ΚΥΡΙΑΚΗ Θ΄ ΛΟΥΚΑ (19/11/2023) "Η παραβολή του άφρονος πλουσίου" (Λουκά ιβ΄ 16-21).

"...ἃ δέ ἡτοίμασας τίνι ἔσται;"

  Αν μπορούσαμε να πούμε ότι η προηγουμένη Κυριακή πρόβαλε ως πρότυπο ζωής προς ένταξη στη Βασιλεία του Θεού τον εύσπλαχνο Σαμαρείτη, τον ανιδιοτελή άνθρωπο της έμπρακτης αγάπης, η σημερινή Κυριακή της 19ης Νοεμβρίου 2023, προβάλλει το αρνητικό κακέκτυπο, τον άφρονα πλούσιο, τον άνθρωπο που η μόνη έγνοια του ήταν πώς να έχει και να κατέχει τα υλικά του αγαθά, πώς να αυξάνει τα γεννήματά του, σε τέτοιο βαθμό, που τελικά να δυστυχεί μέσα στην υποτιθέμενη «ευτυχία» του.

    Συγκεκριμένα, καθώς ο Κύριος δίδασκε τον λαό, κάποιος από το πλήθος του ζήτησε να μιλήσει στον αδελφό του, ώστε να μοιραστούν την περιουσία τους. Θέλησαν να χρησιμοποιήσουν για δικαστή τον Ιησού Χριστό. Ο Κύριος όμως αρνήθηκε να κάνει κάτι τέτοιο, γιατί ο Θεός είδε πως στην καρδιά του καθενός κρυβόταν η πλεονεξία. Του αποκρίθηκε λοιπόν ότι το έργο του εδώ στη γη, δεν ήταν να δικάζει τους ανθρώπους και να τους διαμοιράζει τις περιουσίες τους. Επιπρόσθετα, επέστησε την προσοχή και σ’ αυτόν, και σ’ όλο το λαό, ώστε να προφυλάσσονται με κάθε τρόπο από την πλεονεξία, επειδή το μάκρος και το νόημα της ζωής δεν εξαρτάται από την περίσσεια των υλικών αγαθών. 
Θέλοντας λοιπόν να προφυλάξει τα δύο αυτά αδέλφια από αυτό το μεγάλο πάθος, αλλά και όλους εμάς, μια και τα ίδια και απαράλλακτα ακριβώς ισχύουν και στις μέρες μας, διηγείται την παραβολή του άφρονα πλούσιου.

    Η συγκέντρωση αγαθών που εξυπηρετούν την ζωή, αποτελεί μια πολύ φρόνιμη και λογική ενέργεια για τον άνθρωπο και μάλιστα για τον οικογενειάρχη, που από την εργατικότητα και προνοητικότητά του εξαρτάται η ζωή των μελών της οικογενείας του. Την οκνηρία και απρονοησία κανείς ποτέ μέχρι σήμερα δεν την επαίνεσε. Παρ’ όλα όμως αυτά ο πλούσιος εδώ χαρακτηρίζεται από τον Χριστό στην παραβολή που αφηγείται ως «άφρων» και θα δούμε παρακάτω το γιατί.

     Η ευφορία της γης είναι μεγάλη ευλογία που συχνά την επιτρέπει ο Θεός ακόμη και στους πονηρούς και άδικους ανθρώπους.

"Όπως γένησθε υἱοί τοῦ πατρός ὑμῶν τοῦ ἐν οὐρανοῖς, ὅτι τόν ἥλιον αὐτοῦ ἀνατέλλει ἐπί πονηρούς καί ἀγαθούς καί βρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκους."

όπως μας λέει ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος. (Ματθ. ε', 45). Βλέπουμε την μακροθυμία του Θεού στον άφρονα πλούσιο, και τα όρια του ελέους και της ευσπλαχνίας Του. Δεν τον κατακρίνει εξ αρχής, αλλά του προσθέτει στον υπάρχοντα πλούτο του και άλλον, μήπως τυχόν του προκαλέσει κάποτε κορεσμό, και με τον τρόπον αυτόν καταφέρει να βοηθήσει την ψυχή του να γίνει πιο κοινωνική και ήμερη.

    Περιμέναμε μετά από αυτό, να δούμε τον πλούσιο του Ευαγγελίου να χαιρόταν και να δόξαζε το Θεό, που η γη του απέδωσε τόσο πλούσια σοδειά. Αντί όμως να ευχαριστήσει τον Θεό για την ευλογία αυτή, και να ευχαριστηθεί και ο ίδιος, βασάνιζε το μυαλό του με το να σκέφτεται που θα αποθηκεύσει όλα αυτά τα αγαθά. Γέμισε με άγχος και αγωνία. Έχασε ακόμη και τον ύπνο του. Δεν χαίρετε που έχει τόσα αγαθά, αλλά ο ψυχοφθόρος πλούτος του κεντά την ψυχή, μην τυχών και ξεχειλίσουν οι αποθήκες του και γίνει αφορμή κάποιου καλού για τους φτωχούς συνανθρώπους του. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Μέγας Βασίλειος, οι πλούσιοι προτιμούν να εκραγούν από την πολυφαγία, παρά να δώσουν κάτι από τα υπολείμματα στους φτωχούς. (του Μεγάλου Βασιλείου το έργο «Εις το καθελώ μου τας αποθήκας»).

          Για τον πλούσιο της παραβολής ο ορίζοντας του κόσμου τελειώνει στα όρια του εαυτού του. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη διήγηση επικρατεί παντού η κτητική αντωνυμία «μου», ενώ η λέξη "εγώ" είναι και ο απόλυτος πρωταγωνιστής της. Ο πλησίον είναι ανύπαρκτος για την σκέψη και τη ζωή του πλουσίου. Θεωρεί ότι η υλική ευδαιμονία του είναι ατέρμονη και ότι δεν πρόκειται να του την αφαιρέσει κανείς. 
Έτσι καταστρώνει μακρόπνοα σχέδια λέγοντας στον εαυτό του: «ψυχή, έχεις, πολλά αγαθά που αρκούν για χρόνια πολλά· αναπαύου, φάγε, πίε, ευφραίνου» και έτσι ο άφρων πλούσιος καταπίεσε τελείως μέσα στα βάθη του υποσυνειδήτου του τον Θεό, νομίζοντας ότι τον αφάνισε και γλύτωσε από τον έλεγχό του.

      Ηθικά αδιάφορος είναι για εμάς τους χριστιανούς ο πλούτος, αγαπητοί μας αναγνώστες και φίλοι, που όμως αποκτά ηθική ποιότητα και βαρύτητα στα χέρια μας αν γίνει το μέσον, το εργαλείο, τόσο για την σωτηρία της δικής μας ψυχής με την ελεημοσύνη και την έγνοια του πλησίον μας 

(τώρα η απάντηση στο "τις εστί μου πλησίον" το είδαμε σε προηγούμενη ανάρτηση της ιστοσελίδας μας στην περικοπή του Ευαγγελίου της προηγούμενης Κυριακής με την παραβολή του καλού και σπλαχνικού Σαμαρείτη, και είναι κατηγορηματικά... "όλοι" οι αναγκεμένοι της γης)

    Όσο όμως και να είναι αδιάφορος ο πλούτος για όλους εμάς, άλλο τόσο είναι και βοήθεια και βακτηρία για τους ανθρώπους που δοκιμάζονται. Αρμόζει, ειδικά σε εμάς τους χριστιανούς, εάν δεν έχεις πλούτο, να μην τον ποθείς ιδιαίτερα, έχοντας μέσα σου συνεχώς την επιθυμία να τον αποκτήσεις, ενώ αντίθετα όταν υπάρχει ο πλούτος, να μην σου είναι μόνιμη επιδίωξη και εμμονή το πώς θα τον κρατήσεις κτήμα σου, αλλά να σκέφτεσαι και να αναζητάς τρόπους πως θα τον διαθέσεις και θα τον μοιραστείς με τους συνανθρώπους σου.

   Κάποτε ο γεωργός πριν βάλει το χέρι στο αλέτρι για να οργώσει, σήκωνε τα μάτια του στον ουρανό, έκαμνε τον σταυρό του, ευχαριστούσε τον Θεό και κατόπιν άρχιζε την εργασία του. Τώρα ξεχάσαμε τον Θεό. Εργαζόμαστε μόνοι μας, με τα προηγμένης τεχνολογίας εργαλεία, χωρίς να ζητούμε την βοήθειά Του νομίζοντας πως είμαστε αυτάρκεις και δεν έχουμε την ανάγκη Του, και έτσι αφού δεν θέλουμε την φροντίδα Του, δεν δεχόμαστε και την ευλογία Του, με αποτέλεσμα ο Θεός μας να μας την στερήσει. Δεν είμαστε άξιοι των δωρεών Του και έτσι παίρνει την χάρη Του από πάνω μας. Συμβαίνει πολλές φορές αυτό που ψάλλουμε στην όμορφη Ακολουθία της Αρτοκλασίας, που όλοι το γνωρίζουμε και το ψάλλουμε μαζί με τους ιεροψάλτες μας: «Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού».

   Οι άνθρωποι διακατεχόμαστε από μια σπουδή να αποκτήσουμε όσο περισσότερα μπορούμε, προκειμένου να κάνουμε τη ζωή μας πιο άνετη, και τελικά εγκλωβιζόμαστε με την αναζήτηση αυτής της "ευτυχίας", στην δυστυχία τελικά της πλεονεξίας μας. Αδιαφορούμε για τον πλησίον μας, για τα προβλήματά του, για τις ανάγκες και τους αγώνες του. Και τελικά, σαν τον άφρονα της παραβολής, παγιδευόμαστε στον άκρατο εγωισμό μας και ολιγοπιστούμε απέναντι στο Θεό. Δεν μας λέει φυσικά ο Χριστός να μην φροντίζουμε για την οικογένειά μας, για το μέλλον των παιδιών μας, για την εξασφάλιση των αναγκαίων, δεν μας λέει να μην αγωνιζόμαστε με την εργασία και τον κόπο  μας για την ανάπτυξη του βιοτικού επιπέδου μας. Αλλά μας τονίζει ότι δεν είναι αυτά όλα τόσο σημαντικά, ώστε να ξεχνούμε την επιμέλεια της ψυχής μας. 

   Μας παροτρύνει αγαπητικά και πατερικά λοιπόν ο Χριστός να προσδιορίσουμε εκ νέου τις προτεραιότητές μας, να στρέψουμε και πάλι στο βλέμμα στον ουρανό, λέγοντας μας... 

«...να επιζητείτε πρώτα την βασιλεία του Θεού και την δικαιοσύνη Του, 

και όλα τα άλλα θα σας δοθούν» (Μτθ στ’, 33).

Σχόλιον...

*...του πατρός Χρυσοστόμου Τελίδη, 

πάνω στο Ευαγγελικό Ανάγνωσμα αυτής της Κυριακής...

    Γράφοντας αυτές τις γραμμές στην ιστοσελίδα του Ιερού Ναού μας, των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, στους Ανθόκηπους της Νέας Ευκαρπίας, για το κυριακάτικο άρθρο μας σχετικά με τον άφρονα πλούσιο, μου έρχεται στο μυαλό και θα ήθελα να το μοιραστώ μαζί σας, ένα όμορφο στιχάκι από ένα λαϊκό τραγούδι που άκουσα τις προάλλες στο ράδιο καθώς ερχόμουν στην εκκλησιά μας και μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση γιατί είναι αλήθεια πέρα ως πέρα, ένα ποίημα που λέει όλο νόημα πως... 
"...ζωή που δεν μοιράζετε είναι ζωή χαμένη" 

ή "κλεμμένη", δεν το συγκράτησα, μα και τα δύο αυτά επίθετα μας δείχνουν...και με το παραπάνω θα έλεγα!!! την πραγματικότητα. Ας δούμε ποια είναι αυτή η πραγματικότητα που βιώνουμε σήμερα:

    Νοιώσαμε στο πετσί μας ένα μεγάλο οικονομικό πρόβλημα το οποίο είχε συνταράξει την πατρίδα μας...και συνεχίζει μειούμενο αλλά υπαρκτό!!! για μια ολόκληρη δεκαετία... θυμάστε!!! την επικείμενη χρεοκοπία τότε, τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, τις κλειστές τράπεζες, τα capital controls, τους πλειστηριασμούς, την αυξανόμενη ανεργία, την βαριά ευρωπαϊκή εποπτεία, αλλά και την παγκόσμια επιβολή στα εσωτερικά της χώρας μας. Κατόπιν το μεταναστευτικό και προσφυγικό πρόβλημα, και ανθρωπιστικό κατ' εμέ, ακόμα πιο πρόσφατα τις απειλές που δεχόμαστε καθημερινά από τους γείτονες Τούρκους, ακόμα και για την εδαφική μας ακεραιότητα, με σύνορα της καρδιάς του περίεργου "σουλτάνου" του, με τις γαλάζιες πατρίδες στα όνειρα των "βεζίρηδων" του, αποτελούμενες από όλην σχεδόν την ελληνική θάλασσα, Αιγαίο και Μεσόγειο με όλα τα ελληνικά νησιά και τις βραχονησίδες της. 

    Και μέσα σε όλα αυτά μαζί, περάσαμε με πολύ πόνο και την υγειονομική κρίση, με έναν "ασεβή", "ανίερο" και "ανευλαβή", θανατηφόρο  ιό, μιας περίεργης νόσου, της covid-19, που δοκίμασε την χώρα μας και τις αντοχές όλων μας, και επέφερε ολικά lockdown και καραντίνα στους κατοίκους αυτής της γης, ενώ στην χώρα μας έκλεισε ακόμα και τις εκκλησιές και ως παγκόσμια πρωτοτυπία απαγόρευσε κάθε μορφή λατρευτικής ζωής και ασφυξία στους πιστούς. 

     Για να έρθουμε στο σήμερα το οποίο και μας επιφύλαξε ακόμα και έναν περίεργο και παράξενο, παράδοξο...αδιανόητο μέχρι πρότινος!!! πόλεμο πέρα από τα βόρεια σύνορα μας, με επιτιθέμενο την Ορθόδοξη Ρωσία εναντίον της επίσης Ορθόδοξης Ουκρανίας, που από αδέλφια έγιναν τώρα ορκισμένοι εχθροί, έναν πόλεμο που κήρυξε ένας..."τσάρος" αυτήν την φορά, έναν πόλεμο με τα όλα του. Και θάνατο και καταστροφές, και πόνο και φρίκη και προσφυγιά και απειλές για γ' παγκόσμιο πόλεμο και μάλιστα πυρηνικό...έναν πόλεμο που δεν έχει να ζηλέψει τίποτε από όλους τους προηγούμενους πολέμους. 

     Και νομίζατε πως ένας μόνο πόλεμος είναι αρκετός για να βγάλει από μέσα μας το τέρας που πάντα κρύβαμε; Όχι !!! γιατί ώρα μαίνεται και 2ος πόλεμος στα νότια σύνορα μας μεταξύ των δυο αιώνιων εχθρών, των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων, μεταξύ Εβραίων και Μουσουλμάνων...και όποιον πάρει ο χάρος!!!

  Όμως άλλα μας είχαν υποσχεθεί για τον 21ο αιώνα που τώρα ζούμε, τον αιώνα της μεγάλης...μα και τόσο αποτυχημένης!!! ιδέας της παγκοσμιοποίησης, της ταχύτητας, του διαδικτύου και των μεγάλων επιστημονικών ανακαλύψεων και επιτευγμάτων, τα οποία νομίζαμε πως μας εγγυόνταν μια ζωή καλύτερη από αυτήν που τώρα ζούμε, μέσα στην απόλυτη ανασφάλεια, την αβεβαιότητα, τον πληθωρισμό που καλπάζει  και την ακρίβεια, την ανέχεια, την ορατή πια απειλή επισιτιστικής κρίσης...πείνας δηλαδή!!!

αλλά και την απίστευτη ενεργειακή κρίση παγκοσμίως. Την ώρα που όλοι εμείς ήδη έχουμε καταστρέψει ακόμα και τον πλανήτη πάνω στο οποίο ζούμε...τόσο αυτοκταταροφικοί γίναμε σε ότι μας χαρίστηκε από τον Θεό, και που υποφέρει τώρα από την βαριά παρουσία μας και την απίστευτη πλεονεξία μας. 

    Μέσα σε αυτόν τον κόσμο που έφτιαξαν για εμάς, βλέπουμε τους ηγέτες της υφηλίου να μαλώνουν για το ποιος φταίει περισσότερο, που καταντήσαμε έτσι, ενώ παρακολουθούμε την παγκόσμια κρατική και πολιτική αμηχανία και αδυναμία μόνιμα πια, στον χειρισμό όλων αυτών των γεγονότων, ενώ και στην χώρα μας, με τους ηγέτες της πειθήνια όργανα και υποτελείς οπαδούς μιας...αποδεδειγμένα πια αποτυχημένης!!!

παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας, βλέπουμε το ξεπούλημα της έννοιας της πατρίδας και της ιστορίας μας, της γλώσσας, ακόμα και του ονόματος της Μακεδονίας μας...θυμάστε!!! αλλά και των θεσμών και των παραδόσεων μας, των συμβόλων μας, της Πίστης μας, ενώ και η απομάκρυνση μας από την Εκκλησία του Χριστού μας, έφερε μεγάλα δεινά, που τώρα αποκαλύπτονται ένα-ένα, μέσα στις οικογένειες, αποπροσανατόλισε τα παιδιά και την νεολαία μας, που σκλήραινε η καρδιά τους και τα οποία τώρα συμπεριφέρονται σαν αγρίμια. 

    Είδαμε την "μεγαλειώδη" πλεονεξία μας...την "άφρονα" εγκατάλειψη οτιδήποτε πνευματικού και την προσήλωση μας μόνο στα γήινα και φθαρτά,  σε συνάρτηση με την απομάκρυνση από την Εκκλησία και την έλλειψη πίστης στον Θεό, τον εξοστρακισμό του Χριστού, της Παναγίας και των μυριάδων των Αγίων μας, να δημιουργεί όλο αυτό το ανθρωπιστικό, ψυχικό, το κοινωνικό, αλλά και το οικονομικό, αδιέξοδο στο οποίο έχουμε περιέλθει. Δεν μας αρκούσαν βλέπετε αυτά που είχαμε, τα όμορφα, τα λίγα, τα καλά, αλλά θέλαμε όλο και περισσότερα. Ποια άλλη καλύτερη λύσις του οικονομικού προβλήματος υπάρχει, από την ολιγάρκεια; Κυνηγάμε το περισσότερο, και τελικά φεύγει η ευτυχία μέσα από τα χέρια μας!!! 

Να μάθουμε λοιπόν να είμαστε ολιγαρκείς. Αν όλοι οι άνθρωποι υπάκουαν σε αυτό που λέγει ο Απόστολος Παύλος και αρκούνταν στα απολύτως απαραίτητα και δεν ήθελαν ένα σωρό περιττά, άχρηστα πράγματα για να γεμίσουν το κενό της ψυχής τους, δεν θα υπήρχε το οικονομικό πρόβλημα που βιώνουμε σήμερα οι Έλληνες, δεν θα υπήρχε η οικονομική και κοινωνική κρίσις του μαστίζει όλη την ανθρωπότητα γενικότερα.

     Όταν σημάνει η ώρα αγαπητοί αναγνώστες και φίλοι μας, διαδικτυακοί και μη, και χρησιμοποιώ την λέξη "όταν" για να υποδηλώσω ευθαρσώς το δεδομένο, το σίγουρο,  της αποχώρησης μας από αυτήν την πρόσκαιρη, παροδική, πεπερασμένη ζωή, για μιάν άλλη και μάλιστα αιώνια και παντοτινή, ας ευχηθούμε τα ίδια τα λόγια του Ευαγγελίου αυτής της Κυριακής, που απευθύνονταν στον άφρονα πλούσιο, να μην τα απευθύνει ο Μέγας και Δίκαιος Κριτής μας, ο Χριστός, και σε εμάς λέγοντας μας: 

"Ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ· ἃ δέ ἡτοίμασας τίνι ἔσται;"

Ανόητε άνθρωπε, τώρα που σου ζητώ την ψυχή σου, όλα αυτά που ετοίμασες παραμελώντας την, τι θα τα κάνεις;

Καλή Κυριακή σε όλους

& ευλογημένη Μικρή Σαρακοστή!!!

*παρακάτω ακολουθεί το Ευαγγέλιο της Κυριακής 19ης Νοεμβρίου 2023, 

σε πρωτότυπο κείμενο, αλλά και σε νεοελληνική απόδοση...

Το Ευαγγέλιο της Κυριακής

(της 19ης Νοεμβρίου 2023)

"Η παραβολή του άφρονος πλουσίου"(Λουκ. ιβ΄ 16-21)

Πρωτότυπο κείμενο:

Εἶπεν ὁ Κύριος τήν παραβολὴν τάυτην· Ἀνθρώπου τινὸς πλουσίου εὐφόρησεν ἡ χώρα· καὶ διελογίζετο ἐν ἑαυτῷ, λέγων· Τί ποιήσω, ὅτι οὐκ ἔχω ποῦ συνάξω τοὺς καρπούς μου; Καὶ εἶπε· Τοῦτο ποιήσω· καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας οἰκοδομήσω, καὶ συνάξω ἐκεῖ πάντα τὰ γενήματά μου καὶ τὰ ἀγαθά μου, καὶ ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου· Ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά· ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου. Εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ Θεός· Ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ· ἃ δὲ ἡτοίμασας τίνι ἔσται; Οὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ, καὶ μὴ εἰς Θεὸν πλουτῶν. Ταῦτα λέγων ἐφώνει· Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω.

Νεοελληνική Απόδοση:

Είπε ο Κύριος την εξής παραβολή «Κάποιου πλούσιου ανθρώπου χωράφια έδωσαν άφθονη σοδειά. Κι εκείνος σκεφτόταν και έλεγε: τι να κάνω; Δεν έχω μέρος να συγκεντρώσω τα γεννήματά μου! Να τι θα κάνω, είπε. Θα γκρεμίσω τις αποθήκες μου και θα χτίσω μεγαλύτερες για να συγκεντρώσω εκεί όλη τη σοδειά μου και τα αγαθά μου. Και τότε θα πω στον εαυτό μου: τώρα, έχεις πολλά αγαθά, που αρκούν για χρόνια πολλά. Ξεκουράσου, τρώγε, πίνε, διασκέδαζε. Τότε του είπε ο Θεός: «ανόητε. Αυτή τη νύχτα θα παραδώσεις τη ζωή σου. Αυτά λοιπόν που ετοίμασες, σε ποιόν θα ανήκουν;». Αυτά, λοιπόν, παθαίνει όποιος μαζεύει πρόσκαιρους θησαυρούς και δεν πλουτίζει τον εαυτό του με ό,τι θέλει ο Θεός». Αφού τα είπε όλα αυτά, πρόσθεσε με έμφαση: «Όποιος έχει αυτιά για ν΄ακούει ας τα ακούει».