Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2014

Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2014

Εκ του κατά Λουκάν Ευαγγέλιον στ' 31-36.

Εἶπεν ὁ Κύριος· Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως. Καὶ εἰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσι. Καὶ ἐὰν ἀγαθοποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσι. Καὶ ἐὰν δανείζητε παρ᾿ ὧν ἐλπίζετε ἀπολαβεῖν, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανείζουσιν ἵνα ἀπολάβωσι τὰ ἴσα. Πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανείζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες, καὶ ἔσται ὁ μισθὸς ὑμῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε υἱοὶ ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς. Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί.

Απόδοσις σε απλή γλώσσα.
Εἶπε ὁ Κύριος· «῞Οπως θέλετε νὰ σᾶς συμπεριφέρονται οἱ ἄνθρωποι, ἔτσι ἀκριβῶς νὰ συμπεριφέρεστε κι ἐσεῖς σ’ αὐτούς. Γιατί, ἂν ἀγαπᾶτε αὐτοὺς ποὺ σᾶς ἀγαποῦν, ποιὰ εὔνοια περιμένετε ἀπὸ τὸν Θεό; ᾿Αφοῦ καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ ἀγαποῦν αὐτοὺς ποὺ τοὺς ἀγαποῦν. Κι ἂν κάνετε καλὸ σ’ αὐτοὺς ποὺ σᾶς κάνουν καλό, ποιὰ εὔνοια περιμένετε ἀπὸ τὸν Θεό; Καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ ἴδιο κάνουν. ῍Αν δανείζετε σ’ ὅσους ἐλπίζετε νὰ σᾶς τὰ ἐπιστρέψουν, ποιὰ εὔνοια περιμένετε ἀπὸ τὸν Θεό; Καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ δανείζουν στοὺς ὁμοίους τους γιὰ νὰ τὰ πάρουν πίσω. ᾿Αντίθετα, ἐσεῖς ν’ ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας, νὰ κάνετε τὸ καλὸ καὶ νὰ δανείζετε, χωρὶς νὰ περιμένετε νὰ πάρετε πίσω τίποτα. ῎Ετσι, ὁ Θεός, ποὺ εἶναι καλὸς ἀκόμα καὶ μὲ τοὺς ἀχάριστους καὶ τοὺς κακούς, θὰ σᾶς ἀνταμείψει μὲ τὸ παραπάνω καὶ θὰ σᾶς κάνει παιδιά του. Νὰ εἶστε λοιπὸν σπλαχνικοί, ὅπως σπλαχνικὸς εἶναι κι ὁ Θεὸς Πατέρας σας».

"Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως."

Ο χρυσός κανόνας συμπεριφοράς.

      Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπή, ἀγαπητοί μου χριστιανοί, εἶναι ἕνα τμῆμα τῆς περίφημης «ἐπὶ τοῦ Ὅρους ὁμιλίας» τοῦ Κυρίου, ὅπου κωδικοποίησε καὶ συνόψισε ὅλη τὴν ἠθική Του διδασκαλία. Σήμερα ἀναφέρεται στὴν κεντρική Του διδασκαλία, στὸ θέμα τῆς ἀγάπης, ποὺ δὲν ἔχει ὅρια, καὶ φτάνει μέχρι καὶ τοὺς ἐχθρούς μας. «Πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανείζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες» τονίζει μὲ ἔμφαση καὶ καταλήγει «Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστίν».

           Θέλοντας ὁ Χριστὸς νὰ συνοψίσει τὴν ἠθική Του διδασκαλία σὲ ἕνα σύντομο καὶ πρακτικὸ κανόνα εἶπε: «καὶ καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσι ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως». Ἡ κοινὴ χριστιανικὴ συνείδηση ἐκτιμώντας τὴν συντομία καὶ τὴν περιεκτικότητα τῆς διδασκαλίας αὐτῆς τὴν ὀνόμασε «χρυσοῦν κανόνα τῆς συμπεριφορᾶς» καὶ πράγματι εἶναι χρυσὸς κανόνας, γιατί ἀποτελεῖ τὸν πυρήνα, τὸ Α καὶ τὸ Ω τῆς ἀτομικῆς καὶ κοινωνικῆς ἁρμονίας καὶ προόδου.

       Ὁ χρυσὸς κανόνας εἶναι δίπλευρος. Ἔχει τὴν θετικὴ καὶ τὴν ἀρνητική του ὄψη. Ἀρνητικά προλαμβαίνει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ κάθε κακὸ καὶ ἐπιφέρει στὴν κοινωνία τὴν γαλήνη, τὴν τάξη καὶ τὴν ἁρμονία. Παίρνει σὰν μέτρο τὴν κρίση καὶ ἐκτίμηση, τὸν ἴδιο τὸν ἄνθρωπο ποὺ ἐνεργεῖ. Ὁ Κύριος, σὰν Θεὸς καὶ δημιουργός τοῦ ἀνθρώπου, κάνει μία βυθομέτρηση καὶ ἀναφέρει ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ὑπάρξεως τοῦ ἀνθρώπου τὸν καλύτερο ἑαυτό του καὶ τὸν τοποθετεῖ «ἐνώπιος ἐνωπίῳ» μπροστά Του. Εἶναι λοιπὸν Νόμος βαθύτατα ψυχολογικός. Κάθε φορά ποὺ θὰ ἔρθεις σὲ σχέση καὶ ἐπαφὴ μὲ τὸν συνάνθρωπό σου βάλε σὰν κριτή τῶν σκέψεων, τῶν ἐπιθυμιῶν καὶ τῶν ἐνεργειῶν σου γενικά, τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό σου καὶ τοποθέτησέ τον στὴν θέση τοῦ συνανθρώπου σου. Τί θὰ ἤθελες, στὴν προκείμενη περίπτωση νὰ σκεφτοῦν, νὰ ἐπιθυμήσουν καὶ νὰ ἐνεργήσουν γιὰ σένα οἱ ἄλλοι;

            Τὰ πολυτιμότερα ἀγαθὰ κάθε ἀνθρώπου εἶναι ἡ ζωή, ἡ τιμὴ καὶ ἡ περιουσία. Γιὰ τὴν διασφάλιση ὅλων αὐτῶν ἀγωνίζεται ὁ κάθε ἄνθρωπος. Ἡ δὲ ὀργανωμένη κοινωνία, ἡ πολιτεία, ἔχει θεσπίσει ὄργανα τάξης, τὰ δικαστήρια, τοὺς νόμους κλ.π. γιὰ τὴν περιφρούρηση τῶν ἀγαθῶν αὐτῶν στὰ μέλη του.

        Ἐν τούτοις τὰ ἐγκλήματα καὶ κακουργήματα ἐναντίον τῶν βασικῶν αὐτῶν ἀγαθῶν του ἀνθρώπου δὲν λείπουν καὶ ἀπὸ τὴν πλέον ανεπτυγμένη πολιτεία. Γιατί; Γιατί ὁ Νόμος εἶναι ἐξωτερικός, βίαιος, ἀναγκαστικὸς καὶ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ τὰ προλάβει ὅλα.Ἐνῶ ὁ «χρυσὸς κανόνας» ποὺ εἶναι Νόμος ἐσωτερικὸς καὶ ἐνσυνείδητος, ἐὰν ἐφαρμοσθεῖ ἀπὸ ὅλα τὰ μέλη τῆς κοινωνίας, εἶναι σὲ θέση νὰ κάνει θαύματα.

              Ἐρωτᾶ λοιπὸν ὁ «χρυσὸς κανόνας»: θέλεις, ἄνθρωπε, νὰ ἐπιβουλεύονται οἱ ἄλλοι τὴν ζωὴ σου, τὴν ὑγεία σου, νὰ τὴν ἐκθέτουν σὲ κίνδυνο ἄμεσο ἢ ἔμμεσο; Θέλεις νὰ νοθεύουν τὰ τρόφιμά σου, τὰ φάρμακά σου κ.λ.π.. Θέλεις νὰ ἐπιβουλεύονται οἱ ἄλλοι τὴν τιμή σου, τὴν ἠθική σου ὑπόσταση, τὸ καλό σου ὄνομα; Νὰ περιφέρονται ἀπὸ γειτονιὰ σὲ γειτονιὰ καὶ νὰ σὲ διαβάλλουν καὶ νὰ σὲ συκοφαντοῦν; Σὲ ἀκούω νὰ ἀπαντᾶς μ’ ἕνα μεγάλο ὄχι. Ε, λοιπόν, σεβάσου καὶ σὺ καὶ περιφρούρησε μὲ ὅλες σου τὶς δυνάμεις τὰ πολύτιμα αὐτὰ ἀγαθά τοῦ συναθρώπου σου.

         Ἔχει ὅμως καὶ τὴν θετική του πλευρὰ ὁ Νόμος. Δὲν ἀρκεῖ νὰ ἐπικρατήσει ἡ τάξη καὶ ἡ δικαιοσύνη στὴν κοινωνία. Δὲν ἀρκεῖ νὰ μὴν ἀδικοῦμε τοὺς ἄλλους καὶ νὰ σεβόμαστε τὰ ἀγαθά του. Χρειάζεται ἀκόμη, καὶ αὐτὸ κυρίως, νὰ προσφέρουμε καὶ νὰ συμπαραστεκόμαστε στὶς ἀνάγκες τῶν συνανθρώπων μας. Τί θὰ ἤθελες, συνεχίζει τὶς ἐρωτήσεις ὁ Νόμος, ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, ἐὰν βρισκόσουν σὲ δύσκολες στιγμὲς στὴν ζωή σου; Ἐὰν ὁ θάνατος καί ἡ ἀρρώστεια ἐπισκεφτόταν τὴν οἰκογένειά σου; ἐὰν ἡ φτώχεια καὶ ἡ δυστυχία σὰν ἀπρόσκλητος ἐπισκέπτης κτυποῦσε τὴν πόρτα σου;

          Ἀσφαλῶς θὰ περίμενες ἀπὸ τοὺς γνωστοὺς καὶ φίλους καὶ τοὺς συγγενεῖς σου καὶ ἀπὸ κάθε συνάνθρωπό σου γενικὰ νὰ σοῦ φανεῖ χρήσιμος, νὰ σὲ παρηγορήσει, νὰ σὲ ἐνισχύσει καὶ νὰ σὲ βοηθήσει μὲ κάθε τρόπο γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσεις τὴν δύσκολη στιγμή. Τὸ ἴδιο κάνε κι ἐσὺ στὴν δυστυχία τοῦ ἄλλου.

Αυτός ήταν ο κανόνας συμπεριφοράς που πρότεινε ο Χριστός στους ανθρώπους και στην καθημερινότητα τους, δύο χιλιάδες και παραπάνω χρόνια πρίν, σε μια εποχή μάλιστα που επικρατούσε η δουλεία και που η ανθρώπινη ζωή δεν είχε ιδιαίτερη αξία, όμως τα ίδια αυτά λόγια του Χριστού ακούγονται τόσο επίκαιρα και στις μέρες μας, τις ημέρες του πολιτισμού και της ευημερίας και μάλιστα έχουν την ίδια ισχύ και την ίδια δυναμική, ίσως και μεγαλύτερη και αν ποτέ πραγματικά εφαρμοστούν από τους κατοίκους αυτής της γής τότε η ζωή μας θα γίνει καλύτερη, θα γίνει όμορφη, συναρπαστική και αρεστή στα μάτια του Θεού.

Η Εκκλησία, κατάφερε τόσους αιώνες να κρατήσει και να μεταφέρει όλα αυτά τα μεγάλα νοήματα από την διδασκαλία του ιδρυτή της Χριστού, μέσα από τον μεγάλο ειρηνικό στρατό της, τους μυριάδες των Αγίων Πατέρων, των μαρτύρων και των διδασκάλων της Ορθοδόξου Πίστης μας και θα συνεχίσει να το κάνει με την βοήθεια του Θεού, αγαπώντας ακόμα και τους εχθρούς της, όπως μας προτείνει σήμερα το Ευαγγέλιο, τους πολέμιους και τους αντιπάλους της, ακούγοντας προσεκτικά τους επικριτές της και όλους αυτούς που αγωνίζονται μανιωδώς να καταστρέψουν αυτήν την πίστη των πατεράδων τους και να αφανίσουν τα σύμβολα και τις αξίες αυτού του Έθνους.    

            Μὲ τὴν ἐπικράτηση τοῦ «χρυσοῦ κανόνα» ἀρνητικὰ μὲν θὰ ἐξαφανιζόταν τὸ κακὸ ἀπὸ τὶς κοινωνίες τῶν ἀνθρώπων, θετικὰ δὲ θὰ ἐπικρατοῦσε τὸ καλὸ καὶ ἡ θεληματικὴ προσφορὰ τῆς ἀγάπης, ὁπότε θὰ ἐπικρατοῦσε ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τῆς γῆς. Εὐχὴ ὁλόψυχη, αὐτῆς τῆς Βασιλείας κληρονόμοι νὰ γίνουμε ὅλοι. 

Αμήν.