Η ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ (Ε)

 

Εν Ανθοκήποις Νέας Ευκαρπίας, Δυτικής Θεσσαλονίκης, Μακεδονία, Ελλάς.
Περίοδος Τριωδίου 2021 & Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Τετάρτη 7η Απριλίου 2021
ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
    *Στην Ενορία μας, των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, των Ανθοκήπων της Νέας Ευκαρπίας, θα  τελεσθεί βραδινή Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, από τις 6.00 μ.μ. έως τις 8.00 μ.μ. σήμερα την Τετάρτη 7/4/2021.
       Επόμενη προγραμματισμένη 
Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Θείων Δώρων, είναι να τελεσθεί στον ναό μας... πρώτα και πάντα ο Θεός, το πρωΐ της Παρασκευής δ΄ των νηστειών, 9/4/2021, από τις 7.30 π.μ. έως τις 9.00 π.μ. 
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, 6.00 μ.μ. έως τις 7.30 μ.μ. με χαρά θα τελέσουμε και την Ακολουθία των δ΄ Χαιρετισμών στην Παναγία μας.
    Κατά τον μήνα αυτό, τον Απρίλιο του 2021, θα γίνουν επίσης στον Ιερό Ναό μας, οι εξής Θείες Λειτουργίες των   Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων:
Πρωϊνές: (7.30 π.μ. - 9.00 π.μ.)
* 9/4, Παρασκευή δ΄ νηστειών 
* 16/4, Παρασκευή ε΄ νηστειών
* 23/4, Παρασκευή προ των Βαΐων
Βραδινές: (6.00 μ.μ. - 7.30 μ.μ.)
* 7/4, Τετάρτη δ΄ νηστειών
* 21/4, Τετάρτη προ των Βαΐων
     Επόμενες Προηγιασμένες Θείες   Λειτουργίες, θα είναι σύμφωνα με το πρόγραμμα του Απριλίου 2021, μόνο πρωϊνές, αφού θα είναι αυτές προς το τέλος του μήνα, κατά την Μεγάλη Εβδομάδα, Μεγάλη Δευτέρα, Μεγάλη Τρίτη και Μεγάλη Τετάρτη. 
   Έτσι, στο τέλος του Απρίλη πια, θα τελειώσει η πένθιμη και κατανυκτική αυτή περίοδος του Τριωδίου, που περιλαμβάνει την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή και φυσικά την Μεγάλη Εβδομάδα, την Εβδομάδα των Παθών του Κυρίου μας, 
με τις ημιτελείς και "περίεργες" αυτές Θείες Λειτουργίες, τις οποίες δεν τις γνωρίζει ο λαός του Θεού, αφού σπανίζουν στις Ενορίες, όπου και "χρησιμοποιούνται", εκ των ιερέων  λειτουργών, προηγιασμένα Θεία Δώρα, ενώ αμέσως μετά εισερχόμαστε στην "χαρμόσυνον και αναστάσιμον" περίοδον του Πεντηκοσταρίου, του βιβλίου της Εκκλησίας μας, με το οποίο θα αποδίδουν τους εκκλησιαστικούς ύμνους  οι ιεροψάλτες των ναών, μέχρι και την Κυριακή των Αγίων Πάντων. 
    Το δε πρόγραμμα του Απριλίου 2021, που περιέχει το υπόλοιπο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και την Μεγάλη Εβδομάδα μέχρι την Μεγάλη Παρασκευή 30/4, με όλες του τις λεπτομέρειες και με πολύ αναλυτικό τρόπο, 
έχει εκδοθεί ήδη και έχει μοιραστεί στο εκκλησίασμα, ενώ έχει  δημοσιευτεί και στην επίσημη ιστοσελίδα της Ενορίας μας και στα υπόλοιπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που διαθέτουμε για την ενημέρωση και κατήχηση των ενοριτών, των φίλων και αναγνωστών μας. 
     Υπάρχει όμως αναρτημένο στους πίνακες ανακοινώσεων του ναού μας, αλλά και δημοσιευμένο  στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Ενορίας μας, πρόγραμμα ειδικά και μόνο για την εβδομάδα δ΄ των νηστειών με μικρές αλλαγές στο πρόγραμμα του μήνα, ανάγκη που παρουσιάστηκε λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού και των μέτρων που "πάνε και έρχονται" χωρίς λόγο και αιτία πια, αφού όλοι είμαστε τόσο μα τόσο κουρασμένοι, αλλά και τόσο απογοητευμένοι!!! 
     Αυτά έχουμε προγραμματίσει εμείς εδώ στην Ενορία μας για τον μήνα Απρίλιο του 2021 και για την Μεγάλη Εβδομάδα, 
(πρόγραμμα το οποίο ενδέχεται πάντα να τροποποιηθεί ανάλογα με τα επιδημιολογικά δεδομένα) 
τον 2ο μήνα της Άνοιξης, και ας ευχηθούμε...ή καλύτερα ας προσευχηθούμε, να γίνουν τα περισσότερα από αυτά, ή και όλα, ή και ακόμα πιο πολλά, με τον κορωνοϊό, τον πιο "ασεβή", "ανίερο" και "ανευλαβή" ιό στην ιστορία του κόσμου, 
έναν ολόκληρο χρόνο τώρα, να καραδοκεί στην ήδη δύσκολη καθημερινότητα μας, αλλά και στην λατρευτική ζωή μας, απειλώντας... "εμμέσως πλην σαφώς", και το φετινό Πάσχα. 
(για οποιαδήποτε...άλλη!!! αλλαγή θα επέλθει, κατόπιν εγκυκλίων της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και της Ιεράς Μητροπόλεως μας, Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως...είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο, θα σας κρατούμε ενήμερους μέσω διαδικτύου)
Καλή συνέχεια στους αγώνες σας...
...καλό υπόλοιπο της Σαρακοστή &...
...Καλήν Ανάσταση!!!
                                  
     ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ & ΜΕΓΑΛΗ    ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ 
"Η ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ"
Στην συνέχεια των άρθρων μας για την ευλογημένη αυτή περίοδο που διανύουμε, της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, σας παραθέτουμε σε επανάληψη, ακόμα μια ανάρτηση, η οποία αφορά μια ακόμα κατανυκτική Ακολουθία που τελείται εβδομαδιαίως στους περισσότερους Ιερούς Ναούς όλης της Ορθοδοξίας και την οποία οι περισσότεροι χριστιανοί αγνοούν ότι υπάρχει, λόγω του ότι δεν τελούνται πια τόσο συχνά στις Ενορίες μας, αλλά και της έλλειψης κατήχησης των ενοριτών για την λατρευτική ζωή της Εκκλησίας μας.
Θα ακολουθήσουν αργότερα και άλλες αναρτήσεις, συνέχεια του γενικού άρθρου μας... 
"Η λατρεία μας μέσα στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή". Ήδη σε προηγούμενες αναρτήσεις μας, γράψαμε και αναρτήσαμε... 
1. "Η ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ"
2."ΤΟ ΜΕΓΑ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ", 
      σήμερα σας παραθέτουμε στοιχεία και σχόλια με θέμα,
3."Η ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ", 
     πριν ξεκινήσουν οι "Χαιρετιμοί", αλλά και μετά, θα ανεβάσουμε,
4. "Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ" ή "ΟΙ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ" 
       ενώ όλα τα παρακάτω άρθρα μας, θα αναρτώνται εγκαίρως, όπως... 
5. "ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ"
6. "Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ"
      που ήδη είναι δημοσιευμένα, αλλά & το άρθρο που θα ανέβει σύντομα:
7. "Η ΚΥΡΙΑΚΗ  ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ"
      ήδη από την αρχή της Σαρακοστής υπάρχει στην ιστοσελίδας μας...
8. "Ο ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ"
       και προς το τέλος της Σαρακοστής, αργότερα, θα ανεβάσουμε...
9. "Ο ΜΕΓΑΣ ΚΑΝΩΝ"
       πριν το Ευχέλαιο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής στην Ενορία μας, το 
       οποίο θα τελεστεί...πρώτα ο Θεός, την Τρίτη 6/4/2021, θα ανεβάσουμε, 
10. "ΤΟ ΙΕΡΟ ΕΥΧΕΛΑΙΟ" 
        αλλά ήδη υπάρχει από τις πρώτες σαρακοστιανές αναρτήσεις μας και       
        νωρίτερα, από τις αρχές του Τριωδίου ακόμα, το διπλό άρθρο μας με τίτλο... 
11. "ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΗΣ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ" (μέρος 1ον)
12."ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΗΣ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ" (μέρος 2ον) 
        ...τα οποία θα δούμε και αργότερα σε επανάληψη!!!

Η ιστορία της Λειτουργίας 
των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων.
         Μπορούμε να ονομάσουμε χωρίς υπερβολή τη λειτουργία αυτή, μαζί με τα λειτουργικά χειρόγραφα, «Λειτουργία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής», γιατί πραγματικά αποτελεί την πιο χαρακτηριστική ακολουθία της ιεράς αυτής περιόδου. Είναι δυστυχώς αλήθεια ότι πολλοί από τούς χριστιανούς αγνοούν τελείως την ύπαρξη της, η την γνωρίζουν μόνο από το όνομα, αφού ελάχιστες φορές θα έτυχε να την έχουν παρακολουθήσει. 
          Η Λειτουργία των Προηγιασμένων τελείται σήμερα στούς ναούς μας το πρωί αλλά και το απόγευμα των καθημερινών της Τεσσαρακοστής, συνήθως Τετάρτη και Παρασκευή, για να δίδεται η ευκαιρία στους πιστούς, της καθημερινής προσευχής αλλά και της συχνής Θείας Κοινωνίας. 
         Το όνομά της η Λειτουργία αυτή το πήρε από την ίδια τη φύση της. Είναι στην κυριολεξία λειτουργία «Προηγιασμένων Δώρων». Δεν είναι δηλαδή λειτουργία όπως οι άλλες γνωστές λειτουργίες του Μεγάλου Βασιλείου και του Ιερού Χρυσοστόμου, στις οποίες έχουμε προσφορά και καθαγιασμό τιμίων δώρων. Τα δώρα είναι καθαγιασμένα, προηγιασμένα, από άλλη λειτουργία, που ετελέσθη σε άλλη ημέρα. Τα προηγιασμένα δώρα προτίθενται κατά την λειτουργία των Προηγιασμένων για να κοινωνήσουν απ αὐτά και να αγιασθούν οι πιστοί. Με άλλα λόγια η λειτουργία των προηγιασμένων είναι μετάληψις, κοινωνία.
       Ως συγγραφείς της Προηγιασμένης φέρονται ο Ιάκωβος ο αδελφόθεος, ο Μεγάλος Βασίλειος, ο Επιφάνιος Κύπρου, ο Ιωάννης Χρυσόστομος,  συνηθέστερα δε ο Πάπας Ρώμης Γρηγόριος ο Διάλογος ή ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Γερμανός ο Α΄. Σύμφωνα όμως με την νεότερη και σύγχρονη έρευνα κανείς απ’ αυτούς δεν συγκεντρώνει πιθανότητες να είναι ο συγγραφέας της. Ιστορικά λοιπόν, δεν αποδεικνύεται ο συγγραφέας της "περίεργης" αυτής Ακολουθίας, χωρίς αυτό να έχει όμως και τόση μεγάλη σημασία για όλους εμάς τους χριστιανούς, που συνεχίζοντας την παράδοση της τέλεσης της Θείας Λειτουργίας αυτής, εξασφαλίζουμε τα οφέλη της με την συχνή...καθημερινή αν θέλουμε, Θεία Κοινωνία μέσα στην κατανυκτική περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, όπου και δεν επιτρέπονται οι κανονικές Θείες Λειτουργίες.
Pope Gregory I.jpg
Γρηγόριος ο Διάλογος
Πάπας Ρώμης
          Για να κατανοήσουμε την γενεσιουργό αιτία της Λειτουργίας των Προηγιασμένων πρέπει να ανατρέξουμε στην ιστορία της. Οι ρίζες της βρίσκονται στην αρχαιοτάτη πράξη της Εκκλησίας μας. Σήμερα έχουμε την συνήθεια να κοινωνούμε κατά αραιά χρονικά διαστήματα. Στούς πρώτους όμως αιώνες της ζωής της Εκκλησίας οι πιστοί κοινωνούσαν σε κάθε λειτουργία, και μόνον εκείνοι που είχαν υποπέσει σε διάφορα σοβαρά αμαρτήματα απεκλείοντο για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα από την μετάληψη των αγίων Μυστηρίων. 
          Κοινωνούσαν δηλαδή οι πιστοί απαραιτήτως κάθε Κυριακή και κάθε Σάββατο και ενδιαμέσως της εβδομάδος όσες φορές ετελείτο η Θεία Λειτουργία. Αν πάλι δεν ήταν δυνατόν να τελεσθεί ενδιαμέσως της εβδομάδος η Θεία Λειτουργία, τότε οι πιστοί και ιδιαίτερα οι μοναχοί που ήταν σε απομακρυσμένες περιοχές, κρατούσαν μερίδες από την Θεία Κοινωνία της Κυριακής και κοινωνούσαν μόνοι τους ενδιαμέσως της εβδομάδος, έθιμο που το επιδοκιμάζει και ο Μέγας Βασίλειος.
   Στις μέρες μας βέβαια δεν συντρέχουν τέτοιοι λόγοι, αφού οι ναοί μας στην απανταχού Ορθοδοξία, λειτουργούνται σχεδόν καθημερινά και η πρόσβαση των πιστών στην Θεία Κοινωνία είναι εύκολη, οπότε και δεν χρειάζονται τέτοιου είδους πρακτικές, που μάλλον είναι και επικίνδυνες. 
          Έτσι λοιπόν εκείνη την εποχή και ιδιαίτερα στα μοναστήρια μας, αρχίζει να διαμορφώνεται σιγά-σιγά μία μικρά ακολουθία. Όλοι μαζί προσεύχονταν πριν την Θείας Κοινωνίας και όλοι μαζί ευχαριστούσαν τον Θεό  που τούς αξίωσε να μεταλάβουν των Θείων Δώρων. Αν υπήρχε και ιερεύς, αυτός τούς προσέφερε την Θεία Κοινωνία. Αυτό γίνονταν μετά την ακολουθία του εσπερινού η της Θ' ώρας (3 μ.μ.), γιατί οι μοναχοί έτρωγαν συνήθως μια φορά την ημέρα, μετά τον εσπερινό. 
            Η συχνή πρακτική όμως αυτού του συμβάντος, οδήγησε γρήγορα στην ένταξη αυτής παράδοξης τακτικής της λήψης της Θείας Κοινωνία τους, στα πλαίσια μιας ακολουθίας, που να υπενθυμίζει την Θεία Λειτουργία. Κατά τον τρόπο αυτόν διαμορφώθηκε η ακολουθία των Τυπικών (δηλαδή κατά τον τύπον της Θείας Λειτουργίας), προς το τέλος της οποίας κοινωνούσαν. Αυτή είναι η μητρική μορφή της Προηγιασμένης.
               Ας έρθουμε τώρα στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Η Θεία Λειτουργία κατά την περίοδο αυτή ετελείτο μόνον κατά τα Σάββατα και τις Κυριακές. Παλαιό έθιμο επικυρωμένο από εκκλησιαστικούς κανόνες απαγόρευε την τέλεση της Θείας Λειτουργίας κατά τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδος, γιατί αυτές ήσαν ημέρες νηστείας και πένθους.
           Η τέλεση της Θείας Λειτουργίας ήταν κάτι το ασυμβίβαστο προς τον χαρακτήρα των ημερών αυτών. Η Λειτουργία είναι πασχάλιο μυστήριο, που έχει έντονο τον πανηγυρικό, τον χαρμόσυνο και τον  επινίκιο χαρακτήρα. Αυτό όμως γεννούσε ένα πρόβλημα. Οι χριστιανοί έπρεπε να κοινωνήσουν δύο φορές τουλάχιστον ακόμη κατά την εβδομάδα, το λιγότερο, δηλαδή κατά τις ενδιάμεσες ημέρες, την Τετάρτη και την Παρασκευή, που μνημονεύει και ο Μέγας Βασίλειος. 
               Η λύσις ήδη υπήρχε και αρχικά ξεκίνησε από τα μοναστήρια μας για να βρει όμως πρόσφορο έδαφος και στις νεοϊδρυθείσες  μορφές "Ενοριών" εκείνης της εποχής.  Οι πιστοί θα κοινωνούσαν από προηγιασμένα Άγια Δώρα τις ενδιάμεσες ημέρες του Σαββάτου και της Κυριακής, που ήσαν ημέρες απόλυτης νηστείας, δηλαδή την εποχή εκείνη σήμαινε πλήρη αποχή τροφής μέχρι την δύση του ηλίου. Η κοινωνία λοιπόν θα έπρεπε να "κατακλείσει" την νηστεία, να γίνει δηλαδή μετά την ακολουθία του εσπερινού.
           Στο σημείο αυτό συνδέεται η ιστορία με την σημερινή πράξη. Η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων είναι σήμερα η Ακολουθία του Εσπερινού, στην οποία προστίθεται η παράθεσις των Θείων Δώρων, οι προπαρασκευαστικές ευχές, η Θεία Κοινωνία και η Θεία Ευχαριστία ύστερα από αυτήν.
               Η διαμόρφωση της αναγκαίας, για εκείνη την εποχή, Θείας Λειτουργίας Προηγιασμένων Δώρων, που δεν έπαψε όμως ούτε στις μέρες μας να έχει την πρακτική της, μέσα στο όλο πλαίσιο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, της έδωσε ένα έντονο «πενθηρό», κατά τον Θεόδωρο Στουδίτη, χαρακτήρα (ερμηνεία της Θείας Λειτουργίας των Προηγιασμένων). Με τον εσπερινό συμπλέκονται τροπάρια κατανυκτικά, οι ιερείς φέρουν πένθιμα άμφια, η Αγία Τράπεζα και τα Τίμια Δώρα είναι σκεπασμένα με μαύρα ή μώβ καλύμματα, οι ευχές είναι γεμάτες ταπείνωση και συντριβή.«Μυστικώτερα εις παν η τελετή γίνεται» (κατά τον Θεόδωρο Στουδίτη)
           Ας δούμε τώρα από πιο κοντά τη λειτουργία των Προηγιασμένων, όπως τελείται σήμερα στους ναούς μας. Κατά τη διάρκεια της Προσκομιδής του Σαββάτου ή της Κυριακής, ο ιερέας εκτός από την μία μερίδα του Αμνού-Χριστού, που προετοιμάζει από το πρόσφορο, εξάγει τόσες άλλες μερίδες Αμνών, όσες Προηγιασμένες πρόκειται να τελέσει εντός της εβδομάδας και τις τοποθετεί στον άγιο δίσκο. Κατά τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων (δηλαδή όταν εκφωνεί το... 
«Τα σα εκ των σων σοι προσφέρομεν…» 
και διαβάζει την ευχή της επικλήσεως του Αγίου Πνεύματος), ευλογεί και υψώνει όλες τις μερίδες, οι οποίες και μεταβάλλονται σε Σώμα Χριστού. Μελίζει όμως μόνο τον πρώτο Αμνό και ρίπτει την μερίδα και το ζέον στο Άγιο Ποτήριο για την κοινωνία των πιστών μετά από λίγο. Στη συνέχεια λαμβάνοντας με το αριστερό χέρι τους άλλους και αναστρέφοντάς τους ενσταλάζει με την αγία Λαβίδα Τίμιον Αίμα στο μέρος που χάραξε το σταυρό. Οι μερίδες αυτές τοποθετούνται ανεστραμμένες και φυλάσσονται στο Αρτοφόριο πάνω στην αγία τράπεζα για τις λειτουργίες των Προηγιασμένων της εβδομάδας. Παλαιότερα φυλάσσονταν στο διακονικό. Τίμιον Αίμα δεν διατηρείται. Επίσης απαγορεύεται αυστηρά να μεταφερθούν Προηγιασμένα Δώρα από το ναό στον οποίο καθαγιάστηκαν σε άλλο προκειμένου να τελεστεί στον δεύτερο η λειτουργία των Προηγιασμένων ή να τελεστεί και με τμήμα μόνο του αμνού.
           Ήδη επισημάναμε μέχρι εδώ τα δύο λειτουργικά στοιχεία που συνθέτουν τη λειτουργία των προηγιασμένων: την ακολουθία του Εσπερινού και τη Θεία Κοινωνία. Το πρώτο μέρος της αποτελεί ο συνήθης εσπερινός της Τεσσαρακοστής, με μικρές μόνο τροποποιήσεις: Διακόπτεται στα αναγνώσματα και δεν ψάλλονται απόστιχα όπως τη Δευτέρα, Τρίτη και Πέμπτη. Ο ιερέας κατά την ψαλμωδία της Θ' ώρας ενδύεται την πένθιμη ιερατική του στολή και θυμιάζει. Η έναρξη της Προηγιασμένης γίνεται με το«Ευλογημένη η βασιλεία...», όπως σε κάθε Θεία Λειτουργία. Διαβάζεται ο Προοιμιακός, ο 103ος δηλαδή ψαλμός «Eυλόγει, ἡ ψυχή μου τον Κύριον, Κύριε ο Θεός μου εμεγαλύνθης σφόδρα...». Ύστερα ο ιερέας καλεί το λαό σε  προσευχή: 
Αποτέλεσμα εικόνας για η προηγιασμένη
«Εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν», τα ειρηνικά. Ακολουθεί η ανάγνωση του ΙΗ' καθίσματος του Ψαλτηρίου,  «Προς Κύριον εν τω θλίβεσθαί με εκέκραξα και εισήκουσέ μου...» (Ψαλμοί 119-133). Είναι το τμήμα του Ψαλτηρίου που έχει καθορισθεί να αναγιγνώσκεται κατά τους εσπερινούς της Τεσσαρακοστής.
           Ο ιερέας εν τω μεταξύ ενώ διαβάζεται η πρώτη στάση του ΙΗ΄ Καθίσματος, (το οποίο επέχει εδώ θέση αντιφώνων) ετοιμάζει τα Προηγιασμένα από τη λειτουργία της προηγούμενης Κυριακής Τίμια Δώρα. Αποθέτει τον Άγιο Άρτο στο Δισκάριο, εγχέει οίνο και ύδωρ στο Άγιο Ποτήριο και τα καλύπτει. Ο εσπερινός συνεχίζεται με την ψαλμωδία των ψαλμών 140 και 141 «Κύριε εκέκραξα…» και«Κατευθυνθήτω η προσευχή μου…» και των κατανυκτικών τροπαρίων, που παρεμβάλλονται στους τελευταίους στίχους των ψαλμών αυτών και γίνεται η είσοδος μετά του Ευαγγελίου, οπότε διαβάζεται ο αρχαίος ύμνος «Φως ιλαρόν». Διαβάζονται στη συνέχεια δύο αναγνώσματα από την Παλαιά Διαθήκη, ένα από το βιβλίο της Γενέσεως και ένα από τις Παροιμίες. Μάλιστα κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα τα αναγνώσματα λαμβάνονται από το βιβλίο της Εξόδου και του Ιώβ. 
           Στη μέση ακριβώς των δύο αυτών αναγνωσμάτων γίνεται μια συμβολική πράξη από τον ιερέα, που είναι, κατά τον καθηγητή Π. Σκαλτσή, από τα ωραιότερα στοιχεία της Προηγιασμένης: Ο σταυροειδής φωτισμός – ευλογία του λαού με τη σχετική εκφώνηση  «Σοφία ορθοί» και «Φως Χριστού φαίνει πάσι». Τότε ο ιερέας κρατώντας στο δεξί χέρι θυμιατό και λαμπάδα, στέκεται μπροστά στην αγία τράπεζα και κάνει το σχήμα του σταυρού, λέγοντας το «Σοφία – ορθοί». Κατόπιν στρέφεται προς το εκκλησίασμα και ευλογεί σταυροειδώς λέγοντας: «Φως Χριστού φαίνει πάσι».
           Στο σημείο αυτό ανάβουν και τα φώτα του ναού και η εσπερινή ακολουθία διακόπτεται. Στη συνέχεια ψάλλεται με κατανυκτική ψαλμωδία το «Κατευθυνθήτω», ήτοι ο δεύτερος στίχος του 140ού ψαλμού και επέχει θέση προκειμένου του αποστόλου ή αλληλουαρίου, γι αυτό και μετά από αυτό αναγινώσκεται το ευαγγελικό ανάγνωσμα στις Προηγιασμένες της Μεγάλης Εβδομάδας και ο Απόστολος και το Ευαγγέλιο στις μνήμες των εορταζομένων αγίων. Ψάλλεται μετά από τα αναγνώσματα έξι φορές (ως υπόμνημα της διαρκούς και αδιαλείπτου προσευχής) από τον ιερέα και τους χορούς, ενώ ο ιερέας θυμιάζει την αγία τράπεζα και το λαό: «Κατευθυνθήτω ἡ προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιον σου έπαρσις των χειρών μου θυσία εσπερινή». Δε χωρεί αμφιβολία ότι η εκτενής αυτή προσευχή εν μέσω του πνευματικού αγώνα της Μ. Τεσσαρακοστής είναι το κλειδί του θείου φωτισμού και προϋπόθεση της μυστικής εμπειρίας των απορρήτων μυστηρίων του Θεού.
              Ακολουθούν οι δεήσεις υπέρ των τάξεων των μελών της Εκκλησίας, των Κατηχουμένων, των ετοιμαζόμενων για το Άγιο Βάπτισμα, «των προς το φώτισμα ευτρεπιζομένων»και των πιστών. Κατηχούμενοι είναι τα αβάπτιστα νήπια και όλοι όσοι στα πέρατα της οικουμένης ακούν το λόγο του Θεού και ετοιμάζονται να γίνουν μέλη της Εκκλησίας. Κατά κάποια διαφορετική έννοια «κατηχούμενοι» μπορούν να ονομαστούν και τα παιδιά μας, που διδάσκονται μετά το βάπτισμα τη χριστιανική κατήχηση στα σχολεία και τα κατηχητικά της εκκλησίας. Οι δεήσεις αυτές στις ελληνικές ενοριακές εκκλησίες διατηρούνται μόνο στην Προηγιασμένη, αφού κατά τους νεωτέρους χρόνους επικρατεί η συνήθεια (ίσως κακώς) να λέγονται στις επίσημες λειτουργίες μυστικώς. 
               Κατόπιν η Ακολουθία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων  εξελίσσεται περίπου όπως και αυτή του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, ή του Μεγάλου Βασιλείου με μικρές αλλαγές όμως, κυρίως στις ευχές του Χερουβικού, της Οπισθάμβωνος και άλλες ευχές, ενώ το "Δι' ευχών" λέγεται από τον ιερέα μετά την διανομή του προηγιασμένου αντιδώρου των ώρα που οι ψάλτες αναγιγνώσκουν τον λγ΄(33ο) και ρμδ΄(144ο) ψαλμό. 
                  Σε επόμενα άρθρα της ιστοσελίδας του Ιερού Ναού  μας   (intheopatoron.blog.spot.gr), των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, των Ανθοκήπων της Νέας Ευκαρπίας, στην όμορφη Δυτική Θεσσαλονίκη, θα αναλύσουμε και άλλες Ακολουθίες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, άλλες πένθιμες και άλλες χαρμόσυνες, την Κυριακή της Ορθοδοξίας  με την Λιτανεία των Εικόνων, το Σωτήριο μήνυμα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, την Σταυροπροσκύνηση, τον Μεγάλο Κανόνα, αλλά και τους Χαιρετισμούς της Παναγίας μας, τα καθημερινά Μεγάλα Απόδειπνα, τα Ευχέλαια στα σπίτια και στους Ναούς όλης της Ορθοδοξίας και άλλες Ακολουθίες και ευλογημένες συνήθειες των χριστιανών.
       Όμως όσες αναλύσεις και να κάνουμε ποτέ να μην ξεχνάμε πως η μεγαλύτερη θεολογία της περιόδου που διανύουμε από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι και την Μεγάλη Εβδομάδα, βρίσκεται στην ευχή του Οσίου Εφραίμ του Σύρου που επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά στις εκκλησιές μας για να την κάνουμε βίωμα και αυτοσκοπό, κατά την Ακολουθία του Όρθρου, των Ωρών, των Μεγάλων Αποδείπνων, των Κατανυκτικών Εσπερινών, πάντα και παντού...
Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου, πνεύμα αργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, και αργολογίας μη μοι δως. 
Πνεύμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής και αγάπης χάρισαί μοι τω σω δούλω. 
Ναι, Κύριε Βασιλεύ, δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα, και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου, ότι ευλογητός ει εις τους αιώνας των αιώνων.  Αμήν.
Καλό υπόλοιπο της Αγίας & Μεγάλης Τεσσαρακοστής 
& Καλήν Ανάστασιν!!!
Καλή δύναμη σε όλους!!!

TAG