των παιδιών και να το ρίξω στα  σκυλάκια».   Αυτή   δε   είπε· «Ναι, Κύριε, αλλά και τα σκυλάκια τρώνε από τα ψίχουλα πού πέφτουν από το τραπέζι των κυρίων τους». Τότε ο Ιησούς της αποκρίθηκε: « Ω γυναίκα, είναι μεγάλη η πίστη σου· ας γίνει όπως συ θέλεις». Και θεραπεύτηκε από εκείνη την ώρα η θυγατέρα της.