Το τάμα, το πρόσφορο, το δώρο...

Εν Ανθοκήποις Νέας Ευκαρπίας Δυτικής Θεσααλονίκης, Μακεδονία, Ελλάς. 

"Δεκαπενταύγουστος 2022" 

*ένα άρθρο σε τρία μέρη του εφημερίου του Ιερού Ναού των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, των Ανθοκήπων της Νέας Ευκαρπίας, π. Χρυσοστόμου Τελίδη. 
(...σήμερα Τετάρτη 10/8/2022 το 1ο μέρος !!!)

Σχόλιον...

Μ

Μια..."άσχετη", μα όμορφη φωτογραφία από τα 
 Θυρανοίξια του Ι. Ναού μας, τον Οκτώβριο του 2019
συνοδεύει το σχόλιο μας...

ε την ευκαιρία της όμορφης περιόδου που διανύουμε τώρα, κατακαλόκαιρο και Αύγουστος..."Δεκαπενταύγουστος", ο "Μήνας της Παναγιάς", "Το Πάσχα του καλοκαιριού" και "Η Σαρακοστή του Θέρους" με την μεγάλη Θεομητορική Εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο μέσον του, αλλά και στο κέντρο της ζωής όλων των Ορθοδόξων χριστιανών, τους μήνες του καλοκαιριού με τις πολλές γιορτές που διαδέχονται η μια την άλλη όπου μάλιστα και εμείς εδώ στην Ενορία μας, αρχικά τον Ιούλιο, πανηγυρίσαμε την Κοίμηση της Αγίας Άννας μας τελώντας την Μικρή καλοκαιρινή Πανήγυρη μας στις 22, 23, 24 & 25 Ιουλίου 2022, ενώ μετά τον Αύγουστο με την γιορτή της Παναγιάς καταμεσής του μήνα και κατόπιν στις αρχές του φθινοπώρου, τον Σεπτέμβρη, αρχικά την Γέννηση της Θεοτόκου την 8η Σεπτεμβρίου και την επομένη την Μεγάλη μας Πανήγυρη για την Σύναξη των γονέων της, τον Ιωακείμ και την Άννα, τους Αγίους και Δικαίους Θεοπάτορες...

(φέτος το Πανηγύρι μας θα γίνει το τετραήμερο Πέμπτη 8/9, Παρασκευή 9/9, Σάββατο 10/9 & Κυριακή 11/9/2022, με λατρευτικές αλλά και λαογραφικές & παραδοσιακές εκδηλώσεις μετά από δυο ολόκληρα χρόνια με τον κορωνοϊό να απειλεί την ζωή και την  καθημερινότητα μας...δείτε εδώ το πρόγραμμα της Μεγάλης Πανήγυρης της Ενορίας μας και ελάτε να γιορτάσουμε μαζί !!!) 

...αναρτά στην ιστοσελίδα του Ιερού Ναού της ένα άρθρο σε τρία μέρη σχετικό με την προσφορά μας στην Εκκλησία και την δυνατότητα που μας δίνει Αυτή να συμμετάσχουμε ενεργά στην λατρευτική ζωή της Ενορίας που ανήκουμε, αλλά και να ανταποδώσουμε με ένα έμπρακτο "ευχαριστώ" όλα αυτά που μας προσφέρει καθ' όλην την διάρκεια της ζωής μας. 

Επί τη ευκαιρία, δείτε και το Ενοριακό Ημερολόγιο μας για το 2023,
μια όμορφη έκδοση αφιερωμένη στην Αγία Οικογένεια του Χριστού μας,
την μητέρα Του την Παναγία, την γιαγιά Του την Αγία Άννα &τον παππού Του,
τον Άγιο Ιωακείμ, που προστατεύουν την καινούργια εκκλησιά μας.
Μπορείτε να το προμηθευτείτε από την Έκθεση του Ναού μας,
καθ' όλην την διάρκεια του έτους...

Εμείς σας υποδεικνύουμε με αγάπη μέσα από το άρθρο μας μερικούς από τους τρόπους προσφοράς στο Χριστό και στην Εκκλησία Του, ειδικά δε αυτήν την περίοδο στην Παναγία μάνα Του και Θεοτόκο, αλλά και δική μας μητέρα, με τις Ιερές Παρακλήσεις της, μια την Μικρή και μια την Μεγάλη και την προσκύνηση της στολισμένης εικόνας της καθημερινά, αλλά και προς τον συνάνθρωπο...τον πλησίον μας!!! 

Εσείς τώρα μπορείτε να ανακαλύψετε μέσα από το άρθρο μας αυτό, πολλούς ακόμα τρόπους προσφοράς, ο καθένας ανάλογα με την προσωπικότητα του, την κοινωνική και την οικονομική θέση που βρίσκεται, με τα χαρίσματα, το ταλέντο και τις δεξιότητες που διαθέτει και που του έδωσε ο Θεός, με την εργασία που κάνει για να ζήσει, με τις γνώσεις που διαθέτει, ή την εξυπνάδα και την ευστροφία του, με τα χέρια, τα πόδια, τα αυτιά, τα μάτια και τις σκέψεις του...με τις αισθήσεις και τον ελεύθερο χρόνο του. 

Όμως διαβάστε  καλύτερα το άρθρο μας αυτό και θα καταλάβετε...

..."Την αξία της προσφοράς μας στην Εκκλησία" !!!

Ευχόμαστε σ' όλους τους αναγνώστες και φίλους μας...

* Καλή ανάγνωση αδελφοί μου...

*...Καλό υπόλοιπο καλοκαιριού...

* &...Καλή Μεγάλη Πανήγυρη...

...8, 9, 10 & 11 Σεπτεμβρίου 2022 !!! 

 Το τάμα, το πρόσφορο, το δώρο...

...και το αντίδωρο!!!

      Στις εκκλησίες όλης της Ορθοδοξίας ανά τον κόσμο, καθημερινά τελούνται από τους ιερείς μας οι Ακολουθίες του Νυχθημέρου, τα Ιερά Μυστήρια, αλλά και άλλες Ακολουθίες και ευχές για ευημερία και προστασία δική μας και των οικείων μας, αλλά και προσευχές  και ύμνοι για την αγάπη και μέριμνα του Θεού Δημιουργού μας.

      Οι Ακολουθίες αυτές, οι ύμνοι, οι ευχές και οι προσευχές μας είναι σφραγισμένες και ενσωματωμένες στην καθημερινή λατρεία μας, από Αγίους της Εκκλησίας μας, Πατέρες Θεοφόρους και εμπνευσμένους  από το Άγιο Πνεύμα,  τελούνται δε με έναν συγκεκριμένο τρόπο και "απαιτούν" εκτός από την δεδομένη πίστη μας και κάποια αντικείμενα και όργανα με συμβολική σημασία και νόημα.

       Σήμερα στην ιστοσελίδα μας θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε όσο μπορούμε ένα είδος προσφοράς μας στην εκκλησία με μεγάλη και σημαντική σημασία αφού...με αυτό, σε αυτό και από αυτό!!! τελείται η Θεία Λειτουργία και αποτελεί το Δώρο του Θεανθρώπου Χριστού και ιδρυτή της Εκκλησίας μας για τον άνθρωπο...την ίδια Του την Σάρκα.

      Το πρόσφορο, η προσφορά, ο Άρτος ή Άγιος Άρτος, η Λειτουργιά, είναι το ορατό μέρος της δωρεάς μας, από όπου οι ιερείς μας με την επίκληση του Αγίου Πνεύματος κατά την Θεία Λειτουργία θα μετατρέψουν το ψωμί αυτό σε Σώμα του Σταυρωμένου Χριστού μας. 

      Και μόνο στο άκουσμα του θαύματος της μετατροπής αυτής κατά την Θεία Λειτουργία μέσω του ιερέως, ο πιστός χριστιανός ανησυχεί, φοβάται, νοιώθει ανάξιος του Δώρου και της Θυσίας, γιαυτό μπορούμε να καταλάβουμε την μεγαλύτερη αξία της προσφοράς μας, όταν αυτή γίνει με κόπο, χρόνο και αγάπη από τα ίδια τα χέρια μας, ένα πρόσφορο, μια λειτουργιά χειροποίητη και γεμάτο προσευχές. 
      Μαζί με το πρόσφορο αυτό που ετοιμάζουμε με επιμέλεια και φέρνουμε στην εκκλησία, δίνουμε στον ιερέα μας και το δίπτυχο της οικογενείας με τα ονόματα μας, από την μια μεριά των ζώντων και από την άλλη των κεκοιμημένων, ή σε ένα φύλλο χαρτί, ευανάγνωστα όμως γραμμένα, τα ονόματα μας για να τα μνημονεύσει ο ιερέας κατά την ώρα της προσκομιδής και να βγάλει μερίδες για αυτούς, μαργαρίτες, οι οποίοι θα καταλήξουν στο Άγιο Ποτήριο κατά την ώρα της "συστολής".  (Σε επόμενο άρθρο της ιστοσελίδας μας θα μάθουμε με ποιόν τρόπο μπορούμε να φτιάξουμε ένα πρόσφορο μόνοι μας, έχοντας μόνο την ευλογία από τον ιερέα, μια ξύλινη σφραγίδα και πίστη στον Θεό.)

      Το Πρόσφορο είναι το ψωμί που προσφέρουμε στον Ναό, για να τελεσθεί η Θεία Ευχαριστία. Μαζί με το κρασί, ως Τίμια Δώρα (άρτος και οίνος), προτού μεταφερθούν με τη Μεγάλη Είσοδο στην Αγία Τράπεζα, τοποθετούνται στην Αγία Πρόθεση (προ-τίθημι = προθέτω), όπου με την τελετή της Προσκομιδής θα προετοιμασθούν για τη Θεία Λειτουργία. 

      Στην Προσκομιδή τμήματα του Προσφόρου θα τοποθετηθούν τελετουργικά από τον ιερέα στο Δισκάριο και λίγο κρασί στο Άγιο Ποτήριο. Το στρογγυλό σχέδιο του Προσφόρου συμβολίζει την κοιλιά της Παρθένου Μαρίας, απ' όπου προήλθε (γεννήθηκε) ο μονογενής Υιός της. Πάνω στο Πρόσφορο υπάρχει ανάγλυφο σχέδιο, που σχηματίζεται από σφραγίδα.

      Από το κέντρο του Προσφόρου ο ιερέας βγάζει  τον Αμνό, δηλαδή το κεντρικό τετράγωνο του σχεδίου με τα γράμματα, ΙΣ ΧΣ ΝΙ ΚΑ (Ιησούς Χριστός νικά). Τα γράμματα αυτά πρέπει να είναι ευδιάκριτα και να φαίνονται καθαρά. Λέγεται δε Αμνός (αρνάκι), γιατί ο προφήτης Ησαΐας προφήτευσε ότι ο Μεσσίας σαν ένα άκακο αρνάκι θα οδηγηθεί στη θυσία. Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος επιβεβαίωσε αυτή την προφητεία, όταν έδειξε στους μαθητές του τον Μεσσία και είπε: "Να ο αμνός του Θεού" (Ιωάν.1α', 29). Επίσης ο Απόστολος Πέτρος στην Α' Επιστολή (1α, 18-19) γράφει:"Ελυτρώθητε εκ της ματαίας υμών αναστροφής... τιμίω αίματι ως αμνού αμώμου και ασπίλου Χριστού".

      Το σχέδιο του Προσφόρου περιέχει επίσης την μερίδα της Παναγίας με τα γράμματα Μ και Θ, δηλαδή Μήτηρ Θεού. Η τριγωνική μερίδα της Παναγίας τοποθετείται δεξιά του Αμνού στο Δισκάριο με τα λόγια, "'Εις τιμήν και μνήμην της υπερευλογημένης, ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου, και αειπαρθένου Μαρίας, ης ταις πρεσβείαις πρόσδεξαι, Κύριε, την Θυσίαν ταύτην εις το υπερουράνιόν σου Θυσιαστήριον."(Συνεχίζει με τον 10ο στίχο του 44ου ψαλμού) "Παρέστη η Βασίλισσα εκ δεξιών σου, εν ιματισμώ διαχρύσω περιβεβλημένη, πεποικιλμένη", δηλαδή, προσφέρουμε την μερίδα αυτή προς τιμή και μνήμη της υπερευλογημένης ένδοξης Κυρίας μας Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, με τις πρεσβείες της οποίας δέξου, Κύριε, τη Θυσία αυτή στο υπερουράνιό σου Θυσιαστήριο. Τιμητικά στάθηκε η Βασίλισσα στα δεξιά σου με ιματισμό χρυσό ντυμένη, στολισμένη. Η Παναγία στη Βασιλεία του Θεού έχει το πρωτείο τιμής.

       Από τα εννέα τριγωνάκια, που βρίσκονται στο δεξί μέρος του προσφόρου, εξάγονται οι μερίδες των αγγέλων και κατά σειρά όλων των αγίων και τοποθετούνται αριστερά του Αμνού. Οι άγιοι που μνημονεύονται είναι οι Προφήτες, οι Απόστολοι, οι Ιεράρχες, οι Μάρτυρες, οι Όσιοι, οι Ανάργυροι, οι Θεοπάτορες μαζί με τον άγιο της ημέρας και τελευταίος ο Πατέρας της Εκκλησίας που συνέγραψε την τελούμενη Θεία Λειτουργία, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομμος τις περισσότερες φορές και μόνο δέκα συγκεκριμένες φορές τον χρόνο ο Άγιος & Μέγας Βασίλειος. 

       Οι Άγιοι, επειδή δεν έχει γίνει η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου και δεν έχουν εισέλθει ακόμα στον Παράδεισο, ωφελούνται κι αυτοί από τη μνημόνευση στις Θείες Λειτουργίες. Εξάλλου και στον Παράδεισο θα προχωρούν από "δόξης εις δόξαν", δηλαδή θα βελτιώνεται η κατάστασή τους και θα απολαμβάνουν σταδιακά μεγαλύτερες θείες ευλογίες. Επίσης, κατά τον Άγιο Νικόλαο Καβάσιλα, προσφέρεται η αναίμακτη θυσία ως ευχαριστία στον Θεό, που μας έδωσε τους Αγίους Του. Αυτοί αποτελούν τα πρότυπα όλων των χριστιανών, αυτοί τους καθοδηγούν και μεσιτεύουν γι' αυτούς με τις προσευχές τους.

       Από άλλα τμήματα του Προσφόρου εξάγονται οι μερίδες υπέρ των ζώντων και των κεκοιμημένων, οι οποίοι ανήκουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Αυτές τοποθετούνται εμπρός από τον Αμνό ως ψίχουλα, μαργαρίτες και όταν, πριν την Θεία Κοινωνία κατά τη συστολή (ένωση) Σώματος και Αίματος, ο Λειτουργός τις ρίχνει στο Δισκοπότηρο, λέει συγχρόνως τα ακόλουθα αξιοπρόσεκτα λόγια:
"Απόπλυνον, Κύριε,τα αμαρτήματα των ενθάδε μνημονευθέντων δούλων σου τω Αίματί σου τω Αγίω πρεσβείαις της Θεοτόκου και πάντων σου των αγίων. Αμήν", δηλαδή, Σβήσε εντελώς, Κύριε, τις αμαρτίες όσων εδώ μνημονεύθηκαν δούλων Σου με το Αίμα Σου το Άγιο με τις πρεσβείες της Θεοτόκου και όλων Σου των αγίων. Αμήν. 

       Στήν αρχή της Προσκομιδής ο Ιερουργός υψώνει (σηκώνει ψηλά) το Πρόσφορο μέχρι το μέτωπο και με αυτή την κίνηση συμβολίζει την ύψωση του Χριστού στον Σταυρό, όπου έχυσε το τίμιο Αίμα Του για τη σωτηρία των ανθρώπων.

       Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, όλες αυτές οι προσφορές, οι άρτοι, που φέρνει ο πιστός λαός του Θεού, τεμαχίζονται και προσφέρονται ξανά πίσω στο εκκλησίασμα και σε όσους δεν μετάλαβαν από το Σώμα και το Αίμα του Χριστού μας, παίρνοντας έτσι παράλληλα ασπαζόμενοι το χέρι του, και την ευχή του ιερουργούντος ιερέως. Η Εκκλησία μας αυτά τα κομμάτια του ευλογημένου Άρτου πάνω στην Αγία Τράπεζα και στα Θεία Δώρα σε ενδιάτακτο σημείο της Θείας Λειτουργίας, τα ονομάζει "Αντίδωρο", αντί του Δώρου δηλαδή, του Σώματος του Παντοκράτορος Χριστού. 

     Σε επόμενο άρθρο μας θα δούμε πως παρασκευάζουμε την Λειτουργιά ή το Πρόσφορο, θα δούμε όλη την ψυχική και πρακτική προετοιμασία που χρειάζεται να κάνουμε για να επιτελέσουμε αυτήν την προσφορά μας προς την Εκκλησία του Χριστού μας, αλλά κυρίως θα δούμε την σημαντικότητα της, ως δωρεά, προσφορά και αγάπη, που ο ιερέας μέσω του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας θα μετατρέψει σε Σώμα του Κυρίου μας και μαζί με το κρασί, που επίσης προσφέρουν οι πιστοί, και το μετατρέπει στο Αίμα Του, για να μας κάνει λίγο αργότερα, με την Θεία Κοινωνία, μετόχους και συμμέτοχους της Βασιλείας Του. 

Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Τελίδης

*συνεχίζεται...