Η Α΄ ΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ.

"...χαίρε ύψος δυσανάβατον ανθρωπίνοις λογισμοίς..."

           Την Υπερένδοξη Μητέρα του Θεού, την Πάναγνο Θεοτόκο, την γυναίκα που έγινε το μέσο της Ενανθρωπήσεως του Θεού, την Μητέρα της Ζωής τιμά σήμερα και εορτάζει ο πιστός λαός μας. Και γίνεται η ημέρα της γεννήσεώς Της, ημέρα χαράς και πανηγύρεως, διότι εἶναι 

«τοῦ Ἀδάμ ἡ ἀνάπλασις καί τῆς Εὔας ἡ ἀνάκλησις· τῆς ἀφθαρσίας ἡ πηγή καί τῆς φθορᾶς ἀπαλλαγή, δι᾽ ἧς ἡμεῖς ἐθεώθηεν καί τοῦ θανάτου ἐλυτρώθημεν…»

       Αλλά και σήμερα ποιος είναι αυτός ο οποίος θα αμφισβητήσει τη δύναμη και την αγάπη που έχει η Παναγία προς όλο το ανθρώπινο γένος, αφού η ίδια είναι η μεσίτρια προς τον φιλάνθρωπον Θεόν. Είναι η μόνη ευλογημένη από όλες τις γυναίκες, η ιερώτερη ανθρώπινη ύπαρξη που χρησιμοποίησε ο Θεός για την ανάπλαση του ανθρωπίνου γένους. 

      Κατά τον Άγιο Ιωάννη το Δαμασκηνό, είναι η αποκορύφωση και ο καρπός όλης παλαιοδιαθηκικής παιδαγωγικής προετοιμασίας της ανθρωπότητος για την αποδοχή του σαρκωθέντος Θεού. Η θέση της είναι κεντρική μέσα στην Εκκλησία αφού μόλις πρωτομπαίνουμε αυτή ατενίζουμε στην κόγχη του ιερού. Είναι η σκαλοπάτι, "η κλίμακα η μετάγουσα τους εκ γης προς Ουρανόν." Ειναι η σκάλα δηλαδή δια της οποίας κατέβηκε ο Χριστός στον κόσμο, αλλά και ο κόσμος δι' αυτής μεταβαίνει προς τον Ουρανό. 

        Εκατοντάδες η μάλλον καλύτερα θα μπορούσαμε να πούμε χιλιάδες τα θαύματά της προς το ανθρώπινο γένος. Ποιος θα αρνηθεί τις εμφανίσεις της σε ανθρώπους που βρίσκονται στο κρεβάτι του πόνου, σε θλιβομένους, σε αρρώστους; Ποίος είναι αυτός ο οποίος θα αρνηθεί την δύναμή της και τις θαυματουργικές παρεμβάσεις της. Σ' εκείνη καταφεύγουμε μέρα και νύχτα για κάθε μας πρόβλημα. Πόσα υπέροχα τροπάρια έχουν γραφτεί ανά τους αιώνες για το πρόσωπό της και ποιος ή ποια μπορεί να φτάσει την αγιότητα και την καθαρότητά της; 

   Η απάντηση βρίσκεται στο διάβα των αιώνων. Πόσες αυτοκράτειρες περάσαν από αυτή τη γη, πόσες βασίλισσες τιμήθηκαν και προσκυνήθηκαν πολλά χρόνια πίσω, πόσες πολιτικές γυναίκες έρχονται και παρέρχονται σήμερα και μετά από κάποιο διάστημα ξεχνιούνται και σβήνουν. Η Υπεραγία όμως Θεοτόκος, δυο χιλιάδες τώρα χρόνια ζει και θα ζει ανά τους αιώνες. Αυτή κατέχει τα δευτερεία της Τριάδος κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά διότι είναι η Αγιοτέρα όλων των Αγίων και ενδοξοτέρα πασών των επουρανίων δυνάμεων. Σε κείνη ελπίζουμε και προστρέχουμε για κάθε μας πρόβλημα διότι την αισθανόμαστε δική μας Μητέρα και Μητέρα όλου του κόσμου. Ακούραστη και ακοίμητη στο σωτήριο και μητρικό πρεσβευτικό της έργο, δέχεται τα δάκρυα και τα αιτήματα των ανθρώπων. Δεν παύει να ανταποκρίνεται στις ικεσίες των απλών και ταπεινών ανθρώπων και να εμφανίζει την δόξα της στις καρδιές.

   Η Παναγία Θεοτόκος κατά τους Ορθόδοξους Πατέρες μας κατέχει την κεντρικότερη θέση "είς το μυστήριον της σαρκώσεως του Θεού." Η απόλυτη αγνότητα και αγιότητα της Θεοτόκου, την τοποθετεί εσχατολογικά αμέσως μετά την Αγία Τριάδα. Είναι δύσκολο να περιγράψει η ανθρώπινη γλώσσα το μεγαλείο της Παρθένου. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, που θα εορτάσουμε την Β΄Κυριακή των Νηστειών, μη μπορώντας να κατατάξει την Θεοτόκο είτε στην άκτιστη είτε στην κτιστή δημιουργία την αποκαλεί “σύνορο μεθόριον ακτίστου και κτιστού”. Και ο Άγιος ο Δαμασκηνός, από τους βασικούς Πατέρες της θεομητορικής θεολογίας την χαρακτηρίζει “όντως αγνή μετά τον Θεό και πάνω από όλους τους Αγίους. Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός αναφέρει για το πρόσωπο της Παναγίας: "Να έχετε ευλάβειαν εις όλους τους Αγίους της Εκκλησίας μας, ναι, μα περισσότερον να έχετε χίλιες φορές εις την Δέσποινά μας την Θεοτόκον Μαρίαν, 

διότι όλοι οι Άγιοι είναι δούλοι του Χριστού, αλλά η Δέσποινά μας, η Θεοτόκος είναι κυρά και βασίλισσα του ουρανού και της γης και πάσης νοητής και αισθητής κτίσεως, ποτέ δεν παύει να παρακαλεί δια τας αμαρτίας μας. Σε κάποιο γεροντικό διάβασα το εξής: "Επήρεν ο Θεός την Θεοτόκον και την έκαμε βασίλισσαν και ετίμησε το γένος μας. Δια τούτο πρέπει και ημείς, αδελφοί μου, να τιμώμεν την Δέσποινά μας την Θεοτόκον με νηστείες, προσευχές, ελεημοσύνες και με καλά έργα.

        Οι θεοφόροι Πατέρες άλλα και οι ύμνοι της Εκκλησίας μένουν εκστατικοί μπροστά στο μεγαλείο του προσώπου της. Με ποια εγκώμια να στεφανώσουμε το ιερό και δεδοξασμένο Προσωπό της; Δεν υπάρχουν, αγαπητοί αδελφοί μου, ούτε ανθρώπινη γλώσσα μήτε υπερκόσμιος αγγελικός νους για να μπορέσει άξια να υμνήσει την Θεοτόκο και Μητέρα του φωτός. Ο απλός, αλλά και σοφός λαός όμως, βρήκε τον τρόπο να πει το ευχαριστώ του στην μητέρα του, την όμορφη και γλυκιά Παναγία. 

     Έτσι βλέπουμε κάθε Παρασκευή αυτής της κατανυκτικής περιόδου, της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, με το χτύπημα της καμπάνας, να συρρέει στις εκκλησιές της Ενορίας του και τότε, είτε να ψελλίζει με τον ιερέα του τα "Χαίρε" προς αυτήν, είτε ένα λουλούδι να εναποθέτει στο προσκεφάλι της, είτε μια λαμπάδα από αγνό μελισσοκέρι να καίει για να φωτίσει την μορφή της, είτε ένα ασπροκέντι να κεντά για να καθίσει να ξεκουραστεί, είτε το λαδάκι για το καντήλι της να δωρίσει, το θυμίαμα, το πρόσφορο και το κρασί  για την θυσία και τον πόνο της να τις προσφέρει, δείχνοντας έτσι την ευγνωμοσύνη, την εμπιστοσύνη και την αγάπη του προς την Παναγία, την οποία και βλέπουμε έκδηλα να αποτυπώνονται και στην υμνογραφία, και στη λαογραφία, και στην τέχνη, αλλά και στην λατρεία. 

    Επίσης χιλιάδες εκκλησίες, κεντίδια μέσα στον Ελλαδικό χώρο, και μοναστήρια και παρεκκλήσια και προσκυνήματα, είναι αφιερωμένα στην Θεοτόκο. Προς τιμήν της φιλοτεχνήθηκαν πλήθος ιερών εικόνων, αλλά και θεσπέσιοι ύμνοι, ακολουθίες και εορτές έχουν την αναφορά τους στη Θεομήτορα. Στην Θεοτόκο δόθηκαν πάρα πολλές ονομασίες, με περίπου 540 να είναι τα επίθετα, τα Θεοτοκονύμια, τα οποία έχει δώσει ο πιστός λαός μας προς το Πρόσωπό της, ως αντάλλαγμα για τα θαύματά της, τις θαυμάσιες ενέργειές της, την παρουσία της ή τις θαυμαστές εμφανίσεις της, όπου έρχεται σε άμεση επαφή με τους ανθρώπους και τα προβλήματά τους. 

     Συχνά εμφανίζεται στον ύπνο μας, άλλοτε πάλι γίνεται αισθητή μόνο με τη φωνή της ή σε άλλους με κάποια ευωδία, 

ή και με οπτασία σύμφωνα με μαρτυρίες πιστών, και γενικά είναι παρούσα με την ανάσα της στην καθημερινότητα όλων μας, σαν πραγματική μάνα, ίσως και λίγο παραπάνω. Επεμβαίνει θαυματουργικά και θεραπεύει αρρώστιες, ικανοποιεί ανάγκες, σώζει από κινδύνους, δίνει λύσεις σε αδιέξοδα, διότι είναι "η των απηλπισμένων μόνη η ελπίς και των πολεμουμένων η βοήθεια". Άλλοτε πάλι καθοδηγεί για την εύρεση των ιερών εικόνων της, και άλλοτε ευαγγελίζεται ευεργεσίες ή αντίθετα προμηνύει συμφορές ή πολέμους, μα πάντοτε ως βοηθός και σκεπαστής. Η ζωντανή όμως αυτή παρουσία της Θεοτόκου στην ατομική όσο και στην κοινή ζωή των χριστιανών, για να γίνει αντιληπτή και αποδεκτή, προϋποθέτει και εξίσου ζωντανή πίστη από εμάς.

         Όμως η κοινωνία μας, μέρα με τη μέρα, οδηγείτε από το κακό στο χειρότερο. Ακούμε να βλασφημείται το όνομα του Θεού και της Παναγίας και δεν μπορούμε να αντιδράσουμε. Όλο και περισσότερο σήμερα αποφεύγεται η αρετή και αυξάνεται η επιδίωξη της αμαρτίας. Τιμώνται σήμερα και διαφημίζονται στην τηλεόραση και στα ηλεκτρονικά μέσα,  όσοι ζουν αισχρά, παρά όσοι αγωνίζονται για την αρετή. Καυχόμαστε ότι είμαστε Ορθόδοξοι Χριστιανοί, αλλά πολλοί από μας περιφρονούμε να κάνουμε το σταυρό μας ή ντρεπόμαστε να τον κάνουμε μπροστά στους άλλους μήπως τάχα μας πουν οπισθοδρομικούς, και θρησκόληπτους. Δεν περνάει μέρα και ώρα που να μην κατατρώγουμε τους αδελφούς μας με συκοφαντίες και κατακρίσεις. Γίναμε υπερήφανοι, αλαζόνες, αχάριστοι και απείθαρχοι απέναντι στον Θεό και στην Παναγία μας.       

     Και όμως η Υπεραγία Θεοτόκος, "το παλάτιον του μόνου βασιλέως", ο πύρινος θρόνος του παντοκράτορος, το ιλαστήριον του κόσμου, η άφλεκτος βάτος και το ρόδον το αμάραντον συνεχίζει και μεσιτεύει μεταξύ του σαρκωθέντος Χριστού και των ανθρώπων ώστε ο θλιβόμενος, σ' αυτήν να βρει καταφύγιο και παρηγοριά, ο πολεμούμενος, πίσω από αυτή να οχυρωθεί για να αμυνθεί, και ο άρρωστος, σε αυτήν να προσκολληθεί για την γιατρειά του. 

     Αξίζει αδελφοί μου να τιμήσουμε με καθαρότητα ψυχής και σώματος την "Υψηλοτέρα των Ουρανών". Ας την υπηρετήσουμε με ελεημοσύνη στους φτωχούς και κατατρεγμένους αδελφούς μας. Ας κάνουμε την καρδιά μας, ταμείο και κατοικία των αρετών της Θεοτόκου. Η Παρθένος χαίρει στην νηστεία και στην εγκράτεια, ευφραίνεται στην παρθενία και στην σωφροσύνη, αγαπά την ειρήνη και την πραότητα, εναγκαλίζεται την αγάπη και την ταπείνωση.

     Γι αυτό και εμείς πρέπει να αγαπούμε αυτές τις αρετές, αν θέλουμε να είμαστε ακόλουθοι και μιμητές της Παρθένου. Και τότε βλέποντάς μας στολισμένους με τέτοιες αρετές, θα επιθυμήσει το κάλλος των ψυχών μας και θα έρθει νοερώς, ή και έμπρακτα σε καθένα από εμάς, φέρνοντας μαζί της κάθε σειρά πνευματικών αγαθών και χαρίτων. Αλλά και κάτι άλλο εξίσου σημαντικό και σωτήριο. Θα καταπείσει τον Υιόν της τον Μονογενή να γίνει ένοικος στην ψυχή και στην καρδιά μας ώστε να την δοξάζουμε τόσο στην παρούσα όσο και στην μέλλουσα ζωή..."εις τους αιώνες των αιώνων". 

*παρακάτω, με ένα κλικ πάνω στο "Διαβάστε περισσότερα..." θα δείτε το κείμενο της Α' Στάσης του Ακαθίστου Ύμνου...

Η Α΄ Στάσις των Χαιρετισμών

Άγγελος πρωτοστάτης, ουρανόθεν επέμφθη,
ειπείν τή Θεοτόκω το Χαίρε· (εκ γ')
καί συν τή ασωμάτω φωνή, σωματούμενόν σε
θεωρών Κύριε, εξίστατο καί ίστατο, κραυγάζων
πρός αυτήν τοιαύτα·
χαίρε δι ης η χαρά εκλάμψει
χαίρε δι' ης η αρά εκλείψει
χαίρε του πεσόντος Αδάμ η ανάκλησις
χαίρε των δακρύων της Εύας η λύτρωσις
χαίρε ύψος δυσανάβατον ανθρωπίνοις λογισμοίς
χαίρε βάθος δυσθεώρητον καί Αγγέλων οφθαλμοίς
χαίρε ότι υπάρχεις Βασιλέως καθέδρα
χαίρε ότι βαστάζεις τόν βαστάζοντα πάντα
χαίρε αστήρ εμφαίνων τον ήλιον

χαίρε γαστήρ ενθέου σαρκώσεως
χαίρε δι' ης νεουργήται η κτίσις
χαίρε δι' ής βρεφουργείται ο Κτίστης
Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε.
Βλέπουσα η Αγία, εαυτήν εν αγνεία,
φησί τω Γραβριήλ θαρσαλέως·
το παράδοξόν σου της φωνής, δυσπαράδεκτόν μου τή ψυχή φαίνεται·
ασπόρου γαρ συλλήψεως, τήν κύησιν πώς λέγεις κράζειν·
Αλληλούϊα.
Γνώσιν άγνωστον γνώναι, η Παρθένος ζητούσα,
εβόησε πρός τόν λειτουργούντα·
εκ λαγόνων αγνών,
Υιόν πώς εστι τεχθήναι δυνατόν; λέξον μοι·
πρός ην εκείνος έφησεν εν φόβω, πλην κραυγάζων ούτω·
χαίρε βουλής απορρήτου μύστις
χαίρε σιγής δεομένων πίστις
χαίρε των θαυμάτων Χριστού το προοίμιον
χαίρε των δογμάτων αυτού το κεφάλαιον
χαίρε κλίμαξ επουράνιε δι' ής κατέβη ο Θεός
χαίρε γέφυρα μετάγουσα τους εκ γης πρός ουρανόν
χαίρε το των Αγγέλων πολυθρύλητον θαύμα
χαίρε το των δαιμόνων πολυθρήνητων τραύμα
χαίρε το φώς αρρήτως γεννήσασα

χαίρε το πως μηδένα διδάξασα
χαίρε σοφών υπερβαίνουσα γνώσιν
χαίρε πιστών καταυγάζουσα φρένας
Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε.
Δύναμις του Υψίστου, επεσκίασε τότε,
πρός σύλληψιν τή Απειρογάμω·
καί τήν εύκαρπον ταύτης νηδύν, ως αγρόν υπέδειξεν ηδύν άπασι,
τοις θέλουσι θερίζειν σωτηρίαν, εν τω ψάλλειν ούτως·
Αλληλούϊα.
Έχουσα θεοδόχον η Παρθένος τήν μήτραν,
ανέδραμε πρός τήν Ελισάβετ,
το δε βρέφος εκείνης ευθύς, επιγνόν τόν ταύτης ασπασμόν, έχαιρε!
Καί άλμασιν ως άσμασιν, εβόα πρός τήν Θεοτόκον·
χαίρε βλαστού αμαράντου κλήμα

χαίρε καρπού ακηράτου κτήμα

χαίρε γεωργόν γεωργούσα Φιλάνθρωπον
χαίρε φυτουργόν της ζωής ημών φύουσα
χαίρε άρουρα βλαστάνουσα ευφορίαν οιοκτιρμών
χαίρε τράπεζα βαστάζουσα ευθηνίαν ιλασμών
χαίρε ότι λειμώνα της τρυφής αναθάλλεις
χαίρε ότι λιμένα των ψυχών ετοιμάζεις
χαίρε δεκτόν πρεσβείας θυμίαμα
χαίρε παντός του κόσμου εξίλασμα
χαίρε Θεού πρός θνητούς ευδοκία
χαίρε θνητών προς Θεόν παρρησία
Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε.
Ζάλην ένδοθεν έχων, λογισμών αμφιβόλων,
ο σώφρων Ιωσήφ εταράχθη, πρός τήν άγαμόν σε θεωρών,
καί κλεψίγαμον υπονοών άμεμπτε·
μαθών σε σου τήν σύλληψιν εκ Πνεύματος Αγίου έφη·
Αλληλούϊα.