"...KAI ΑΡΧΕΤΑΙ ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟΝ" (...από Κυριακή Τελώνου & Φαρισαίου 9/2/2025 έως Κυριακή Τυρινής 2/3/2025) & μετά..."ΑΡΧΕΤΑΙ Η ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ" (...από Καθαρά Δευτέρα 3/3/2025 έως την Μεγάλη Εβδομάδα & το Μεγάλο Σάββατο)...

 ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟΝ, 

Η ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ...

...& όλα όσα πρέπει να γνωρίζει ο καλός χριστιανός!!!

      Δεν πέρασε και πολύς χρόνος από τις εορτές των Χριστουγέννων...το  "Δωδεκαήμερο", όπως αναφέρονται οι ημέρες αυτές συνολικά από τον Συναξαριστή, μια ευλογημένη και χαρούμενη περίοδο του εκκλησιαστικού έτους, που ξεκινά από την Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως και καταλήγει την Κυριακή μετά τα Φώτα, η οποία εμπεριέχει όμορφα και χαριτωμένα λατρευτικά δρώμενα, αλλά και εκκλησιαστικά, λαϊκά και παραδοσιακά έθιμα με τις ρίζες τους να χάνονται μέσα στους αιώνες. 

(δείτε προηγούμενο άρθρο μας που αναφέρεται στο Δωδεκαήμερο και τις εορτές του)

     Τώρα μια νέα περίοδος ανοίγεται από το Τυπικό της Εκκλησίας του Χριστού μας, το επονομαζόμενο "Τριώδιο", μια περίοδος που θεσπίστηκε από τους θεοφώτιστους Πατέρες της Εκκλησίας μας για να μας προετοιμάσει για την κατανυκτική και πένθιμη περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και της Μεγάλης Εβδομάδος. 

     Η εκκλησιαστική αυτή περίοδος, που την φετινή χρονιά θα εισέλθουμε την Κυριακή της 9ης  Φεβρουαρίου του 2025, αλλά και Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου, στο λεγόμενο Τριώδιο, κρατά τρεις εβδομάδες και περιέχει τέσσερις Κυριακές. 

*Την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου, η οποία μας δείχνει την ταπείνωση μέσα από το πρόσωπο του Τελώνη και από τον σπαρακτικό τρόπο της προσευχής του στον Θεό, μια ημέρα που πάντα θα σηματοδοτεί την αρχή του Τριωδίου. 

* Την Κυριακή του Ασώτου, που δηλώνει την μετάνοια και την ανάγκη της επιστροφής μας ως άσωτοι υιοί κοντά στον Θεό Πατέρα μας, που μέχρι την επόμενη Κυριακή εμπεριέχει και την κρεατοφάγο "Τσικνοπέμπτη".

*  Την Κυριακή της Απόκρεω, που ως θέμα της έχει την δικαία και απροσωπόληπτη κρίση του Θεού, την οποία θα πραγματοποιήσει ο Κύριος κατά την ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας, μια κρίση του Θεού προς τους ανθρώπους, με την οποία και θα αναδειχθεί η άκρατη και μεγάλη αγάπη Του, και τέλος...

*ΤηνΚυριακή της Τυρινής, όπου θα θυμηθούμε την εξορία του πρωτόπλαστου Αδάμ από τον παράδεισο εξαιτίας της ανυπακοής του, ένα λάθος που και εμείς διαπράττουμε καθημερινά στην ζωή μας, λάθος που μπορεί και να μας στερήσει τον αιώνιο παράδεισο για πάντα. 

     Αυτής της Κυριακήςπροηγείται το"Ψυχοσάββατο, που κόλλυβα φτιάχνουμε για να τα διαβάσει ο ιερέας μας και με αυτόν τον τρόπονα θυμηθούμε και να συγχωρέσουμε τους πεθαμένους οικείους μας, τους κεκοιμημένους αδελφούς μας, που δεν φεύγουν στιγμή από τον καρδιά μας. 

    Για να έρθει  κατόπιν η  "Καθαρά Δευτέρα,η 1η ημέρα τηςΑγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, της"Σαρακοστής", όπως τόσο χαριτωμένα  την αποκαλεί ο λαός του Θεού μετρώντας τις σαράντα περίπου ημέρες πριν την Ανάσταση του Κυρίου μας, την πιο κατανυκτική και συγκινητική περίοδο μέσα στο ετήσιο εκκλησιαστικό τυπικό. Φέτος αυτή η ημέρα της Δευτέρας αυτής, είναι η 3η Μαρτίου 2025. 

 Αυτή η περίοδος του Τριωδίου όμως, χαρακτηρίζεται και από μια ιδιάζουσα νηστεία, με την 1η εβδομάδα του να έχουμε κατάλυση σε όλα, ακόμα και την Τετάρτη και την Παρασκευή,  την πιο χαρούμενη απ' όλες... 

(...άλλωστε και εμείς εδώ στην Ενορία μας, έχουμε επιλέξει να γιορτάσουμε την 1η ημέρα αυτής της εβδομάδος κατά την οποία "...άρχεται το Τριώδιον", την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, την 9η Φεβρουαρίου φέτος, το 2025, με μια όμορφη συνάθροιση και συνεστίαση στο κέντρο "Έναστρος", 

με καλό φαγητό, χαρά & διασκέδαση, τραγούδια και χορούς από όλην την Ελλάδα, όπου και τα όποια έσοδα θα διατεθούν στην αποπεράτωση του Ιερού Ναού μας !!!) 

...η 2η εβδομάδα του να κυλά κανονικά όπως πάντα, με νηστεία την Τετάρτη και την Παρασκευή, όμως να εμπεριέχει την Τσικνοπέμπτη για να καθαρίσουμε τα σπιτικά μας από όλα τα κρεατικά και στην 3η εβδομάδα του να γίνεται κατάλυσις μόνο τυριού, ψαριών, γαλακτοκομικών και αυγών, για να φθάσουμε στην Καθαρά Δευτέρα, όπου είναι μια μέρα απόλυτης νηστείας και ξηροφαγίας, ως η 1η ημέρα της Σαρακοστής. 

         Η λέξη "Τριώδιον" τώρα, προέρχεται από το ομώνυμο λειτουργικό βιβλίο της Εκκλησίας μας, το οποίο χρησιμοποιείται την κινητή περίοδο από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου και καταλήγει το Μεγάλο Σάββατο, εκκλησιαστικό λατρευτικό βιβλίο του οποίου οι ύμνοι του αποτελούνται από τρεις μόνο ωδές, εξ' ου και το όνομα του.

      Το "Τριώδιον"  είναι όμως μια λέξη και μια περίοδος του χρόνου αφόρητα παρεξηγημένη από όλους μας, αφού από την παιδική ηλικία μας ακόμα, κάποιοι επιτήδειοι των μέσων μαζικής ενημέρωσης,  ψυχαγωγίας και χαλιναγώγησης της αδύναμης θελήσεως μας, άνθρωποι χωρίς ιδιαίτερες ηθικές και πνευματικές αναστολές, ορμώμενοι από οικονομικά και όχι μόνο συμφέροντα, αλλά μην πάτε μακριά, ακόμα και οι γονείς μας από συνήθεια και άγνοια, και οι δάσκαλοι μας ορμώμενοι από ημιμάθεια και άκρατο ενθουσιασμό, έχουν φροντίσει μέσα στο μυαλό μας να φαντάζει η περίοδος αυτή ως την απαρχή του ξέφρενου γλεντιού, της μεταμφίεσης και του "καρναβαλιού". Ας δούμε όμως την πραγματικότητα, γιατί είναι σημαντικό το Τριώδιο για τον χριστιανό και μάλιστα για τον Ορθόδοξο Χριστιανό:

  Ετυμολογικά, Αποκριά, 

σύμφωνα με την ελληνική γλώσσα, ή Carnaval   (carnem lenare «καταργώ το κρέας») κατά την λατινική διάλεκτο, δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά μόνο...   αποχή από το κρέας, μα για κάποιους, ίσως τους περισσοτέρους από εμάς, όταν ακούμε αυτές τις λέξεις το μυαλό μας να πηγαίνει αλλού, ίσως στην Πάτρα και σε αυτούς με περισσότερη φαντασία στην Βραζιλία, σημαίνει  να κρυφτούμε πίσω από μια μάσκα και να γίνουμε υλιστές και καταναλωτές των προϊόντων που μας διαφημίζουν. Αυτό όμως αδελφοί μου, αγαπητοί αναγνώστες και φίλοι μας, διαδικτυακοί και μή, δεν ισχύει. 

    

      Δεν έπρεπε να ισχύει ούτε στο παρελθόν μας και επ’ ουδενί, δεν πρέπει να ισχύει και για το μέλλον,

 τόσο το δικό μας, αλλά και για αυτό των παιδιών μας, ενώ πρέπει να εξαλειφθεί τελείως από την ελληνική λαϊκή παράδοση ή τουλάχιστον να μην μπλέκεται με την εκκλησιαστική παράδοση, αλλά να παραμείνει στις μέρες μας ως κατάλοιπο της διονυσιακής λατρείας της αρχαίας ενδόξου ελληνικής ιστορίας.

    Τριώδιο για τον χριστιανό είναι η περίοδος της προετοιμασίας του για μια σημαντική αποστολή, τον εξαγνισμό του και τον καθαρισμό του από κάθε τι μιαρό που τον βαραίνει, έτσι ώστε να φθάσει στο Θείο Πάθος, στην Σταύρωση και στην Ανάσταση του Κυρίου, αγνός και δυνατός, αντάξιος της Θυσίας που διεπράχθη για την σωτηρία του.

        Αν πάμε στα παλαιότερα χρόνια, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος ήταν ένας από τους μεγάλους Πατέρες και Αγίους της Εκκλησίας μας, ο οποίος μίλησε με λόγια καταπελτικά εναντίον αυτών των τάσεων των χριστιανών να μιμούνται τους ειδωλολάτρες και τις καρναβαλικές συνήθειες τους, που υπήρχαν και τότε την περίοδο αυτή.

     Το καρναβάλι και οι πρακτικές του, όπως και παραπάνω ανέφερα,   υπάρχει στη ζωή μας, ως Έλληνες και όχι ως Χριστιανοί. Εμείς δεν είμαστε όμως μόνο Χριστιανοί, αλλά είμαστε και Έλληνες. Κατά μια έννοια δηλαδή, προερχόμαστε από εκείνους τους ανθρώπους που στην αρχαιότητα δημιούργησαν και βίωσαν την ειδωλολατρία και το ελληνικό δωδεκάθεο με τις βακχικές τελετές, κατάλοιπα των οποίων έφθασαν μέχρι τις μέρες μας στην μορφή που τα βλέπουμε. Αλλά αυτή η εποχή  στη συνέχεια, εύστοχα και διακριτικά, μπήκε και ενσωματώθηκε μέσα στον χριστιανισμό με το γνωστό κήρυγμα του Αποστόλου Παύλου και των  υπόλοιπων Αποστόλων και ούτω καθ' εξής.

       Έτσι ο Ελληνισμός και η  ειδωλολατρία εκχριστιανίστηκαν, όπως η φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων, που πέρασε μέσα από το φίλτρο της Θεολογίας των Πατέρων. Ουσιαστικά καταξιώθηκε με αυτό τον τρόπο η σωστή φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων, την οποία και σπούδασαν οι περισσότεροι των Πατέρων της Εκκλησίας μας. 

     Τώρα, ως "Έλληνες χριστιανοί" που ήμαστε, φυσικά και  κουβαλούμε στη ζωή μας κατάλοιπα ειδωλολατρικά των προγόνων μας, όπως αυτά που έχουν σχέση με τον θεό Διόνυσο, ή με την αναγέννηση της φύσης και την θεά Δήμητρα ή και τα άλλα που έχουν σχέση με τα νεκρώσιμα έθιμα, τις μεταμφιέσεις και τα ξέφρενα γλέντια 
χωρίς φραγμούς, όμως από αυτά κρατούμε την ιστορική μόνο σημασία τους και όχι την λατρευτική και προσπαθούμε μέσω της κατήχησης και της διδασκαλίας από τους ιερείς και αρχιερείς μας, να την ξεμπλέξουμε και να απαγκιστρώσουμε μέσα από την εκκλησιαστική μας παράδοση.  

     Μην γελιέστε όμως, αγαπητοί αναγνώστες της ιστοσελίδας της Ενορίας μας και διαδικτυακοί μας φίλοι, είναι άλλο  πράγμα το ειδωλολατρικό  κατάλοιπο, το έθιμο και η Ελληνική παράδοση και άλλο το ξενόφερτο οργανωμένο "καρναβάλι", οι ξέφρενες εκδηλώσεις γλεντιού και οι άσεμνες και απροκάλυπτες παρελάσεις με μασκοφόρους και τερατώδης φιγούρες, που δεν έχουν φυσικά καμία σχέση με την Ορθοδοξία μας, καμιά φορά δε ούτε καν με την λαϊκή, ελληνική παράδοση... 
(...βλέπε το καρναβάλι της Βραζιλίας, που κάποιοι, μεταξύ τους και σύγχρονοι Δήμαρχοι και Νομάρχες...άρχοντες ενός τόπου τους θέλει η Εκκλησία μας, αγωνίζονται να το εντάξουν γελοιωδώς μέσα στις παραδόσεις του τόπου τους, θεωρώντας ως παράδοση μας ελληνική αυτό που γίνεται στην Πάτρα, το οποίο κάπου διάβασα τις προάλλες, να το αναφέρουν ως "ιστορικό", στην Ξάνθη και αλλού, κακέκτυπα όλα του Βραζιλιάνικου, παραδοσιακού για τους Βραζιλιάνους, δεν αντιλέγω, καρναβάλι !!!)
...και έχουν σχέση μόνο με το σύγχρονο εμπόριο, το κέρδος και ότι απορρέει από αυτό. 

       Παράδοση για εμάς τους Έλληνες είναι οι "Κουδουνοφόροι" στον Σοχό, φερμένοι από την αρχαιότητα και τα διονυσιακά μυστήρια, οι "Μπούλες", από την τουρκοκτατία στην Νάουσα, και οι "Μπουμπούνες", με τις φωτιές οι "Φανοί" στην Καστοριά, και στην Κοζάνη με τα χάλκινα πνευστά όργανα τους, στον Τύρναβο με το "Μπουρανί", το "Γαϊτανάκι" στα νησιά του Ιουνίου και άλλα κατάλοιπα του μεσαίωνα και της Ενετικής κατοχής και κυριαρχίας, 

μα και πόσα ακόμα έθιμα και παραδόσεις, που πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχουν. Έθιμα και παραδόσεις τις οποίες όμως εμείς εδώ στην Ελλάδα, ως αντιγαφείς οποιασδήποτε ασχήμιας κυκλοφορεί στην υφήλιο, τα..."σνομπάρουμε", τα περιθωριοποιούμε, και αντ' αυτών εμείς μαθαίνουμε στα παιδιά μας, τις παραδόσεις, π.χ. της Βραζιλίας με το καρναβάλι της, το οποίο και αγωνίζεται μανιωδώς να αντιγράψει η Πάτρα...χρόνια τώρα με μεγάλη υπερηφάνεια, που και αυτήν προσπαθεί να μοιάξει η Ξάνθη και το Ρέθυμνο, που θα ήθελαν κάτι παρόμοιο να γίνει και στο Μοσχάτο και άλλα μέρη εδώ στην χώρα μας, κακέκτυπα όλα ξενόφερτων, βάρβαρων και ίσως λίγο επικίνδυνων εθίμων, δρώμενα παντελώς ξένα προς το ελληνικό ταμπεραμέντο...δεν νομίζετε;;; και την γεμάτο παραδόσεις ιστορία μας. 

     Οι Αρχιερείς μας, οι ιερείς, οι θεολόγοι, οι κατηχητές, αλλά και όλοι μας, ο κάθε ένας από το «βήμα» του, από τις Μητροπόλεις, τις Ενορίες, τις εκκλησιές που χτίσαμε με τα κατηχητικά σκολειά τους, τα Δημόσια και Ιδιωτικά Σχολεία, από το Νηπιαγωγείο ακόμα, αργότερα το Δημοτικό, τα Γυμνάσια και τα Λύκεια, αλλά και τα Πανεπιστήμια, μα και από το σπίτι ή την εργασία του ο καθείς, με τον χριστιανικό λόγο ή ακόμα και με το παράδειγμα του, σε μια συνολική  προσπάθεια πρώτα να μάθουμε και αργότερα να μεταδώσουμε σωστά την Χριστιανική Θρησκεία, χωρίς να μπορεί να παρερμηνευτεί ή να αλλοιωθεί από ξένα προς αυτήν στοιχεία, όπως είναι και το τόσο επίκαιρο αυτές τις ημέρες καρναβάλι, που με κανένα τρόπο δεν μπορεί να συνάδει με την ζωή του Χριστιανού.

     Από την αρχή της πανδημίας και για τρείς χρονιές είδαμε να ακυρώνονται οι καρναβαλικές εκδηλώσεις σε όλην την χώρα μας...και παγκοσμίως, προς απογοήτευση των πατρινών αδελφών μας !!! λόγω του κορωνοϊού, που ακόμα μας ταλαιπωρεί και μας δείχνει τα δόντια του, και που είχε πλήξει ιδιαίτερα την Πάτρα το αντίστοιχο τότε χρονικό διάστημα, την όμορφη πόλη αυτή της Αχαΐας, την οποία και χτύπησε με πολλά κρούσματα, θανάτους και νοσηλείες, χωρίς να αφήνει και πολλά περιθώρια στους διοργανωτές του καρναβαλιού τους, μέσα στην περίοδο του Τριωδίου, τα χρόνια που μας πέρασαν. Να σας πω ότι στενοχωρήθηκα για την ακύρωση αυτών των καρναβαλικών εκδηλώσεων; Θα σας γελάσω και δεν το θέλω!!! 

Ότι στενοχωρήθηκα για τις οικονομικές επιπτώσεις της κατάργησης του καρναβαλιού στις τρείς συνεχόμενες αυτές χρονιές; Ναι, για αυτές θλίβομαι και στενοχωριέμαι για τις επιχειρήσεις και τους καταστηματάρχες που βασίζονταν σε αυτές τις καρναβαλικές εκδηλώσεις... αλλά νομίζω πως τελικά θα το ξεπεράσουμε και αυτό...ας ευχηθούμε για τα μη χειρότερα εδώ που φθάσαμε!!! 

         Άλλωστε νομίζω πως φέτος οι Πατρινοί αδελφοί μας, αλλά και οι υπόλοιποι χριστιανοί αδελφοί μας από τις άλλες πόλεις που αγωνίζονται να επιδείξουν τις καρναβαλικές τους επιδόσεις, με τον απανταχού βασιλιά καρνάβαλο να κατακλύζει, τόσο το κλεινόν άστυ όσο και την όμορφη ύπαιθρο μας, θα αποζημιωθούν και με το παραπάνω, καθ' όσον φαίνεται, για την..."χασούρα" τους από τον conid-19, και έτσι φέτος θα ξεφαντώσουν με την ψυχή τους !!!

       Εμείς, μέσω της ιστοσελίδας της Ενορίας μας, ας ευχηθούμε σύνεση και σοφία στους πολίτες αυτής της χώρας, της πατρίδας μας, τέτοιες πρακτικές, τέτοιες εκδηλώσεις που δεν μας ταιριάζουν ως Έλληνες, σιγά-σιγά ας γυρίσουν και πάλι από όπου ξεκίνησαν, και η Εκκλησία, οι τοπικοί λαογραφικοί Σύλλογοι και οι Θεσμοί των γεωγραφικών διαμερισμάτων που "χωρίζουν"...ενώνοντας αυτήν την ευλογημένη χώρα με τους θρύλους και τις παραδόσεις, με τα ήθη και τα έθιμα τους, ζηλευτά παγκοσμίως, να αρχίσουν οργανωμένα να προωθούνται μέσω της  εκπαίδευσης, δίνοντας έμφαση στην δική μας πλούσια ιστορία, μια ιστορία συνταρακτική... συναρπαστική, η οποία και διδάσκεται στα καλύτερα  Πανεπιστήμια του κόσμου, ενός κόσμου με κατώτερους πολιτισμούς από τον δικό μας, που αγωνιζόμαστε όμως μανιωδώς χρόνια τώρα να μιμηθούμε, περιθωριοποιώντας... "σνομπάροντας" τον δικό μας πολιτισμό και την ιστορία μας!!!

    Σας παρακαλώ πολύ, γονείς, γιαγιάδες και παππούδες,  αυτά να μεταφέρεται στα παιδιά σας, μέσα στα σπιτικά σας,    διαπαιδαγωγώντας τα παιδιά σας, δάσκαλοι και καθηγητές,  αυτά να μαθαίνουν οι μαθητές σας στα σκολειά τους,  κατηχητές και κατηχήτριες, αυτά να πείτε στα παιδιά της "Ιθάκης" μας, της Ενοριακής Νεανικής Εστίας μας, 

ιερείς και αρχιερείς, σας παρακαλώ στις εκκλησιές σας με αυτά να μάθουν οι ενορίτες και το ποίμνιο σας να πορεύονται στην ζωή τους, και όλα τα άλλα, άρματα,  παρελάσεις, Βραζιλιάνες χορεύτριες, καινούργια και περίεργα, ξενόφερτα έθιμα, που ακούμε από τα τηλεοπτικά μέσα αν αναφέρονται ως..."το παραδοσιακό καρναβάλι" και που σαφώς δεν συνάδουν με την ελληνορθόδοξη παράδοση, μα τα οποία τελευταία με το ζόρι προσπαθούν να τα εισάγουν στην ζωή μας, όλα αυτά μπορεί να φαντάζουν για όλους εμάς ειδυλλιακά και κραυγαλέα, μπορεί να μας φαντάζουν ακόμα και χαριτωμένα, αλλά ας προσπαθήσουμε να τα αφαιρέσουμε σιγά-σιγά από την καθημερινότητα της περιόδου του Τριωδίου και να επαναπροσδιορίσουμε τις ευλογημένες αυτές ημέρες στην ζωή μας, προσθέτοντας σε αυτήν, την «πραγματικότητα» του Χριστού μας, την ομορφιά και την ζεστασιά της Εκκλησίας Του...αλλά και την πραγματική ελληνική παράδοση του Τριωδίου !!!  

Σας εύχομαι από καρδιάς.... 

                                                            Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Τελίδης