Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ (Κοίμησις: 21/1, Ανακομιδή λειψάνων: 13/8)

Τη 13η του μηνός Αυγούστου, η ανακομιδή και μετάθεσις του ιερού λειψάνου του Οσίου Πατρός ημών Μαξίμου του Ομολογητού, ενώ  τη 21η  του μηνός Σεπτεμβρίου η κοίμησις του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού. 

Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, του οποίου την ανακομιδή του ιερού λειψάνου εορτάζουμε σήμερα, 13 Αυγούστου, είναι από τις λαμπρότερες μορφές της Εκκλησίας μας. 

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 580 μ.Χ. από πλούσιους και ευγενείς γονείς. Πραγματοποίησε λαμπρές θεολογικές, φιλολογικές και φιλοσοφικές σπουδές.  Αναδείχθηκε μέγας θεολόγος, καθώς επέδρασε αποφασιστικά στη διαμόρφωση της θεολογίας, όσο και στην πορεία της εν Χριστώ ζωής. Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός τον ονομάζει «θεοπρεπές της φιλοσοφίας και σοφόν ενδιαίτημα, των ιερέων κρηπίδα, βάσιν των δογμάτων, σάλπιγγα της σοφίας, Μαρτύρων ακρότητα».

Εκτός από το ύψος της Θεολογίας, έλαβε και το ένδοξο στεφάνι της Ομολογίας! Στην Εκκλησία μας κατέχει εξέχουσα θέση καθώς στους «γρανιτένιους» ώμους του κρατήθηκε στα χρόνια του σύμπασα η Ορθοδοξία. 

Ο Άγιος Μάξιμος υπήρξε ο εξολοθρευτής της κακόδοξης αιρέσεως των Μονοθελητών. Και ας ήταν ένας απλός μοναχός. Ούτε καν ιερέας. Αυτός όμως, μοναχός ων, κατανόησε τον όλεθρο της νέας διδασκαλίας την ίδια στιγμή που οι Επίσκοποι ο ένας μετά τον άλλο έπεφταν στην αίρεση. Αυτά να τα ακούνε οι σημερινοί υπέρμαχοι της δεσποτοκρατίας, που θεωρούν ότι μόνο ο Επίσκοπος μπορεί να μιλά και να ελέγχει…

Έζησε στα χρόνια του βασιλέως Ηρακλείου (610-640), ο οποίος βλέποντας τους μονοφυσίτες υπηκόους του στην Αίγυπτο, την Παλαιστίνη και την Συρία να αποξενώνονται από την Ορθόδοξη αυτοκρατορία, επεδίωξε να γεφυρώσει το δογματικό χάσμα μεταξύ Ορθοδοξίας και Μονοφυσιτισμού εισάγοντας το 638 το δόγμα του Μονοθελητισμού.

Ο μονοθελητισμός ήταν μια πιο εκλεπτυσμένη έκδοση του μονοφυσιτισμού. Δίδασκε πως ο Χριστός δεν έχει δύο θελήσεις και ενέργειες όπως δόξαζε η Εκκλησία, αλλά μία θέληση και ενέργεια την θεία. Η αιρετική αυτή πίστη είχε τεράστιες επιπτώσεις στη σωτηρία του ανθρώπου.

Ο μέγας Μάξιμος, ο οποίος βρισκόταν στο παλάτι ως αρχιγραμματέας του βασιλιά, βλέποντας την Εκκλησία συγχυζομένη από την αίρεση, τα εγκατέλειψε όλα και έγινε μοναχός. Επιδόθηκε σε μεγάλους ασκητικούς αγώνες που τον αναβίβασαν σε μέτρα τελειότητας γι’ αυτό οι μοναχοί της Μονής τον εξέλεξαν ηγούμενο.

Όμως δεν έμελλε να απολαύσει την ήσυχη μοναχική ζωή. Η καρδιά του λυπόταν και έκλαιγε καθώς έβλεπε την αίρεση να εξαπλώνεται και να κατασπαράζει το ποίμνιο και τους ποιμένες. Δεν μπήκε καν στο δίλημμα να μείνει ως Ηγούμενος στη Μονή του ή να βγει και να πολεμήσει τον μονοθελητισμό. Η καρδιά του τον ωθούσε ξεκάθαρα και απόλυτα για Ομολογιακούς αγώνες. Αυτό το αντιλήφθηκαν και οι μοναχοί του, οι οποίοι λυπόταν που θα έχαναν τον πατέρα τους, όμως γνώριζαν ότι ήταν κατά Θεό να γίνει αυτό.

Ο πρώτος σταθμός του Αγίου Μαξίμου ήταν η Αφρική, όπου εκεί συνάντησε τον Επίσκοπο Πύρρο με σκοπό να του αποκαλύψει την πλάνη του μονοθελητισμού. Ο Πύρρος δέχτηκε κατ’ αρχήν την ορθόδοξη διδασκαλία, αλλά αργότερα την αναίρεσε ξανά και έγινε κατόπιν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. 

Στην Αφρική ο Άγιος Μάξιμος γνώρισε και τον Σωφρόνιο μετέπειτα πατριάρχη Ιεροσολύμων, με τον οποίον ανέλαβαν κοινό αγώνα για την προάσπιση της Ορθοδοξίας. Ο κοινός αγώνας υπέρ της πίστεως, που φανερώνει ότι είναι κατά Θεόν, το ομοθυμαδόν, το ομόψυχο.

Το 646 μετέβη στη Ρώμη όπου εξηγεί το πρόβλημα που υπάρχει στο Βυζάντιο και καταπείθει τον μακάριο πάπα Μαρτίνο να συγκαλέσει Ιερά Σύνοδο. Το 649 η Σύνοδος του Λατερανού καταδίκασε τον μονοθελητισμό και αναθεμάτισε όσους τον ακολουθούν. Ο Άγιος Μάξιμος μαχόμενος υπέρ της Ορθοδοξίας εργαζόταν αόκνως και συνέταξε επιστολές και τις έστειλε σε όλον τον κόσμο ώστε οι πιστοί να στερεώνονται στην ευσέβεια.

Όμως και ο απόγονος του Ηρακλείου, ο βασιλιάς Κώνστας, είχε πόθο να φέρει όλο τον κόσμο στην κακοδοξία. Αφού έμαθε τα περί Μαξίμου, έστειλε στρατιώτες στην Ρώμη να τον συλλάβουν. Μαζί με τον Άγιο Μάξιμο συνέλαβαν και τους μαθητές του που τον ακολουθούσαν πάντα, αλλά και τον πάπα Μαρτίνο και άλλους επισκόπους της Ιταλίας.  Χειρότερα και πιο βάναυσα φέρθηκαν στον Άγιο Μάξιμο, όπου ασκεπή και ανυπόδητο τον ανάγκασαν σε πεζοπορία και δεν σεβάστηκαν διόλου το γήρας του, πάνω από 80 χρόνων, ούτε το αγγελικό του είδος. Και αφού κατησχύνθη ο απεσταλμένος του βασιλιά από τον Άγιο, τον εξόρισε. Αλλά και εκεί στην εξορία δεν έπαυσε εκείνη η θεολόγος γλώσσα να κηρύττει την αλήθεια και ούτε η δεξιά του κουράστηκε να γράφει και να ελέγχει τους μονοθελητές.

Ακολούθησαν φρικτές τιμωρίες. Ο δαιμονιώδης βασιλιάς Κώνστας διέταξε να μαστιγώσουν τον άγιο και τους μαθητές του και να τους διαπομπεύσουν και τέλος να τους κόψουν την γλώσσα και το δεξί χέρι. Τόσο πολύ τον μαστίγωσαν τον θειότατο Μάξιμο, ώστε δεν έμεινε μέρος απλήγωτο στο σώμα του. Και όταν έκοψαν την γλώσσα του Αγίου οι φθονεροί, ο Θεός θαυματούργησε και ο Άγιος μιλούσε ευλαβέστερα και έλεγχε περισσότερο τους δυσσεβείς.

Τέλος, μετά από όλα αυτά τα δεινά τον εξόρισαν στο φρούριο της του Πόντου, στο φρούριο Σχίμαρις. Εκεί υπέργηρος και με όλους εκείνους τους πόνους από την κακοπάθεια παρέδωσε την αγία του ψυχή στις 21 Ιανουαρίου 662 μ.Χ. Το τίμιο λείψανό του ενταφιάσθηκε στη μονή του Αγίου Αρσενίου, στη χώρα των Λαζών. Από τον τάφο του έβγαινε φως κάθε νύχτα και φώτιζε την περιοχή, γεγονός που πιστοποιούσε την αγιότητά του.

Είκοσι χρόνια μετά την κοίμησή του ο αγώνας του καρποφόρησε με τη Σύγκλιση της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου, η οποία καταδίκασε την αίρεση, αναθεμάτισε όλους τους τότε Πατριάρχες Ανατολής και Δύσης και δικαίωσε τον Άγιο Μάξιμο. Βλέπουμε ότι οι αληθινοί δούλοι Κυρίου δεν είναι οι κατέχοντες εξουσίες και προνόμια, αλλά οι δεδιωγμένοι, οι λοιδωρούμενοι και οι κακοποιημένοι με κάθε τρόπο από εξουσία αντίθεη και πλανεμένη. Και ακόμα τα γεγονότα της εποχής εκείνης διδάσκουν ότι η Αλήθεια της Πίστεως είναι υπεράνω πάντων και δεν πρέπει να νοθεύεται για πολιτικές ή άλλες σκοπιμότητες. 

Για όλους αυτούς τους λόγους η Μια, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία μας, του έδωσε το προσωνύμιο ο Ομολογητής, το οποίο και συνοδεύει το όνομα του στο Συναξάρι του, η οποία και τον εορτάζει δυο φορές τον χρόνο. Μια στην Αγία Κοίμηση του την 21η Σεπτεμβρίου και μια την 13η Αυγούστου στην μετάθεση και Ανακομιδή των Ιερών Λειψάνων του.

Άγιε Μάξιμε Ομολογητή πρέσβευε υπέρ ημών! 

Ἀπολυτίκιον. 

Ἦχος γ' (Τήν ὡραιότητα...)

Τήν τῶν λειψάνων σου, ἁγίαν λάρνακα, ἀρωματίζουσαν, ζωῆς τάς χάριτας, ὡς κιβωτόν ἁγιασμοῦ, πλουτήσαντες θεοφόρε, ἐξ αὐτῆς δρεπόμεθα, χάριν θείαν καί ἔλεος, Μάξιμε πανεύφημε, τῆς σοφίας ὁ τρόφιμος· διό μή διαλίπῃς πρεσβεύων, θείας τυχεῖν ἡμᾶς εὐκλείας.