*η συνέχεια του άρθρου μας που είναι αφιερωμένο στο Αγιώνυμο Όρος και στην προσκυνηματική εκδρομή μας το Σάββατο 2 Ιουλίου 2016...
"Ο περίπλους του Αγίου Όρους"
"Το περιβόλι της Παναγιάς" είναι ένα προσωνύμιο που έχει δώσει ο λαός του Θεού σε αυτό το μικρό κομμάτι γης, το Άγιον Όρος, που ξεχωρίζει από όλα τα άλλα, το οποίο βρίσκεται στην βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Χαλκιδική, έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς κοινωνικού και θρησκευτικού τουρισμού, επισκεπτών και προσκυνητών, Ελλήνων αλλά και ξένων κατά την περίοδο του καλοκαιριού, μα και όλο τον χρόνο.
Το μικρό ταχύπλοο "Μικρά Αγία Άννα" που συνδέει τις
Μονές από την Ουρανούπολη μέχρι τη Σκήτη της Αγίας Άννας. |
Το υπέροχο Αγιορείτικο ηλιοβασίλεμα όπως μοναδικά φαίνεται μέσα από το "Περιβόλι της Παναγιάς. |
Πατέρες από τα Μοναστήρια επιβιβάζουν στο πλοίο για
προσκύνημα Ιερά Λείψανα Αγίων και τελούν Αγιασμό
για ευλογία των προσκυνητών. |
Σκηνές από το προσκύνημα που κάναμε το 2014, με τα μεγάλα αγόρια των κατηχητικών της Ενορίας μας, στην Σκήτη της Αγίας Άννης. |
Ο Σταυρός που δεσπόζει στο ακρωτήρι της Χερσονήσου
του Άθω, αμέσως μετά την Αγία Άννα.
|
που έφερε τις μεγαλύτερες αλλαγές στη ιερή χερσόνησο, με ανοικοδομήσεις μεγάλων μοναστηριών, έχοντας την εύνοια και την υποστήριξη του Ιωάννη Τσιμισκή, ο οποίος με το Τυπικό Α’, γραμμένο πάνω σε δέρμα τράγου, υποστηρίζει κάθε κίνηση του Αγίου Αθανασίου.
Κατά την Βυζαντινή Περίοδο, το Άγιο Όρος γνώρισε μεγάλη ακμή, ο ησυχασμός υποστηρίχτηκε από τους βυζαντινούς αυτοκράτορες και ο αριθμός των μοναχών αυξήθηκε κατά πολύ, ενώ απαγορεύεται πια η είσοδος των γυναικών στην μοναστική πολιτεία, κάτι που τηρείται μέχρι και σήμερα, αλλά και εις τους αιώνας των αιώνων.
Κατά την Οθωμανική κυριαρχία η οικονομική κατάσταση των μονών χειροτέρεψε λόγω της βαριάς φορολογίας που επιβλήθηκε από τους Οθωμανούς. Έτσι λοιπόν τα μοναστήρια αδειάζουν και οι μοναχοί αποχωρούν. Παρόλα αυτά όμως, η ιδέα για την διάδοση της Παιδείας χτίζει την Αθωνιάδα Ακαδημία, στην οποία διδάσκονται θεολογία, φιλοσοφία και λογική. Εκεί δίδαξαν μεγάλοι διδάσκαλοι όπως ο Ευγένιος Βούλγαρης, ο Κοσμάς Αιτωλός και πολλοί άλλοι. Η Επανάσταση της Χαλκιδικής ήταν πραγματικά μία μεγάλη καταστροφή για το Άγιο Όρος. Γυναίκες και παιδιά βρήκαν καταφύγιο στο Άγιο Όρος, όμως τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις σφαγίασαν μοναχούς, γυναικόπαιδα και κατέστρεψαν πολύτιμους θησαυρούς.
Ένας ακόμα χάρτης του Αγίου Όρους με τα Μοναστήρια του. Αυτά που θα δούμε κατά την εκδρομή από το καραβάκι μας, είναι στην νοτιοδυτική πλευρά του τρίτου ποδιού. |
Το "Καπετάν Φώτης". Είναι πιθανότατα το καράβι με το οποίο θα κάνουμε τον περίπλου του Αγίου Όρους... |
θωρηκτό «Αβέρωφ» και εντάσσεται πάλι στο ελληνικό κράτος. Κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ιερά Επιστασία ζήτησε από τους γερμανούς κατακτητές και συγκεκριμένα από τον ίδιο τον Χίτλερ με επιστολή που διασώζεται, να μην πειράξουν το Άγιο Όρος και να το θέσουν υπό την προστασία τους, κάτι που έγινε δεκτό και έτσι δεν ενοχλήθηκαν οι μονές, έχοντας μάλιστα την προστασία του ιδίου του Χίτλερ βοήθησαν κατά την γερμανική κατοχή τους γειτονικούς πληθυσμούς, ως καταφύγιο για τους κυνηγημένους και ως αποθήκες για τα όπλα των αντιστασιακών και ορμητήριο τους.
Από την δεκαετία του 1970 και μετά παρατηρήθηκε μία νέα αναγέννηση στην
Από την δεκαετία του 1970 και μετά παρατηρήθηκε μία νέα αναγέννηση στην
...ή το "Ιωάννα", που είναι και το μεγαλύτερο, αν είμαστε περισσότερα άτομα. |
χερσόνησο και στην Αθωνική Πολιτεία. Πολλοί μοναχοί και μάλιστα νεαροί σε ηλικία και μορφωμένοι αναζητούν την ασκητική ζωή στο μοναδικό, ανά τον κόσμον, ζωντανό μνημείο Πίστης και Προσευχής, ενώ στις μέρες μας το Άγιον Όρος παραμένει, εν μέσω δυσκολίων, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που μαστίζουν την πατρίδα μας, κοιτίδα και μεγάλο θησαυροφυλάκιο της ιστορίας μας, του ένδοξου πολιτισμού και της λατρείας μας, ενώ με την προσέλευση όλο και περισσοτέρων επισκεπτών και προσκυνητών αποδεικνύεται ένα από τα πιο ιερότερα ησυχαστήρια όπου ο λαός του Θεού βρίσκει αγάπη, θαλπωρή και ψυχική ξεκούραση στα προβλήματα που καθημερινά αντιμετωπίζει.
Τα δελφίνια συνοδεύουν συνήθως τους προσκυνητές
κατά το ευλογημένο αυτό ταξίδι τους
στο Αγιώνυμο Όρος.
|
Στιγμές από το κατάστρωμα του καραβιού, όπου ο ξεναγός μας θα μας δίνει συνεχώς πληροφορίες για τα μοναστήρια από τα οποία θα περνάμε. |
ελπίδες μας, ιδιαιτέρως δε απαντώντας και στην άκρατη επιθυμία των γυναικών που δεν τους επιτρέπεται η είσοδος σε αυτό το μικρό ιερό μέρος κατόπιν παραγγελίας της "οικοδέσποινας" του, της ίδιας της Παναγίας, οργανώνει μια προσκυνηματική εκδρομή, μια ολοήμερη εξόρμηση διαφορετική από τις άλλες, όπου οι άνθρωποι που θα συμμετέχουν σε αυτήν θα μπορέσουν να γευθούν και να μυρίσουν έστω και από λίγο μακρύτερα, στα ανοιχτά του Σιγγιτικού κόλπου του Αγίου Όρους, την αγιότητα και την μοναδική δύναμη που αποπνέει από αυτό το ευλογημένο μέρος, το Άγιον Όρος, ένα τόσο δα κομμάτι γης που μπορεί και συγκεντρώνει επάνω του όλη την Βυζαντινή Αυτοκρατορία με την παρουσία είκοσι μεγάλων μοναστηριών, το ένα πιο αρχαίο από το άλλο και άλλες τόσες μικρές Σκήτες, Καλύβες και Ησυχαστήρια, που όλα μαζί συνθέτουν ένα μοναδικό στον κόσμο θαύμα μέσα στα γεωγραφικά όρια της χώρας μας, της Ελλάδος και πόλος έλξης όλης της απανταχού Ορθοδοξίας, αλλά ενίοτε δε και αλλοδοξίας.
Το λιμάνι της Ουρανούπολης από όπου θα ξενκινήσουμε για τον περίπλου του Αγίου Όρους. Στο βάθος ξεχωρίζει ο βυζαντινός πύργος της Ουρανούπολης. |
Το Κυριακό της Αγίας Άννας. Μια φωτογραφία τραβηγμένη από την Μικρά Αγία Άννα, την Έρημο του Αγίου Όρους. |
Το αριστερό πόδι της Αγίας Άννας, το οποίο θησαυρίζεται στην Σκήτη της και θα μας το φέρουν στο καράβι μας οι πατέρες για να το προσκυ- νήσουμε και θα τελέσουμε τον καθιερωμένο Αγιασμό. |
Μεγάλες προσωπικότητες επισκέπτονται κατά καιρούς το Άγιον Όρος. Ξεχωρίζει ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαδιμήρ Πούτιν που πρόσφατα προσκύνησε το "Περιβόλι της Παναγιάς". |
Οι πατέρες του Αγίου Όρους χαιρετίζουν τους προσκυνητές και πάντα μνημονεύουν και προσεύχονται για όλους εμάς. |
Γιαυτό το προσκύνημα που θα κάνει η Ενορία μας, των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, που βρίσκεται στους Ανθοκήπους της Νέας Ευκαρπίας, το Σάββατο της 2ας Ιουλίου του 2016, πλέοντας σε απόσταση αναπνοής από τα μοναστήρια της δυτικής πλευράς του Αγίου Όρους, από τις οποίες Μονές άλλες θα μπορέσουμε να τις δούμε αν είναι κοντά στην θάλασσα και άλλες όχι, αφού βρίσκονται κριμένες πίσω από τα βουνά, η ιστοσελίδα μας έχει ασχοληθεί και σε προηγούμενο άρθρο της (κάντε κλικ και δείτε το 1ο μέρος του άρθρου μας "ΜΙΑ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΑΠΟ ΘΑΛΑΣΣΗΣ ΣΤΟ "ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ") στο οποίο όμως αναφέρονται τα μοναστήρια στην σειρά, από την Ουρανούπολη μέχρι και την Δάφνη. Σε αυτό το άρθρο μας θα συνεχίσουμε αυτήν την ίδια περιήγηση μας δια θαλάσσης, με το 2ο μέρος του άρθρου μας που είναι αφιερωμένο στο Άγιον Όρος επί τη ευκαιρία του προσκυνήματος μας, μια περιήγηση και στα υπόλοιπα μοναστήρια, αλλά και τις Σκήτες που θα συναντήσουμε με το πλοίο μας με ρότα από την Δάφνη προς το νοτιότερο ακρωτήρι της Χερσονήσου του Άθω, το οποίο λέγεται Νυμφαίο ή Ακρόθωον. Τα μοναστήρια αυτά που θα συναντήσουμε με την σειρά είναι τα εξής:
*Την Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρα, ή Σινωνόπετρα:
Μόλις προσπεράσουμε την Δάφνη με το καραβάκι μας θα συναντήσουμε το Μοναστήρι της Σιμωνόπετρας, το οποίο σε κόβει την ανάσα απλώς και μόνο κοιτώντας το, χτισμένο ουσιαστικά πάνω σε έναν απότομο βράχο. Η Επταόροφη Μονή της Σιμώνος Πέτρας είναι το τολμηρότερο οικοδόμημα του Αγίου Όρους. Είναι κτισμένη πάνω σε ένα απόκρημνο και απότομο βράχο στη Ν.Δ. πλευρά της χερσονήσου και είναι αφιερωμένη στην Γέννηση του Χριστού. Ο ιδρυτής της, ο όσιος Σίμωνας, έζησε στο Άγιον Όρος στα μέσα του 14ου αι. Ο Όσιος Σιμων ονόμασε αρχικά τη Μονή «Νέα Βηθλεεμ», αργότερα όμως πήρε το σημερινό της όνομα, από τον ιδρυτή της και από την πέτρα πάνω στην οποία είναι κτισμένη.
Τα χρόνια 1580, 1626 καταστράφηκε από πυρκαγιές και ανακαινίσθηκε με τη συνδρομή διαφόρων αυτοκρατόρων και Πατριαρχών. Στα τέλη του περασμένου αιώνα (1891) η Μονή καίγεται ολοσχερώς και ξανακτίζεται με εράνους από την Ρωσία. Το Καθολικό της Μονής κτίστηκε μετά την τελευταία πυρκαγιά και δεν είναι τοιχογραφημένο. Η Μονή διαθέτει 15 παρεκκλήσια και πέντε κελιά στις Καρυές.
Από άποψη κειμηλίων, διαθέτει ένα τεμάχιο Τίμιου Ξύλου, λείψανα αγίων και διάφορα άλλα κειμήλια. Η βιβλιοθήκη ήταν αξιόλογη μέχρι την τελευταία πυρκαγιά, τώρα έχει μόνο λίγα νεότερα χειρόγραφα και λίγα βιβλία. Στη μονή είναι εγκατεστημένη αδελφότητα 60 μοναχών.
Τα χρόνια 1580, 1626 καταστράφηκε από πυρκαγιές και ανακαινίσθηκε με τη συνδρομή διαφόρων αυτοκρατόρων και Πατριαρχών. Στα τέλη του περασμένου αιώνα (1891) η Μονή καίγεται ολοσχερώς και ξανακτίζεται με εράνους από την Ρωσία. Το Καθολικό της Μονής κτίστηκε μετά την τελευταία πυρκαγιά και δεν είναι τοιχογραφημένο. Η Μονή διαθέτει 15 παρεκκλήσια και πέντε κελιά στις Καρυές.
Από άποψη κειμηλίων, διαθέτει ένα τεμάχιο Τίμιου Ξύλου, λείψανα αγίων και διάφορα άλλα κειμήλια. Η βιβλιοθήκη ήταν αξιόλογη μέχρι την τελευταία πυρκαγιά, τώρα έχει μόνο λίγα νεότερα χειρόγραφα και λίγα βιβλία. Στη μονή είναι εγκατεστημένη αδελφότητα 60 μοναχών.
*Την Ιερά Μονή Γρηγορίου:
Αμέσως μετά την Σιμωνόπετρα θα αντικρίσουμε τον αρσανά της Γρηγορίου και αν συνεχίσουμε λίγο ακόμα την πορεία μας θα δούμε να ξεπροβάλλει το όμορφο αυτό Μοναστήρι με σήμα κατατεθέν τους μεγάλους φοίνικες δίπλα στο καθολικό που η κορυφή τους ξεχωρίζει από το εξωτερικό τείχος.
Η Ιερά Μονή Γρηγορίου είναι παράλια και προσιτή µε το καΐκι που µεταφέρει τους επισκέπτες από το εμπορικό λιµάνι της χερσονήσου, τη ∆άφνη. Ιδρύθηκε τον 14ο αιώνα από τον όσιο ασκητή Γρηγόριο και είναι σύγχρονη των Ιερών Μονών ∆ιονυσίου και Παντοκράτορος. Πολλές πληροφορίες γύρω από το πρόσωπο του κτίτορα της µονής δεν υπάρχουν και απλώς γνωρίζουµε ότι πρόκειται για µαθητή του οσίου Γρηγορίου του Σιναΐτη. Σ' αυτό βέβαια συνέβαλαν και οι πυρκαγιές του 1500 και 1762 που κατέστρεψαν το αρχείο της µονής. Πριν τις πυρκαγιές ωστόσο προηγήθηκαν σε καταστροφική µανία οι πειρατές. Η καταστροφή του 1500 ξεπεράστηκε και η Μονή ανασυγκροτήθηκε µε τη συνδροµή οµόδοξων ηγεµόνων και πρωταγωνιστή τον Ιωάννη Στέφανο το Μέγα, ηγεµόνα της Μολδαβίας, ο οποίος γι' αυτό και θεωρείται δεύτερος κτίτορας της µονής. Τα αποτελέσµατα της πυρκαγιάς του 1762 ξεπεράστηκαν µε τη δράση της ηγετικής φυσιογνωµίας του Γέροντος Ιωακείµ. Αυτός πέτυχε να συγκεντρώσει χρήµατα, που µε τη βοήθειά τους όχι µόνο ανασυγκρότησε τη Μονή, αλλά βοήθησε και στην εξαγορά και απελευθέρωση οµήρων. Μετά την παραίτησή του η µονή επανέρχεται στο ιδιόρρυθµο σύστηµα. Η συνακόλουθη φτώχεια που πέρασε η Μονή κατά τα χρόνια της Επανάστασης την έφερε στο σηµείο να ζητήσει από τη Μεγίστη Λαύρα να γίνει εξάρτηµά της, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουµε και την έκβαση αυτής της αίτησης.
Το 1840 ξανασυστήνεται σε κοινόβιο. Το 1859 ηγούµενος της µονής ορίζεται ο Συµεών και στα 46 χρόνια της ηγουµενίας του εξόφλησε τα χρέη της µονής που ανέρχονταν στα 170,000 γρόσια και υποστήριξε την ανέγερση νέων κτιρίων. Το νέο Καθολικό της Γρηγορίου κτίστηκε το 1770 και τοιχογραφήθηκε το 1779. Τότε τοποθετήθηκε και το ξυλόγλυπτο τέµπλο του. Το 1840 οικοδοµήθηκε ο δεύτερος νάρθηκας και το 1851 το παρεκκλήσι του αγίου Γεωργίου. Το Καθολικό είναι αφιερωµένο στον άγιο Νικόλαο.
*Την Ιερά Μονή Διονυσίου:
Το τρίτο κατά σειρά Μοναστήρι που θα συναντήσουμε, η Ιερά Μονή ∆ιονυσίου είναι γνωστή ως "Νέα Πέτρα" είναι κτισµένη πάνω σε στενό και απόκρηµνο βράχο σε ύψος 80 µέτρων από τη θάλασσα, µεταξύ των µονών Γρηγορίου και Αγίου Παύλου. Κτίτορας της µονής είναι ο όσιος ∆ιονύσιος από την Κορυσό της Καστοριάς, ο οποίος µε πολλές δυσκολίες και κόπους κατόρθωσε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα για την ανέγερση του µοναστηριού, στο δεύτερο µισό του 14ου αιώνα. Σ' αυτή του την προσπάθεια ευγενικός χορηγός στάθηκε ο Αλέξιος Γ΄ Κοµνηνός, αυτοκράτορας της Τραπεζούντας, παρακινούµενος και από τον µητροπολίτη της πόλης Θεοδόσιο που ήταν αυτάδελφος του οσίου. Την πολιτική αυτή της δαψιλής χορηγίας προς τη µονή συνέχισαν οι Παλαιολόγοι και αργότερα πολλοί ηγεµόνες της Μολδοβλαχίας.
Το τρίτο κατά σειρά Μοναστήρι που θα συναντήσουμε, η Ιερά Μονή ∆ιονυσίου είναι γνωστή ως "Νέα Πέτρα" είναι κτισµένη πάνω σε στενό και απόκρηµνο βράχο σε ύψος 80 µέτρων από τη θάλασσα, µεταξύ των µονών Γρηγορίου και Αγίου Παύλου. Κτίτορας της µονής είναι ο όσιος ∆ιονύσιος από την Κορυσό της Καστοριάς, ο οποίος µε πολλές δυσκολίες και κόπους κατόρθωσε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα για την ανέγερση του µοναστηριού, στο δεύτερο µισό του 14ου αιώνα. Σ' αυτή του την προσπάθεια ευγενικός χορηγός στάθηκε ο Αλέξιος Γ΄ Κοµνηνός, αυτοκράτορας της Τραπεζούντας, παρακινούµενος και από τον µητροπολίτη της πόλης Θεοδόσιο που ήταν αυτάδελφος του οσίου. Την πολιτική αυτή της δαψιλής χορηγίας προς τη µονή συνέχισαν οι Παλαιολόγοι και αργότερα πολλοί ηγεµόνες της Μολδοβλαχίας.
Ο πατριάρχης Αντώνιος ∆΄ το 1389 µε σιγιλλιώδες γράµµα ανακηρύσει τη µονή πατριαρχική και κατ' αυτό τον τρόπο προσδίδει αυτόνοµη οντότητα. Με τη ∆ιονυσίου συνδέεται και η σπουδαία προσωπικότητα του αγίου Νήφωνα, πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος στα µέσα του 15ου αιώνα εκάρη µοναχός της και µετά από πολλούς αγώνες επέστρεψε και πάλι στη µονή της µετανοίας του. Στις αρχές του 16ου αιώνα οι Μολδαβοί Ράδουλος και ο διάδοχός του Νεάγκος Βασσαράβας κτίζουν το υδραγωγείο και τον πύργο του µοναστηριού. Το 1539 µια πυρκαγιά, ίσως η µοναδική τόσο ισχυρή στην ιστορία της µονής, αποτέφρωσε ικανό µέρος των κτισµάτων της, που όµως σύντοµα ανακαινίσθηκαν και αναπληρώθηκαν. Τον 16ο και 18ο αιώνα η µονή λόγω οικονοµικών δυσχερειών µετατράπηκε σε ιδιόρρυθµο, αλλά στις αρχές του 19ου αιώνα θα επιστρέψει οριστικά στο κοινοβιακό σύστηµα.
Το Καθολικό της µονής, αφιερωµένο στο Γενέσιο του Τιµίου Προδρόµου, οικοδοµήθηκε µαζί µε τη µονή αλλά µια πυρκαγιά το 1534 το κατέστρεψε. Ο νέος ναός είναι αυτός που ανοικοδοµήθηκε αµέσως µετά τη χρονιά το 1540. Οι τοιχογραφίες του Καθολικού φαίνεται πως έγιναν από τον εκπρόσωπο της Κρητικής σχολής Τζώρτζη περί το 1546. Αξιόλογο είναι το επιχρυσωµένο τέµπλο του ναού και οι τοιχογραφίες της Αποκάλυψης, η αρχαιότερη πλήρης εικαστική έκφραση της Αποκάλυψης στον Ορθόδοξο χώρο.
Στη ∆ιονυσίου βρίσκεται η θαυµατουργή εικόνα της Παναγίας των Χαιρετισµών ή του Ακαθίστου. Στο µoναστήρι υπάγονται 7 Κελλιά και αρκετά Καθίσµατα. Επίσης διαθέτει 8 παρεκκλήσια και 6 εξωκκλήσια. Στη ∆ιονυσίου ανήκει και το µετόχι Μονοξυλίτης, το οποίο στα µέσα του 17ου αιώνα της µετεβιβάσθη από τη Λαύρα.
Η ∆ιονυσίου κατέχει την πέµπτη θέση στην ιεραρχία των µονών. Στα κειµήλια της µονής αριθµούνται πολλά λείψανα αγίων, µε πιο σηµαντικά τη δεξιά του τιµίου Προδρόµου και τα τίµια λείψανα του αγίου Νήφωνα. Άλλα σηµαντικά κειµήλια είναι µια ανάγλυφη παράσταση της Σταύρωσης σε ελεφαντοστό, έργο του 10ου αιώνα, κεντητά, σκεύη και άµφια. Στη βιβλιοθήκη της µονής βρίσκονται θυσαυρισµένα 1,100 χειρόγραφα, κάποια από αυτά εικονογραφηµένα, και πανω από 15,000 βιβλία µε πολύτιµα αρχέτυπα και παλαίτυπα. Η µονή ανέδειξε στον αιώνα µας ασκητικές µορφές και λόγιους και σήµερα αριθµεί περί τους 50 µοναχούς.
*Την Ιερά Μονή Αγίου Παύλου:
Συνεχίζοντας με ρότα μας προς την Σκήτη της Αγίας Άννας, όπου είναι και ο προορισμός μας, ανεβάζοντας οι πατέρες της το λείψανο της Αγίας Άννας και κάνοντας Αγιασμό στο πλοίο μας συναντούμε την Ιερά Μονή του Αγίου Παύλου που είναι κτισµένη στη δυτική µεριά του Άθω και τιµάται στην Υπαπαντή του Κυρίου. Κτίτορας της µονής είναι ο άγιος Παύλος ο Ξηροποταµηνός, κτίτορας και της οµώνυµης µονής, ο οποίος προς το τέλος της ζωής του αποτραβήχτηκε σε ασκητήριο, στο σηµείο όπου σήµερα βρίσκεται η µονή. Κατά τον 10ο και 11ο αιώνα συναντούµε δυο µονές µε το όνοµα Ξηροποτάµου στον Άθω. Η σηµερινή µονή Αγίου Παύλου καθιερώθηκε µε το όνοµα αυτό οριστικά από το 1108 και εξής.
Τον 14ο αιώνα η µονή ερηµώθηκε αλλά µε την παρουσία των αρχοντικής καταγωγής Σέρβων µοναχών Γεράσιµου Ραδώνια και Αντωνίου Πηγάση αναδείχθηκε και πάλι από Κελλί σε µοναστήρι. Τον 15ο αιώνα τη µονή ενίσχυσαν οι Ιωάννης Ζ΄ και Η΄ Παλαιολόγος, ο Σέρβος ηγεµόνας Γκιούρ και ο αδελφός του Λάζαρος. Πολλοί άλλοι Παραδουνάβιοι ηγεµόνες, Ρουµάνοι και Ελληνες, υπήρξαν ευεργέτες της µονής. Την ακµή του 17ου αιώνα διαδέχθηκε η παρακµή του 18ου λόγω ένδειας οικονοµικών πόρων, µετά την σκληρή φορολογία από τις τουρκικές αρχές και την τοκογλυφία των Εβραίων. Στα τέλη του 18ου και στις αρχές του 19ου αιώνα, ο σκευοφύλακας Γρηγόριος και ο αρχιµ. Άνθιµος Κοµνηνός βοήθησαν στην ανάκαµψη της µονής και εξόφληση των χρεών της.
Το τελευταίο καταστροφικό συµβάν που υπέστη η µονή του Αγίου Παύλου ήταν η πυρκαγιά του 1902 και η πληµµύρα του 1911. Τον 15ο αιώνα κτίστηκε η βορεινή πλευρά και τον 16ο ανεγέρθη ο αµυντικός πύργος του µοναστηριού. Τον 19ο αιώνα κατασκευάστηκε και το Καθολικό, ενώ ως και τον αιώνα µας πολλές επισκευές και προσθήκες έλαβαν χώρα. Η µονή διαθέτει 12 παρεκκλήσια εκ των οποίων του αγίου Γεωργίου είναι το παλαιότερο κτίσµα της µονής και κοσµείται µε σηµαντικές τοιχογραφίες της Κρητικής σχολής. Στη µονή υπάγονται η γραφική Νέα Σκήτη και η ρουµανική σκήτη του Αγίου ∆ηµητρίου. Σήµερα κατέχει τη δέκατη τέταρτη θέση µεταξύ των αγιορειτικών µονών.
Στα κειµήλια της µονής περιλαµβάνονται τα πολύτιµα δώρα των τριών µάγων, το πόδι του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, τεµάχιο Τιµίου Ξύλου, σκεύη και άµφια. Στη βιβλιοθήκη του µοναστηριού έχουν αποθησαυριστεί 494 χειρόγραφα και πάνω από 12,000 έντυπα βιβλία. Η µονή σήµερα έχει περί τους 30 φίλεργους µοναχούς.
*Την Νέα Σκήτη:
Πλέοντας με το καράβι μας παραπλεύρως της ακτής και λίγο μετά την Μονή του Αγίου Παύλου, συναντάμε μια συστάδα από σπίτια, σαν ένα μικρό χωριό, που ξεκινά από την θάλασσα και σκαρφαλώνει μέχρι ψηλά στο βουνό. Είναι η Νέα Σκήτη που ανήκει διοικητικά στην ιερά μονή Αγίου Παύλου. Βρίσκεται κοντά στη θάλασσα, μεταξύ της μονής Αγίου Παύλου και της σκήτης της Αγίας Άννης. Ιδρύθηκε το 1760. Παλαιότερα η Σκήτη έφερε την ονομασία του Bενεδίκτου ή του Σταυρού και βρισκόταν ψηλότερα από την σημερινή της τοποθεσία. Tο σημερινό Kυριακό, αφιερωμένο στoν Eυγγελισμό της Θεοτόκου, άρχισε να ανεγείρεται το 1730 και ολοκληρώθηκε το 1757. Από το 1819 και μετά ονομάστηκε Nέα Σκήτη ή Σκήτη της Θεοτόκου. Tο 1901 στο Kυριακό κτίσθηκε το παρεκκλήσι του Aγίου Kωνσταντίνου το οποίο θεωρείται τάφος τριών αρχιερέων που ασκήτεψαν εδώ, του Θεοφάνους Λακεδαιμονίας, του Bησσαρίωνος Pαψάνης και του Γερασίμου Xαλεπίου. Στο προαύλιο του Kυριακού βρίσκεται ο ναός κοιμητηρίου που τιμάται στη μνήμη των Aγίων Πάντων. Σπουδαίοι αγιογραφικοί οίκοι της σκήτης θεωρούνται, των Kυριλλαίων, των Aβραμαίων, των Σπυριδωναίων, του Mοναχού Nίκωνος και του Iερομονάχου Προδρόμου.
Σήμερα η Νέα Σκήτη είναι ελληνική και ακολουθεί τον ιδιόρρυθμο τρόπο της μοναστικής ζωής. Αποτελείται από 37 κελλιά και καλύβες που κατοικούνται από 60 περίπου μοναχούς που ασχολούνται με αγιογραφία, ξυλογλυπτική, χρυσοχοΐα, μουσική και καλλιέργεια της γης. Στη βιβλιοθήκη της Σκήτης φυλάγονται 20 χειρόγραφοι κώδικες, 200 χειρόγραφα, 500 παλαιά τυπωμένα βιβλία, άμφια, σταυροί και λείψανα αγίων.
*Την Σκήτη της Αγίας Άννης:
Τελευταίος προορισμός της όμορφης αυτής ενοριακής μας εξόρμησης και προσκύνημα μέγα στο Άγιον Όρος, θα είναι η Ιερά Σκήτη της Αγίας Άννης, της Αγίας οικοδέσποινας του ευλογημένου τόπου αυτού, της Αγίας που εμείς οι Ανθοκηπιώτες ζούμε τόσα χρόνια ουσιαστικά μαζί της και μαζί με τον ομόζυγο της Ιωακείμ και που αγωνιζόμαστε με όλες τις δυνάμεις μας να τους χτίσουμε το "σπιτικό" τους, μια εκκλησιά αντάξια του προσωνυμίου τους, των Αγίων και Δικαίων Θεοπατόρων και να τους στεγάσουμε μαζί με την Παναγία κόρη τους και τον Εγγονό τους Χριστό, τον Άγιο Ιωακείμ και την Αγία Άννα, τον Παππού και την Γιαγιά της Ορθοδοξίας, μια που ήταν το διαλεχτό από τον Θεό ενάρετο ζευγάρι εκείνο, που φέρνοντας την γλυκιά Παναγία μας στον κόσμο, ένωσαν τον ουρανό με την γη και γεφύρωσαν το παλιό με το καινούργιο, έκλεισαν το Βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης και άνοιξαν ένα ολοκαίνουργιο Βιβλίο, αυτό της Καινής Διαθήκης.
Εμείς οι Ανθοκηπιώτες έχουμε έναν ακόμα λόγο να θεωρούμε τον χώρο αυτόν ως συνέχεια της συνοικίας μας, μέρος της γειτονιάς και της Ενορίας μας η οποία μέσα στο μυαλό μας να φαντάζει ως "Μετόχι" πια της Σκήτης της Αγίας Άννας στο Άγιον Όρος, γιατί τα κελιά και οι Καλύβες της Σκήτης, από τα Βουλευτήρια μέχρι το Κυριακό και από εκεί στην Έρημο και στην Μικρά Αγία Άννα, είναι μέρη γνώριμα και ιερά, που πάντα μας φιλοξενούν όταν οι άνδρες μας, ή οι ιερείς μας με τους Επιτρόπους τους ή τα παιδιά των κατηχητικών μας, η οι ενορίτες μας αποφασίζουν να πατήσουν στα Άγια αυτά χώματα, όπου οικοδέσποινα είναι η ίδια η Αγία Άννα, η "Γιαγιά", όπως την ονομάζουν οι καλόγεροι και μοναχά έτσι την αποκαλούν στις συζητήσεις τους, ως οικείο πρόσωπο και ως οικογένεια τους.
Εδώ στα ιερά χώματα αυτά, οι προσκυνητές βρίσκουν παρηγοριά και ανάπαυση από την καθημερινή και πολύπλοκη βιοτή στον πολύβουο κόσμο όπου ζουν, και στην θαυματουργή εικόνα της Αγία Άννας στο Κυριακό και στο Αριστερό Πόδι της που σώζεται άφθαρτο από τους Αγιαννανίτες πατέρες, κειμήλιο και ζωντανός θησαυρός ανεκτίμητης αξίας στην Σκήτη της που αιώνες θησαυρίζεται για να θαυματουργεί στα νέα ζευγάρια που ζητούν την βοήθεια της και έρχεται ο σύζυγος να προσκυνήσει και για τους δυό και να ζητήσει ευλαβικά να μεσολαβήσει μαζί με την Παναγία κόρη της στον Εγγονό της Χριστό και να τους χαρίσει το πολυπόθητο αγαθό της τεκνογονίας.
Να ένας λόγος ακόμα που κάναμε αυτό το ευλογημένο προσκύνημα, να γιατί στις 2 Ιουλίου θα ανοιχτούμε στην θάλασσα και θα ζητήσαμε παρακλητικά από τον νέο Δικαίο της Αγίας Άννης, τον γέροντα Ιερομόναχο Ιωάννη, τον Παπαγιάννη, όπως μας είναι ευρύτερα γνωστός, να μας φέρει την Αγία Άννα στο καράβι μας και αν μπορέσει να μας ευλογήσει και ο ίδιος με την παρουσία του, το οποίο και δεν μας το αρνήθηκε όταν του το ζητήσαμε πηγαίνοντας στο κελλί του προ μηνός ο ιερέας με τους Επιτρόπους του Ναού μας για να τον ευχαριστήσουμε για την αγάπη που δείχνει στην Ενορία μας και να πάρουμε την ευχή του για να συνεχίσουμε τα έργα ανοικοδόμησης της εκκλησιάς μας.
Να λοιπόν γιατί, ειδικά οι γυναίκες, που δεν μπορείτε να πατήσετε στα ιερά χώματα του Αγίου Όρους λόγω του Αβάτου από την Παναγία μας, θα πρέπει να μην χάσετε αυτήν την ευκαιρία και να έρθετε μαζί μας σε αυτήν την εξόρμηση της Ενορίας μας και να ζήσετε μαζί μας στιγμές ανεπανάληπτες, στιγμές που ίσως να μην μπορέσετε να βιώσετε ποτέ ξανά, παίρνοντας τις μυρωδιές και αφουγκραζόμενες με όλες τις αισθήσεις σας την ζωντανή παρουσία της οικοδέσποινας Παναγίας στο όμορφο περιβόλι της, αλλά και τις εικόνες των μοναστηριών που θαρρείς και κρέμονται καθώς βρίσκεται πάνω από το Άγιο Όρος προστατεύοντας το, χρυσά κεντίδια κεντημένα περίτεχνα πάνω στον Τίμιο Εσθήτα της, το πανωφόρι της δηλαδή, που σημαδιακά θαρρείς και εορτάζουμε την ημέρα του προσκυνήματος μας, στις 2 Ιουλίου, την κατάθεση της στον Ιερό Ναό των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη από τον αυτοκράτορα Λέοντα τον Μέγα.
Όμως ας παραθέσουμε στην συνέχεια του άρθρου μας και κάποια από τα στοιχεία που πρέπει να γνωρίζει ο επισκέπτης προσκυνητής για την όμορφη Σκήτη της ΑγίαςΆννας η οποία βρίσκεται στο κάτω άκρο της νοτιοδυτικής πλευράς του Άθωνα, κτισμένη σε κατάφυτη πλαγιά με πολλά νερά. Είναι η αρχαιότερη και μεγαλύτερη Σκήτη του Αγίου Όρους σε μορφή οικισμού με καλύβες και με κεντρικό συγκρότημα του Κυριακού. Περιλαμβάνει και την περιοχή της Μικράς Αγίας Άννας με τις αντίστοιχες καλύβες. Μέχρι τον 17ο αιώνα ήταν περιοχή ερημητηρίων, ενώ από τον 17ο αιώνα λειτουργεί σαν συγκροτημένη Σκήτη. Είναι Σκήτη με έντονο ησυχαστικό χαρακτήρα. Το Κυριακό της Σκήτης Αγίας Άννας, κτίσθηκε στην αρχή από τον Πατριάρχη Διονύσιο Βάρδαλη το 1666. Στα μέσα του 18ου αιώνα επεκτάθηκε και τοιχογραφήθηκε το 1755.
Τιμάται στο όνομα της Αγίας Άννας. Σε αυτό διαμένει ο Δικαίος, τρόπον τινά ο διοικητής της Σκήτης, ο οποίος και αλλάζει κάθε χρόνο με τους υπολοίπους γέροντες των κελιών. Στη βιβλιοθήκη φυλάσσονται 200 περίπου χειρόγραφα, 3 περγαμινοί κώδικες, 700 έντυπα, αρκετές φορητές εικόνες και ιερά κειμήλια. Το σημαντικότερο είναι εκείνο της Θαυματουργού εικόνος της Aγίας Άννας, μητέρας της Θεοτόκου, αλλά και Ιερό Λείψανο, το αριστερό πόδι της που θησαυρίζεται από πάντα θαρρείς στο Κυριακό της Σκήτης.
Oι καλύβες της Σκήτης της Αγίας Άννας βρίσκονται διάσπαρτες σε πλαγιά με έντονη βλάστηση. Το σύνολο των καλυβών της είναι 50. Οι περισσότερες διαθέτουν ναό και μικρή εδαφική έκταση. Στη Σκήτη ζουν 85 μοναχοί που παράλληλα με το εργόχειρό τους ασχολούνται και με την αλιεία και κηπουρική. Οι γέροντες ασχολούνται με αγιογραφία, ξυλογλυπτική και την κατασκευή θυμιάματος. Είναι εξάρτημα της Ι. Μονής Μεγίστης Λαύρας και διοικείτε από αυτήν, έχοντας όμως μέρισμα στις αποφάσεις και ο εκάστοτε Δικαίος της.
Oι καλύβες της Σκήτης της Αγίας Άννας βρίσκονται διάσπαρτες σε πλαγιά με έντονη βλάστηση. Το σύνολο των καλυβών της είναι 50. Οι περισσότερες διαθέτουν ναό και μικρή εδαφική έκταση. Στη Σκήτη ζουν 85 μοναχοί που παράλληλα με το εργόχειρό τους ασχολούνται και με την αλιεία και κηπουρική. Οι γέροντες ασχολούνται με αγιογραφία, ξυλογλυπτική και την κατασκευή θυμιάματος. Είναι εξάρτημα της Ι. Μονής Μεγίστης Λαύρας και διοικείτε από αυτήν, έχοντας όμως μέρισμα στις αποφάσεις και ο εκάστοτε Δικαίος της.
Αυτά αγαπητοί αδελφοί μου, ήταν τα στοιχεία όλα όσα περισυνέλεξα για να γράψω αυτό το άρθρο, το οποίο και το αφιερώνω στο Άγιο Όρος και ειδικά την Σκήτη της Αγίας Άννας που αγαπώ, και που θα επισκεφθούμε την 2α Ιουλίου του 2016 κατά το προσκύνημα μας εκεί, μα και δικές μου σκέψεις, ιδέες, αναμνήσεις, προσπάθειες, αγώνες, ευχαριστίες στους ανθρώπους που με συμπαραστέκονται, ευαισθησίες προσωπικές αλλά και γεγονότα και εμπειρίες. Αυτά ένοιωσα την ανάγκη να μοιραστώ σε αυτό το άρθρο μου μαζί σας, φίλοι αναγνώστες της ιστοσελίδας μας, ενορίτες, προσκυνητές, επισκέπτες, δωρητές, ευεργέτες, συνοδοιπόροι και συναγωνιστές στην
προσπάθεια αποπεράτωσης της εκκλησίας μας εδώ στους Ανθόκηπους της Νέας Ευκαρπίας, που είναι αφιερωμένος στους γονείς της Παναγίας μας, στους Θεοπροπάτορες προγόνους του Εγγονού τους Χριστού, στον Άγιο και Δίκαιο Ιωακείμ και στην γλυκιά Αγία Άννα, την Γιαγιά" μας, και που τα Ιερά Λείψανα τους θησαυρίζονται στην προσωρινή κατακόμβη όπου τελούμε μέχρι αποπερατώσεως του επάνω κανονικού ναού μας όλες τις Ακολουθίες μας, που ήδη τελείωσαν οι κυριότερες εργασίες στο εξωτερικό της και συνεχίζονται πλέον στο εσωτερικό της, όπου έγιναν τα πατώματα και η μαρμαρόστρωση τους, εγκαταστάθηκε το ξυλόγλυπτο τέμπλο μας, αγοράστηκαν τα στασίδια, έχουν μπει τα ηλεκτρολογικά και υδραυλικά και υπολείπονται λεπτομέρειες, όπως τα θερμαντικά σώματα, η σύνδεση του ρεύματος, η αγορά των πολυελαίων και άλλες εργασίες που σιγά-σιγά, πρώτα ο Θεός, μια-μια θα τελειοποιούνται.
Μεγάλη η βοήθεια του Θεού και των Αγίων προστατών μας, του Ιωακείμ και της Άννας, στο παράτολμο αυτό έργο της ανοικοδόμησης του ναού μας και μάλιστα σε καιρούς πονηρούς και δύσκολους, για μερικούς δε και αποκαλυπτικούς, αλλά μέγιστη και η προσευχητικά πνευματική, μα και πραγματική όμως βοήθεια από τον ευεργέτη μας και κτήτορα ουσιαστικά του Ναού μας, των Αγίων Θεοπατόρων, τωρινού Δικαίου της Αγίας Άννας, που μας αγαπά και μας συμπαραστέκεται στον αγώνα μας.
Να έχουμε την ευχή του, του στέλνουμε έστω και από μακριά τις μετάνοιες μας, του ευχόμαστε καλή ηγουμενία ως Δικαίος της Ιεράς Σκήτης της Αγίας Άννας, να χαίρεται την όμορφη Συνοδεία του και πρώτα ο Θεός, ανυπομονούμε να τον δούμε από κοντά και να πάρουμε την ευχή του κατά το προσκύνημα μας στον περίπλου του Αγιωνύμου Όρους που οργανώνει η Ενορία μας την 2α Ιουλίου, όπου θα χαρούμε να τον δούμε στο καράβι μας και να μας ευλογήσει φέρνοντας το "Πόδι της Αγίας Άννας" για να το προσκυνήσουμε και να πάρουμε κουράγιο στις δυσκολίες της ζωής μας.
Ευχόμαστε να σας δούμε στην εκδρομή μας...
Καλό προσκύνημα!!!
Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Τελίδης
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου