Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΑΣΧΑ ΤΟΥ 2022, ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΑΠΟ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ, ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ (Ιωάν. κ΄ 19-31)

"...ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὴν χεῖρά μου εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω."

     Την Κυριακή της 1ης Μαΐου, "Πρωτομαγιάς" του 2022, την στιγμή που ο θάνατος, ο λοιμός και η αρρώστια, πλανάται ακόμα από πάνω μας μετά από δυο και περισσότερα χρόνια, σε ύφεση βέβαια αλλά με υπαρκτές τις επιπτώσεις της πανδημίας και του κορωνοϊού της, μιας νόσου τόσο "ασεβούς" και τόσο "ανίερης", τόσο "ανευλαβούς", αλλά και "περίεργης" συνάμα, εορτάζει η Εκκλησία μας την Κυριακή του Αντίπασχα, μια Κυριακή που μας φέρνει όλους, δίχως άλλο, έμπροσθεν των ευθυνών μας ως χριστιανούς και μάλιστα ως Ορθοδόξους χριστιανούς. Και εξηγούμε... 

     Ήταν πέρυσι και πρόπερσι τέτοιον καιρό, Πάσχα του 2020 και 2021, που η πανδημία κατάφερε να μας κάνει άνω-κάτω, αλλά και να διχάσει αρχικά το Συνοδικό Σύστημα των Ιεραρχών της Εκκλησίας της Ελλάδος και εν συνεχεία και τους υπολοίπους των ιεραρχών μας και φυσικά μετά κλήρο  λαό του Θεού, κλείνοντας τις εκκλησιές του και οδηγώντας τους πιστούς μακριά από την λατρευτική ζωή της Μεγάλης Εβδομάδος αρχικά, κατόπιν της Αναστάσεως του Κυρίου και βέβαια κατά την Διακαινήσιμο Εβδομάδα,  οπότε και παρέμειναν οι Ιεροί Ναοί αμπαρωμένοι με τους ιερείς μόνους τους να προσεύχονται για τους απόντες από τις αναστάσιμες Ακολουθίες, ενορίτες τους. 

       Και τώρα, εν έτει 2022 ζήσαμε επιτέλους Πάσχα και Ανάσταση σχεδόν όπως παλαιότερα, πριν την έλευση του κορωνοϊού στην ζωή μας...με τα "επικείμενα νοσήματα" της όμως κραυγαλέα κοντά μας. Οι εκκλησιές της Ορθοδοξίας γέμισαν με πιστούς, η συμμετοχή στα δρώμενα της Μεγάλης Εβδομάδος ήταν αθρόα, η συμπροσευχή υπήρξε μαζική και έφθασε στα ουράνια, και η Αγία Ανατολική Ορθόδοξος Ελληνική Εκκλησία του Χριστού μας, βίωσε το Πάσχα, γιόρτασε την Λαμπρή και φυσικά την Ανάσταση του 2022, με τα ελάχιστα μέτρα και αυτές τις λίγες απαγορεύσεις που απέμειναν. Ανα-βίωσε παραδόσεις, ήθη, έθιμα, ταξίδεψε στο χωριό, χάρηκε, διασκέδασε και βοντοφώναξε το αναστάσιμο μήνυμα..."Χριστός Ανέστη" εκ νεκρών, για να πάρει την απάντηση...την επαλήθευση του γεγονότος αυτού από τον διπλανό του, τον οικείο, τον φίλο του, πως πράγματι..."Αληθώς Ανέστη" ο Κύριος!!!

    Χωρίς όμως η Εκκλησία μας και να λησμονεί τους χριστιανούς αδελφούς μας στην Ορθόδοξη Ουκρανία με έντονο το ελληνικό στοιχείο στον πληθυσμό της, μια χώρα η οποία έχει υποστεί έναν παράδοξο πόλεμο, από το πουθενά θαρρείς, και χωρίς κάποια  αιτία... φανερή τουλάχιστον, από ένα άλλο Ορθόδοξο επίσης κράτος, την Ρωσία και τον ηγέτη της, που ξαφνικά εποφθαλμιά την γη και τον πλούτο της γείτονος χώρας, μα περισσότερο αποζητά την υποταγή της χωρίς όρους και  προϋποθέσεις.  

Και η ζωή των αθώων αμάχων πολιτών στο μεσοδιάστημα να μην έχει την αξία που θα έπρεπε, αλλά χάνεται μέσα στην δίνη του πολέμου, προκαλώντας θάνατο, θλίψη,  ανείπωτο πόνο προσφυγιά, πείνα, αγωνία, τρόμο, θυμό, και άλλα συναισθήματα που στην "σωστή" αναλογία τους μπορούν να προκαλέσουν... ας πούμε έναν ακόμα  παγκόσμιο πόλεμο, ας πούμε μια ενεργειακή και οικονομική παγκόσμια κρίση, πρόσφατα μάλιστα άκουσα και την λέξη "επισιτιστική κρίση" και ταράχθηκα γιατί νόμιζα...ο κακομοίρης!!! ότι αυτά τα θέματα τα είχε λύσει η ανθρωπότητα προ πολλού.

     Παράλληλα, τώρα, μέσα στην Διακαινήσιμο Εβδομάδα, η Εκκλησία του Χριστού μας πανηγυρίζει τηρώντας κατά γράμμα το Συναξάρι των Αγίων της, με τις γιορτές της, του Αι Γιώργη, των νεοφανών Αγίων μας, Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, την Παναγίας μας "Ζωοδόχο Πηγή", να εναλλάσσονται η μια μετά την άλλη, για να νοιώσει στο τέλος της Εβδομάδος αυτής, την Κυριακή του Αντίπασχα, την Σωτήριο Ομολογία του Αποστόλου Θωμά, ή την Ψηλάφηση του Αποστόλου Θωμά, όπως την αναφέρει στην καθημερινότητα του  ο λαός του Θεού.

    Έτσι ενώ έχει κλείσει ήδη με το Μεγάλο Σάββατο η περίοδος της "χαρμολύπης" του "Τριωδίου", ανοίγει, με την λεγόμενη "Διακαινήσιμο Εβδομάδα", αυτήν την πανηγυρική εκκλησιαστική περίοδο, (το γιατί ονομάζετε έτσι η εβδομάδα που ακολουθεί μετά την Ανάσταση του Χριστού, θα το ανακαλύψετε κάνοντας κλικ στον σύνδεσμο που φτιάξαμε για εσάς) 
δίνοντας άμεσα την θέση της σε μια άλλη όμορφη εκκλησιαστική περίοδο, που ήδη άρχισε από την Ανάσταση του Κυρίου μας, και θα ολοκληρωθεί με την εορτή της Κυριακής των Αγίων Πάντων, αυτήν του "Πεντηκοσταρίου", η οποία και περιλαμβάνει την Κυριακὴ τοῦ Πάσχα, την Κυριακὴ τοῦ Θωμᾶ, την Κυριακὴ τῶν Μυροφόρων, την Κυριακὴ τοῦ Παραλύτου, την Κυριακὴ τῆς Σαμαρείτιδος, την Κυριακὴ τοῦ Τυφλοῦ την Πέμπτη της Ἀναλήψεως, την Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πατέρων της Α´ Οἰκουμενικής Συνόδου, και τέλος την Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς.

"Χριστός Ανέστη"..."Αληθώς Ανέστη", αδελφοί μου, μέχρι και την Ανάληψη του Κυρίου μας!!!

"...καί ἀπεκρίθη Θωμᾶς καί εἶπεν αὐτῷ· ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου. 
λέγει αὐτῷ ὁ  Ἰησοῦς· ὅτι ἑώρακάς με, πεπίστευκας· μακάριοι οἱ μή ἰδόντες καί πιστεύσαντες."

        Αργά το απόγευμα της ημέρας της Αναστάσεως οι δέκα μαθητές χωρίς τον Θωμά είναι συγκεντρωμένοι σ’ ένα σπίτι στην Ιερουσαλήμ. Κι ενώ οι καρδιές τους είναι βαθιά πληγωμένες από τα γεγονότα της Παρασκευής και οι θύρες του σπιτιού κλειδαμπαρωμένες, ξαφνικά εμφανίζεται ο αναστημένος Κύριος ανάμεσά τους και τους λέει: «Εἰρήνη ὑμῖν». κι αμέσως τους δείχνει τα σημάδια των πληγών του, για να πεισθούν ότι είναι ο ίδιος ο Διδάσκαλός τους που αναστήθηκε. 

        Πόσο γρήγορα άλλαξαν όλα, πώς τόσο ξαφνικά η χαρά πλημμύρισε τις καρδιές τους! Και ο Κύριος τους ξαναλέει: «Εἰρήνη ὑμῖν»· όπως με απέστειλε ο Πατέρας μου στον κόσμο για το έργο της σωτηρίας των ανθρώπων, έτσι κι εγώ στέλνω εσάς να συνεχίσετε το έργο μου. Και τους μετέδωσε πνοή ουράνιας ζωής εμφυσώντας στο πρόσωπό τους και λέγοντας: «Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον». Όσων ανθρώπων τις αμαρτίες θα συγχωρείτε, θα είναι συγχωρημένες από τον Θεό, και όποιων δεν τις συγχωρείτε, θα μένουν ασυγχώρητες.

        Σε λίγο ο Κύριος έγινε άφαντος. Η ημέρα όμως εκείνη χαράχθηκε ανεξίτηλα στην καρδιά τους ως η ιερότερη της ζωής τους. Ήταν η ημέρα εκείνη, η μία των Σαββάτων, η Κυριακή της Αναστάσεως. Αυτήν ακριβώς τη σημασία της ημέρας θέλει να τονίσει ο ιερός ευαγγελιστής Ιωάννης. Γι’ αυτό και επαναλαμβάνει: «τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων...».

      Βέβαια οι άγιοι Απόστολοι δεν είχαν καταλάβει αμέσως τη σημασία εκείνης της πρώτης Κυριακής στην ιστορία του κόσμου. Όμως ο ίδιος ο Κύριος κατέδειξε την ιερή θέση της, ευθύς εξαρχής. Αυτός την ευλόγησε με την Ανάστασή Του. Αυτός οικονόμησε έτσι τα πράγματα, ώστε να είναι συναγμένοι την ημέρα εκείνη οι άγιοι Απόστολοι για να τους προσφέρει τα αγαθά της Αναστάσεώς Του. Ημέρα Κυριακή πάλι, μετά από οκτώ μέρες, εμφανίζεται στους ένδεκα. Ημέρα Κυριακή κατόπιν αποστέλλει το Άγιο Πνεύμα στους μαθητές του. Ημέρα Κυριακή αργότερα αποκαλύπτεται στην Πάτμο στον ευαγγελιστή Ιωάννη. 

      Ο Αναστάς Κύριος είναι παρών μέσα στο λαό του κάθε μέρα, ιδιαιτέρως όμως κάθε Κυριακή ζητά από τους πιστούς όλων των αιώνων να είμαστε συναγμένοι για να Τον δούμε με τα μάτια της ψυχής μας και να Τον "ψηλαφήσουμε". Κι εκείνος να μας ευλογήσει και να μας μεταδώσει την ειρήνη του. Να εγκαταστήσει μέσα μας ανάπαυση και χαρά. Να μας προσφέρει δια των λειτουργών Του, των ιερέων Του, την συγχώρηση των αμαρτιών μας. Θέλει να μας κάνει συνδαιτυμόνες στο δείπνο Του. Να μας προσφέρει τα ακριβότερα δώρα Του, το Τίμιο Σώμα Του και το Άχραντο Αίμα Του. 

       Μας περιμένει κάθε Κυριακή στην Εκκλησία Του, να μας δώσει δύναμη νέας ζωής. Ώστε να σκορπιστούμε κατόπιν στα σπιτικά μας και να μεταδώσουμε την εμπειρία που ζήσαμε μαζί Του στον Ναό της Ενορίας μας αυτήν την ευλογημένη από τον ίδιο, ημέρα της Κυριακής. Ώσπου να γίνει όλη η ζωή μας μια Κυριακή αιώνια, αληθινή. Ας μην απουσιάζουμε λοιπόν καμία Κυριακή, γιορτή και σχόλη, Πάσχα και Ανάσταση μαζί, από το Ναό του Θεού.

 Ο Θωμάς δυστυχώς απουσίαζε από την σύναξη αυτή της Κυριακής. Κι όταν τον είδαν κάποια άλλη στιγμή οι μαθητές και γεμάτοι ενθουσιασμό του είπαν: «τον είδαμε τον Κύριο!», αυτός έλεγε: Εάν δεν Τον δω με τα μάτια μου και δεν βάλω το δάκτυλό μου στο σημάδι των καρφιών, δεν πρόκειται να πιστεύσω. Οκτώ μέρες μαρτυρικές πέρασε ο Θωμάς. Μέχρι την επόμενη Κυριακή· όταν ήταν και πάλι συναγμένοι οι μαθητές, μαζί τώρα με τον Θωμά.

        Οι θύρες του σπιτιού και πάλι κλειστές και ξαφνικά ήλθε και πάλι ο Ιησούς ανάμεσά τους λέγοντας: «Εἰρήνη ὑμῖν». Κι έπειτα στράφηκε στον Θωμά και του είπε: Έλα, Θωμά, φέρε το δάχτυλό σου εδώ στα σημάδια των πληγών μου, δες τα χέρια μου, βάλε το χέρι σου στην πλευρά μου, και μην αφήνεις τον εαυτό σου να κυριευθεί από απιστία, αλλά γίνε πιστός. Τότε ο Θωμάς σε μία έκρηξη χαράς αναφώνησε: Είσαι ο Κύριός μου και ο Θεός μου! Και ο Κύριος του απαντά: Πιστεύεις επειδή με είδες! Είναι μακάριοι αυτοί που θα πιστέψουν σε μένα χωρίς να με έχουν δει.

Η Παναγία παραδίδει την Αγία Ζώνη της,
 στον Απόστολο Θωμά. 

        Γιατί όμως ο Θωμάς έδειξε τέτοια δυσπιστία; Πώς δεν θυμήθηκε τις προρρήσεις του Κυρίου για την Ανάστασή του; Πώς δεν θυμήθηκε την ανάσταση του υιού της χήρας της Ναΐν και του Λαζάρου που τις είχε δει με τα μάτια του; Και τώρα γιατί, ενώ οι άλλοι μαθητές τον διαβεβαίωναν, παρέμεινε δύσπιστος;

        Ο Θωμάς βέβαια είχε κάποια δυσκολία. Θυμίζουμε πως έλειψε από την πρώτη επαφή του Χριστού με τους Αποστόλους μετά την Ανάσταση Του, για να έχουμε όμως σήμερα όλοι εμείς την συνταρακτική Ομολογία του, "Ο Κύριος μου και ο Θεός μου", όπως αργότερα ήταν θέλημα Θεού να λείψει και από την Κοίμηση της Παναγίας μας, για να έχουμε σήμερα όμως και πάλι όλοι εμείς της Τιμία Ζώνη της, που του την παρέδωσε παρακαταθήκη και θησαυρό της Πίστης μας. 

      Ήταν λοιπόν ένας χαρακτήρας συναισθηματικός, ευαίσθητος και μελαγχολικός. Ο θάνατος του λατρευτού του Κυρίου ασφαλώς τον είχε βυθίσει σε κατάσταση απογοητεύσεως και μελαγχολίας. Εδώ όμως ακριβώς έκανε ένα τραγικό λάθος, απομονώθηκε από τους άλλους μαθητές. Γι’ αυτό και ταλανίστηκε πολύ τόσες μέρες. Οι άλλοι πανηγύριζαν κι αυτός υπέφερε. Δεν ήταν βέβαια άπιστος, αλλά βρισκόταν σε κατάσταση κρίσιμη. Κινδύνευε πολύ.

          Και ο Κύριος συγκαταβαίνει στην ολιγοπιστία του Θωμά. Κι έρχεται την ίδια μέρα και ώρα, στον ίδιο τόπο, με τον ίδιο τρόπο, λέγοντας τα ίδια λόγια, για να επαναφέρει το Θωμά στην πίστη. Και με μία τρυφερότητα μοναδική του δείχνει ότι γνωρίζει το δράμα που πέρασε και θέλει να τον οδηγήσει σε πίστη και μετάνοια. 

       Διδάσκει όμως ταυτόχρονα κι αυτόν και όλους μας να μην απομονωνόμαστε ποτέ όταν μας ζώνουν λογισμοί αμφιβολιών και απογοητεύσεων. Διότι έτσι κινδυνεύουμε. Αλλά να προστρέχουμε στο έλεος του Κυρίου μας, μέσα στην κοινωνία των πιστών, στην Αγία μας Εκκλησία, τώρα που επιτέλους επιχειρείτε η περίφημη "επανεκκίνηση" της, μετά από δυο και πλέον έτη, "και των θυρών κεκλεισμένων" που πέρασε...ας ευχηθούμε ανεπιστρεπτί αυτήν την φορά και χωρίς τα παλαιότερα άνοιξε-κλείσε κατά το δοκούν, με την πλήρη αποκατάσταση της λειτουργίας της λατρείας, για να λάβουμε τότε  πίστη και δύναμη, χαρά κι ελπίδα, και πάλι, με την συχνή Θεία Κοινωνία μας μαζί Του, την συχνή εξομολόγηση και όλα τα Ιερά Μυστήρια, τα όπλα δηλαδή που ο ίδιος μας έδωσε για να αντιστεκόμαστε στην κάθε λογής παραπλάνηση του διαβόλου. Και τότε, μα και πάντα να αναφωνούμε μαζί με τον Θωμά...

 «Ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου»!

*παρακάτω, δείτε αν θέλετε, το Ευαγγέλιο της Κυριακής του Θωμά, 

σε πρωτότυπο κείμενο, αλλά και σε νεοελληνική απόδοση...

Το Ευαγγέλιον 

της Κυριακής του Θωμά

(Ιωάν. κ΄ 19-31)

Πρωτότυπο κείμενο:

Οὔσης οὖν ὀψίας τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων, καί τῶν θυρῶν κεκλεισμένων ὅπου ἦσαν οἱ μαθηταὶ συνηγμένοι διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων, ἦλθενὁ Ἰησοῦς καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον, καὶ λέγει αὐτοῖς· εἰρήνη ὑμῖν.

Καὶ τοῦτο εἰπὼν ἔδειξεν αὐτοῖς τὰς χεῖρας καὶ τὴν πλευρὰν αὐτοῦ. Ἐχάρησαν οὖν οἱ μαθηταὶ ἰδόντες τὸν Κύριον. Εἶπεν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς πάλιν· εἰρήνη ὑμῖν. Καθὼς ἀπέσταλκέ με ὁ πατήρ, κἀγὼ πέμπω ὑμᾶς. Καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς· λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον· ἄν τινων ἀφῆτε τὰς ἁμαρτίας, ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων κρατῆτε, κεκράτηνται.

Θωμᾶς δὲ εἷς ἐκ τῶν δώδεκα, ὁ λεγόμενος Δίδυμος, οὐκ ἦν μετ’ αὐτῶν ὅτε ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς. Ἔλεγον οὖν αὐτῷ οἱ ἄλλοι μαθηταί· ἑωράκαμεν τὸν Κύριον. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὴν χεῖρά μου εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ, οὐ μὴ πιστεύσω.

Καὶ μεθ’ ἡμέρας ὀκτὼ πάλιν ἦσαν ἔσω οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ Θωμᾶς μετ’ αὐτῶν. Ἔρχεται ὁ Ἰησοῦς τῶν θυρῶν κεκλεισμένων, καὶ ἔστη εἰς τὸ μέσον καὶ εἶπεν· εἰρήνη ὑμῖν. Εἶτα λέγει τῷ Θωμᾷ· φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ ἴδε τὰς χεῖράς μου, καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν μου, καὶ μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός. Καὶ ἀπεκρίθη Θωμᾶς καὶ εἶπεν αὐτῷ· ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου. Λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· ὅτι ἑώρακάς με, πεπίστευκας· μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες.

Πολλὰ μὲν οὖν καὶ ἄλλα σημεῖα ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς ἐνώπιον τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ἃ οὐκ ἔστι γεγραμμένα ἐν τῷ βιβλίῳ τούτῳ· ταῦτα δὲ γέγραπται ἵνα πιστεύσητε ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, καὶ ἵνα πιστεύοντες ζωὴν ἔχητε ἐν τῷ ὀνόματι αὐτοῦ.

Απόδοσις σε απλή γλώσσα:

Κατὰ τὴν ἑσπέραν τῆς ἡμέρας ἐκείνης, τῆς πρώτης τῆς ἑβδομάδος, καὶ ἐνῷ οἱ πόρτες ἦσαν κλειστές, ἐκεῖ ὅπου ἦσαν συγκεντρωμένοι οἱ μαθηταί, διότι ἐφοβοῦντο τοὺς Ἰουδαίους, ἦλθε ὁ Ἰησοῦς καὶ στάθηκε εἰς τὸ μέσον καὶ τοὺς λέγει, «Εἰρήνη νὰ εἶναι μαζί σας».

Ὅταν εἶπε αὐτό, τοὺς ἔδειξε τὰ χέρια του καὶ τὴν πλευράν του. Οἱ μαθηταὶ ἐχάρησαν διότι εἶδαν τὸν Κύριον. Ὁ Ἰησοῦς τοὺς εἶπε καὶ πάλιν, «Εἰρήνη νὰ εἶναι μαζί σας. Καθὼς ἔστειλε ἐμὲ ὁ Πατέρας καὶ ἐγὼ στέλνω ἐσᾶς». Ὅταν εἶπε αὐτό, ἐφύσησε εἰς τὸ πρόσωπον καὶ τοὺς λέγει, «Λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον· ἐὰν συγχωρέσετε τὶς ἁμαρτίες κανενὸς τοῦ εἶναι συγχωρημένες· ἂν κανενὸς δὲν τὶς συγχωρήσετε, θὰ μείνουν ἀσυγχώρητες».

Ὁ Θωμᾶς, ἕνας ἀπὸ τοὺς δώδεκα, ὁ ὀνομαζόμενος Δίδυμος, δὲν ἦτο μαζί τους ὅταν ἦλθε ὁ Ἰησοῦς. Τοῦ εἶπαν λοιπὸν οἱ ἄλλοι μαθηταί, «Εἴδαμε τὸν Κύριον». Αὐτὸς δὲ τοὺς εἶπε, «Ἐὰν δὲν ἰδῶ εἰς τὰ χέρια του τὸ σημάδι ἀπὸ τὰ καρφιὰ καὶ δὲν βάλω τὸ δάκτυλό μου εἰς τὸ σημάδι ἀπὸ τὰ καρφιὰ καὶ δὲν βάλω τὸ χέρι μου εἰς τὴν πλευράν του, δὲν θὰ πιστέψω».

Ὕστερα ἀπὸ ὀκτὼ ἡμέρες ἦσαν πάλιν μέσα εἰς τὸ σπίτι οἱ μαθηταί του καὶ ὁ Θωμᾶς μαζί τους. Ἔρχεται ὁ Ἰησοῦς, ἐνῷ οἱ πόρτες ἦσαν κλειστές, ἐστάθηκε εἰς τὸ μέσον καὶ εἶπε, «Εἰρήνη νὰ εἶναι μαζί σας». Ἐπειτα λέγει εἰς τὸν Θωμᾶν, «Φέρε τὸ δάκτυλό σου ἐδῶ καὶ κύτταξε τὰ χέρια μου καὶ φέρε τὸ χέρι σου καὶ βάλε το εἰς τὴν πλευράν μου καὶ μὴ γίνεσαι ἄπιστος ἀλλὰ πιστός». Ὁ Θωμᾶς τοῦ ἀπεκρίθη, «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου». Ὁ Ἰησοῦς τοῦ λέγει, «Ἐπειδὴ μὲ εἶδες, ἐπίστεψες. Μακάριοι εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ δὲν μὲ εἶδαν καὶ ὅμως ἐπίστεψαν».

Καὶ ἄλλα πολλὰ θαὐματα ἔκανε ὁ Ἰησοῦς ἐνώπιον τῶν μαθητῶν του, τὰ ὁποῖα δὲν εἶναι γραμμένα εἰς τὸ βιβλίον τοῦτο. Αλλ’ αὐτὰ ἔχουν γραφῆ γιὰ νὰ πιστέψετε ὅτι ὁ Ἰησοῦς εἶναι ὁ Χριστὸς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ καὶ πιστεύοντες νὰ ἔχετε ζωὴν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ.