Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, Η ΦΑΡΜΑΚΟΛΥΤΡΙΑ.

Συνοπτικός βίος 

της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας

«Η αγία και γενναιότατη μάρτυς  Αναστασία, έζησε επί Διοκλητιανού του βασιλέως, στην πόλη των Ρωμαίων. Ήταν κόρη κάποιου Ρωμαίου ειδωλολάτρη Πατρίκιου ονόματι Πρεπέξαστου, ενώ η μητέρα της λεγόταν Φαύστα. Η μητέρα της την οδήγησε στον Χρυσόγονο, θεόπνευστο και ευσεβή άνδρα, από τον οποίο εκπαιδεύθηκε τα ιερά γράμματα, ενώ την πίστη στον Χριστό την έμαθε από την μητέρα της. Η Αναστασία διακρινόταν για την ομορφιά του σώματος, τη μόρφωση, το άμεμπτο ήθος και τη σωφροσύνη της. Ήταν αποφασισμένη νά ζήσει μοναχική ζωή διά βίου, εν αγνεία καί παρθενία, υποχρεώθηκε εν τούτοις πιεζόμενη από τόν πατέρα της, νά παντρευτεί.

 Συζεύχθηκε λοιπόν κατόπιν πατρικών πιέσεων με έναν ειδωλολάτρη, τον Πούπλιο, με τον οποίο όμως δεν ήθελε να έχει συζυγικές σχέσεις, προφασιζομένη πάντοτε κάποια αρρώστια της, λόγω της απιστίας του. Ντυνόταν όμως φτωχά και απέριττα και, με τη βοήθεια μιας μόνο υπηρέτριας που την ακολουθούσε, επισκεπτόταν  τις γυναίκες που βρίσκονταν σε ένδεια, ενώ κρυφά υπηρετούσε και τους μάρτυρες του Χριστού, εισερχομένη στις φυλακές που τους κρατούσαν, με το να τους λύνει τα δεσμά, να τους αλείφει με λάδι και να τους καθαρίζει τις πληγές, φέρνοντάς τους και τις κατάλληλες τροφές που χρειάζονταν. 

Ο σύζυγός της που έμαθε τι έκανε, καταρχάς την έβαλε υπό επιτήρηση. Όταν όμως εκείνος σε κάποιο ταξίδι του με τρικυμιώδη θάλασσα πνίγηκε, βρήκε την ευκαιρία, ελεύθερη πια, να μοιράσει όλη την περιουσία της στους πτωχούς, ενώ χωρίς καμιά πίεση συνέχισε να υπηρετεί τους αθλητές του Χριστού, να μαζεύει τα λείψανά τους μετά το μαρτύριό τους και να τα ενταφιάζει οσίως. Καθοδήγησε και ενίσχυσε  πολλούς  προς το μαρτύριο του Χριστού, κι όταν ήλθε η ώρα και η ίδια να εξετασθεί από διαφόρους ηγεμόνες, ομολόγησε την πίστη της, οπότε την έριξαν στη θάλασσα μαζί με άλλες γυναίκες,  ενώ τέλος αφού την έδεσαν σε πασσάλους και την έβαλαν σε φωτιά, δέχτηκε το στεφάνι του μαρτυρίου. Τελείται δε η σύναξή της στον ναό που οικοδομήθηκε στον τόπο του μαρτυρίου της, που βρίσκεται κοντά στα έμβολα του Δομνίνου».

Η Υμνολογία της Εκκλησίας προς την Αγία Άναστασία την Φαρμακολύτρια.

Δεν διαφεύγει της προσοχής του αγίου υμνογράφου Ιωσήφ ότι η μνήμη της αγίας μεγαλομάρτυρος βρίσκεται λίγες μόνον ημέρες προ της μητροπόλεως των εορτών, της Γεννήσεως του Κυρίου μας («Προεόρτιος ημέρα σήμερον της ενανθρωπήσεως Χριστού του Θεού τη της πανευφήμου και μάρτυρος εορτή συνεξέλαμψεν Αναστασίας», δηλαδή: η προεόρτια εορτή της ενανθρωπήσεως του Χριστού του Θεού έλαμψε μαζί με την εορτή της μάρτυρος Αναστασίας). 

Και μολονότι δεν υπάρχει καμία ιστορική και πραγματιστική σχέση μεταξύ των δύο αυτών εορτών, έχει την διαρκή έγνοια να τις συνδέσει μεταξύ τους, γι’ αυτό και οι πρώτοι ύμνοι της κάθε ωδής για την αγία είναι προς τιμήν του ερχομού του Κυρίου. 

Στο εξαποστειλάριο όμως της ακολουθίας, προς το τέλος πια του όρθρου, στην προεόρτια αναφορά του για τα Χριστούγεννα, προβαίνει στη σύνδεση από πλευράς συμβολικής και νοηματικής: η μνήμη της αγίας Αναστασίας λειτουργεί ως προκήρυξη της Γεννήσεως, ως καθοδηγητικό αστέρι για τους εκ Περσίδος μάγους και τους απλούς βοσκούς, δεδομένου ότι εκείνη πρόσφερε αντί χρυσάφι και λιβάνι και σμύρνα τον ίδιο της τον εαυτό στον Δεσπότη Χριστό. «Την εκ Παρθένου Γέννησιν του Χριστού προκηρύττει η φωτοφόρος μνήμη σου, μάρτυς Αναστασία, εν Βηθλεέμ συγκαλούσα Μάγους μεν εκ Περσίδος, συν δώροις∙ τους Ποιμένας δε, μετ’  αγγέλων προς ύμνον∙ συ γαρ σαυτήν, ως χρυσόν και λίβανον και ως σμύρναν, προσήξας τω Δεσπότη σου, εναθλούσα, θεόφρον» (Η φωτοφόρα μνήμη σου, μάρτυς Αναστασία, προκηρύσσει την εκ Παρθένου Γέννηση του Χριστού, καθώς συγκαλεί στη Βηθλεέμ τους εκ Περσίας μάγους, μαζί με τα δώρα, και τους Ποιμένες μαζί με τους αγγέλους για υμνολογία. Διότι εσύ με το μαρτύριό σου, θεόφρον, πρόσφερες στον Δεσπότη σου, σαν χρυσάφι και λιβάνι και σαν σμύρνα, τον ίδιο τον εαυτό σου).

Η ολοκληρωτική προσφορά της αγίας στον Χριστό, απόδειξη της αγάπης της προς Εκείνον, την έκανε να αποκτήσει και τη δύναμη Εκείνου. Ο υμνογράφος της την παρομοιάζει με ξίφος που έκανε κομμάτια όλη τη δύναμη των δαιμόνων. «Στομώσασα το φρόνημα αγάπη θεϊκή, μάρτυς αληθώς μεγαλώνυμε, ξίφος ωράθης, πάσας φάλαγγας συγκόπτον των δαιμόνων, ενθέω πεποιθήσει» (Ατσάλωσες το φρόνημά σου από την αγάπη του Θεού, αληθινά μεγαλώνυμη μάρτυς, και φάνηκες έτσι σαν ξίφος, που κατακόβει τις φάλαγγες των δαιμόνων, με πίστη στον Θεό). Την παντοδυναμία αυτή εξάλλου, λόγω της παρουσίας του Χριστού στην ύπαρξή της, προβάλλει ο άγιος Ιωσήφ και μέσω του ονόματός της: εικονίζει η αγία την Ανάσταση του Χριστού, γιατί όπως η Ανάσταση Εκείνου συνέτριψε τον διάβολο, έτσι και η αγία συνέτριψε με δύναμη τους εχθρούς δαίμονες. «Ανάστασιν Χριστού εικονίζεις, επωνυμία, εχθρούς καταράσσουσα τους αοράτους, πανεύφημε» (Εικονίζεις με το όνομά σου την Ανάσταση του Χριστού, πανεύφημε, καθώς σύντριψες τους αόρατους εχθρούς).

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που την εκ Χριστού δύναμή της η αγία την προσφέρει σε κάθε πιστό που προσέρχεται εν πίστει σε αυτήν και την επικαλείται («Και νυν θεία χάριτι, κουφίζεις πάντα πόνον, πανεύφημε, εκ των ψυχών ημών, και σωμάτων των τιμώντων σου τους αγώνας και τα προτερήματα», δηλαδή: Και τώρα με τη χάρη του Θεού, ανακουφίζεις κάθε πόνο, πανεύφημε, από τις ψυχές και τα σώματά μας, εμάς που τιμούμε τους αγώνες και τα προτερήματά σου). 

Το όνομά της μάλιστα ο άγιος υμνογράφος το χρησιμοποιεί και με αυτήν την έννοια: ως ανάσταση μέσω των προσευχών της και για τις πτώσεις στις αμαρτίες μας («Της Αναστάσεως του Κυρίου συνεπώνυμος ούσα, πεπτωκότα με νυν ανάστησον ταις πρεσβείαις σου», δηλαδή: έχοντας το ίδιο όνομα με την Ανάσταση του Κυρίου, ανάστησε και εμένα τώρα που είμαι πεσμένο στην αμαρτία, με τις πρεσβείες σου), αφού βεβαίως προηγουμένως το ίδιο, το όνομά της, λειτούργησε αναγεννητικά και για την ίδια («Της ζωηφόρου αναστάσεως Χριστού επώνυμος γενομένη, σεμνή, πολιτεία τη κλήσει προσφόρως εξηκολούθησας», δηλαδή: Απέκτησες την επωνυμία της αναστάσεως του Χριστού και γι’ αυτό ακολούθησες τρόπο ζωής σύμφωνο με το όνομά σου).  

Η ετοιμότητα της αγίας Αναστασίας να απαλαίνει τις πληγές που υφιστάμεθα από την αμαρτία και τον διάβολο δικαιολογείται από το ιδιαίτερο χάρισμα που της είχε δώσει ο Θεός: να υπηρετεί τους μάρτυρες και μάλιστα να περιποιείται τις πληγές τους. Είμαστε βέβαιοι: όπως τότε έτρεχε στην περιποίηση αυτών των πληγών, το ίδιο – κι ίσως περισσότερο – τρέχει και σε εμάς. Το χάρισμά της αυτό λειτουργεί τώρα απείρως αυξημένο και άκρως πιο αποτελεσματικό. Αρκεί να αναγνωρίζουμε βεβαίως ότι η αμαρτία αποτελεί τραύμα στην ψυχή μας και να προσερχόμαστε εν μετανοία στον Κύριο. 

Ό πιστός λαός του Θεού, βλέποντας ιδίοις όμμασι τα θαύματα και τις θεραπείες της Αγίας, με το αλάνθαστο κριτήριο, αλλά και την ευλογημένη επινοητικότητα του, της έδωσε και το προσωνύμιο "Φαρμακολύτρια", υποδηλώνοντας με αυτό την "ίασιν ψυχής τε και σώματος" με την επίκληση των πρεσβειών της στο Ζωοδότη Χριστό μας.

Τα Ιερά Λείψανα της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας.

*Μέρος της Κάρας της Αγίας βρίσκεται στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους.

* Μέρος της Κάρας και ένας εκ των ποδών βρίσκονται στην ομώνυμη Μονή Βασιλικών Θεσσαλονίκης.

* Η δεξιά και μέρος του αριστεροῦ ποδός της Αγίας βρίσκονται στην Ιερά Μονή Γρηγορίου Αγίου Όρους.

* Ένα δάκτυλο χεριού με σάρκα της Αγίας βρίσκεται στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος Αγίου Όρους.

* Μια εκ των χειρών της Αγίας βρίσκεται στην Ιερά Μονή Παναχράντου Άνδρου.

* Απότμημα της δεξιάς χειρός της Αγίας βρίσκεται στην Ιερά Μονή Κύκκου Κύπρου.

Η Ιερά Μονή Αγίας Αναστασίας Φαρμακολυτρίας Χαλκιδικής.

Η εν Χαλκιδική Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Αγίας ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας κτισμένη στη νότια πλαγιά του «Μεγάλου Βουνού» στα αριστερά του δρόμου που οδηγεί από την Θεσσαλονίκη προς τον Πολύγυρο – Αρναία - Άγιον Όρος, ανάγει την ίδρυση της στα τέλη του 9ου αιώνα και την εποχή της δυναστείας των Μακεδόνων. 

Ο Ιεροδιάκονος Μελχισεδέκ Μακρής (1909) δέχεται ότι το Μοναστήρι το ίδρυσε ή Θεοφανώ πρώτη γυναίκα του Λέοντα Στ'  του Σοφού η οποία και το προίκισε με πολλές δωρεές και κτήματα (εξ' ού και η ονομασία Βασιλικά, στον οικισμό της περιοχής) μεγαλύτερη δε ευεργεσία ήταν η Τίμια Κάρα της Αγίας Αναστασίας και μέρος από το δεξί πόδι της Αγίας όπως και Σταυρός με μέρος από το Τίμιο Ξύλο επίσης το σκήπτρο του Αυτοκράτορα Λέοντα Στ' του Σοφού το οποίο μαζί με χρυσόβουλα και αλλά τιμαλφή καταστράφηκαν κατά το ολοκαύτωμα της Ιεράς Μονής τον Ιούνιο του 1821.

Ο δεύτερος κτίτορας άγιος Θεωνάς, το 1522, μοναχός τότε  και μετέπειτα μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ίδρυσε την σημερινή μονή, στη θέση των παλαιών ερειπίων. Συγκεκριμένα, στο βίο του Αγίου που γράφτηκε τον 18ο αιώνα, αναφέρεται ότι ο Θεωνάς και η συνοδεία του, ερχόμενοι από το Άγιον Όρος, «ευρόντες το μοναστήριον τούτον της Αγίας Αναστασίας, οπού ήτον τότε μονήδριον, μικρότατον, παλαιότατον και σεσαθρωμένον, ανήγειραν εκ βάθρων, και λίαν ικανά κελλία δια τους αδελφούς, και χάριτι Χριστού εσυνάχθησαν έως εκατόν πεντήκοντα αδελφοί και απερνούσαν κοινοβιακήν ζωήν».

Στα νεότερα χρόνια, μεταξύ 1921-1971, λειτούργησε Εκκλησιαστική Σχολή. Σήμερα η μονή ανήκει στη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ηγούμενός της είναι ο Μητροπολίτης Μιλήτου Απόστολος, και έχει 2 με 3 μοναχούς.

Ήταν Κυριακή του Θωμά 23 Απριλίου του 2012, ξημερώματα Δευτέρας... Άγνωστοι μπήκαν στο μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας αφού διέρρηξαν πέντε πόρτες σπάζοντας 15 κλειδαριές. 

Το πρωί οι πατέρες έντρομοι διαπίστωσαν ότι οι δράστες είχαν πάρει την Τιμία Κάρα της Αγίας και μία Λειψανοθήκη που περιείχε το δεξί πόδι της. Αφαίρεσαν ακόμη δύο λειψανοθήκες που περιείχαν Ιερά Λείψανα της Αγίας Αναστασίας, του Αγίου Μοδέστου και της Αγίας Παρασκευής. Άρπαξαν επίσης έναν σταυρό ευλογίας που βρισκόταν πάνω στην Αγία Τράπεζα και έσπασαν το παγκάρι, παίρνοντας όσα χρήματα περιείχε.Το συγκεκριμένο συμβάν δεν αποτελεί κλοπή αλλά απαγωγή. Τα Ιερά Λείψανα για εμάς έχουν ζωή, είναι ζωντανά, όπως λένε οι μοναχοί, οι οποίοι και κρατούν πένθος μέχρι και σήμερα, για τον χαμό των Ιερών λειψάνων της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας.

Ευχόμαστε και προσευχόμαστε σύντομα το θησαύρισμα της Μονής να επιστρέψει στους νομίμους δικαιούχους του!!!