ΚΑΛΗ ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ (18/3/2024) & ΚΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ...

Εκκλησιαστική & Λαϊκή παράδοσις

για την..."Καθαρή Εβδομάδα"...

...& συνολικά για την Σαρακοστή.

Η Κυριακή της της Τυρινής

(...για φέτος, 2024, από την Δευτέρα 11/3 έως και την Κυριακή 17/3) ήταν η τελευταία μέσα στην περίοδο του Τριωδίου, όπου μπορούσαμε σύμφωνα με την εκκλησιαστική αλλά & την λαϊκή παράδοση... (*) δείτε στο τέλος του άρθρου μας, να καταναλώσουμε ψάρι, τυρί, γάλα και αυγά

(δείτε αν θέλετε εδώ παλαιότερο άρθρο μας για την... "περίεργη" αυτή νηστεία του Τριωδίου, που κάποτε ήταν ανάγκη για τα νοικοκυριά)

Όλη αυτή η εβδομάδα που διανύουμε τώρα, ονομάζεται “Καθαρή Εβδομάδα”, με ξεχωριστή την "Καθαρά Δευτέρα", την 1η ημέρα της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, μια ημέρα που είναι..."πνιγμένη" μέσα στις παραδόσεις και τα κατά τόπους έθιμα, ημέρα απόλυτης νηστείας και ξηροφαγίας, ενώ οι σαρακοστιανές συνήθειες των χριστιανών... "επιβάλουν" εξορμήσεις στην ύπαιθρο, νηστήσιμα τραπέζια μέσα στην φύση, χορό, διασκέδαση, τραγούδι, πέταμα αετού...ένα κινέζικο έθιμο ενταγμένο πλήρως και με πολύ καλαισθησία μέσα στις παραδόσεις μας, το γαϊτανάκι...επίσης έθιμο ξένο, δυτικότροπο, μα που και αυτό βρήκε πρόσφορο έδαφος σε πολλές περιοχές τις χώρας μας, κυρίως τα Επτάνησα που ήταν υπό την Ενετική κυριαρχία.

Και άλλα έθιμα όμως εμφανίζονται τα τελευταία χρόνια, που δεν συνάδουν καθόλου με τον παραδοσιακό τρόπο ζωής του Έλληνα...και δεν μιλώ για τα διονυσιακά έθιμα και άλλα αρχαία δρώμενα, μα και κάποια με ρίζες από την τουρκοκρατία, που παρότι δεν τα επικροτεί η Εκκλησία μας, παρά ταύτα είναι η αρχαία ιστορία μας και πρέπει ως ιστορικά γεγονότα να μεταφέρονται από γενεά σε γενεά...με τις προεκτάσεις που τους αξίζουν όμως!!! Εγώ σας μιλώ για την οργανωμένη "αποκριά"=αποχή από το κρέας, τα άρματα του

καρναβαλιού=από το λατινικό "carnaval", συνώνυμο της αποκριάς, τις παρελάσεις, τις βραζιλιάνες χορεύτριες, την σάμπα και άλλα παρόμοια που προωθούν οι άρχοντες του τόπου μας, στην Πάτρα, στην Ξάνθη, στο Μοσχάτο, στο Ρέθυμνο, με μόνη σκέψη το κέρδος, αντιγράφοντας κάθε τι ξενόφερτο, λες και η Ελλάδα ξέμεινε από παραδόσεις, ήθη και έθιμα, που ζηλεύουν οι χώρες εκείνες που άρχισαν να γράφουν ιστορία πολύ πρόσφατα για την οποία δεν είναι και ιδιαίτερα υπερήφανοι...ή δεν θα έπρεπε τουλάχιστον, ενώ εμείς αγωνιζόμαστε να τους μιμηθούμε!!!

Στις προηγούμενες τρείς εβδομάδες του Τριωδίου με τις τέσσερις Κυριακές του, είδαμε να εξελίσσεται μια παράξενη νηστεία με την 1η εβδομάδα που ξεκίνησε την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή του Άσωτου υιού, να επιτρέπεται η κατάλυσις εις πάντα, ακόμα και Τετάρτη και Παρασκευή... πράγμα πολύ σπάνιο μέσα στο τυπικό της Εκκλησίας μας, την 2η εβδομάδα, αυτή που τελείωσε με την Κυριακή της Απόκρεω, να υπάρχει κανονική κατάλυσις όπως καθ΄όλην την διάρκεια του έτους, αλλά να παρεμβάλλεται η Τσικνοπέμπτη ως γιορτή και να μας ζητά να καταναλώσουμε ότι κρεατικό υπάρχει στο σπίτι...εξ' ού και το όνομα της, κατόπιν να ακολουθεί η 3η και τελευταία εβδομάδα του Τριωδίου με την Κυριακή της Τυρινής, όπου κατά την παράδοση έπρεπε να καταναλώσουμε οτιδήποτε τυροκομικό, αυγά και ψάρια υπήρχε μέσα στο σπίτι.

Αυτή η περίεργη νηστεία μπορεί στα μάτια μας να δείχνει σήμερα κάπως ευφάνταστη και εξωπραγματική, όμως αν αναλογιστείτε πως τα παλαιά χρόνια τηρούσαν κατά γράμμα την αυστηρή νηστεία της Σαρακοστής, αλλά και το ότι δεν υπήρχε τρόπος συντήρησης των τροφίμων που δεν έπρεπε να καταναλώσουν για σαράντα και πλέον ημέρες, θα καταλάβετε πως η..."περίεργη" αυτή νηστεία ήταν τρόπος ανάγκης για τους χριστιανούς.

Όμως δεν ήταν μόνο η νηστεία το μέσο της προετοιμασίας του πιστού για την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή που ξεκίνησε την Καθαρά Δευτέρα, αλλά είναι πολλά τα "όπλα" που λαμβάνει ο χριστιανός μπαίνοντας όλα και πιο βαθιά μέσα στην Σαρακοστή.

Όπως είπαμε πριν, σαφώς είναι η νηστεία, ένας από τους τρόπους προετοιμασίας μας, αλλά αυτοί ποικίλουν και συνεχίζουν με τις πέντε Κυριακές των Νηστειών, της Ορθοδοξίας, της Σταυροπροσκυνήσεως, του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, της Αγίας Μαρίας της Αιγυπτίας, κάθε μια ξεχωριστή, αλλά είναι και οι Κατανυκτικοί Εσπερινοί των Κυριακών αυτών, τα καθημερινά Μεγάλα Απόδειπνα, οι πρωϊνές και βραδινές Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες κάθε Τετάρτη και Παρασκευή, σαφώς πρέπει να αναφέρουμε τους Χαιρετισμούς τις Παρασκευές το βράδυ, το Σαρακοστιανό Ευχέλαιο της Ενορίας, τον Μεγάλο Κανόνα, την τακτική εξομολόγηση, την διπλή γιορτή της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού, της 25ης Μαρτίου, του Ευαγγελισμού και της Επανάστασης του '21 στο μέσον της Σαρακοστής να αναζωογονεί με την χαρμολύπη των Πατέρων της Ορθοδοξίας μας την λατρεία μας, και να θέλει κατάλυση ιχθύος από τους πιστούς, όπως και η Κυριακή των Βαΐων...λόγω της ημέρας!!!

Για να ακολουθήσει αμέσως μετά βαριά η σκιά της Μεγάλης Εβδομάδας, της Εβδομάδας των Παθών και να πανηγυρίσει κατόπιν η Εκκλησία μας το Μεγάλο Σάββατο την 1η Ανάσταση το πρωΐ με το "Ανάστα ο Θεός" και το βράδυ διαδίδοντας από στόμα σε στόμα με το "Χριστός Ανέστη" την Ανάσταση του Κυρίου μας παίρνοντας ως απάντηση την επιβεβαίωση του πιο χαρμόσυνου μνήματος που ακούστηκε ποτέ στην οικουμένη με το "Αληθώς Ανέστη" και να ακολουθήσει η Διακαινήσιμος Εβδομάδα με κατάλυση εις πάντα καθ' όλην την διάρκεια της και την περίοδο του Πεντηκοσταρίου να είναι το επόμενο βήμα μέσα στην λατρευτική ζωή της Εκκλησίας μας.

Όλες οι Ακολουθίες που προαναφέραμε, του Τριωδίου αρχικά και της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής μετά...ή οι περισσότερες από αυτές !!! θα τελεσθούν στο ολοκαίνουργιο Ιερό Παρεκκλήσιον του Τιμίου Προδρόμου, το νέο μας απόκτημα και ευλογία, που σ' αυτό τελούνται πλέον όλες οι Ακολουθίες του Νυχθημέρου, και που θα πανηγυρίζει στις 23 Σεπτεμβρίου κάθε έτους, στην Σύλληψη του από τον πατέρα του, Προφήτη Ζαχαρία και την μητέρα του την Αγία Ελισάβετ.

Αγιασμός & μέσα στο νέο Παρεκκλήσι μας, του Τιμίου Προδρόμου στην
Αγρυπνία για την εορτή της Συλλήψεως του, στις 23/9/2022

Και δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε μια ακόμα Ακολουθία, αυτή του Μικρού Αγιασμού, που και αυτή, αρχικά για την πρωτομηνιά του Μαρτίου του 2024, σ' αυτό το όμορφο, αγιορείτικου τύπου Παρεκκλήσι μας έγινε...φέτος μάλιστα επειδή έπεσε ημέρα Παρασκευή η 1η Μαρτίου του 2024, τελέσαμε κατά παράδοση της Ενορίας μας, τον Μικρό Αγιασμό στην διάρκεια του Όρθρου της Αγρυπνίας που κάναμε προς τιμήν του Αγίου Νικολάου του Πλανά...

(...κάντε κλικ εδώ για να δείτε λεπτομέρειες για τον Μικρό Αγιασμό της πρωτομηνιάς του Μαρτίου εδώ στην Ενορία μας και γενικότερα για τον Μικρό Αγιασμό...)

Εδώ βλέπεται την μαρμάρινη Κρήνη
του Αγιασμού...όταν αυτή βέβαια γίνει με την αγάπη σας!!!
...αλλά θα γίνει και αυτός ο Αγιασμός για την πρωτομηνιά του Απριλίου του 2024, την "Πρωταπριλιά" όπως την αναφέρει ο θυμόσοφος λαός μας, πιθανότατα την τελευταία ημέρα του... πρώτα και πάντα ο Θεός !!! (...φέτος πέφτει ημέρα Κυριακή οπότε και θα γίνει στο τέλος του Κατανυκτικού Εσπερινού, την 31η Μαρτίου 2024)

...αποκτώντας έτσι ακόμα ένα ισχυρό "όπλο" στους αγώνες που ανοίγονται μπροστά μας κατά την Σαρακοστή, τον Αγιασμό, τον οποίο και μπορείτε να τον παραλάβετε όποτε θελήσετε και όποτε τον χρειαστείτε, από την ειδική φιάλη που υπάρχει μπαίνοντας δεξιά στον πρόναο της ολοκαίνουργιας εκκλησιάς μας για να τον πιείτε ή να ραντίσετε τα σπιτικά σας (προσωρινά και μέχρι να κατασκευάσουμε την μαρμάρινη κρήνη που βλέπετε στην φωτογραφία με φωτομοντάζ να καμαρώνει ο π. Χρυσόστομος, που δεν θα αργήσει να γίνει πραγματικότητα...αλλά !!! πρώτα και πάντα ο Θεός!!!

Η Δευτέρα που ζήσαμε χθες είναι η Καθαρά Δευτέρα

ημέρα κατά την οποία κρατείτε από τους πιστούς αυστηρά νηστεία (ξηροφαγία) ως η 1η ημέρα της Σαρακοστής, ενώ σε πολλές περιοχές της χώρας μας, δεν είναι λίγοι οι χριστιανοί όπου όλες τις μέρες της εβδομάδας αυτής τις αποκαλούν Καθαρές, Καθαρά Τρίτη, Τετάρτη κ.τ.λ. και καθ' όλην την εβδομάδα οι νοικοκυρές δεν μαγειρεύουν στο σπίτι αλλά την περνούν όλοι στην οικογένεια με ξηροφαγία.

Η ημέρα της Καθαράς Δευτέρας έχει θεσπιστεί ως επίσημη αργία από την Πολιτεία υποδηλώνοντας και αποδεικνύοντας το Ελληνορθόδοξο Έθνος που είμαστε,

ενώ στην πορεία έφθασε η Καθαρά Δευτέρα να γίνεται γιορτή από τους χριστιανούς και μάλιστα αυτοί με χαρά να εκδράμουν στην ύπαιθρο με τις οικογένειες τους φέροντας μαζί τους νηστήσιμα εδέσματα και τρώγοντας έξω..."γιορτάζοντας" έτσι την 1η ημέρα της Σαρακοστής και υποδεικνύοντας σε όλους μας αυτό το..."περίεργο, μπλεγμένο και πλεγμένο, ευλογημένο κουβάρι" μεταξύ εκκλησιαστικών και λαϊκών παραδόσεων, με σαφείς όμως διαχωριστικές γραμμές σε ότι αφορά την Αποκριά της Ορθοδοξίας μας, σε σχέση με την αρχαία Βακχική λατρεία...

(...βλέπε δίπλα μας, τους κουδουνοφόρους από τον Σοχό του Λαγκαδά, τις "Μπούλες" στην Νάουσα, τους "Μπουμπούνες" με τις φωτιές, οι "Φανοί" στην Καστοριά, και στην Κοζάνη με τα χάλκινα πνευστά όργανα τους, στον Τύρναβο με το "Μπουρανί" και τόσα άλλα !!!)

...μέχρι και τον σημερινό..."βασιλιά καρνάβαλο", που κατέληξε να είναι ένα ξενόφερτο συνονθύλευμα με παρελάσεις, άρματα με έξαλλους χορευτές και χορεύτριες, όλα κακέκτυπα άλλων "πολιτισμών"...χωρίς πολιτισμό !!! και ένα παραληρηματικό ξέσπασμα ασύδοτου γλεντιού και αχαλίνωτης διασκέδασης... μέχρι τελικής πτώσεως!!! ήθη και έθιμα όμως που δεν είναι δικά μας και φυσικά δεν συνάδουν με τις δικές μας παραδόσεις...αλλά που εμείς αγωνιζόμαστε να τις αντιγράψουμε, σαν να μην έχουμε εμείς τα δικά μας ήθη και τα έθιμα της Αποκριάς, τα οποία και σνομπάρουμε, ως ανθέλληνες, επιδεικτικά, αναδεικνύοντας το καρναβάλι της Πάτρας, της Ξάνθης και άλλων περιοχών, ως το...ακούστε!!!! "παραδοσιακό" και το..."ελληνικό" καρναβάλι, κακέκτυπα όπως είπα και πριν όλα (...βλέπε της Βραζιλίας, του Ριο ντε τζανέϊρο..και στην καλύτερη των περιπτώσεων, της Βενετίας, η και αλλού !!!)

(*)...κάποτε λαϊκή και εκκλησιαστική παράδοση ήταν ένα, και μάλιστα το ένα συμπλήρωνε αγαπητικά το άλλο, αλλά μέσα στην δίνη του..."σώνει και καλά "εκσυγχρονισμού" μας, όπου παραγκωνίσαμε την Εκκλησία, διαγράψαμε τον Χριστό, την Παναγία και τους Αγίους από την ζωή μας και τέλος αφαιρέσαμε όλα αυτά τα..."στολίδια" της καθημερινότητας μας, τα ήθη, τα έθιμα, την γλώσσα, τις αξίες, τους θεσμούς, πολύ τελευταία !!! όλα αυτά που μας έκαναν το Ελληνορθόδοξο Έθνος για το οποίο καυχιόμαστε σήμερα, ένα Έθνος τόσο διαφορετικό...τόσο ζηλευτό από όλα τα άλλα έθνη της γης, και θέλοντας να μοιάξουμε σε λαούς που δεν έχουν καν ιστορία να επιδείξουν στο διάβα των αιώνων, τώρα... "απολαμβάνουμε" την νέα τάξη πραγμάτων της...

"παγκοσμιοποίησης", που μπορεί κάτι απροσδιόριστο να μας ενοχλεί επάνω της, κάτι να μην μας..."γεμίζει το μάτι", όμως αυτή ήταν η επιλογή μας όλα αυτά τα χρόνια, μια επιλογή που συνεχίζουμε να κάνουμε και έτσι να δίνουμε την ευκαιρία σε όποιους μας κυβερνούν, να καταστρέφουν στο πέρασμα τους οτιδήποτε καλό απέμεινε στην καρδιά μας, αποδομώντας τελευταία και το μεγαλύτερο προπύργιο της άμυνας μας απέναντι στην λυσσαλέα επίθεση στην χώρα μας, αυτό της ενωμένης, δυνατής και όμορφης ελληνικής οικογένειας !!! Και όποιον πάρει ο χάρος!!!)