Αναρτήθηκε από
Εν Ανθοκήποις Νέας Ευκαρπίας Θεσσαλονίκης, Μακρδονία Έλλάς.
Περίοδος τέλους Δωδεκαημέρου 2024-2025. Χειμώνας 2025.
Πέμπτη 9 Ιανουαρίου 2025.
" Η Α ρ τ ο κ λ α σ ί α "
*άρθρον Αρχιμανδρίτου Χρυσοστόμου Τελίδη...
«Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν.
οι δε εκζητούντες τον Κύριον, ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού».
οι δε εκζητούντες τον Κύριον, ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού».
 |
| Το θαύμα από τον Ιησού Χριστό, του πολλαπλασιασμού των πέντε άρτων στην έρημο. |
(...είδαμε με πολύ χαρά και συγκίνηση, πριν λίγα χρόνια, τέτοιον καιρό θαρρώ!!! πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο μας, αγιοποίησε έναν ακόμα Γέροντα από την Έρημο του Αγίου Όρους, στην Μικρά Αγία Άννα,
...και χωρίς κανέναν άλλο ιδιαίτερο λόγο, αλλά γνωρίζοντας όμως...ξέροντας πια, πως πολλοί θα είναι εκείνοι οι πιστοί χριστιανοί μας αυτές τις ημέρες που περνούμε, κοντά στα μέσα δηλαδή του Γενάρη, του 1ου μήνα του νέου έτους, του 2025, αλλά και του 2ου μήνα του χειμώνα...που ακόμα και τώρα, μεσοχείμωνα, δεν μας έχει δείξει τα δόντια του!!! και στην συνέχεια με τον Φεβρουάριο να ακολουθεί, τον "κουτσοφλέβαρο", όπως τον αποκαλεί ο λαός μας, μήνες κατά τους οποίους πολλοί Άγιοι μας εορτάζουν και τηρώντας την παράδοση του τυπικού της Εκκλησίας μας, θα θελήσουν πολλοί πιστοί χριστιανοί να τελέσουν Αρτοκλασία για την ονομαστική τους εορτή, τιμώντας έτσι τον Άγιο που φέρουν το όνομα του και ζητώντας με αυτόν τον τρόπο τις πρεσβείες του, αλλά παίρνοντας και την ευλογία του για τα σπιτικά και τους οικείους τους...
...εδώ ας θυμηθούμε, επί τροχάδην, τις γιορτές του Ιανουαρίου:
και κατόπιν στις 23 Ιανουαρίου τον δικό μας βορειοελλαδίτη Άγιο Διονύσιο τον εν Ολύμπω, την Οσία Ξένη στις 24/1, μετά τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο στις 25/1, τον οποίο μάλιστα θα τιμήσουμε έτι περαιτέρω φέτος, τελώντας Αγρυπνία στην μνήμη του την παραμονή της εορτής του, την Παρασκευή 24/1 το βράδυ από τις 8.30 μ.μ. έως τις 12.30 π.μ. ξημερώνοντας Σάββατο 25/1, τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο και την ανακομιδή των Λειψάνων του στις 27/1, τον Άγιο Εφραίμ τον Σύρο στις 28/1, τον Άγιο Ιγνάτιο τον Θεοφόρο...επίσης με την εορτή της ανακομιδής των ιερών Λειψάνων του στις 29/1, και κατόπιν έχουμε την μεγάλη εορτή των Τριών Ιεραρχών, με την γιορτή της Παιδείας και των Γραμμάτων, στις 30 Ιανουαρίου, που φέτος πέφτει ημέρα Πέμπτη, οπότε και θα έχουμε τον εκκλησιασμό των Σχολείων της περιοχής μας το πρωΐ, ενώ ο μήνας αυτός τελειώνει με την εορτή των Αγίων Αναργύρων Κύρου και Ιωάννου στις 31/1.
Θα ακολουθήσουν, τον Φεβρουάριο πια, και άλλες γιορτές, όπως ημερολογιακά θα δούμε:
Την Κυριακή φέτος στις 2/2 την Δεσποτική & Θεομητορική εορτή της Υπαπαντής του Κυρίου μας, αλλά και εκκλησιαστική εορτή της μητέρας,
οπότε την προηγουμένη πιθανότατα, Σάββατο 1/2 στην κατακόμβη μας θα κάνουμε την Τριπλή Γιορτή μας για την "Ιθάκη" μας-Τριών Ιεραρχών, Κοπή της Βασιλόπιτας της Ενοριακής Νεανικής Εστίας μας και την εορτή της Υπαπαντής και γιορτή της Μητέρας για την Εκκλησία μας, ενώ στις 6/2 έχουμε και την εορτή του Αγίου Φωτίου, και κατόπιν στις 7 του μηνός, την εορτή του Αγίου Παρθενίου, του προστάτου των καρκινοπαθών και στις 8/2 την εορτή του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτου και στις 9 Φεβρουαρίου, ..."Άρχεται το Τριώδον" !!! με την παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου (...και αμέσως μετά την Θεία Λειτουργία θα βρεθούμε όλοι, ενορίτες, προσκυνητές, επισκέπτες, οι φίλοι μας από παντού, όλα τα εκκλησιαστικά Συμβούλια και οι συνεργάτες του Ιερού Ναού με τους δυο ιερείς τους, στο οικογενειακό κέντρο διασκέδασης "Έναστρος" και στην καθιερωμένη πια, χειμωνιάτικη συνάντηση μας, με τραγούδια και χορούς από όλην την Ελλάδα, καλό φαγητό, χαρά και διασκέδαση !!!) και την επομένη, Δευτέρα 10/2 την εορτή του Αγίου Χαραλάμπους, 
και την Παρασκευή στις 14/2 το βράδυ, προς το Σάββατο 15/2/2025, θα τελέσουμε και την Αγρυπνία του μηνός Φεβρουαρίου προς τιμήν του Αγίου Ανθίμου (του Βαγιάνου) του εν Χίω, ενώ την επομένη 16/2, έχουμε την Κυριακή του Ασώτου και στις 17/2 εορτάζουμε τον Άγιο Θεόδωρο τον Τήρωνα, μετά στις 22 έχουμε το Ψυχοσάββατο της Απόκρεω και για τον λόγο αυτό και ανήμερα και παραμονή το απόγευμα της Παρασκευής, θα διαβαστούν κόλλυβα στον ναό από τους ιερείς μας και θα τελεσθούν Τρισάγια στα μνήματα εδώ της Νέας Ευκαρπίας, μετά στις 23/1 έχουμε την Κυριακή της Απόκρεω, αλλά και την εορτή του Αγίου Πολυκάρπου Σμύρνης και την επομένη, Δευτέρα της Τυρινής, στις 24/2, θυμόμαστε και την α' & β' εύρεση της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου, οπότε και εδώ στην Ενορία μας την εορτή αυτή θα την πανηγυρίσουμε ιδιαιτέρως με την Θεία Λειτουργία που θα τελεσθεί στο όμορφο καινούργιο Παρεκκλήσι του που έχουμε μέσα στον ναό μας "Η Σύλληψις του Τιμίου Προδρόμου", με τον Φλεβάρη φέτος να έχει 28 ημέρες, ως είθισται (...πέρυσι βέβαια είχε 29 ως δίσεκτο έτος το 2024 !!!)
...προσφέροντας τα δώρα τους στην εκκλησιά της Ενορίας τους, τα οποία και οι ιερείς τους θα τα ευλογήσουν και θα ευχηθούν στους εορταζομένους, που με την σειρά τους αυτοί θα μοιράσουν μετέπειτα όλες αυτές τις προσφορές τους στους συμμετέχοντες στην χαρά της εορτής τους, για τον λόγο αυτό και αναρτούμε σήμερα σε επανάληψη στην ιστοσελίδα της Ενορίας του Ιερού Ναού μας, των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, των Ανθοκήπων της Νέας Ευκαρπίας, αυτό το μικρό άρθρο...διανθισμένο και επικαιροποιημένο όμως και με επίκαιρα σχόλια, σχετικά με το τυπικό της τελετής της Ακολουθίας της Αρτοκλασίας, τον συμβολισμό που έχει, αλλά και την προέλευση του, για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε έτσι όλοι εμείς οι πιστοί χριστιανοί, τα μέλη ενός όμορφου και παντελώς ειρηνικού "στρατού", αυτού του Χριστού μας, πως στην πίστη μας τίποτε δεν γίνεται τυχαία και πως όλα όσα διαδραματίζονται στην Εκκλησία του Χριστού, αρχή και τέλος έχουν τον ίδιο τον Ιδρυτή της.
Έτσι και η Ακολουθία της Αρτοκλασίας, μόνο τυχαία δεν είναι μέσα στο τυπικό της Εκκλησίας μας, αλλά εδράζεται σε μια περικοπή του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου (Ματθ. ιδ΄14-22), την οποία παρότι την ακούσαμε νωρίτερα μέσα στο καλοκαίρι, στον μήνα της Παναγίας μας, τον Αύγουστο, στους Ιερούς Ναούς όλης της Ορθοδοξίας και που αφορά το θαύμα του πολλαπλασιασμού των πέντε άρτων από τον Ιησού, παρά ταύτα, πάντα θα συντροφεύει τις..."μεταφυσικές" αναζητήσεις μας μέσα στο εκκλησιαστικό έτος, οποιαδήποτε εποχή του χρόνου,
 |
Οι νοικοκυρές βάζουν τα δυνατά τους για να φτιάξουν την πιο όμορφη Αρτοκλασία. |
Ο όρος Αρτοκλασία σημαίνει ο τεμαχισμός του άρτου και συναντάται μόνο στα λειτουργικά βιβλία της Εκκλησίας μας. Η ακολουθία της Αρτοκλασίας εσφαλμένα λέγεται από τους πιστούς και αρτοπλασία, ενώ η δυναμική των συμβολισμών της γρήγορα έγινε ευλογημένη συνήθεια των πιστών χριστιανών, αλλά έγινε με τον καιρό και παράδοσις, που από γενιά σε γενιά μεταφέρεται, ζωντανεύοντας και "στολίζοντας" έτι περισσότερο την Πίστη μας.
Έτσι στην Λειτουργική, ένα μάθημα που διδάσκονται οι φοιτητές στο Ποιμαντικό ή Θεολογικό τμήμα των Ελληνικών Πανεπιστημίων μας, Αρτοκλασία αποκαλούμαι τον τεμαχισμό των άρτων που προηγουμένως έχουν ευλογηθεί από ιερέα ή Αρχιερέα και στη συνέχεια διανέμονται στο εκκλησίασμα.
 |
| "...και τους εξ αυτών μεταλαμβάνοντες πιστούς δούλους σου αγίασον..." |
Οι ευλογούμενοι άρτοι είναι πέντε, ισάριθμοι δηλαδή μ΄ εκείνους που ευλόγησε ο Χριστός στην έρημο και στην συνέχεια διανεμήθηκαν στο πλήθος. Μαζί με τους άρτους ευλογούνται επίσης μικρές ποσότητες οίνου και ελαίου που προσφέρονται σε μικρές φιάλες.
Η τελετή της Αρτοκλασίας ή της «ευλογήσεως των άρτων» είναι παλαιότατη λειτουργική πράξη και έχει τις ρίζες της στους αποστολικούς χρόνους. Θεωρείται κατάλοιπο από τις «αγάπες», τα κοινά γεύματα των πρώτων χριστιανών, που διασώζει και το αρχαίο όνομα της Θείας Ευχαριστίας (κλάσις του άρτου), καθώς και τον τρόπο τεμαχισμού και διανομής της.
Η Αρτοκλασία στις μέρες μας γίνεται και κατά την ακολουθία του Όρθρου, λίγο πριν εκφωνήσει ο ιερέας το "Ευλογημένη η Βασιλεία...", με συνήθη πρακτική βέβαια να τελείτε στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, ανήμερα της εορτής, αλλά κυρίως τελείτε, που είναι και το σωστότερο, κατά τον Εσπερινό της παραμονής δεσποτικής ή θεομητορικής εορτής αλλά και στις εορτές των Αγίων μας, κατά τα ονομαστήρια μας, επίσης Αρτοκλασία κάνουμε και όποτε το κρίνουμε εμείς ή ο πνευματικός μας αναγκαίο,
 |
| Αρτοκλασία κατά την ώρα των Αγρυπνίων στον Ιερό Ναό μας. |
η τέλεση δε του ιερού αυτού γεγονότος αποσκοπεί με τον συμβολισμό του πολλαπλασιασμού των άρτων από τον Ιησού στην έρημο, στην ευλόγηση του σπιτικού μας και στον πολλαπλασιασμό των υλικών αλλά και των ψυχικών αγαθών των οικείων και των φίλων μας.
Η Αρτοκλασία όμως αποσκοπούσε και αποσκοπεί ακόμα και στην θεραπεία πρακτικής μοναστικής ανάγκης. Στα μοναστήρια, δηλαδή, οι μοναχοί αφού νήστευαν ολόκληρη την ημέρα της παραμονής κάθε μεγάλης εορτής, ήταν υποχρεωμένοι να παραμείνουν στο ναό και να μην απομακρυνθούν, μετά τον εσπερινό, προκειμένου να συνεχίσουν την ολονυκτία και να τύχουν δια της αρτοκλασίας "παραμυθίας" και "στήριξης".
 |
| Αρτοκλασίες κατά την Μικρή Πανήγυρη για την εορτή της Κοιμήσεως της Αγίας Άννας, που τελείται στον Ιερό Ναό μας την 25η Ιουλίου. |
Η ευλογία των άρτων, "ανά πέντε", του οίνου "ανά στάμνον μεστήν" καθώς και του ελαίου γινόταν με σύντομη ευχή αμέσως μετά τη λεγόμενη "λιτή", (έπειτα από την μεγάλη δέηση), περί το τέλος του Εσπερινού. Ακολουθούσε ο τεμαχισμός και η διανομή από τον "κελλαρίτη" που βρίσκονταν στον νάρθηκα ή την λιτή, δηλαδή στο χώρο μεταξύ νάρθηκα και κυρίως ναού, όπου τελούνταν η δέηση της "λιτής", εξ ου και η ονομασία του χώρου. Μαζί με τον άρτο διανέμονταν, κατά το Τριώδιο και "ανά εξ ισχάδες ή φοίνικες" (ανά 6 σύκα ξερά ή χουρμάδες) και από "ενός κρασοβολίου οίνος" (ένα ποτήρι κρασί). Το έλαιο που ευλογούνταν πιθανώς χρησιμοποιούνταν στο μεγάλο κανδήλι του τιμώμενου Αγίου.
 |
| Πανηγυρική Αρτοκλασία στον Ιερό Ναό μας, και για την εορτή της Συλλήψεως της Αγίας Άννας, την 9η Δεκεμβρίου. |
 |
| Υπαίθρια Αρτοκλασία στο παρεκκλήσι του Αγίου Παχωμίου του Ευκαρπιώτου, στο Πανηγύρι του την 7η Μαΐου. |
Ο άρτος συμβολίζει ακόμη την Εκκλησία, καθώς τα μέλη της -οι πιστοί- ήταν πριν διεσπαρμένα όπως το σιτάρι στους αγρούς, αλλά δια του Χριστού συνήχθησαν (συγκεντρώθηκαν) σε ένα σώμα.
Αλλά και εσχατολογικώς, ο άρτος θεωρήθηκε εικόνα της Βασιλείας του Θεού, καθώς οι συμμετέχοντες σ’ αυτήν θα βρίσκονται σε πλήρη κοινωνία με τον Θεό δια της βρώσεως του ουρανίου άρτου, που βρίσκεται στην τράπεζα του Κυρίου: «Μακάριος όστις φάγεται άρτον εν τη Βασιλεία του Θεού» (Λουκ. ιδ,15).
Ο άγιος Συμεών Θεσαλονίκης
γράφει πως η αρτοκλασία είναι:
«άνωθεν παραδεδομένη εκ του Σωτήρος αυτού». |
| Αρτοκλασία και κατά την Μικρή Πανήγυρη του Παρεκκλησίου του Αγ. Χριστοφόρου, την 9η Μαϊου, στην είσοδο της Πλατείας των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ & Άννης, στους Ανθόκηπους της Ν. Ευκαρπίας. |
Συνήθως οι εορτάζοντες, οι οποίοι προσφέρουν και τα δώρα αυτά στην εκκλησία, συμπληρώνουν προαιρετικά την προσφορά τους με αγνές λαμπάδες για την Αγία Τράπεζα, θυμίαμα, καρβουνάκια και φυτιλάκια για τις καντήλες του ναού και οτιδήποτε άλλο χρησιμοποιείτε για την τέλεση της Θείας Λειτουργίας που θα ακολουθήσει και που εκείνη την ημέρα γίνεται για αυτούς ιδιαίτερα που εορτάζουν,
 |
«Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού» (Αρτοκλασία Μεγάλης Πανηγύρεως 2012) |
Η Πανηγυρική Ακολουθία της Αρτοκλασίας τελείται οποτεδήποτε εκτός της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και των υπολοίπων πένθιμων ημερών του εκκλησιαστικού έτους, ενώ η θέση της κατά το εκκλησιαστικό Τυπικό είναι,
όπως αναφέραμε και παραπάνω αλλά το επαναλαμβάνουμε μιας και είναι η συχνότερη ερώτηση των πιστών, προς το τέλος του Εσπερινού, αλλά τελείται κατ' οικονομία και κατά την διάρκεια του Όρθρου λίγο πριν ξεκινήσει η Θεία Λειτουργία, όμως κατά την συνήθη πρακτική, η Αρτοκλασία τελείται στους Ιερούς Ναούς στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, οπότε και το εκκλησίασμα είναι περισσότερο και έτσι επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη συμμετοχή.
Αυτά ήταν τα στοιχεία και ότι ακόμα περισσότερο μπορέσαμε να συλλέξουμε από την σχετική βιβλιογραφία που υπάρχει, κυρίως από το διαδίκτυο αλλά και από άλλες πηγές, για την λαοφιλή και ευλογημένη Ακολουθία της Αρτοκλασίας, τα οποία και σας τα παραθέτουμε στην ιστοσελίδα της Ενορίας μας και στα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που διαθέτουμε:
1) Την ιστοσελίδα της Ενορίας μας, www.intheopatoron.blogspot.gr,
 |
| Η Πανηγυρική Αρτοκλασία μας, παραμονή της εορτής των Αγ. Θεοπατόρων Ιωακείμ & Άννης, στις 8/9/2019, της τελευταίας Μεγάλης Πανηγύρεως που τελέσαμε στην φιλόξενη κατακόμβη του Ιερού Ναού μας. Τον Σεπτέμβριο του 2020, πρώτα ο Θεός, για 1η φορά θα πανηγυρίσουμε στον επάνω Ιερό Ναό μας... |
Αυτά ήταν τα στοιχεία και ότι ακόμα περισσότερο μπορέσαμε να συλλέξουμε από την σχετική βιβλιογραφία που υπάρχει, κυρίως από το διαδίκτυο αλλά και από άλλες πηγές, για την λαοφιλή και ευλογημένη Ακολουθία της Αρτοκλασίας, τα οποία και σας τα παραθέτουμε στην ιστοσελίδα της Ενορίας μας και στα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που διαθέτουμε:
 |
| Αρτοκλασία και στον επάνω Ιερό Ναό μας, κατά την Μικρά Πανήγυρη της Συλλήψεως της Άννης, την 9η Δεκεμβρίου του 2019 |
1) Την ιστοσελίδα της Ενορίας μας, www.intheopatoron.blogspot.gr,
2) Την ιστοσελίδα των κατηχητικών των παιδιών μας, της "Ιθάκης" μας, www.enetheopatoron.blogspot.gr,
*δ) των κατηχητικών μας: "Ενοριακή Νεανική Εστία <Ιθάκη>",
3) Το κανάλι μας στο youtube, με όλα τα βιντεάκια από τις δραστηριότητες μας,
4) Τα profil μας στο facebook με όλες τις σελίδες τους,
*α) της Ενορίας μας: "Ιερός Ναός Αγίων Θεοπατόρων",
*β) της ποδοσφαιρικής ομάδας μας: "Θεοπάτορες",
*γ) της ρομποτικής ομάδας μας: "Ρομποπάτορες",
 |
| Αρτοκλασία και στο νέο Ιερό Παρεκκλήσιον μας, του Τιμίου Προδρόμου, κατά την ώρα Αγρυπνίας μας. Τιμάται & πανηγυρίζει στην εορτή της Συλλήψεως του, την 23η Σεπτεμβρίου εκάστου έτους. |
5) Τον λογαριασμό της στο twitter...ή όπως αλλιώς το λένε τελευταία!!! για όσους μας παρακολουθούν από αυτόν.
6) Τις ομάδες μας στο Viber και σε όλους τους συμμετέχοντες ενεργά σε αυτές.
7) Τώρα και στο instagram, που πολύ το αγαπήσατε!!!
Με την ευχή και την ελπίδα όλες αυτές οι πληροφορίες, που σήμερα σας παραθέτουμε και που αποτελούν την ζωντάνια της Πίστης μας, την αλήθεια της Ορθοδοξίας μας, να βοηθήσουν όλους τους αναγνώστες, ακολούθους και φίλους μας πια, παρέχοντας σας την γνώση που πρέπει να έχουμε όλοι οι χριστιανοί κατά την τήρηση των λατρευτικών & λειτουργικών...
 |
Αρτοκλασία στον εκκλησιασμό των Σχολείων μας κατά την ημέρα της εορτής των Τριών Ιεραρχών, για τους μαθητές και τους δασκάλους τους, στον Ιερό Ναό μας. |
"...ευλόγησον Δέσποτα τους άρτους τούτους, τον σίτον, τον οίνον και το έλαιον και πλήθυνον αυτά εν τη Ενορία ταύτη και εις τον κόσμον σου άπαντα και τους εξ αυτών μεταλαμβάνοντας πιστούς δούλους σου αγίασον..."
Σας στέλνουμε τις εγκάρδιες ευχές μας,
για Ευτυχισμένο, φωτισμένο & ευλογημένο το 2025, αγαπημένοι αναγνώστες, φίλοι και ακόλουθοι μας!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου