ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ

Η παράδοσις τους θέλει μαζί.

Στην Ελλαδική Εκκλησία οι Άγιοι Θεόδωροι τιμώνται μαζί το πρώτο Σάββατο των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ημέρα μνήμης του δια κολλύβων θαύματος του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος
(υπάρχει μάλιστα η συνήθεια των πιστών να διαβάζονται κόλλυβα το Σάββατο αυτό, στις εκκλησιές και στα κοιμητήρια, θεωρώντας το ως Ψυχοσάββατο, κάτι

που δεν υφίσταται στο Τυπικό της Εκκλησίας μας, έτσι ο ιερέας διαβάζει πρώτα το κόλλυβο στην μνήμη του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος, μνημονεύοντας τα ονόματα των ζώντων και των οικείων τους, οι οποίοι προσκόμισαν τους καρπούς και τα δώρα τους και κατόπιν κατ΄οικονομίαν διαβάζει και τα κόλλυβα των κεκοιμημένων αδελφών μας)
και όχι στη μέρα μνήμης τους την 8η Φεβρουαρίου για τον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη και την 17η Φεβρουαρίου για τον Άγιο Θεόδωρο τον Τήρωνα.

Αυτό το βλέπουμε επίσης και στην εντεταγμένη ακολουθία τους από το Τριώδιο, η οποία ψάλλεται στους εν Ελλάδι Ιερούς Ναούς κανονικά εκείνο το Σάββατο τῆς Α’ ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν.

Λόγω δε της κοντινής χρονολογίας των βίων τους, το ανάστημα και της ιδιότητος τους ως στρατιωτικοί, κάποιοι θεώρησαν πως επρόκειτο για το ίδιο πρόσωπο, το οποίο βέβαια δεν ευσταθεί με βάσει έγκριτες μαρτυρίες και πληροφορίες που έχουμε μέχρι σήμερα στα χέρια μας.

Τώρα ο συνεορτασμός των δύο Αγίων χάνετε μέσα στην παράδοση της Ελλαδικής Εκκλησίας μας, η οποία το δέχτηκε και τους τιμά μαζί όπως ο λαός της το θέλει, το Σάββατο της 1ης εβδομάδος των Νηστειών, κάτι που δεν γίνεται όμως και στην Εκκλησία της Κύπρου όπου τιμώνται οι Άγιοι χωριστά στις προαναφερθείσες ημερομηνίες.

Στον Ιερό Ναό μας, των Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης, των Ανθοκήπων της Νέας Ευκαρπίας, το Σάββατο αυτό, των Αγίων Θεοδόρων όπως το αναφέρουμε εμείς οι χριστιανοί στη καθημερινότητα μας, το εορτάζουμε "έτι περισσότερο" μια και είναι η ονομαστική εορτή του νεοκόρου της εκκλησιάς μας, αλλά και ενός εκ των ιεροπαίδων και Αναγνώστου της Ενορίας μας, με Αρτοκλασίες και κόλλυβα των Αγίων Θεοδόρων για τους ζωντανούς, μα και κόλλυβα κεκοιμημένων σύμφωνα με την παράδοση μας.

Το δια κολλύβων Θαύμα
του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος.

Όταν έγινε βασιλιάς ο Ιουλιανός ο Παραβάτης (361-363) έκανε πολλά και διάφορα εναντίον των Χριστιανών και προσπάθησε να αναστήσει την παλαιά ειδωλολατρική θρησκεία των Ελλήνων. Στην εποχή του είχαν ουσιαστικά ξαναρχίσει οι διωγμοί των Χριστιανών και τα βασανιστήρια...

Ο Ιουλιανός, γνώριζε πολύ καλά τα ήθη των Χριστιανών και ότι την πρώτη εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής τηρούν αυστηρή νηστεία και εξαγνίζονται μ' αυτή και τη θερμή προσευχή. Θέλησε, λοιπόν, να τους μιάνει με τις ειδωλολατρικές θυσίες. Γι' αυτό και κάλεσε τον έπαρχο της πόλεως και του ανέθεσε να επιβλέψει στην εκτέλεση της εξής εντολής του: Να σηκωθούν από την αγορά όλα τα τρόφιμα και να μην υπάρχουν σ' αυτήν παρά μόνον εκείνα πού θα ήταν ραντισμένα με το αίμα των θυσιών πού έγιναν στα είδωλα. Με τον τρόπο αυτό αναγκαστικά, ή θα αγόραζαν όλοι να φάνε και έτσι να γευθούν από τη θυσία προς τους θεούς, ή αν δεν υπακούσουν, να πεθάνουν από την πείνα.

Ο έπαρχος έθεσε αμέσως σε εφαρμογή τη διαταγή του Ιουλιανού και αποσύρθηκαν από την αγορά τα τρόφιμα. Αντικαταστάθηκαν βέβαια από τα μιασμένα από τις θυσίες τρόφιμα. Φάνηκε έτσι προς στιγμήν ότι κέρδιζε ο διάβολος, ο υποκινητής και εμπνευστής και Πατέρας του Ιουλιανού. Ο Θεός όμως είναι και Παντοδύναμος και Πάνσοφος. Δεν άφησε ούτε εγκατέλειψε το λαό Του. Για τη σωτηρία του από τις μεθοδεύσεις του διαβόλου έστειλε το Μεγαλομάρτυρά Του Θεόδωρο, πραγματικά ως δώρο Θεού για να Τον δοξάσει με ένα θαύμα.

Και παρουσιάζεται ο Άγιος στον Πατριάρχη Ευδόξιο (360-369) και του φανερώνει το σχέδιο του Ιουλιανού με τα έξης λόγια:

«Σήκω γρήγορα, Πατριάρχη, συγκέντρωσε το Χριστεπώνυμο πλήρωμα, και διαφύλαξε το από τον μολυσμό των ειδώλων, παραγγέλοντάς το να μην αγοράσει κανείς από τα τρόφιμα που υπάρχουν στην αγορά».

Ο Πατριάρχης απορώντας είπε προς τον Άγιο:

«Πώς είναι δυνατόν, Κύριε μου, να γίνει αυτό; Διότι, οι μεν πλούσιοι μπορεί να το εφαρμόσουν γιατί έχουν τρόφιμα στις αποθήκες τους, οι φτωχοί όμως, που δεν θα έχουν ούτε μιας ημέρας τρόφιμα, τί θα κάνουν μπροστά σ' αυτή την ανάγκη»;

Και ο Άγιος του είπε:

«Να τους προσφέρεις κόλλυβα, για να καλύψεις την ανάγκη τους».

Και επειδή ο Πατριάρχης άκουγε για πρώτη φορά το λόγο για τα κόλλυβα, τον ρώτησε με απορία:

«Τί είναι αυτά τα κόλλυβα δεν το γνωρίζω».

Ο Μάρτυρας τότε του αποκρίθηκε:

«Είναι σιτάρι. Να το βράσεις και να το μοιράσεις στους Χριστιανούς».

Και για να δείξει ο Άγιος από που ήλθε, πρόσθεσε:

«Γι' αυτό το βρασμένο σιτάρι στα Ευχάϊτα συνηθίζουμε να το λέμε κόλλυβα. Κάνε, λοιπόν, έτσι και σώσε το ποίμνιο του Χριστού από το μιασμό».

Λέει ο Πατριάρχης προς τον Άγιο:

«Ποιος είσαι εσύ Κύριε μου, πού φροντίζεις με αγάπη και ευσπλαχνία για τη σωτηρία μας»;

Και ο Άγιος του αποκρίθηκε:

«Εγώ είμαι ο Μάρτυρας του Χριστού Θεόδωρος, και με έστειλε για τη σωτηρία και βοήθειά σας».

Ο Άγιος έγινε άφαντος και ο Πατριάρχης σηκώθηκε με θαυμασμό και χαρά και συγκέντρωσε το λαό του Χριστού και του φανέρωσε την παρουσία και βοήθεια του Μάρτυρα. Συγχρόνως έκανε σύμφωνα με το λόγο του. Δηλαδή έβρασε σιτάρι και μοίρασε στο λαό και διαφυλάχθηκε έτσι το ποίμνιο του Χριστού. Στην αγορά, αν και τελείωνε η εβδομάδα, η μηχανορραφία του Ιουλιανού έμεινε ανενέργητη, γιατί κανένας Χριστιανός δεν αγόρασε από τα μιασμένα τρόφιμα. Κι' αφού ο Ιουλιανός νικήθηκε ολοφάνερα απέσυρε από την αγορά τα μιασμένα τρόφιμα και επανέφερε τα συνηθισμένα.

Οι Χριστιανοί ύμνησαν και δοξολόγησαν το Θεό και το Μάρτυρά Του Θεόδωρο και για χάρη του έκαναν λαμπρή γιορτή και από τότε θεσπίστηκε να εορτάζουν το γεγονός κάθε χρόνο βράζοντας κόλλυβα, στολίζοντας τα με κάθε λογής καρπούς και προσφέροντας τα εις μνήμην του προστάτη Αγίου τους.

Έτσι καθιερώθηκε από τότε και το Σάββατο της πρώτης Εβδομάδος των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής να γιορτάζεται στην Εκκλησία μας το θαύμα το δια κολλύβων του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος.

Από το βιβλίο: «Οι Άγιοι Μεγαλομάρτυρες Θεόδωρος ο Στρατηλάτης και Θεόδωρος ο Τήρων»

του Αρχιμ. Γεωργίου Μαραγκού Ηγουμένου Ι.Μ. Αγίων Θεοδώρων Αροανίας Καλαβρύτων