"ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΥΧΕΛΑΙΟ" (Ε)

Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΜΑΣ 

        ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ & ΜΕΓΑΛΗ       ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ 

10. "ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΥΧΕΛΑΙΟ"

Στην συνέχεια των άρθρων μας για την ευλογημένη αυτή περίοδο

που διανύουμε, της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, σας παραθέτουμε σε επανάληψη, ακόμα μια ανάρτηση, την 10η κατά σειράν, η οποία αφορά ένα από τα Επτά Ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας μας, το οποίο τελείτε καθ' όλην την διάρκεια του έτους από τους εφημερίους των Ενοριών στα σπίτια των πιστών, τελείται και την περίοδο της "Μικρής Σαρακοστής" των Χριστουγέννων, αλλά ιδιαίτερα τελείται μέσα στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή και μέσα στο κατανυκτικό περιβάλλον της, που κατ΄εξοχήν ταιριάζει με το Μυστήριο του Ευχελαίου.

Στο άρθρο μας που ακολουθεί θα βρούμε πολλά στοιχεία του Μυστηρίου του Ευχελαίου που ίσως δεν τα γνωρίζουμε, ή τα ξέρουμε λανθασμένα, ή μπορεί και να τα έχουμε παρεξηγήσει, σε κάθε περίπτωση θα μας βοηθήσουν να το κατανοήσουμε και να το εντάξουμε μέσα στην λατρεία μας την περίοδο που διανύουμε αλλά και πάντα.

Θα ακολουθήσουν σε καθημερινή βάση, και όσο με αφήνουν τα αυξημένα λειτουργικά μου καθήκοντα λόγω της περιόδου που διανύουμε, και άλλες αναρτήσεις, συνέχεια του γενικού άρθρου μας: 

"Η λατρεία μας μέσα στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή". 

Ήδη σε προηγούμενες αναρτήσεις ανεβάσαμε στην ιστοσελίδα μας για... 

1. "Η ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ"

2."ΤΟ ΜΕΓΑ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ", 

3."Η ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ", 

4. "Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ" ή "ΟΙ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ"

5. "ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ"

6. "Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ"

7. "Ο ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ"
8. "Η ΚΥΡΙΑΚΗ  ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ"

9. "Ο ΜΕΓΑΣ ΚΑΝΩΝ"
10. "ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΥΧΕΛΑΙΟ"

11."ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΗΣ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ" (μέρος 1ον)

12."ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΗΣ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ" (μέρος 2ον) 

Καλή δύναμη στους αγώνες σας!!!

Το Μυστήριον του Ιερού Ευχελαίου.

      Τό Ευχέλαιο είναι ένα από τά επτά μυστήρια τής Εκκλησίας μας, το οποίο τελείται στό Ναό ή στό σπίτι μας οποιαδήποτε στιγμή χρειαστεί ή το θελήσουμε, γιά τήν ίαση σωματικών, αλλά  καί ψυχικών ασθενειών. 

                                               "Η σύσταση τού Μυστηρίου"

     Η σύσταση τού ευχελαίου, όπως καί τών υπόλοιπων μυστηρίων, ανάγεται στήν Καινή Διαθήκη καί μάλιστα τήν Καθολική Επιστολή Ιακώβου «Ἀσθενεῖ τις ἐν ὑμῖν; προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας, καί προσευξάσθωσαν ἐπ’ αὐτόν ἀλείψαντες αὐτόν ἐλαίῳ ἐν τῶ ὀνόματι τοῦ Κυρίου· καί ἡ εὐχή τῆς πίστεως σώσει τόν κάμνοντα, καί ἐγερεῖ αὐτόν ὁ Κύριος· κἄν ἁμαρτίας ᾖ πεποιηκώς,ἀφεθήσεται αὐτῷ»(Ἰακ.ε΄,14-15).              

       Προτύπωση αὐτοῦ τοῦ μυστηρίου ἀποτελεῖ ἡ ἐνέργεια τῶν Ἀποστόλων κατά τήν πρώτη ἀποστολή τους ἀπό τόν Κύριο, κατά τήν ὁποία ἄλειφαν μέ λάδι πολλούς ἀρρώστους καί τούς θεράπευαν (Μάρκ. στ΄ 13). Στά ἀρχαῖα λειτουργικά βιβλία βρίσκουμε εἰδικές εὐχές ἁγιασμοῦ ἐλαίου, ὥστε νά ἀποκτήσει δύναμη ἰαματική. Σύν τῶ χρόνῳ οἱ εὐχές αὐτές ἐξελίχθηκαν σέ πλήρη, ἐκτενέστατη μάλιστα, ἀκολουθία γιά χάρη τῶν ἀσθενῶν, ἡ ὁποία πλουτίστηκε μέ ἁγιογραφικά ἀναγνώσματα καί συνδέθηκε μέ τή Θεία Λειτουργία. Σήμερα ὅμως, ὅπως εἶναι γνωστό, τό Εὐχέλαιο τελεῖται αὐτοτελῶς χωρίς Θεία Λειτουργία, ὅπως τό Βάπτισμα καί ὁ Γάμος.

         Τελετουργοί τού φιλανθρώπου τούτου μυστηρίου είναι οι πρεσβύτεροί της Εκκλησίας, προσκαλούμενοι γιά τόν σκοπό αυτό στήν οικία τού αρρώστου χριστιανού. Πλησίον τού ασθενούς προσεύχονται θερμά οι ιερείς μας και επικαλούνται τή χάρη τού Παναγίου Πνεύματος γιά νά ευλογηθεί τό λάδι πού παρατίθεται. Καί στή συνέχεια αλείφουν τόν άρρωστο χριστιανό μέ τό ευλογημένο πλέον έλαιο. Η επάλειψη μέ τό ευλογημένο έλαιο, σώζει τόν άρρωστο.

         "Η τέλεση τού Μυστηρίου"

     Για την τέλεση του Ευχελαίου, κατά το αρχαίο τυπικό απαιτείτε η 

Ο Ιερός Ναός  των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης,
των Ανθοκήπων της Νέας Ευκαρπίας,
στην δυτική Θεσσαλονίκη.

παρουσία  επτά ιερέων, όμως για πρακτικούς και μόνο λόγους επικράτησε, όταν τελείτε το Μυστήριο στις οικίες να γίνεται από έναν και μόνο ιερέα, που είναι και το πιο σύνηθες πια.
       Η Ακολουθία τού Ευχελαίου τελείται «εις ίασιν ψυχής τε καί σώματος» στους Ιερούς Ναούς όλης της Ορθοδοξίας, ενταγμένη μέσα στο Τυπικό της Εκκλησίας μας, την Μεγάλη Τετάρτη. 

Στον δικό μας όμως Ναό, των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, στους Ανθόκηπους της Νέας Ευκαρπίας, πέρα ἀπό τήν καθορισμένη αὐτή ἡμέρα, τό Ἱερό Εὐχέλαιο τελεῖτε ἄλλες δύο φορές τό χρόνο, μία κατά τήν περίοδο τῆς "Μικρής Σαρακοστῆς" τῶν Χριστουγέννων καί ακόμα μία, όπου και προσκαλούμε πολλούς ακόμα ιερείς, πολλές φορές και τον Αρχιερέα μας, για να τελέσουν το Αρχιερατικό Ευχέλαιο της Ενορίας μας, κατά τήν περίοδο τῆς Μεγάλης και Αγίας Τεσσαρακοστῆς, συνολικά δηλαδή τρεῖς φορές τον χρόνο.

   Φέτος, εν έτει 2022, η ημερομηνία τέλεσης του Ιερού Μυστηρίου του Ευχελαίου της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ήταν την 4η   Απριλίου 2022, ημέρα Δευτέρα και ώρα 6.00 μ.μ. "εις ίασιν ψυχή τε και σώματι", ενώ θα τελεστεί και την Μεγάλη Τετάρτη 20 Απριλίου 2022 στις 6.30 μ.μ. 

     Ἡ συμμετοχή τῶν πιστῶν στα Ευχέλαια των Ιερών Ναών και δη στα Αρχιερατικά Ευχέλαια, εἶναι πάντοτε πολύ μεγάλη. Αὐτό σημαίνει ὅτι τό Μυστήριο αὐτό εἶναι λαοφιλέστατο και βαθιά ριζωμένο στίς ψυχές τῶν πιστῶν, γι’ αὐτό καί πολλοί πιστοί τελοῦν τό Ιερό Εὐχέλαιο καί στά σπίτια τους, ὅταν ὑπάρχει ἀνάγκη, ιδιαίτερα δε εδώ στην Ενορία μας, που θεωρείτε πια παράδοσις κατόπιν προσκλήσεως του ιερέως καθ΄ όλη την διάρκεια του έτους και παρουσία όλων των μελών της οικογενείας, να τελείτε το Μυστήριο αυτό. Όμως φέτος θα στερηθούμε για όσο χρειαστεί τις ευεργετικές και θεραπευτικές ιδιότητες του για όσο θα κρατήσει αυτή η περίεργη επιδημία που ταλαιπωρεί τον κόσμο όλον.

Το Αρχιερατικό μας ευχέλαιο το 2013.
Τον Σεβασμιώτατο εκπροσώπησε ο Πρωτοσύγκελος της
 Μητροπόλεως μας, π.Διονύσιος Πατσάνης.

      Τό Ευχέλαιο δέν έχει κάποια μαγική επενέργεια στήν πνευματική μας ζωή, αλλά είναι μιά άρρηκτη αλυσίδα μαζί μέ τά άλλα Μυστήρια στά οποία θά πρέπει νά συμμετέχουμε, π.χ. Εξομολόγηση, Θεία Κοινωνία.

       Σύμφωνα με την διδασκαλία τής Εκκλησίας μας, η σωματική ασθένεια θεωρείται ως ο πικρός καρπός τής αμαρτίας. Οποιαδήποτε ασθένεια, ως διαταραχή τής αρμονικής λειτουργίας τού σώματος, οφείλεται σέ πνευματικά αίτια καί κυρίως στή διαταραχή τών σχέσεων τού ανθρώπου μέ τόν Θεό. Στά ιερά κείμενα δέν παρουσιάζεται μόνο η στενή σύνδεση τής ασθένειας μέ τήν αμαρτία αλλά συγχρόνως υποδεικνύεται καί ο τρόπος τής θεραπείας, που είναι η ειλικρινής μετάνοια καί η επιστροφή στόν Θεό.
                           "Τά ορατά στοιχεία τού Ευχελαίου"
Γιά τό Ευχέλαιο απαραιτήτως χρειάζονται τά παρακάτω:
α) ένα κανδήλι μέ λάδι ελιάς καί μέσα λίγο κόκκινο κρασί (δεν συνηθίζεται πια)
β) θυμιατό αναμμένο με θυμίαμα.
γ) εικόνα τού Χριστού η τής Παναγίας η οποιουδήποτε Αγίου έχουμε ευλάβεια.
δ) ένα σκεύος μέ αλεύρι, το οποίο έπειτα νά ζυμωθεί καί νά γίνει πρόσφορο για τον ναό.
ε) επτά κεράκια, όσες οι ευχές, τα Ευαγγέλια και οι Απόστολοι που ακούγονται στο Μυστήριο.

στ) χαρτί με τά ονόματα « υπέρ υγείας» τών επιτελούντων τό Ιερό Ευχέλαιο.
ζ) μία θρυαλλίδα (μπατονέτα) γιά τή χρίση τού αγίου ελαίου.

     Στό τέλος τής ακολουθίας και μετά τίς ευχές τών ιερέων, το λάδι, δέν είναι πιά κοινό λάδι, όπως καί στήν βάπτιση τό νερό τής κολυμβήθρας, μετά τίς ευχές τού λειτουργού, δέν είναι πιά κοινό νερό.

        Χρίονται σταυροειδώς από τον ιερέα όλοι οι παραβρισκόμενοι, στό μέτωπο, στό σαγόνι, στις δύο παρειές καί στά χέρια μέσα στήν παλάμη καί στό εξωτερικό τους μέρος. Μ' αυτή τήν χρίση, ζητούμε από τόν Κύριο νά θεραπεύσει τό πνεύμα, τίς σκέψεις καί ολόκληρο τόν εσωτερικό μας κόσμο. Ακόμη, νά δίνει δύναμη σ' εκείνα τά μέλη τού σώματος μέ τά οποία κάνουμε τίς περισσότερες πράξεις: (π.χ. τά χέρια είναι τά μέλη πού εκτελούν τίς εντολές τού μυαλού μας).
      Τό αγιασμένο έλαιο επ΄ουδενί δέν πετιέται!!! Πρέπει να φυλάσσεται στο εικονοστάσι του σπιτιού μας και χριζόμαστε σε τακτά χρονικά διαστήματα, ή πρέπει νά καίγεται στό κανδήλι μέχρι τέλους. Μετά τήν πλήρη καύση, η καντηλήθρα καί όσα χρησιμοποιηθούν γιά τό καθάρισμα τού έσωθεν περιεχομένου, καίγονται σέ ασφαλή τόπο ή τα πηγαίνουμε στην εκκλησία μας για να τοποθετηθούν από τον ιερέα στο χωνευτήρι του ναού. 

         "Παρεξηγημένες εκδοχές τού Μυστηρίου"

1. Πρώτα απ’όλα, ορισμένοι θεωρούν ότι μέ τήν συγχωρητική ευχή τού ευχελαίου αναπληρώνουν τήν εξομολόγηση, πού δέν κάνουν γιά διάφορους λόγους. Η συγχωρητική ευχή τού ευχελαίου δέν καταργεί τήν εξομολόγηση. Η συγχώρηση τών αμαρτιών, πού παρέχεται στό μυστήριο τού ευχελαίου, δέν αναφέρεται στά αμαρτήματα πού γνωρίζουμε καί δέν εξομολογούμαστε, αλλά σέ όσα μικρά ξεχάσαμε ή αγνοούμε. Διότι κανένα μυστήριο τής Εκκλησίας δέν αναιρεί τό άλλο, αλλά τό ένα συμπληρώνει τό άλλο μέσα στό μεγάλο «μυστήριο» τής Εκκλησίας.
2. Μία άλλη παρεξήγηση συμβαίνει μέ τό αλεύρι, πού χρησιμοποιείται γιά τή στήριξη τών κεριών. Ορισμένοι πιστοί δέν αρκούνται στή χρίση μέ τό αγιασμένο έλαιο, αλλά ζητούν καί αλεύρι γιά διάφορες χρήσεις: νά τό βάλουν κάτω από τό μαξιλάρι τού παιδιού τους «γιά νά δείξει ο Θεός τό τυχερό τους», ή «γιά νά φύγει τό κακό από τό σπίτι», ή γιά νά τό αραιώσουν μέ νερό καί νά τό πιεί ο ασθενής. Επειδή τά παραπάνω εγγίζουν τήν δεισιδαιμονία, πρέπει νά τονίσουμε ότι τό μυστήριο ονομάζεται ευχέλαιο καί όχι «ευχάλευρο». 

Εκείνο πού αγιάζεται είναι τό λάδι καί όχι τό αλεύρι. 

3. Υπάρχει καί μία άλλη παρεξήγηση, πού συνιστά σύγχυση τού σκοπού τού ευχελαίου. Πολλοί ζητούν ευχέλαιο γιά νά εγκαινιάσουν τό καινούργιο τους σπίτι ή τό κατάστημα. Γιά τά σπίτια, τά καταστήματα, τά οχήματα καί όλα τά υπόλοιπα υπάρχουν οι αντίστοιχες αγιαστικές πράξεις. Ακόμη, δέν είναι καί λίγοι εκείνοι πού ζητούν από τόν ιερέα νά τελέσει αγιασμό καί ευχέλαιο μαζί, πράγμα πού δείχνει σύγχυση καί παρεξήγηση. Λές καί χρειάζεται περισσότερες από μία αγιαστικές πράξεις γιά νά ζητήσουμε τήν χάρη τού Θεού.
4. Μία άλλη παρεξήγηση συνδέεται μέ τήν αντίληψη ότι τό ευχέλαιο αφορά τούς ετοιμοθάνατους καί όσους γενικά βρίσκονται στήν τελική φάση τής ασθενείας τους. Παρατηρείται άλλοτε μία αποφυγή τελέσεως τού ευχελαίου από τό φόβο μήπως προκληθεί η επισπευσθεί ο θάνατος τού ασθενή. Ο φόβος αυτός, όμως, είναι αδικαιολόγητος. Οι συγγενείς φοβούνται νά τό πούν στόν ασθενή. Ο ασθενής φοβάται νά τό ζητήσει. Τό ευχέλαιο είναι γιά τήν υγεία καί τήν ζωή. Γιά υγεία καί ζωή μιλούν όλες οι αιτήσεις καί οι ευχές τού μυστηρίου.

      Τέλος, είναι δυνατό νά διατυπωθεί καί μία ένσταση: γιατί δέν θεραπεύει πάντοτε; Τό μυστήριο τού Ευχελαίου δέν συστάθηκε γιά νά καταργεί κάθε ασθένεια, τόν θάνατο καί τήν ιατρική επιστήμη. Πολλές φορές φέρνει έμμεση θεραπεία. Άλλωστε, η θεραπεία εξαρτάται από τήν πίστη τού ανθρώπου. Η ίδια χάρη παρέχεται σέ όλους: όλοι όμως δέν θεραπεύονται. Η θεραπεία μπορεί νά μήν είναι πάντοτε γιά τό ευρύτερο συμφέρον τού ανθρώπου. Παραμένει γιά νά παιδαγωγήσει ίσως τόν ασθενή καί νά τόν οδηγήσει μέ βεβαιότητα στήν εν Χριστώ σωτηρία, όποτε καί πάλι επιτυγχάνεται ο απώτερος σκοπός τού μυστηρίου.

« Χρίονται οι δούλοι του Θεού,  

εις ίασιν ψυχής τε και σώματος»