Το τάμα, το πρόσφορο, το δώρο...

 

Εν Ανθοκήποις Νέας Ευκαρπίας Δυτικής Θεσσαλονίκης, Μακεδονία, Ελλάς. 

"Νέο εκκλησιαστικό & κατηχητικό έτος 2023-2024" 

*...ένα άρθρο σε τρία μέρη του εφημερίου του Ιερού Ναού των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, των Ανθοκήπων της Νέας Ευκαρπίας, π. Χρυσοστόμου Τελίδη. 

(...σήμερα Δευτέρα 2/10/2023, διαβάστε το 1ο μέρος !!!...

...επί τη ευκαιρία Καλή εβδομάδα & Καλό μήνα !!!)

Σχόλιον...

Μ

Μια..."άσχετη", μα όμορφη φωτογραφία από τα 
 Θυρανοίξια του Ι. Ναού μας, τον Οκτώβριο του 2019
συνοδεύει το σχόλιο μας...

ε την ευκαιρία της όμορφης αυτής περιόδου που διανύουμε τώρα καταμεσής του Φθινοπώρου, 

* αρχικά του νέου εκκλησιαστικού, αλλά κατηχητικού έτους, του 2023-2024,  

* και κατόπιν, στον απόηχο της Μεγάλης Πανηγύρεως της Ενορίας μας, για την εορτή της Συνάξεως των Αγίων και Δικαίων Θεοπατόρων, Ιωακείμ και Άννης, εδώ στον ομώνυμο Ιερό Ναό της στους Ανθόκηπους της Νέας Ευκαρπίας, που έγινε το τριήμερο της 8ης, 9ης & 10ης Σεπτεμβρίου 2023, και μάλιστα έγινε κάτω από την βαριά σκιά των φονικών πλημμυρών και καταστροφών στην Θεσσαλία, αλλά και σε μεγάλο κομμάτι της Κεντρικής Ελλάδος, που μας άγγιξε όλους ο πόνος αυτών των ανθρώπων, 

Επί τη ευκαιρία, δείτε και το Ενοριακό Ημερολόγιο μας για το 2024, 
μια όμορφη έκδοση αφιερωμένη στην Αγία Οικογένεια του Χριστού μας,
την μητέρα Του την Παναγία Θεοτόκο Μαρία... 

οπότε και συμπαραστεκόμενοι στην μεγάλη αυτή δυστυχία που βρήκε τους συνανθρώπους μας...τους πλησίον μας, που εκείνες τις ημέρες πάλευαν μέσα στις λάσπες να σώσουν το βιός και την ζωή τους, αποφασίσαμε να ματαιώσουμε και μην συνοδεύσουμε φέτος τις λατρευτικές εκδηλώσεις μας με τις λαογραφικές που είχαμε προγραμματίσει, όπως κάθε χρόνο προς τιμήν των Αγίων μας,   

αναρτά στην ιστοσελίδα του Ιερού Ναού της ένα άρθρο σε τρία μέρη σχετικό με την προσφορά μας στην Εκκλησία και την δυνατότητα που μας δίνει Αυτή να συμμετάσχουμε ενεργά στην λατρευτική ζωή της Ενορίας που ανήκουμε, αλλά και να ανταποδώσουμε με ένα έμπρακτο "ευχαριστώ" όλα αυτά που μας προσφέρει καθ' όλην την διάρκεια της ζωής μας. 

Ε

...την "γιαγιά" Του την Αγία Άννα & τον "παππού" Του, τον Άγιο Ιωακείμ,
 που όλοι μαζί προστατεύουν την καινούργια εκκλησιά μας.

μείς σας υποδεικνύουμε με αγάπη μέσα από το άρθρο μας μερικούς από τους τρόπους προσφοράς στο Χριστό και στην Εκκλησία Του, ειδικά δε αυτήν την περίοδο που ξεκίνησε η νέα εκκλησιαστική χρονιά και επιδιώκουμε μέσα μας μια αλλαγή πνευματική, που ελπίζουμε στην ανανέωση της ζωής μας, που προσδοκούμε την Αγάπη του Θεού και του Υιού Του και Χριστού μας, για να μας σκεπάζει, αλλά επιζητούμε και τις πρεσβείες της Παναγίας μάνας Του και Θεοτόκου, αλλά και δικής μας μητέρα, που μαζί με τις πρεσβείες των γονέων της, των δικών μας Αγίων, των Δικαίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, να μας βοηθήσουν και να μας προστατεύσουν απ' το κακό και τ' άδικο, τόσο εμάς όσο και τις οικογένειες μας αλλά και τον συνάνθρωπο μας...τον πλησίον μας!!! 

Μπορείτε να το προμηθευτείτε από την Έκθεση του Ναού μας,
καθ' όλην την διάρκεια του έτους.

Εσείς τώρα μπορείτε να ανακαλύψετε μέσα από το άρθρο μας αυτό, πολλούς ακόμα τρόπους προσφοράς, ο καθένας ανάλογα με την προσωπικότητα του, την κοινωνική και την οικονομική θέση που βρίσκεται, με τα χαρίσματα, το ταλέντο και τις δεξιότητες που διαθέτει και που του έδωσε ο Θεός, με την εργασία που κάνει για να ζήσει, με τις γνώσεις που διαθέτει, ή την εξυπνάδα και την ευστροφία του, με τα χέρια, τα πόδια, τα αυτιά, τα μάτια και τις σκέψεις του...με τις αισθήσεις και τον ελεύθερο χρόνο του. 

Όμως διαβάστε  καλύτερα το άρθρο μας αυτό και θα καταλάβετε...

..."Την αξία της προσφοράς μας στην Εκκλησία" !!!

Ευχόμαστε σ' όλους τους αναγνώστες και φίλους μας...

...Καλή ανάγνωση για το τριπλό αυτό άρθρο μας, 

καλό υπόλοιπο του φθινοπώρου που απομένει, αλλά & καλή εβδομάδα & καλό μήνα Οκτώβριο, & καλή & ευλογημένη εκκλησιαστική & κατηχητική χρονιά 

2023-2024 !!!

 Το τάμα, το πρόσφορο, το δώρο...

...και το αντίδωρο!!!

      Στις εκκλησίες όλης της Ορθοδοξίας ανά τον κόσμο, καθημερινά τελούνται από τους ιερείς μας οι Ακολουθίες του Νυχθημέρου, τα Ιερά Μυστήρια, αλλά και άλλες Ακολουθίες και ευχές για ευημερία και προστασία δική μας και των οικείων μας, αλλά και προσευχές  και ύμνοι για την αγάπη και μέριμνα του Θεού Δημιουργού μας.

      Οι Ακολουθίες αυτές, οι ύμνοι, οι ευχές και οι προσευχές μας είναι σφραγισμένες και ενσωματωμένες στην καθημερινή λατρεία μας, από Αγίους της Εκκλησίας μας, Πατέρες Θεοφόρους και εμπνευσμένους  από το Άγιο Πνεύμα,  τελούνται δε με έναν συγκεκριμένο τρόπο και "απαιτούν" εκτός από την δεδομένη πίστη μας και κάποια αντικείμενα και όργανα με συμβολική σημασία και νόημα.

       Σήμερα στην ιστοσελίδα μας θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε όσο μπορούμε ένα είδος προσφοράς μας στην εκκλησία με μεγάλη και σημαντική σημασία αφού...με αυτό, σε αυτό και από αυτό!!! τελείται η Θεία Λειτουργία και αποτελεί το Δώρο του Θεανθρώπου Χριστού και ιδρυτή της Εκκλησίας μας για τον άνθρωπο...την ίδια Του την Σάρκα.

      Το πρόσφορο, η προσφορά, ο Άρτος ή Άγιος Άρτος, η Λειτουργιά, είναι το ορατό μέρος της δωρεάς μας, από όπου οι ιερείς μας με την επίκληση του Αγίου Πνεύματος κατά την Θεία Λειτουργία θα μετατρέψουν το ψωμί αυτό σε Σώμα του Σταυρωμένου Χριστού μας. 

      Και μόνο στο άκουσμα του θαύματος της μετατροπής αυτής κατά την Θεία Λειτουργία μέσω του ιερέως, ο πιστός χριστιανός ανησυχεί, φοβάται, νοιώθει ανάξιος του Δώρου και της Θυσίας, γιαυτό μπορούμε να καταλάβουμε την μεγαλύτερη αξία της προσφοράς μας, όταν αυτή γίνει με κόπο, χρόνο και αγάπη από τα ίδια τα χέρια μας, ένα πρόσφορο, μια λειτουργιά χειροποίητη και γεμάτο προσευχές. 
      Μαζί με το πρόσφορο αυτό που ετοιμάζουμε με επιμέλεια και φέρνουμε στην εκκλησία, δίνουμε στον ιερέα μας και το δίπτυχο της οικογενείας με τα ονόματα μας, από την μια μεριά των ζώντων και από την άλλη των κεκοιμημένων, ή σε ένα φύλλο χαρτί, ευανάγνωστα όμως γραμμένα, τα ονόματα μας για να τα μνημονεύσει ο ιερέας κατά την ώρα της προσκομιδής και να βγάλει μερίδες για αυτούς, μαργαρίτες, οι οποίοι θα καταλήξουν στο Άγιο Ποτήριο κατά την ώρα της "συστολής".  (Σε επόμενο άρθρο της ιστοσελίδας μας θα μάθουμε με ποιόν τρόπο μπορούμε να φτιάξουμε ένα πρόσφορο μόνοι μας, έχοντας μόνο την ευλογία από τον ιερέα, μια ξύλινη σφραγίδα και πίστη στον Θεό.)

      Το Πρόσφορο είναι το ψωμί που προσφέρουμε στον Ναό, για να τελεσθεί η Θεία Ευχαριστία. Μαζί με το κρασί, ως Τίμια Δώρα (άρτος και οίνος), προτού μεταφερθούν με τη Μεγάλη Είσοδο στην Αγία Τράπεζα, τοποθετούνται στην Αγία Πρόθεση (προ-τίθημι = προθέτω), όπου με την τελετή της Προσκομιδής θα προετοιμασθούν για τη Θεία Λειτουργία. 

      Στην Προσκομιδή τμήματα του Προσφόρου θα τοποθετηθούν τελετουργικά από τον ιερέα στο Δισκάριο και λίγο κρασί στο Άγιο Ποτήριο. Το στρογγυλό σχέδιο του Προσφόρου συμβολίζει την κοιλιά της Παρθένου Μαρίας, απ' όπου προήλθε (γεννήθηκε) ο μονογενής Υιός της. Πάνω στο Πρόσφορο υπάρχει ανάγλυφο σχέδιο, που σχηματίζεται από σφραγίδα.

      Από το κέντρο του Προσφόρου ο ιερέας βγάζει  τον Αμνό, δηλαδή το κεντρικό τετράγωνο του σχεδίου με τα γράμματα, ΙΣ ΧΣ ΝΙ ΚΑ (Ιησούς Χριστός νικά). Τα γράμματα αυτά πρέπει να είναι ευδιάκριτα και να φαίνονται καθαρά. Λέγεται δε Αμνός (αρνάκι), γιατί ο προφήτης Ησαΐας προφήτευσε ότι ο Μεσσίας σαν ένα άκακο αρνάκι θα οδηγηθεί στη θυσία. Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος επιβεβαίωσε αυτή την προφητεία, όταν έδειξε στους μαθητές του τον Μεσσία και είπε: "Να ο αμνός του Θεού" (Ιωάν.1α', 29). Επίσης ο Απόστολος Πέτρος στην Α' Επιστολή (1α, 18-19) γράφει:"Ελυτρώθητε εκ της ματαίας υμών αναστροφής... τιμίω αίματι ως αμνού αμώμου και ασπίλου Χριστού".

      Το σχέδιο του Προσφόρου περιέχει επίσης την μερίδα της Παναγίας με τα γράμματα Μ και Θ, δηλαδή Μήτηρ Θεού. Η τριγωνική μερίδα της Παναγίας τοποθετείται δεξιά του Αμνού στο Δισκάριο με τα λόγια, "'Εις τιμήν και μνήμην της υπερευλογημένης, ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου, και αειπαρθένου Μαρίας, ης ταις πρεσβείαις πρόσδεξαι, Κύριε, την Θυσίαν ταύτην εις το υπερουράνιόν σου Θυσιαστήριον."(Συνεχίζει με τον 10ο στίχο του 44ου ψαλμού) "Παρέστη η Βασίλισσα εκ δεξιών σου, εν ιματισμώ διαχρύσω περιβεβλημένη, πεποικιλμένη", δηλαδή, προσφέρουμε την μερίδα αυτή προς τιμή και μνήμη της υπερευλογημένης ένδοξης Κυρίας μας Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, με τις πρεσβείες της οποίας δέξου, Κύριε, τη Θυσία αυτή στο υπερουράνιό σου Θυσιαστήριο. Τιμητικά στάθηκε η Βασίλισσα στα δεξιά σου με ιματισμό χρυσό ντυμένη, στολισμένη. Η Παναγία στη Βασιλεία του Θεού έχει το πρωτείο τιμής.

       Από τα εννέα τριγωνάκια, που βρίσκονται στο δεξί μέρος του προσφόρου, εξάγονται οι μερίδες των αγγέλων και κατά σειρά όλων των αγίων και τοποθετούνται αριστερά του Αμνού. Οι άγιοι που μνημονεύονται είναι οι Προφήτες, οι Απόστολοι, οι Ιεράρχες, οι Μάρτυρες, οι Όσιοι, οι Ανάργυροι, οι Θεοπάτορες μαζί με τον άγιο της ημέρας και τελευταίος ο Πατέρας της Εκκλησίας που συνέγραψε την τελούμενη Θεία Λειτουργία, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομμος τις περισσότερες φορές και μόνο δέκα συγκεκριμένες φορές τον χρόνο ο Άγιος & Μέγας Βασίλειος. 

       Οι Άγιοι, επειδή δεν έχει γίνει η Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου και δεν έχουν εισέλθει ακόμα στον Παράδεισο, ωφελούνται κι αυτοί από τη μνημόνευση στις Θείες Λειτουργίες. Εξάλλου και στον Παράδεισο θα προχωρούν από "δόξης εις δόξαν", δηλαδή θα βελτιώνεται η κατάστασή τους και θα απολαμβάνουν σταδιακά μεγαλύτερες θείες ευλογίες. Επίσης, κατά τον Άγιο Νικόλαο Καβάσιλα, προσφέρεται η αναίμακτη θυσία ως ευχαριστία στον Θεό, που μας έδωσε τους Αγίους Του. Αυτοί αποτελούν τα πρότυπα όλων των χριστιανών, αυτοί τους καθοδηγούν και μεσιτεύουν γι' αυτούς με τις προσευχές τους.

       Από άλλα τμήματα του Προσφόρου εξάγονται οι μερίδες υπέρ των ζώντων και των κεκοιμημένων, οι οποίοι ανήκουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Αυτές τοποθετούνται εμπρός από τον Αμνό ως ψίχουλα, μαργαρίτες και όταν, πριν την Θεία Κοινωνία κατά τη συστολή (ένωση) Σώματος και Αίματος, ο Λειτουργός τις ρίχνει στο Δισκοπότηρο, λέει συγχρόνως τα ακόλουθα αξιοπρόσεκτα λόγια:
"Απόπλυνον, Κύριε,τα αμαρτήματα των ενθάδε μνημονευθέντων δούλων σου τω Αίματί σου τω Αγίω πρεσβείαις της Θεοτόκου και πάντων σου των αγίων. Αμήν", δηλαδή, Σβήσε εντελώς, Κύριε, τις αμαρτίες όσων εδώ μνημονεύθηκαν δούλων Σου με το Αίμα Σου το Άγιο με τις πρεσβείες της Θεοτόκου και όλων Σου των αγίων. Αμήν. 

       Στήν αρχή της Προσκομιδής ο Ιερουργός υψώνει (σηκώνει ψηλά) το Πρόσφορο μέχρι το μέτωπο και με αυτή την κίνηση συμβολίζει την ύψωση του Χριστού στον Σταυρό, όπου έχυσε το τίμιο Αίμα Του για τη σωτηρία των ανθρώπων.

       Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, όλες αυτές οι προσφορές, οι άρτοι, που φέρνει ο πιστός λαός του Θεού, τεμαχίζονται και προσφέρονται ξανά πίσω στο εκκλησίασμα και σε όσους δεν μετάλαβαν από το Σώμα και το Αίμα του Χριστού μας, παίρνοντας έτσι παράλληλα ασπαζόμενοι το χέρι του, και την ευχή του ιερουργούντος ιερέως. Η Εκκλησία μας αυτά τα κομμάτια του ευλογημένου Άρτου πάνω στην Αγία Τράπεζα και στα Θεία Δώρα σε ενδιάτακτο σημείο της Θείας Λειτουργίας, τα ονομάζει "Αντίδωρο", αντί του Δώρου δηλαδή, του Σώματος του Παντοκράτορος Χριστού. 

     Σε επόμενο άρθρο μας θα δούμε πως παρασκευάζουμε την Λειτουργιά ή το Πρόσφορο, θα δούμε όλη την ψυχική και πρακτική προετοιμασία που χρειάζεται να κάνουμε για να επιτελέσουμε αυτήν την προσφορά μας προς την Εκκλησία του Χριστού μας, αλλά κυρίως θα δούμε την σημαντικότητα της, ως δωρεά, προσφορά και αγάπη, που ο ιερέας μέσω του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας θα μετατρέψει σε Σώμα του Κυρίου μας και μαζί με το κρασί, που επίσης προσφέρουν οι πιστοί, και το μετατρέπει στο Αίμα Του, για να μας κάνει λίγο αργότερα, με την Θεία Κοινωνία, μετόχους και συμμέτοχους της Βασιλείας Του. 

Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Τελίδης

*συνεχίζεται...