Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΦΩΤΕΙΝΗ, Η ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΑ (26/2 & ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ ΑΠΟ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ, "ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΙΤΕΙΔΟΣ")

1ον Μεγαλυνάριον
Χαίροις Ἰσαπόστολε Φωτεινή, ἡ ζωῆς τό ὕδωρ, δεξαμένη παρά Χριστοῦ· χαίροις ἡ ἐν Ῥώμῃ, ἀθλήσασα ἀνδρείως, σύν πᾶσι τοῖς οἰκείοις, Χριστός δοξάσασα.
2ον Μεγαλυνάριον
Τήν ἐκ Σαμαρείας νύμφην Χριστοῦ, καί ἀξιωθείσαν, ὁμιλίας τῆς παρ’ αὐτοῦ, Φωτεινήν τήν θείαν, ὑμνήσωμεν ἀξίως, ὡς Μάρτυρα Κυρίου, καί Ἰσαπόστολον.

Η Αγία Φωτεινή καταγόταν από την Σαμάρεια και συγκεκριμένα από μια μικρή πόλη που λέγονταν Συχάρ.  Δυστυχώς δεν βάδισε τον καλό δρόμο. Ζούσε στην αμαρτία. Άλλαζε αλληλοδιαδόχως τους άνδρες, ενώ ήταν στιγματισμένη από την μικρή κοινωνία της Σαμάρειας. Γι' αυτό άλλωστε την βλέπουμε να πηγαίνει για νερό στο πηγάδι το καταμεσήμερο, πού ησύχαζαν οι άλλοι και ήταν ερημιά.
Ένα μεσημέρι όμως συνάντησε εκεί τον Ιησού, ο οποίος επίτηδες πέρασε από εκεί για να σώσει αυτό το απολωλός πρόβατο. Ο Κύριος της ζήτησε νερό. Εκείνη παραξενεύθηκε. Πώς συ, πού είσαι Ιουδαίος, ζητάς νερό από μένα πού είμαι  Σαμαρείτισσα; «Οὐ συγχρῶνται Ἰουδαῖοι Σαμαρείταις». Ο Ιησούς φανέρωσε σ' αυτήν όλη τη ζωή της. Ο Κύριος είπε στην Αγία, ότι Αυτός είναι «τό ὕδωρ τό ζῶν», δηλαδή η αστείρευτη πηγή του Αγίου Πνεύματος. Της αποκάλυψε ότι αυτός είναι ο Μεσσίας. Αλλά και η γυναίκα αυτή έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον. Μετανόησε και έτρεξε αμέσως στην πόλη Συχάρ και καλεί τους συμπατριώτες της να πάνε στο Χριστό. Βγήκαν, τότε οι Σαμαρείται και ήλθαν στο Χριστό και πίστεψαν σ’ αυτόν. Τον παρεκάλεσαν δε να παραμείνει στην πόλη τους και Αυτός έμεινε μαζί τους για δυο ημέρες.
Αυτή η μακαρία γυναίκα, μετά την Ανάληψη του Κυρίου στους ουρανούς και την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους κατά την ημέρα της Πεντηκοστής, βαπτίστηκε από τους Αποστόλους, μαζί με τους δυο υιούς της και τις πέντε αδελφές της. Όλοι πάλι μαζί ακολούθησαν τους Αποστόλους, κήρυτταν την πίστη του Χριστού, από τόπο σε τόπο και από χώρα σε χώρα. Γύρισαν πολλούς ειδωλολάτρες από την ασέβεια στην πίστη του Χριστού. Η Αγία Φωτεινή έφθασε  κηρύττοντας την Αλήθεια που άκουσε με τα ίδια τα αυτιά της, στην Συρία, στην Φοινίκη, την Παλαιστίνη, στην Αίγυπτο, στην Καρχηδόνα και σε άλλα μέρη της Αφρικής, για να καταλήξει στην Ρώμη, όπου και μαρτύρησε. 

Και να σκεφτεί κανείς ότι τότε δεν ήταν εύκολο να περιοδεύει μια γυναίκα. Οι γυναίκες εκείνη την εποχή, όπως όλοι γνωρίζουμε, έμεναν στον γυναικωνίτη, ενώ οι δραστηριότητες τους ήταν πολύ περιορισμένες. Η    Αγία μας όμως είχε τόση αγάπη στον Χριστό, ώστε έκανε πραγματικότητα και τα πιο δύσκολα κατορθώματα. Γι'  αυτό και η Αγία μας Εκκλησία την ονόμασε Ισαπόστολο, έναν τίτλο τον οποίο έδωσε σε ελάχιστα πρόσωπα μέσα στην αρχέγονη ιστορία της. 
Εμείς ας δούμε με το άρθρο μας αυτό που δημοσιεύουμε επί τη ευκαιρία της "Κυριακής της Σαμαρείτιδος", της Ε΄ από το Πάσχα, λεπτομέρειες από την ζωή της, μα περισσότερο ας γνωρίσουμε πτυχές από το απίστευτο μαρτύριο της, αυτό που της χάρισε τον "αμαράντινον στέφανον της αγιότητας" μαζί με όλους τους συνεργάτες της, που την ακολούθησαν μέχρι τέλους.
Ο Ι. Ναός της Αγ. Φωτεινής στην Σμύρνη.
Κατά την εποχή εκείνην βασίλευε στη Ρώμη ο ασεβέστατος και σκληρότατος βασιλεύς ο Νέρων (54 - 68) μ. Χ. Ο Νέρων σαν ειδωλολάτρης δεν μπορούσε να βλέπει και να ακούει να πληθαίνουν οι Χριστιανοί και κήρυξε μεγάλο διωγμό εναντίον τους. Μετά το Μαρτύριο των Κορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, ζητούσαν οι διώκτες τους μαθητές του και όλους εκείνους, πού πίστευαν στο Χριστό. Αγωνίζονταν οι μωροί, να εξαλείψουν από τον κόσμο το όνομα του Χριστού.
Τον καιρόν εκείνον η Αγία Φωτεινή μαζί με τον μικρότερο υιό της τον Ιωσήν ήταν στην Καρθαγένην, πόλη της Βορείου Αφρικής και κήρυττε με θάρρος το Ευαγγέλιο του Χριστού. Ο Βίκτωρ ο μεγαλύτερος υιός της, ήταν στρατιώτης στο στράτευμα των Ρωμαίων. Επειδή κατάφερε μεγάλες ανδραγαθίες και νίκες στον πόλεμο, πού είχαν οι Ρωμαίοι εναντίον των Αβάρων, πού κατέτρεχαν τους τόπους τους, ο βασιλεύς Νέρων τον έκανε στρατηλάτη. Μη γνωρίζοντας όμως ότι ήταν Χριστιανός τον έστειλε στην Ιταλία, για να τιμωρεί όλους τους Χριστιανούς, πού βρίσκονταν εκεί.
Τότε ο Σεβαστιανός, ο Δούξ της Ιταλίας, προσπάθησε να συμβουλέψει τον Βίκτωρα να εκτελεί τις διαταγές που έδωσε ο βασιλιάς και να βασανίζει τους Χριστιανούς. Ο στρατηλάτης Βίκτωρ αρνιόταν να δεχτεί να πράξει κάτι τέτοιο και να σταματήσει να κηρύττει τον Χριστό. Ο Δούξ συνέχισε να επιμένει να συμβουλεύει τον Βίκτωρα να εκτελεί τις διαταγές του βασιλιά ώσπου κάποια μέρα τυφλώθηκε, έπεσε κάτω και έμεινε άφωνος από τους σφοδρούς και αβάσταχτους πόνους των ματιών. Τον σήκωσαν αμέσως όσοι ήταν εκεί και τον έβαλαν σε ένα κρεβάτι όπου έμεινε τρεις ημέρες άφωνος, χωρίς να μπορεί να μιλήσει. Την τέταρτη μέρα φώναξε μεγαλοφώνως και είπε:  "Ένας είναι ο Θεός, ο Θεός των Χριστιανών."

Κατόπιν ο Σεβαστιανός κατηχήθηκε από τον Βίκτωρα, εις την πίστη του Χριστού και βαπτίστηκε. Μόλις βγήκε από την κολυμβήθρα, αμέσως ήλθε το φως των ματιών του και δόξασε τον Θεό. Άμα είδαν οι άλλοι ειδωλολάτρες το παράδοξο αυτό θαύμα, φοβήθηκαν μήπως επειδή δεν πιστεύουν πάθουν εκείνο, πού έπαθε ο Δούξ και έτρεξαν όλοι στον Βίκτωρα Εκείνος με ευχαρίστηση τους κατήχησε στην πίστη του Χριστού και τους βάπτισε.
Όταν ο Νέρων μαθαίνει το γεγονός αυτό οργίζεται πολύ και αφού διαπιστώνει πως ο Βίκτωρ ο μέγας στρατηλάτης του και ο Δούξ Σεβαστιανός κηρύττουν από κοινού πλέον το κήρυγμα του Πέτρου και του Παύλου και των άλλων Αποστόλων και οδηγούν πολλούς Έλληνες στην πίστη του Χριστού, γίνεται έξαλλος. Επίσης έμαθε ότι η μητέρα του στρατηλάτη Βίκτωρος μαζί με τον άλλον υιό της Ιωσήν, είχαν σταλεί από τους Αποστόλους στην Καρθαγένη και κάνουν και αυτοί τα ίδια. Από όλα αυτά, άναψε ολόκληρος από θυμό και έστειλε στρατιώτες να φέρουν στην Ρώμη όλους τους Χριστιανούς άνδρες και γυναίκες.

Π
Νέα & Παλαιά Σμύρνη με τις εκκλησίες τους ίδιες,
προς τιμήν της Αγίας Φωτεινής της Σαμαρείτιδος.
ριν ξεσπάσει ο Νέρων την οργή του πάνω στους χριστιανούς, φανερώνεται ο Κύριος και τους λέγει: 
"Μη φοβείσθε. Δεύτε πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, κάγω αναπαύσω υμάς." 
Μη φοβείσθε, διότι εγώ είμαι μαζί σας και θα νικηθεί ο Νέρων μαζί με τους συντρόφους του. Έπειτα είπε στον Βίκτωρα. Από τώρα και στο εξής το όνομά σου θα είναι Φωτεινός, διότι από σένα θα φωτισθούν πολλοί και θα πιστέψουν σε μένα. Επίσης του είπε να δυναμώσει τον Σεβαστιανό  στο μαρτύριο που επέρχεται με τα λόγια του, ενώ του αποκάλυψε πως θα είναι μακάριος και καλότυχος εκείνος πού θα αγωνιστεί ως το τέλος.

Αυτά είπε ο Κύριος και ανέβει στους ουρανούς, ενώ φανερώθηκαν και στην Αγία Φωτεινή όλα εκείνα πού επρόκειτο να συμβούν και σ’ αυτήν και γι' αυτό εκκίνησε από την Καρθαγένη μαζί με πλήθος Χριστιανών και επήγε στην Ρώμη.

Τότε ταράχθηκε όλη η πόλη της Ρώμης, και ρωτούσαν ο ένας τον άλλον οι Ρωμαίοι και έλεγαν ποια είναι αυτή, πού ήλθε εδώ με τόσο πλήθος; Αλλά η Αγία κήρυττε με μεγάλο θάρρος τον Χριστό. Η Αγία Φωτεινή παρουσιάστηκε στον Νέρωνα μαζί με τον υιό της Ιωσήν και τους ανθρώπους που την ακολούθησαν και μάλιστα με θάρρος του ανήγγειλε ότι ήρθαν για να τον διδάξουν να πιστέψει και αυτός στον Χριστό. 
Την στιγμήν εκείνην ο Δούξ Σεβαστιανός και ο Βίκτωρ ο στρατηλάτης ήλθαν από την κάτω Ιταλία. Ο Νέρων με βλέμμα άγριο τους ζήτησε να αρνηθούν τον Χριστό γιατί αλλιώς θα πέθαιναν με κακό θάνατο. Οι Άγιοι αφού σήκωσαν τα μάτια στον ουρανό, είπαν:
—Μη γένοιτο ποτέ, Χριστέ Βασιλεύ, να σε αρνηθούμε και να αποχωρίσουμε από την πίστη Σου και την αγάπη Σου. 

Και ο Νέρων τους λέγει:
—Όλοι σας συμφωνήσατε να τιμωρηθείτε για τον Ναζωραίο και να πεθάνετε γι αυτόν;

Η Αγία Φωτεινή του απάντησε με θάρρος: 
—Ναι όλοι μας χαρούμενοι και ευχαριστημένοι θα πεθαίνουμε για την αγάπη του Κυρίου μας.

Το φρέαρ του Ιακώβ.
Τα λόγια αυτά ήταν αφορμή να δώσει διαταγή ο Νέρων να συντρίψουν τους αρμούς των χειρών τους με σιδερένιες σφύρες και έτσι άρπαξαν οι υπηρέτες τους Αγίους και τους έφεραν στο τόπο των βασανιστηρίων. Εκεί αφού έβαλαν τα χέρια πάνω στο αμόνι, άρχισαν οι φονιάδες εκείνοι να τους κτυπούν με τα σιδερένια σφυριά. Από τις τρεις η ώρα έως στις έξι, άλλαξαν τρεις φορές βάρδια εκείνοι πού τους κτυπούσαν, ενώ οι μάρτυρες δεν έπαθαν τίποτε. 
Τούτο το 
παράδοξο θαύμα, όταν το άκουσε ο Νέρων δεν ταράχθηκε, γιαυτό  και πρόσταξε να κοπούν τα χέρια τους. Παρευθύς οι υπηρέτες πήραν την Αγία Φωτεινή, έβαλαν τα χέρια της επάνω στο αμόνι και άρχισαν να τα κτυπούν με τις μαχαίρες χωρίς να παθαίνουν τίποτε. Αντίθετα εκείνοι, πού κτυπούσαν παρέλυσαν και έπεσαν κάτω σαν νεκροί. Η Αγία Φωτεινή όμως έμεινε αβλαβής και ευχαριστούσε τον Θεό λέγουσα: 
«Κύριος, ἐμοί βοηθός καί οὐ φοβηθήσομαι τί ποιήσει μέ ἄνθρωπος»
Άρχισε λοιπόν ο Νέρων να απορεί και να διαλογίζεται, τι να πράξει άλλο για να νικήσει τους μάρτυρες και να τους φέρει με το μέρος του.
Ο Μητροπολιτικός Ναός της Ι.Μ. Ν. Σμύρνης.

Τούς μεν άνδρες προστάζει να τους βάλουν σε σκοτεινή φυλακή. Τις γυναίκες, την Αγία Φωτεινή και τις πέντε αδελφές της, να τις φέρουν μέσα στο χρυσό κουβούκλιο, να ετοιμάσουν χρυσό τραπέζι και επτά θρόνους χρυσούς και φορέματα πολλά και στολίδια και ζώνες χρυσές. Έπειτα πρόσταξε και την θυγατέρα του Δομνίνα, να πάει και αυτή στο κουβούκλιο μαζί με τις δούλες της, για να είναι μαζί με τις Αγίες. Νόμιζε, ο ματαιόφρων, ότι με αυτά τα δειλιάσματα θα μεταστρέψει τη γνώμη τους. Αλλά πλανήθηκε ο δόλιος γιατί οι Αγίες είχαν το νουν τους μόνον στον ουρανό και αυτά όλα τα περιφρονούσαν σαν σκύβαλα και δεν ήθελαν, ούτε καν να τα βλέπουν. Το μεγαλύτερο δώρο όμως για αυτές δεν ήταν τα χρυσά και τα μαλάματα, αλλά ήταν η Δομνίνα, η κόρη του,  όμως πού να το φαντασθεί τότε ο ανόητος άπιστος.
—Χαίρε η νύμφη τού Κυρίου μου! της είπε η Αγία Φωτεινή.
—Χαίροις και συ Κυρία, της απάντησε η Δομνίνα, η Λαμπάς του Χριστού.

Άμα άκουσε η Αγία Φωτεινή την Δομνίνα πού είπε το όνομα του Χριστού, χάρηκε πολύ και αφού ευχαρίστησε τον Κύριο, την αγκάλιασε και την φίλησε. Έπειτα την κατήχησε στην πίστη του Χριστού μαζί με τις εκατό δούλες της και τις βάπτισε όλες. Την Δομνίνα, την ονόμασε Ανθούσα. Η Ανθούσα η μακαρία αυτή κόρη, πού βρήκε τη σωτηρία της ψυχής της με το βάπτισμα, παρακάλεσε αμέσως την μεγαλύτερη θεραπαινίδα της να δώσει στους φτωχούς όλα τα χρυσά κοσμήματά της και τα χρήματά της, τα οποία ήταν μέσα στο κουβούκλιο.
Ο Νέρων, όταν τα έμαθε όλα αυτά, λυπήθηκε πολύ. Αναστέναξε από τα βάθη της καρδιάς του, οργίστηκε εναντίον των Αγίων, και διέταξε να ανάψουν ένα μεγάλο καμίνι και να το καίνε αδιάκοπα επί επτά ημέρες και κατόπιν να βάλουν μέσα σ’ αυτό την Αγία Φωτεινή και όλη τη συνοδεία τους άνδρες και γυναίκες και να τούς αφήσουν εκεί μέσα επί τρεις ημέρες.
Περίεργος αρχιτεκτονικός ρυθμός, 
ο Ι. Ν. Αγ. Φωτεινής στην Μαντινεία της Λακωνίας.

Όλα αυτά έγιναν και αφού πέρασαν οι τρεις ημέρες, νομίζοντας ο τύραννος, ότι κατακάηκαν από την φωτιά, πρόσταξε να ανοίξουν το καμίνι και εάν εύρουν εκεί μέσα τα οστά των Μαρτύρων να τα ρίξουν στο ποτάμι, τον Τίβερη. Πράγματι οι στρατιώτες άνοιξαν το καμίνι, μα, αντί να εύρουν οστά, βρήκαν όλους τους Αγίους σώους και αβλαβείς, να δοξάζουν και να ευλογούν τον Θεό. Τούτο το εξαίσιο θαύμα, όταν το είδαν οι στρατιώτες, έμειναν εκστατικοί. Τέτοια θαύματα έβλεπαν τότε οι ειδωλολάτρες και άφηναν την πίστη στους κίβδηλους θεούς τους, και πίστευαν στο Χριστό.
Αλλά ο απαίσιος τύραννος, όταν άκουσε και αυτό το θαύμα, πρόσταξε να ποτίσουν τους Αγίους θανατηφόρα δηλητήρια. Μάλιστα για το σκοπό αυτό κάλεσαν το μάγο Λαμπάδιο, ο οποίος κατασκεύαζε τέτοια φαρμάκια. Πρώτα λοιπόν έδωσε ο ίδιος στην Αγία Φωτεινή το δηλητήριο. Και η μακαρία, όταν το πήρε στα χέρια της απευθύνθηκε στο Νέρωνα και του είπε πως γνώριζε ότι αυτό ήταν δηλητήριο, αλλά για να γνωρίσεις πως αυτός ο μάγος σου δεν έχει καμία δύναμη και καμία εξουσία πάνω της, αφού ο Χριστός την προστατεύει, πρωτύτερα από όλους θα το πιεί, "εις το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και Θεού", ενώ ύστερα θα το πιούν και όλοι οι υπόλοιποι. Ήπιαν λοιπόν όλοι οι Μάρτυρες το δηλητήριο. Με την βοήθεια όμως του Χριστού, έμειναν όλοι αβλαβείς, σαν να μη είχαν πιει τίποτε. Εδώ εφαρμόστηκε εκείνο, πού είπε ο Κύριος. 
«Καν θανάσιμον τί πίωσιν, οὐ μή αὐτούς βλάψει» (Μάρκ. Ιστ΄ 18).
Ο 
μάγος θαύμασε με όλα αυτά που έγιναν μπροστά στα μάτια του, και αφού το επανέλαβε αρκετές φορές αυτό με ισχυρότερα ακόμα δηλητήρια, μάζεψε όλα τα μαγικά βιβλία του και τα έριξε στην φωτιά και τα έκαψε, πιστεύοντας και αυτός στον Χριστό, και αμέσως βαπτίσθηκε παίρνοντας το όνομα Θεόκλητος. 
Ο Νέρων, όταν το έμαθε, πρόσταξε τους στρατιώτες να τον συλλάβουν και εκείνοι αφού τον άρπαξαν ανάμεσα από τους Αγίους, τον έφεραν έξω από την πόλη, όπου του έκοψαν το κεφάλι με το ξίφος. Έτσι έλαβε πριν από όλους τον στέφανο του Μαρτυρίου ο μακάριος Θεόκλητος. 
Εξοργισμένος και από την μεταστροφή του μάγου του, ο παρανοϊκός Νέρων, πρόσταξε να κόψουν τα νεύρα όλων, αρχίζοντας από την Μεγαλομάρτυρα Φωτεινή, ενώ κατά το διάστημα που τελούνταν αυτό το μαρτύριο, εκείνοι απλώς περιγελούσαν και κοροΐδευαν τον "μέγα" βασιλέα και τους θεούς του, πού δεν είχαν καμιά δύναμη επάνω τους. Το μαρτύριο αυτό είναι ένα από τα οδυνηρότατα, το οποίο και αυτό όμως το υπέμειναν, η Αγία Φωτεινή με την παρέα της που όλο και μεγάλωνε μέσα από τα θαύματα που επιτελούνταν το ένα μετά το άλλο.

Ο Νέρων βλέποντας, ότι μάλλον περίγελος έγινε σε όλους τους παρευρισκομένους, πρόσταξε να λιώσουν μολύβι και να το ανακατώσουν μαζί με θειάφι, και να το χύσουν μέσα στο στόμα της πολυάθλου Φωτεινής και στα νώτα των λοιπών Αγίων. Όταν οι στρατιώτες εκτελούσαν την προσταγή του βασιλέως και έχυναν το μολύβι στους Μάρτυρες, τότε οι άγιοι όλοι μαζί με μια φωνή έλεγαν: Ευχαριστούμε σοι, Χριστέ ο Θεός ημών ότι με το κοχλασμένο μολύβι, δρόσισες τις καρδιές μας, σαν να ήσαν διψασμένες από μεγάλη λαύρα. Ο Τύραννος όταν είδε και αυτό το θαύμα θαύμασε, απόρησε, αλλά η καρδιά του έμεινε αλύγιστη, μιας και ο διάβολος είχε μαυρίσει την ψυχή του. Πρόσταξε να κρεμάσουν τους Αγίους και να τους ξύνουν τις σάρκες αλύπητα σε όλον το σώμα τους και να τους καίνε συγχρόνως με λαμπάδες αναμμένες. Όσον όμως περισσότερο βασανίζονταν οι Άγιοι, τόσο περισσότερο δυναμώνονταν από την Θεία Χάρη και δόξαζαν οι μακάριοι τον Θεό.

Ο δείλαιος και μάταιος Νέρων, εξαντλώντας την φαντασία του και νομίζοντας ότι θα μπορέσει επιτέλους να νικήσει τους μάρτυρες με τα βασανιστήρια, πρόσταξε και ανακάτεψαν θειάφι και ξύδι και τα έριξαν στα ρουθούνια και στα μάτια των Μαρτύρων. Και εκείνοι οι μακάριοι έλεγαν ότι αισθάνονταν αυτό το υγρό, γλυκύτερο και από το μέλι. Θύμωσε τότε ο Νέρων και πρόσταξε να τους τυφλώσουν, και να τούς κλείσουν σε σκοτεινή φυλακή, γεμάτη από φίδια δηλητηριώδη. Έγιναν λοιπόν και αυτά και οι Άγιοι δόξαζαν τον Θεό. Τα φοβερά φίδια απονεκρώθηκαν και η βρώμα της φυλακής έγινε ευωδία απερίγραπτη. Το σκοτάδι έγινε φως υπέρλαμπρο. 

Τότε ήταν που παρουσιάστηκε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, στάθηκε στο μέσον των Αγίων, και είπε προς αυτούς:
«Εἰρήνη ὑμίν». Έπειτα, αφού πήρε το χέρι της Αγίας Φωτεινής, την σήκωσε επάνω και είπε:
—Χαίρετε πάντοτε, ότι εγώ είμαι μαζί σας όλες τις ημέρες της ζωής σας. Παρευθύς με τον λόγο του Κυρίου, ανέβλεψαν τα μάτια των μαρτύρων, είδαν τον Κύριο, και τον προσκύνησαν. Ο Κύριος ευλογώντας αυτούς είπε:

Ανδρίζεσθε και ενδυναμούσθε. Έπειτα ανέβει στους ουρανούς, ενώ από τα σώματα των Αγίων, έπεσαν οι πληγές σαν λέπια και γιατρεύθηκαν όπως ήταν πρώτα.
Ο θεόργιστος Νέρων πρόσταξε να μείνουν οι Άγιοι στην φυλακή τρία χρόνια, για να ταλαιπωρηθούν και να κακοπαθήσουν εκεί μέσα κάθε είδους κακοπάθεια, ούτως ώστε να πεθάνουν με θάνατον φρικτό. Μετά τους τρεις χρόνους έστειλε ο Νέρων να πάρουν ένα στρατιώτη, πού τον είχε κλείσει στην ίδια φυλακή, για να τον βγάλουν από εκεί και να τον ελευθερώσουν. Όταν όμως πήγαν οι απεσταλμένοι στην φυλακή γι' αυτόν τον σκοπό, είδαν τους μάρτυρες ότι ήταν όλοι υγιείς, πράγμα  που ανέφεραν αμέσως στον βασιλέα λέγοντας του ότι οι "Γαλιλαίοι" πού τυφλώθηκαν είναι όλοι υγιείς, ενώ η φυλακή τους ήταν γεμάτη από φως και ευωδία και ότι έγινε οίκος Άγιος, στον οποίον εκεί δοξολογείται πια ο Θεός των Χριστιανών. Εκεί, αφού μαθεύτηκε το γεγονός αυτό, άρχισαν να συντρέχουν πλήθη ανθρώπων συνεχώς, οι οποίοι πιστεύαν στον Θεό και βαπτίζονταν από αυτούς.

Το πόδι της Αγίας Φωτεινής στην Μονή Ιβήρων
Ο τύραννος έγινε έξω φρενών από το θυμό του και πρόσταξε να σταυρώσουν τους Αγίους με το κεφάλι κάτω και να ξύνουν τις σάρκες τους επί τρεις ημέρες έως ότου διαλυθούν. Αφού έκαμαν και τούτο οι θηριώδεις και απάνθρωποι υπηρέτες του, τους άφησαν κρεμασμένους άλλες τέσσερις μέρες αφήνοντας φύλακες για να τους φυλάγουν. Κατόπιν επήγαν να δουν, αν ζουν αφού πέρασαν αυτές οι μέρες, αλλά καθώς τους έβλεπαν  κρεμασμένους, αμέσως τυφλώθηκαν. Τότε Άγγελος Κυρίου, αφού κατέβηκε από τον ουρανό, έλυσε τους Αγίους και αφού τους ασπάστηκε τους γιάτρεψε και πάλι από όλες τις πληγές τους.
Η κάρα της Αγίας Φωτεινής

Η Αγία Φωτεινή σπλαχνίστηκε τους υπηρέτες του Νέρωνα που τυφλώθηκαν από το θέαμα που αντίκρυσαν και έκαμε προσευχή στον Θεό γι' αυτούς και αμέσως ήρθε το φως στα μάτια τους και έτσι και αυτοί αμέσως πίστεψαν και βαπτίστηκαν. Όταν ο τύραννος έμαθε και αυτήν την εξέλιξη, πρόσταξε να γδάρουν το σώμα της Αγίας Φωτεινής. Κατά το διάστημα πού γινόταν το μαρτύριο, η Αγία έψαλλε το: «Κύριε, ἐδοκίμασας μέ καί ἔγνως μέ» (Ψαλ. ρλη΄ 1). Αφού τελείωσαν το φρικτό έργο τους, την μεγαλομάρτυρα του Θεού την έριξαν σε ένα ξεροπήγαδο, το δε δέρμα της το πέταξαν στο ποτάμι.
Τούς λοιπούς Αγίους μάρτυρες, τον Σεβαστιανό, τον Φωτεινό και τον Ιωσήν, τους κράτησαν και τους έκοψαν τα γεννητικά τους όργανα, τα οποία πέταξαν στα σκυλιά. Κατόπιν έγδαραν και τα δέρματα αυτών, και τα έριξαν στο ποτάμι, αυτούς δε τους ασφάλισαν σε ένα παλαιό λουτρό. Τις πέντε αδελφές της Αγίας Φωτεινής, αφού τις παρουσίασαν μπροστά στον αυτοκράτορα, αυτός πρόσταξε να τους κόψουν τους μαστούς, κατόπιν δε να γδάρουν και αυτών τα δέρματα. Όταν όμως πήγαν οι υπηρέτες να κάμουν τα ίδια και στην Αγία Φωτίδα, μια από τις πέντε αδελφές της Αγίας Φωτεινής, εκείνη δεν καταδέχθηκε να την πλησιάσει κανείς, αλλά μόνη της άρχισε και ξέσχιζε το δέρμα της, με τέτοια γενναιότητα, πού και ο τύραννος θαύμασε για την καρτεροψυχία της. Και αντί να την λυπηθεί ο άσπλαχνος ύστερα από αυτό το μαρτύριο, βρήκε ο παγκάκιστος άλλη πανώδυνη και ολέθρια τιμωρία. Πρόσταξε  να τραβήξουν με βία, τις κορυφές 
δύο δένδρων μέσα στον κήπο του, έδεσαν τα πόδια της Αγίας στις δύο αυτές κορυφές και κατόπιν τις άφησαν συγχρόνως. Έτσι διαμοιράστηκε το σώμα της Αγίας Φωτίδας στα δύο και με αυτόν τον τρόπο παρέδωσε την ψυχή της στον Κύριο. 
Ο σαλεμένος διανοητικά Νέρων δεν χόρτασε το απίστευτο μίσος του αλλά πρόσταξε και αποκεφάλισαν και τους άλλους μάρτυρες με ξίφος.
Τέλος, θέλοντας ο τρελός αυτός αυτοκράτορας της Ρώμης, να κλείσει τον κύκλο του αίματος και των φρικτών βασανιστηρίων που προκάλεσε στους συντρόφους της Αγίας Φωτεινής, έδωσε εντολή και  τράβηξαν και έβγαλαν από το πηγάδι και την ίδια και την έκλεισαν στην φυλακή. Αυτή τώρα, πού έμεινε η μοναδική επιζήσασα από την ομάδα των χριστιανών που αυτή δημιούργησε..."εις δόξαν Θεού", και τελικά η ίδια δεν στεφανώθηκε ακόμα με το στεφάνι του μαρτυρίου, στεναχωριόταν και παρακαλούσε ολημερίς τον Χριστό, ο οποίος παρουσιάστηκε πάλι μπροστά της στην φυλακή που βρισκόταν, την σφράγισε με το σημείο του Σταυρού τρεις φορές και την γιάτρεψε από όλες τις πληγές της. 
Ύστερα από πολλές ημέρες με ύμνους και δοξολογίες προς τον Θεό άφησε την Αγία ψυχή της στον Κύριο.
Η Αγία, Ορθόδοξος, Ανατολική, Εκκλησία μας, εορτάζει την μνήμη της, την 26η Φεβρουαρίου εκάστου έτους, αλλά την τιμά και την μνημονεύει και την Ε΄ Κυριακή από του Πάσχα, γνωστή σε όλους μας, ως η "Κυριακή της Σαμαρείτιδος".

Ἀπολυτίκιον. 

Ἦχος γ΄. "Θείας πίστεως..."

Θείω Πενεύματι καταυγασθεῖσα, καί τοῖς νάμασι, καταρδευθεῖσα, παρά Χριστοῦ τοῦ Σωτῆρος, πανεύφημε, τῆς σωτηρίας τό ὕδωρ κατάπιες, καί τοῖς διψῶσιν ἀφθόνως μετέδωκας. Μεγαλομάρτυς καί Ἰσαπόστολε Φωτεινή, Χριστό τόν Θεόν ἱκέτευε, σωθῆναι τάς ψυχᾶς ἠμῶν.

Έτερον Ἀπολυτίκιον.

Ἦχος α΄. "Τῆς ἐρήμου πολίτης..."
Φωτεινήν καί Φωτίδα καί Φωτῶ ἀνυμνήσωμεν, σύν Ἀνατολή Φωτεινόν τε Ἰωσήν θείοις ἄσμασιν, ὁμού Κυριακήν Παρασκευήν, τούς Μάρτυρας Χριστοῦ περιφανεῖς· θείαν χάριν γάρ αἰτοῦνται καί φωτισμόν, τοίς πίστει ἀνακράζουσι· δόξα τῷ ἐνισχύσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι δι' ὑμῶν πάσιν ἰάματα.

Έτερον Ἀπολυτίκιον. 

Ἦχος δ΄. "Ταχύ προκατάλαβε..."
Χριστῷ συνομίλησας ἐπί τῷ φρέαρ σεμνή, καί πίστιν εἰσδέδεξαι, τήν πρός αὐτόν ἀκλινῶς, Φωτεινή Ἰσαπόστολε· ὅθεν τῆς εὐσεβείας, ἐφαπλοῦσα τό φέγγος, ἤθλησας ὑπέρ φύσιν, σύν υἱοῖς καί συγγόνοις· μεθ’ ὧν ἀπαύστως πρέσβευε, ὑπέρ τῶν τιμώντων σε.


Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. 

Ἦχος α΄. "Τῆς ἐρήμου πολίτης..."
Τήν πηγήν δεξαμενή τῆς σοφίας καί χάριτος, ἐκ χειλέων Κυρίου Φωτεινή Ἰσαπόστολε, νομίμως ἠγωνίσω πανοικεῖ, καί νέμεις φωτισμόν παρὰ Θεοῦ, τοῖς προστρέχουσι τῇ σκέπῃ σου τῇ σεπτῇ, καί εὐλαβῶς βοώσί σου. Δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σέ στεφανώσαντι, δόξα τῷ χορηγοῦντι διά σοῦ, χάριν ἡμῖν καί ἔλεος.
 

Κοντάκιον.
Ἦχος δ΄. "Ἐπεφάνης σήμερον..."
Τοῦ Χριστοῦ τῆς πίστεως, τό φῶς ἐδέξω, καί αὐτοῦ ἐκήρυξας, τήν παρουσίαν ἐν σαρκί, ὦ Φωτεινή Ἰσαπόστολε, καί μαρτυρίου, ἀγῶσι διέλαμψας.
Έτερον Κοντάκιον.
Ἦχος γ΄. "Ἡ Παρθένος σήμερον..."
Τῶν Μαρτύρων σήμερον, ἡ κορωνίς καί τό κλέος, Φωτεινή ἡ ἔνδοξος, εἰς οὐρανούς ἀνελθοῦσα, ἅπαντας, συγκαλεῖται πρός ὑμνωδίαν, ταύτης γάρ, τῶν χαρισμάτων ἀπολαβόντας. Δία τοῦτο παρά πάντων, τιμαῖς αἰσίαις, ἀνευφημείσθω πίστεως.

 

TAG